Στην αγροτική πολιτική το κυριότερο είναι το εξής πράγμα: Σε ποια κατεύθυνση θα οργανωθεί η μεγάλη παραγωγή, υπέρ των λίγων ή υπέρ των πολλών; Δεν υπάρχει ενδιάμεσος δρόμος. Τα επόμενα χρόνια θα υπάρχει δραματική συρρίκνωση και επομένως, ή τον ένα δρόμο θα ακολουθήσει ο αγρότης και γενικότερα ο ελληνικός λαός, ή τον άλλο. Ολα τα άλλα είναι για να περνάμε την ώρα μας και να εμφανιζόμαστε για τον αγρότη, αλλά να μην κάνουμε τίποτε προς όφελός του.

Τα παραπάνω σημείωσε η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα, μιλώντας την περασμένη Παρασκευή στη Βουλή, στην προ ημερήσιας διάταξης συζήτηση για την αγροτική οικονομία. Παραθέτουμε στη συνέχεια ολόκληρη την ομιλία της ΓΓ της ΚΕ του Κόμματος.

«Κυρία πρόεδρε, κυρίες και κύριοι βουλευτές, όποιος μιλάει τελευταίος έχει και ένα συγκριτικό πλεονέκτημα. Μπορεί να κάνει και κάποιο σχόλιο για όλους τους προλαλήσαντες. Κατά τη γνώμη μου, αυτή η συζήτηση που γίνεται σήμερα, για ένα πάρα πολύ μεγάλο πρόβλημα, έχει δυο καινούρια στοιχεία, σχετικά, συγκρίνοντας με όλες τις άλλες συζητήσεις.

Πρώτον, υπάρχει καθολική αναγνώριση ότι το αγροτικό πρόβλημα βρίσκεται σε κρίσιμη πορεία. Αυτή είναι η γενική αναγνώριση και δείχνει το μέγεθος του προβλήματος. Οταν δεν μπορείς να κρύψεις ένα πρόβλημα το αναγνωρίζεις και μάλιστα, εδώ εγώ αναγνωρίζω στους προλαλήσαντες μεγάλη ικανότητα ρητορείας στην περιγραφή του. Αυτό είναι το πρώτο στοιχείο.

Δεύτερον, συνηθίζεται, ιδιαίτερα από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, όταν ασκούν κριτική στο κυβερνητικό κόμμα, να καταθέτουν μια συγκροτημένη πρόταση, στον έναν ή στον άλλον βαθμό, τι ζητούν από την κυβέρνηση.

Με συγχωρείτε, αλλά εγώ δεν κατάλαβα τι πρότεινε ή τι ζητάει ούτε ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ούτε ο Πρόεδρος του Συνασπισμού. Μάλιστα, ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ περισσότερο μίλησε κάτω, θα έλεγα, από ένα ιδιόμορφο κόμπλεξ της απογραφής, του βασικού μετόχου και της λείας του κρατικού μηχανισμού. Δεν άκουσα τι πρότεινε για την αγροτιά. Απλώς είπε "εμείς θα λύσουμε τα προβλήματα μαζί με τον αγρότη". Μα, γιατί δεν τα έλυναν τόσα χρόνια; Και μάλιστα μαζί με τον αγρότη;

Από την πλευρά, πάλι, του Προέδρου του Συνασπισμού - εκτός αν δεν το κατάλαβα, να με συγχωρεί - άκουσα λίγο απ' όλα: και ολίγον διαπραγμάτευση και ολίγον προσαρμογή και ολίγον εκσυγχρονισμό και ολίγον εθνική πολιτική αλλά, προς Θεού, να μη συγκρουστούμε με τις παγκόσμιες τάσεις και με τη συμβατότητα της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Ετσι, λοιπόν, το δεύτερο στοιχείο που έχει αυτή η συζήτηση είναι η σύγχυση, το μπέρδεμα που προκαλεί στους πάντες και ιδιαίτερα σ' αυτούς που, ναι μεν ξέρουν τα προβλήματα, αλλά ενδεχομένως, δεν έχουν φθάσει σε ένα σημείο να αναζητήσουν τη ρίζα της βαθύτερης αιτίας. Μπέρδεμα και σύγχυση στους υπόλοιπους εργαζόμενους, που κακώς νομίζουν ότι το αγροτικό πρόβλημα αφορά ένα συγκεκριμένο τμήμα του λαού και όχι όλους. Ξαναλέω ότι για πρώτη φορά απ' αυτό το Βήμα δεν ακούστηκαν κάποιες συγκροτημένες προτάσεις. Εστω και αν δε συμφωνούμε εμείς μ' αυτές. Και μάλιστα από τα κόμματα που θεωρούν ότι το κύριο πεδίο δράσης για παρέμβαση είναι το Κοινοβούλιο, όπου ανταλλάσσονται απόψεις και όπου, υποτίθεται, ο ένας πάει να πείσει τον άλλον. Βεβαίως, η κυβέρνηση είχε πλαίσιο προτάσεων. Μπορεί να ήταν γενικό, αλλά είχε και θα το σχολιάσουμε παρακάτω.

