ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ (της ανταποκρίτριά μας Αλεξάνδρας ΦΩΤΑΚΗ).--

Κλίμα παρασκηνιακών διαβουλεύσεων και μυστικών συμφωνιών, επικρατούσε χτες στις Βρυξέλλες, μέχρι την τελευταία στιγμή, με την πλειοψηφία να εκφράζει την πεποίθηση ότι ο Ερντογάν θα γυρίσει στην Αγκυρα, έχοντας στα χέρια του μια ημερομηνία για έναρξη διαπραγματεύσεων. Με τα κρίσιμα θέματα ανοιχτά και τις διάφορες πλευρές να μετράνε τα συμφέροντά τους, αλλά και τις δυνάμεις τους απέναντι στους «εξωκοινοτικούς παίκτες», όλοι περίμεναν τη διατύπωση και την ημερομηνία που θα διατηρούσε τις λεπτές ισορροπίες αδιασάλευτες και θα έδιναν λύση στο θέμα της Τουρκίας.

Ο Τούρκος πρωθυπουργός, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, από την πλευρά του, εμφανιζόταν «άνετος και αισιόδοξος», ενώ επιδιδόταν σε έναν κυριολεκτικό αγώνα δρόμου, προκειμένου να προλάβει να συναντήσει την πλειοψηφία των Ευρωπαίων ηγετών μέχρι το κρίσιμο δείπνο, που θα έδινε την τελική απόφαση για την παραχώρηση ή όχι ημερομηνίας έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων στην Τουρκία. Δε δίστασε δε να γίνει και κάπως προκλητικός, δηλώνοντας πως «μπορεί κάποια μέρα να πάω στη Βόρεια Κύπρο και να καλέσω τον Παπαδόπουλο, για έναν καφέ ειρήνης»...

Ο Τούρκος πρωθυπουργός επανέλαβε ότι η Κύπρος δεν αποτελεί κριτήριο της Κοπεγχάγης, επομένως δεν πρέπει να περιληφθεί στους πολιτικούς όρους, για την παραχώρηση ημερομηνίας στην Τουρκία, υποστηρίζοντας ότι αυτά τα θέματα μπορεί να λυθούν κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων. Πρόσθεσε, δε, ότι τα σημεία αιχμής μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας, εκτός από το Κυπριακό είναι η κατάληξη των διαπραγματεύσεων και οι μόνιμες απαγορεύσεις, που περιέχονται στα Σχέδια Συμπερασμάτων και αφορούν την Αγκυρα.

Αργά το βράδυ, παράλληλα με την εξέλιξη του δείπνου εργασίας των «25», ο Τ. Ερντογάν, μιλώντας σε δημοσιογράφους υποστήριξε ότι, «σύμφωνα με τις βασικές αρχές του κυβερνώντος κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, ουδέποτε θα κάνουμε οποιοδήποτε βήμα που είναι αντίθετο με τα εθνικά μας συμφέροντα. Ούτε η ιστορία μας ούτε οι ευθύνες μας μας επιτρέπουν ένα τέτοιο βήμα». Αναφερόμενος στο Κυπριακό και σε δηλώσεις για πρόθεση της Τουρκίας να κάνει βήματα προς την αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας, απάντησε: «Πάντοτε είμαστε έτοιμοι να κάνουμε νέα βήματα στο Κυπριακό, αυτό όμως που είναι σημαντικό είναι ο τρόπος του βήματος».

Οσον αφορά στη στάση που θα κρατήσει απέναντι στις αποφάσεις της Συνόδου, ο Τ. Ερντογάν, περιορίστηκε να πει ότι θα περιμένει τα τελικά Συμπεράσματα και θα απαντήσει αύριο (σ.σ. σήμερα) στη 1μ.μ., υποστηρίζοντας ότι η Τουρκία δε θα δεχτεί σε καμία περίπτωση το καθεστώς προνομιακής σχέσης.

Ωστόσο, σε προηγηθείσες δηλώσεις του, ο Τούρκος ΥΠΕΞ, Αμπντουλάχ Γκιουλ, είπε χαρακτηριστικά: «Υπάρχουν παρερμηνείες για τα θέματα αυτά. Οποιαδήποτε άμεση ή έμμεση αναγνώριση της Κύπρου είναι εκτός συζήτησης για την Τουρκία».

Παράλληλα, με τις δηλώσεις του Τούρκου πρωθυπουργού για καμία ελαστικότητα, αποδοχή αναβολής της απόφασης, ή επιπλέον όρους, δημοσιογραφικοί τουρκικοί κύκλοι, διέδιδαν ότι αν η Τουρκία πάρει ό,τι θέλει μπορεί και να κάνει μία πολιτική δήλωση για μια κάποιας μορφής αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας...

