Στα 1900, ο Γκριγκόρι Ιβάνοβιτς Ροσολίμο (συμφοιτητής και φίλος του Τσέχοφ, ιδρυτής της πρώτης ρώσικης νευρολογικής κλινικής παίδων και μετέπειτα κορυφαίος Σοβιετικός καθηγητής νευροφυσιολογίας-ψυχιατρικής, διευθυντής του Νευρολογικού Ινστιτούτου «Α. Γ. Κοζέβνικοφ» - που ίδρυσε η Οχτωβριανή Επανάσταση), θεωρώντας κατάλληλα για ψυχ-αγωγία των παιδιών τα διηγήματα του Τσέχοφ, ζήτησε από το συγγραφέα να του στείλει διηγήματά του, για την παιδική βιβλιοθήκη που συγκροτούσε στα πλαίσια της ψυχιατρικής δουλιάς του. Ο Τσέχοφ, ισχυριζόμενος ότι «δεν ξέρει να γράφει για παιδιά», αλλά και θεωρώντας - όπως έγραψε στον Ροσολίμο - ότι «στα παιδιά πρέπει να δίνουμε μόνον όσα είναι κατάλληλα και για τους μεγάλους, από τα πραγματικά λογοτεχνικά έργα», όπως πρέπει «να ξέρουμε να διαλέγουμε φάρμακο και να ορίζουμε τις δόσεις, παρά να προσπαθούμε να επινοήσουμε για τον άρρωστο κάποιο ιδιαίτερο φάρμακο, μόνον επειδή ο άρρωστος είναι παιδί», του έστειλε δύο μόνο διηγήματα - «παραμύθια από τη ζωή των σκύλων». Επρόκειτο για τα διηγήματα «Ασπρομέτωπος» και «Καστάνκα». Το δεύτερο έως το 1990 κυκλοφόρησε στη Ρωσία σε πολλά εκατομμύρια αντίτυπα και έγινε και ταινία.
«Ηρωίδα» του πολύ διδακτικού διηγήματος είναι η πανέξυπνη, πυρόξανθη σκυλίτσα «Καστάνκα», που κάποτε γυρνώντας, μαζί με τον «αφέντη» της, τον επιπλοποιό Λουκά Αλεξάντριτς, ολοήμερα στην πόλη, χάθηκε, αφού εκείνος μεθυσμένος την ξέχασε. Και πια μόνη, λυπημένη, πεινασμένη η σκυλίτσα, όπως κι ο άνθρωπος, γνώρισε όλα τα κακά και καλά της ζωής. Το φόβο, τη σκληρότητα, τη βία, αλλά και τη φιλία, τη στοργή, την καλοσύνη, τα πλάσματα της φύσης, ακόμα και την τέχνη του τσίρκου, όπου κάνοντας ακροβατικά, ξαναβρήκε το πρώτο κι αγαπημένο αφεντικό της.
Ευρυδίκη - Δ. Κοργιαλάς, στο «Συρμό» |
Εργο του Κ. Γραμματόπουλου |
«Το τέλος του παιχνιδιού» στο «Θέατρο της οδού Κεφαλληνίας» |