Επειδή, λοιπόν, δε θέλω να επικρίνω τα άλλα κόμματα για κάτι που εμείς δεν το κάνουμε, θα προτιμήσω να αναφερθώ επί τροχάδην στις συγκεκριμένες θέσεις και διεκδικήσεις που προβάλλουμε εμείς για το σήμερα, σ' ένα βαθμό αμυντικού χαρακτήρα, αλλά που οπωσδήποτε μπορούν να αμβλύνουν τα προβλήματα της αγροτιάς και να ανοίξουν το δρόμο για πιο ριζικές λύσεις στην πορεία, σε συνδυασμό, βέβαια, με γενικότερες πολιτικές αλλαγές. Και μάλιστα λέμε στην αγροτιά το εξής: "τα ξέρεις τα προβλήματά σου, σ' ένα μεγάλο βαθμό έχεις προβάλει σωστές διεκδικήσεις, αλλά η πολιτική σου συμπεριφορά δεν μπορεί να συγκρούεται με τα αιτήματα που έχεις στο πεδίο της αγροτιάς". Εμείς, τουλάχιστον, τι διεκδικούμε και τι προβάλλουμε σήμερα όχι μόνο στο Κοινοβούλιο, αλλά και στους δρόμους και στο χωράφι και παντού;

- Θεωρούμε ότι σήμερα είναι ευθύνη της κυβερνητικής πολιτικής να οργανώσει τη συγκέντρωση και τη διάθεση όλων των αδιάθετων προϊόντων και οι παραγωγοί να πληρωθούν για το σύνολο της παραγωγής.

- Εμείς δε δεχόμαστε τη λογική των ποσοστών και των ποσοστώσεων. Αυτοί που έχουν τη μεγαλύτερη ζημιά πρέπει βεβαίως να υποστούν και τη μεγαλύτερη στήριξη.

- Μιλάμε για τιμές που, εν πάση περιπτώσει, ανακόπτουν τον κατήφορο στη ζωή της αγροτιάς.

- Παίρνουμε δε υπόψη το εξής πράγμα: Οταν λέμε αποζημιώσεις, όταν λέμε επιδοτήσεις, υπολογίζουμε σοβαρά την κοινωνική διαστρωμάτωση που έχει η αγροτιά. Ξεκινάμε από την απαλλαγή, παραδείγματος χάρη, από τα πρόστιμα αυτών που έχουν μικρότερο κλήρο. Βεβαίως, αυτός είναι διαφορετικός γι' αυτούς που παράγουν καλαμπόκι, βαμβάκι ή άλλα προϊόντα. Δεν είναι όμως της ώρας να τα εξειδικεύσουμε τόσο πολύ.

- Παίρνουμε υπόψη αυτούς που έχουν λίγα νοικιασμένα στρέμματα, αυτούς που έχουν περισσότερα. Χρειάζεται μία κλιμάκωση. Εμείς δε μιλάμε για την αγροτιά σαν να είναι ενιαίο στρώμα. Εχει υποστεί πολλές διαφοροποιήσεις στη διαστρωμάτωση, υπάρχουν βαθύτερες διαφορές στην κλίμακα.

- Εμείς θεωρούμε ότι δεν μπορεί να εφαρμόζονται στην Ελλάδα οι καταστροφικοί κανονισμοί της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

- Υπάρχει ανάγκη αναδιαρθρώσεων στην αγροτική οικονομία. Πρέπει να αυξηθεί η ζωική και η φυτική παραγωγή που στηρίζει τη ζωική. Εχουμε ελλείμματα στα ζωικά προϊόντα. Γιατί τα έχουμε τα ελλείμματα; Είναι αποτέλεσμα και της εγχώριας πολιτικής βεβαίως, αλλά εδώ είναι ακόμα πιο άμεσο και βαθύ το αποτέλεσμα της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της GATT. Καθαρά πράγματα. Θα πρέπει να αυξηθεί η ζωική παραγωγή.