Αίσθηση προκάλεσε και η θέση του Γάλλου πρωθυπουργού, σε συνέντευξή του, την Τετάρτη το βράδυ, ο οποίος τάχτηκε υπέρ της έναρξης των διαπραγματεύσεων με την Τουρκία, αντίθετα με τη γαλλική κοινή γνώμη που δε θέλει την Τουρκία στην ΕΕ. Ο Ρ. Τ. Ερντογάν, χαιρέτισε τη «γενναία - όπως είπε - θέση» του Ζακ Σιράκ ελπίζοντας, προφανώς ότι θα τη διατηρήσει και κατά τη διάρκεια της συζήτησης του θέματος, με τους αρχηγούς.

Πληροφορίες, δε, ήθελαν Γαλλία και Γερμανία να συμφωνούν χτες το απόγευμα, για να αφεθεί ανοιχτή η κατάληξη των διαπραγματεύσεων, με την Αγκυρα...

Τέλος, ο Χαβιέ Σολάνα κάλεσε την Τουρκία να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία, αφού, όπως είπε, δεν είναι δυνατόν να ζητάς να ενταχθείς σε μία οικογένεια χωρίς να αναγνωρίζεις ένα από τα μέλη της.

Ενα παιχνίδι για γερά νεύρα και μελετημένες κινήσεις, δεδομένου ότι η ΕΕ ενδιαφέρεται κυρίως για τα οικονομικά και γεωστρατηγικά της συμφέροντα, που περνάνε μέσα από την Τουρκία, την υποταγή της στην αμερικανική πολιτική, που θέλει την Αγκυρα μέσα στην ΕΕ και όχι για την ουσιαστική και δίκαιη λύση του Κυπριακού...

Υπέρ της πλήρους ένταξης της Τουρκίας, χωρίς επιπλέον πολιτικούς όρους από αυτούς που περιλαμβάνονται στα κριτήρια της Κοπεγχάγης, τάχτηκε σε χτεσινή συνέντευξη Τύπου, πριν τη Σύνοδο Κορυφής, ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο. «Στόχος των διαπραγματεύσεων, πρέπει να είναι η πλήρης ένταξη και όχι μία μεσοβέζικη λύση», είπε χαρακτηριστικά στους δημοσιογράφους, τονίζοντας ότι η Τουρκία είναι μια γέφυρα μεταξύ της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής.

Απαντώντας σε ερώτηση, για το θέμα της κατοχής της Βόρειας Κύπρου από την Τουρκία, ο πρόεδρος της Επιτροπής, περιορίστηκε να ζητήσει μία χειρονομία καλής θέλησης από την Αγκυρα, ενόψει της παραχώρησης ημερομηνίας για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Τοποθέτησε, μάλιστα, την υποχρέωση της Αγκυρας για διπλωματική αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας, λίγο πριν από την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ, μετά από 15, ίσως και 20 χρόνια. Οπως επισήμανε ο Ζ. Μ. Μπαρόζο, η Κύπρος δεν αποτελούσε κριτήριο της Κοπεγχάγης, και δε θα ήταν σωστό να προστεθεί τελευταία στιγμή, δεδομένου ότι η Τουρκία από την πλευρά της, προσπάθησε για λύση και οι Τουρκοκύπριοι είπαν ΝΑΙ στο δημοψήφισμα...

Υπέρ της «ευρωπαϊκής προοπτικής» της Τουρκίας τάχθηκε χτες ο ΣΕΒ, εκφράζοντας... αγωνία για την πορεία και το μέλλον των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων του ελληνικού κεφαλαίου «σε μια οικονομία που φαίνεται να βρίσκει το δρόμο της», όπως είπε ο πρόεδρος των Ελλήνων βιομηχάνων Ο. Κυριακόπουλος. Δήλωσε μάλιστα ότι «θα είναι πολύ σοβαρές οι επιπτώσεις αν αποκλειστεί η Τουρκία από την ΕΕ». Οι βιομήχανοι θεωρούν ότι μια άρνηση προς την Τουρκία θα επηρεάσει τις διμερείς σχέσεις με την Ελλάδα, με αρνητικές συνέπειες και για τις «μπίζνες».

Σύμφωνα με τον ΣΕΒ αυτή τη στιγμή οι εισαγωγές από Τουρκία φτάνουν το 1 δισ. ευρώ και οι ελληνικές εξαγωγές προς αυτή τα 500 εκατ. ευρώ. Η εμπορική δραστηριότητα αυξάνεται ετήσια σε ποσοστό 30 - 35%. Ταυτόχρονα, οι ελληνικές επενδύσεις στην Τουρκία αυξάνονται στο πλαίσιο μια «στρατηγικής ανάπτυξης» των Ελλήνων επιχειρηματιών οι οποίοι αξιοποιούν τα «ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα». Ετσι χαρακτηρίζει ο ΣΕΒ την υπερεκμετάλλευση των Τούρκων εργαζομένων και εκφράζει το φόβο ότι οι Τούρκοι μπορεί να επιλέξουν συνεργασίες με μεγάλες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και να απορρίψουν τις ελληνικές επιχειρήσεις.