- Υποστηρίζουμε την πλήρη ασφάλιση της παραγωγής από τις καιρικές συνθήκες και τις άλλες καταστροφές, για τις οποίες δεν ευθύνεται η αγροτιά.

- Υποστηρίζουμε την ανάπτυξη της θαλάσσιας αλιείας και την περιβαλλοντική χωροθέτηση της υδατοκαλλιέργειας, που έχει σοβαρά προβλήματα.

- Ζητάμε την προστασία και την ορθολογική αξιοποίηση του δασικού πλούτου, την αξιοποίηση του εδάφους και του κλίματος της Ελλάδας για παραγωγή πολλαπλασιαστικού υλικού.

- Αναμφισβήτητα έχουμε αιτήματα που αφορούν γενικότερα στις συνθήκες ζωής και δουλιάς των κατοίκων της υπαίθρου. Αυτά αναφέρονται στη δωρεάν Παιδεία και Υγεία, σε έργα υποδομής για τις καλλιέργειες και την ποιότητα ζωής, στη σύνταξη - το ελάχιστο που μπορούμε να ζητήσουμε σήμερα άμεσα είναι 420 ευρώ - και στη συνταξιοδότηση στα 60 για τους άνδρες και στα 55 για τις γυναίκες.

Με την ευκαιρία θέλω να πω ότι γίνεται πολλή φασαρία για το αν η Νέα Δημοκρατία υλοποίησε τις προεκλογικές της δεσμεύσεις ή όχι. Κατ' αρχήν, και το ΠΑΣΟΚ και η Νέα Δημοκρατία υποσχέθηκαν προεκλογικά ψίχουλα: Μέχρι το 2008 να φθάσει 300 με 330 ευρώ η αγροτική σύνταξη. Η κυβέρνηση δεν υλοποιεί ούτε και τα ψίχουλα που είχε υποσχεθεί. Με τις καινούριες εξαγγελίες δίνει 12 ευρώ. Αν αφαιρέσουμε και τις κρατήσεις, τα 212 ευρώ από τα 200 μάλλον πρέπει να μειωθούν κατά 4%. Εάν έδινε και τα ψίχουλα των 330 ευρώ, μέχρι το 2008 έπρεπε να δίνει - αν δεν κάνω λάθος - 25 με 30 ευρώ το χρόνο. Και τώρα έγιναν 12. Δεν αποκλείουμε παραμονές των καινούριων εκλογών - όταν θα γίνουν - να αυξήσει, όπως έκανε και το ΠΑΣΟΚ, και να φθάσει τότε τα 330 ευρώ. Αυτά όμως θα έχουν πέσει πολύ πιο κάτω ως αξία.

Πού κατά τη γνώμη μας γίνεται η μεγάλη συσκότιση: Είναι θέμα διαχείρισης; Είναι θέμα διαπραγμάτευσης; Εμείς πιστεύουμε ότι και το ΠΑΣΟΚ και η Νέα Δημοκρατία διαπραγματεύονται μέσα στην Ευρωπαϊκή Ενωση όσο μπορούν, ανάλογα με το μέγεθος. Δεν μπορώ να φανταστώ ότι κάποια κυβέρνηση δεν έκανε διαπραγμάτευση. Αλλά τι διαπραγματευτική ικανότητα μπορεί να έχεις και πίεση, όταν έχεις συμφωνήσει στη γενική στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ενωσης σε όλα, απέναντι στην αγροτιά και ιδιαίτερα απέναντι στη μικρομεσαία αγροτιά; Η διαπραγμάτευση από χέρι δεν μπορεί να φέρει σοβαρά αποτελέσματα, όταν έχεις αποδεχτεί τις συμφωνίες της GATT και όταν μάλιστα έχεις αποδεχτεί κάτι, το οποίο έχουν αποδεχτεί όλα τα κόμματα, ότι δηλαδή πρέπει να παίρνουν υπόψη πως σήμερα λειτουργούμε σε μια παγκόσμια οικονομία. Με συγχωρείτε πάρα πολύ, ούτε καινούρια είναι η παγκόσμια οικονομία, ούτε εφεύρεση είναι, ούτε αγνοείται, ούτε είναι ένα ουδέτερο γεγονός.

Η παγκόσμια οικονομία σημαίνει το εξής πράγμα: Οι ισχυρές καπιταλιστικές χώρες και τα ισχυρά καπιταλιστικά κέντρα ποδοπατούν όλους τους άλλους, χωρίς να σημαίνει ότι οι λαοί τους μπορούν να ζουν καλύτερα. Και αυτοί παίρνουν την κάτω βόλτα. Σημαίνει ότι οι συμφωνίες ισχύουν υπέρ των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων. Σημαίνει ότι ο ανταγωνισμός είναι για τη διανομή και την αναδιανομή της λείας. Δεν είναι μια παγκόσμια οικονομία που δρα αρμονικά, άρα πρέπει πραγματικά η ελληνική οικονομία να ενταχθεί σε μια συλλογικότητα και να μη σκέφτεται εθνικιστικά και εγωιστικά.

Αφήστε άλλους μύθους που κυκλοφορούν για την παγκόσμια οικονομία. Υπάρχουν καινούρια φαινόμενα, που δείχνουν το εξής πράγμα: Ο όγκος των συναλλαγών σήμερα στα διεθνή πλαίσια, με βάση τα επίσημα διεθνή στατιστικά - όχι βέβαια τα κομμουνιστικά - είναι μικρότερος από τον όγκο των συναλλαγών που γίνονταν στις αρχές του αιώνα. Υπάρχει αύξηση, βεβαίως, μετά το 1990 για γνωστούς λόγους, αλλά και πάλι είναι κατώτεροι οι ρυθμοί. Και η αύξηση των συναλλαγών γίνεται ανάμεσα στις ισχυρές ιμπεριαλιστικές χώρες και στα κέντρα, όπως λέμε εμείς, και όχι αντίθετα. Υπάρχουν καινούρια φαινόμενα, αλλά αυτά δεν είναι ούτε αταξικά ούτε ουδέτερα. Επομένως, το να λέμε στη μικρομεσαία αγροτιά να πάρει υπόψη της την παγκόσμια οικονομία, είναι σαν να της λέμε: "Προγραμμάτισε το οριστικό σου τέλος".

Εμείς παίρνουμε υπόψη την παγκόσμια οικονομία, αλλά με έναν διαφορετικό τρόπο. Τα πράγματα είναι καθαρά. Στην Ελλάδα - εγώ δε θα πω αν ήταν ιδιομορφία ή όχι, γιατί δεν έχει σημασία και δεν ήταν μόνο η Ελλάδα ιδιόμορφη - παρέτεινε τη ζωή του ο μικρός κλήρος και έχουμε μεγάλα ποσοστά στη μικρομεσαία αγροτιά. Πραγματικά πρέπει να περάσουμε στη μεγάλης κλίμακας οικονομία. Στα πλαίσια της πιο προοδευτικής ριζοσπαστικής επαναστατικής πολιτικής η μικρή παραγωγή είναι αντιπαραγωγική. Εδώ υπάρχουν δύο δρόμοι και δύο τρόποι να επιλυθεί το ζήτημα αυτό.

- Ή να γίνει αυτό που κάνει η Ευρωπαϊκή Ενωση, αυτό που έκανε το ΠΑΣΟΚ και αυτό που κάνει η Νέα Δημοκρατία, δηλαδή να συγκεντρωθεί η γη σε λίγα χέρια, σε λίγες ισχυρές καπιταλιστικές επιχειρήσεις - ελληνικές, ελληνοξενικές, δεν έχει σημασία - και να εκτοπιστεί ο μικρομεσαίος αγρότης, για να πάμε σε μεγάλης κλίμακας επιχείρηση, όπως και ο Πρόεδρος του Συνασπισμού έφερε τους μέσους όρους στον κλήρο, αλλά εκεί λύθηκε το ζήτημα με εκτόπιση της μικρομεσαίας αγροτιάς και τότε η εκτόπιση έγινε κάτω από συνθήκες που η καπιταλιστική οικονομία μπορούσε να κάνει περισσότερες παροχές και το κίνημα ήταν ισχυρότερο.

- `Η η μεγάλης κλίμακας παραγωγή να χτιστεί σε μια διαφορετική βάση. Στη βάση ενός πραγματικά παραγωγικού συνεταιρισμού, που συνδυάζει την οικογενειακή επιχείρηση με το συμφέρον του συνεταιρισμού. Αλλά αυτό δεν έχει καμία σχέση με τους συνεταιρισμούς που γνωρίσαμε. Ο παραγωγικός συνεταιρισμός είναι το δεύτερο πόδι μιας οικονομίας - εμείς τη λέμε λαϊκή, πείτε την όπως θέλετε, δεν έχει σημασία - όπου ο τομέας της λαϊκής οικονομίας είναι δυναμικά κοινωνικοποιημένος στους βασικούς τομείς, έρχεται σε αντίθεση με την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης και προστατεύει τον παραγωγικό συνεταιρισμό από τον εισαγόμενο ανταγωνισμό από τις μεγάλες επιχειρήσεις και τα ισχυρά κράτη, διασφαλίζει τα εφόδια, διασφαλίζει προγραμματισμό, διασφαλίζει νέες τεχνολογίες, διασφαλίζει αναδιαρθρώσεις που δε λειτουργούν σε βάρος του συνεταιρισμού, διασφαλίζει εντελώς διαφορετικά πράγματα. Πραγματικά, πρέπει να γίνει συνένωση.

Η μεγάλης κλίμακας παραγωγή, λοιπόν, ή θα είναι καπιταλιστική, ή θα είναι φιλολαϊκή, θα είναι στα πλαίσια, όπως εμείς λέμε, μιας λαϊκής οικονομίας. Δε γίνεται διαφορετικά.

Θα αναφέρω το εξής παράδειγμα, για να μην κοροϊδεύουμε τον κόσμο, επειδή εμείς παλεύουμε, και μέσα στα σημερινά πλαίσια, να αμβλυνθούν κάποια προβλήματα της μικρομεσαίας αγροτιάς. Οταν συζητήθηκε στη Βουλή ο αναπτυξιακός νόμος της κυβέρνησης, ο οποίος είναι αναπτυξιακός νόμος σε βάρος των εργαζομένων και υπέρ των ισχυρών επιχειρηματικών ομίλων, κάναμε μια πρόταση, στα νέα προνόμια - ακόμα μεγαλύτερα από αυτά που έδωσε το ΠΑΣΟΚ - που θα απολαμβάνουν οι επιχειρηματικοί όμιλοι, να ενταχθούν και οι αγροτικοί συνεταιρισμοί, αυτούς που εμείς θεωρούμε "αμαρτία" του συστήματος του ΠΑΣΟΚ και όχι μόνο.

Να έχουν, δηλαδή, μια ευνοϊκότερη μεταχείριση, παίρνοντας βέβαια και όλα τα άλλα μέτρα για την εξυγίανση. Ο ίδιος ο υφυπουργός, ο κ. Φώλιας, απάντησε ότι δεν μπορούμε, δεν είναι επιλέξιμος χώρος οι αγροτικοί συνεταιρισμοί και αν τους κάνουμε επιλέξιμο χώρο μέσα στο αναπτυξιακό πρόγραμμα, τότε δε θα εγκριθεί το πρόγραμμα περιφερειακών ενισχύσεων της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Εδώ, λοιπόν, αποδεικνύονται δύο πράγματα: Ο προσανατολισμός της κυβέρνησης, ο προσανατολισμός του ΠΑΣΟΚ, ο προσανατολισμός που έχει κάθε κόμμα που λέει ότι "καλή ή κακή η Ευρωπαϊκή Ενωση, εγώ την αποδέχομαι" και αποδεικνύεται και ο ταξικός προσανατολισμός της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Τι περιθώρια διαπραγμάτευσης υπάρχουν; Ενα ευρώ πάνω και ένα ευρώ κάτω; Τέτοια υπάρχουν. Με γεια σας, με χαρά σας. Ενα λίγο χειρότερο Κανονισμό.

Για να δούμε και τα άλλα εργαλεία, για τα οποία μιλάτε και το ΠΑΣΟΚ και η Νέα Δημοκρατία και σε ένα βαθμό τα υιοθετεί και ο Συνασπισμός. Δεν τα ταυτίζω τα κόμματα, αλλά σε κρίσιμα ζητήματα δε μετράνε οι αποχρώσεις, μετράει ο άξονας. Για να δούμε, παραδείγματος χάρη, τα άλλα, όπως οι επιδοτήσεις.

Κατ' αρχήν, αλλάζει το σύστημα των επιδοτήσεων. Πρέπει, επιτέλους, να απομυθοποιηθεί και το σύστημα των επιδοτήσεων της δεκαετίας του '80. Βεβαίως, αυτό το σύστημα των επιδοτήσεων έβαζε στην τσέπη του αγρότη κάποιο ποσό, δηλαδή του επέστρεφε κάτι από τα μείον, τον αποκοίμιζε. Οι επιδοτήσεις - τότε, αλλά και τώρα - δίνονται για να εξασφαλιστούν φθηνά προϊόντα στους εμποροβιομηχάνους. Ενας τρόπος είναι να τα έδιναν στους εμποροβιομηχάνους. Δεν μπορούσαν να τα δώσουν έτσι, έπρεπε να ακολουθηθεί μια προγραμματισμένη συρρίκνωση της μικρομεσαίας ιδιοκτησίας. Δεν μπορούσε να γίνει αυτό με όρους δικτατορίας Παπαδόπουλου. Και ξέρετε, ακόμα και η στρατιωτική δικτατορία, στον οικονομικό τομέα, δεν μπορεί να εφαρμόσει τα μέτρα καταστολής που εφαρμόζει στον τομέα της δημοκρατίας. Δε γίνεται. Και η δικτατορία και η στρατιωτική χούντα πιο σταδιακά προχωράει τα αντιλαϊκά μέτρα στην οικονομία, δε γίνεται, δεν πατάς κουμπί και μεταβιβάζεται η γη στα λίγα χέρια.

Οι επιδοτήσεις γλύκαναν το χάπι, διότι συνδυάστηκαν με αγραναπαύσεις, με αναδιαρθρώσεις καλλιεργειών, με πρόωρη συνταξιοδότηση και με μια σειρά άλλα πράγματα, τα οποία έφερναν πιο σταδιακά τη συρρίκνωση. Οι επιδοτήσεις, λοιπόν, τελικά ωφελούν τους εμποροβιομηχάνους. Αλλά, σύμφωνα και με μελέτη που έχει γίνει στην ίδια την Ευρωπαϊκή Ενωση, το 42% των κοινοτικών επιδοτήσεων γυρνάνε πίσω με τη μορφή των αθρόων εισαγωγών. Δεν έχετε απαντήσει: Τι θα γίνει τώρα με τη μείωση των εξαγωγικών επιδοτήσεων και ποιοι θα αντέξουν να κάνουν εξαγωγές; Οι ισχυρές καπιταλιστικές επιχειρήσεις. Και με τη μείωση των δασμών, που σημαίνει ακόμα μεγαλύτερη κατάληψη της ελληνικής αγοράς από ξένα προϊόντα; Αυτό πώς αντιμετωπίζεται; Με διαπραγμάτευση στην Ευρωπαϊκή Ενωση και με ασπιρίνες; Ε, δεν αντιμετωπίζεται έτσι. Και αυτό το αναφέρω κατ' αρχήν στην κυβέρνηση.

Για να δούμε τα άλλα, τα διαρθρωτικά - λέει - κονδύλια. Πού πάνε τα διαρθρωτικά κονδύλια; Το είπε και ο πρωθυπουργός στις σημερινές εξαγγελίες του: Πάνε στις επιχειρήσεις μεταποίησης. Ποιες είναι οι μεταποιητικές επιχειρήσεις; Ποιες ισχυροποιούνται σήμερα; Οι μεγάλες, οι ισχυρές, οι καπιταλιστικές. Πολύ περισσότερο που τώρα μια σειρά επιχειρήσεις ιδιωτικοποιούνται, όπως η ΔΩΔΩΝΗ. Με τα προγράμματα μάλιστα που κάνουμε για την ανάπτυξη των Βαλκανίων, στη Βόρεια Ελλάδα μια σειρά επιχειρήσεις κλείνουν. Κάποιες συνεταιριστικές επιχειρήσεις που θα χάσουν και τον τυπικά συνεταιριστικό τους χαρακτήρα, αυτές θα επιβιώσουν. Δεν είναι τυχαίο. Οι περισσότερες επιδοτήσεις γίνονται για εκσυγχρονισμό των ισχυρών μεταποιητικών ομάδων που αγοράζουν τη μικρή ιδιοκτησία, που κλείνουν συνεταιριστικές επιχειρήσεις. Και αυτό το χαρακτηριστικό παράδειγμα το έχουμε, πώς; Αυτά τα διαρθρωτικά προγράμματα μπόρεσαν να οδηγήσουν στη διαμόρφωση ισχυρών επιχειρήσεων στον τομέα της αλιείας, στις υδατοκαλλιέργειες κλπ., σε εκείνους τους τομείς που σήμερα εμφανίζουν μεγαλύτερη ταχύτητα στη συγκέντρωση. Αυτά, λοιπόν, τα διαρθρωτικά κονδύλια δε θα πάνε στους μικρομεσαίους.

Τα άλλα όπλα που έχετε, οι βιολογικές καλλιέργειες και τα διάφορα άλλα, αυτά αφορούν τους λίγους. Πρώτα πρώτα και σε ποσότητα και σε κόστος θα είναι λιγότερες ποσότητες και θα έχουν μεγαλύτερο κόστος. Αυτά αφορούν τους λίγους. Ναι, η κυβέρνηση σήμερα είχε πρόγραμμα συγκεκριμένο. Συγκεκριμένο, με την έννοια ότι σε τριάντα λεπτά τι να πεις; Και εμείς πιστεύουμε ότι θα το παλέψει να το υλοποιήσει η κυβέρνηση, αλλά αυτό το πρόγραμμα αφορά ένα τμήμα της πλούσιας αγροτιάς. Γι' αυτούς είναι τα μέτρα. Δεν είναι για τους φτωχούς αγρότες. Δεν είναι για τη μικρομεσαία αγροτιά. Και το ΠΑΣΟΚ είχε καλή πολιτική σ' αυτό το θέμα. Εμείς δεν την αρνούμαστε. Και η Νέα Δημοκρατία αυτά θα κάνει. Ο,τι εξήγγειλε σήμερα η κυβέρνηση αφορά ένα τμήμα της αγροτιάς. Δε θα εξαφανιστούν οι μεγαλοαγρότες.

Να σας πω τι πονοκέφαλο έχει η κυβέρνηση σήμερα που τον είχε και το ΠΑΣΟΚ: Πώς θα επιταχυνθεί η συγκέντρωση γης και παραγωγής σε λίγα χέρια και από την άλλη μεριά, πώς θα μπορέσει κατά κάποιον τρόπο με κάποιες ασπιρίνες να δημιουργήσει αυταπάτες στη μικρομεσαία αγροτιά ότι έχει μέλλον, ότι θα μπορέσει να επιβιώσει και ότι αύριο θα έρθουν καλύτερες ημέρες.

Για να δούμε, τώρα, κύριε πρωθυπουργέ, αυτό που είπατε για τα πανωτόκια. Δεν μπορούσατε να κάνετε και αλλιώς. Ηταν ένα χρόνιο πρόβλημα. Πρώτα πρώτα, το κεφάλαιο που υπολογίσατε είναι το πολλαπλασιασμένο κεφάλαιο για τα πανωτόκια, πολλαπλάσιο του αρχικού δανείου. Δεύτερον, οι τράπεζες ερμηνεύουν το νόμο όπως θέλουν και εξαιρούν. Εχουμε κάνει δύο Επερωτήσεις γι' αυτό το ζήτημα. Η απάντηση ήταν «ναι», έχετε δίκιο, οι τράπεζες κάνουν ό,τι θέλουν, αλλά τώρα οι τράπεζες είναι ιδιωτικές. Η κυβέρνηση αποφασίζει με ένα γενικό νόμο και μετά οι τράπεζες έχουν το πράσινο φως να κάνουν ό,τι θέλουν. Ούτε και αυτό το αντιμετωπίσατε.

Αλλά ας πούμε ότι σβηνόντουσαν τα πανωτόκια και υπήρχε μία καλή ρύθμιση. Μα, η πολιτική σας, όπως και του ΠΑΣΟΚ, δεν αντιμετωπίζει τις αιτίες του προβλήματος. Σε λίγα χρόνια θα ξαναέχουμε συσσώρευση χρεών. Τι θα κάνετε τότε; Θα ξανακάνετε ρύθμιση; Από τη μία πλευρά οι τράπεζες εμφανίζονται φιλικές προς το λαό και παράγουν νέα προϊόντα. Από την άλλη έχουν το καμπανάκι ότι θα μείνουν απλήρωτα. Θα κάνουν κάποιες ρυθμίσεις για να μη χάσουν και την πελατεία γιατί πρέπει ένα κομμάτι να το απομυζούν. Το πρόβλημα όμως δε λύνεται. Είμαστε υπερβολικοί σ' αυτό; Σε τρία, τέσσερα χρόνια θα μιλάμε πάλι για τα ίδια πράγματα.

Επομένως, στον ιδιαίτερο τομέα της αγροτικής παραγωγής δε χωρούν ημίμετρα. Θα προχωρήσει όπως την προχωράει η Ευρωπαϊκή Ενωση και η κυβέρνηση και προηγουμένως το ΠΑΣΟΚ. Εκσυγχρονισμός και αναδιάρθρωση σημαίνουν συγκέντρωση της γης σε λίγα χέρια. Οι μικρομεσαίοι, οι υπερήλικες, θα περιμένουν - δε λέω ότι έχετε τέτοια νοοτροπία - αντικειμενικά να φύγουν από τη ζωή και έτσι να τελειώσετε με αυτούς. Ενα μέρος θα έχει πολλαπλά επαγγέλματα. Και ας αφήσετε αυτή την ιστορία με το μητρώο αγροτών και για το εάν έχουν ως κύρια και αποκλειστική απασχόληση την αγροτική. Δηλαδή, ο φτωχός αγρότης που δεν του φτάνει το εισόδημά του, δεν έχει το δικαίωμα να κάνει και δεύτερη και τρίτη δουλιά; Οι εμποροβιομήχανοι που μπαίνουν μέσα στην αγροτική παραγωγή, αυτοί που ξεκίνησαν από τις νέες τεχνολογίες και τώρα κάνουν επενδύσεις στην αγροτική παραγωγή, γιατί δε θεωρούνται αγρότες;

Λέτε ότι υπάρχουν κάποιοι που έχουν διπλό και τριπλό εισόδημα. Ενας υπάλληλος με ένα μισθό χαμηλό που παίρνει από τον πατέρα του ένα κτήμα γιατί να μην προσπαθεί να το καλλιεργήσει; Αυτό σας μάρανε; Αυτό είναι το μεγάλο σκάνδαλο; Βεβαίως, μερικούς που φοροδιαφεύγουν που έχουν μεγάλες περιουσίες, που «τρώνε» τις επιδοτήσεις, να ψάξετε να τους βρείτε. Τώρα, όμως, έχουμε καταλάβει ότι η σαπίλα είναι μέσα βαθιά στο σύστημα. Αυτά που ζούμε αυτές τις ημέρες, το αποδεικνύουν. Πάντα, όμως, λέμε ότι υπάρχουν κάποιοι λίγοι και ότι όλοι οι άλλοι είναι καλοί. Λίγοι ή πολλοί, πάντως ένα μεγάλο μέρος της αγροτιάς θα αναζητήσει δεύτερο και τρίτο επάγγελμα, λίγο οικοδόμος, λίγο πωλητής στην εμποροπανήγυρη. Αν ζει στην Αθήνα θα παίρνει άδεια να γυρνά στο χωριό για να μαζεύει τις ελιές, να τις πουλάει για να καλύψει τα έξοδα της οικογενείάς του. Είναι κακό αυτό; Ποιος δε θέλει να έχει ένα επάγγελμα, να δουλεύει μισή ημέρα και την άλλη μισή ημέρα να είναι ελεύθερος από τα βάρη της απασχόλησης και να ζει και καλά;

Ολοκληρώνω, λέγοντας το εξής πράγμα. Στην αγροτική πολιτική είναι ή του ύψους ή του βάθους - και αναφέρομαι περισσότερο στο πώς πρέπει να το δει η μικρομεσαία αγροτιά. Βεβαίως καλά κάνει και έχει αιτήματα και για τις ποσοστώσεις, προσπαθεί να μειώσει την επίδραση των ποσοστώσεων, των προστίμων κλπ. Αλλά το κυριότερο είναι το εξής πράγμα: Σε ποια κατεύθυνση θα οργανωθεί η μεγάλη παραγωγή, υπέρ των λίγων ή υπέρ των πολλών; Δεν υπάρχει ενδιάμεσος δρόμος. Και ξέρουμε πάρα πολύ καλά, αρκετά χρόνια και η Ευρωπαϊκή Ενωση ανέχτηκε σε μια σειρά από χώρες της Ευρώπης να υπάρχει μικρός κλήρος. Τώρα έχει τελειώσει το πράγμα, πολύ περισσότερο γιατί στοχεύει στις μεγάλες αγορές, στις μεγάλες συναλλαγές με τη Λατινική Αμερική, με άλλες χώρες, ανερχόμενες καπιταλιστικά και δεν μπορεί να έχει πονοκέφαλο για τις επιδοτήσεις στην Ελλάδα, στην Ισπανία, στην Ιταλία και στην Πορτογαλία.

Τα επόμενα χρόνια θα υπάρχει δραματική συρρίκνωση και επομένως, ή τον ένα δρόμο θα ακολουθήσει ο αγρότης και γενικότερα ο ελληνικός λαός, ή τον άλλο. Ολα τα άλλα είναι για να περνάμε την ώρα μας και να εμφανιζόμαστε για τον αγρότη αλλά να μην κάνουμε τίποτε προς όφελός του.