Χαρακτικό του Τάσσου για το «Μπλόκο της Κοκκινιάς»

Σήμερα, ο λαός της Κοκκινιάς διατηρεί στο νου και την καρδιά του, τις μορφές των παλικαριών που έστησαν τα κορμιά τους μπροστά στα όπλα των προδοτών και των κατακτητών, δίνοντας τη ζωή τους για μια Ελλάδα ελεύθερη και δημοκρατική. Για μια κοινωνική αλλαγή που η Κοκκινιά παλεύει ακόμα στην πρώτη γραμμή (Από το Χρονικό Μνήμης «ΤΟ ΜΠΛΟΚΟ ΤΗΣ ΚΟΚΚΙΝΙΑΣ»).

Στα πλαίσια της γενικότερης διαμόρφωσης του χώρου δημιουργήθηκε και το Μουσείο Εθνικής Αντίστασης με την αμέριστη στήριξη του Παραρτήματος της ΠΕΑΕΑ Κοκκινιάς και του Σωματείου Θυμάτων Γερμανικής Κατοχής «Ο Φοίνιξ». Το μουσείο περιέχει φωτογραφίες πεσόντων και αντικείμενα του αντιστασιακού αγώνα. Αξίζει να σημειωθεί πως το Μουσείο της Κοκκινιάς είναι το πρώτο Μουσείο Εθνικής Αντίστασης σε ολόκληρη την Ελλάδα. Για άλλη μια φορά, λοιπόν, η Κοκκινιά στέκεται πρωτοπόρα, δικαιώνοντας και τιμώντας εκείνους που ξέρουν να τολμούν και να αντιστέκονται.

Ο ιερός χώρος του μαρτυρίου που ποτίστηκε το χώμα του με αίμα δεκάδων αγωνιστών, ο ηρωικός χώρος της Μάντρας του Μπλόκου μετά από αγώνες πολλών ετών πέρασε στην κυριότητα του Δήμου της Νίκαιας, δικαιώνοντας έτσι ένα αίτημα του κοκκινιώτικου λαού, που ήθελε τον τόπο τούτο δικό του, για να έχει το δικαίωμα να τιμά τους ήρωές του που έπεσαν στο βωμό του αντιφασιστικού αγώνα.

Τα κτίρια της Μάντρας λειτουργούσαν αρχικά ως ταπητουργείο της «Οριεντάλ Κάρπετ» αγγλικής εταιρίας που κατασκεύαζε χαλιά από το 1929. Ανήκε στους κληρονόμους Τσιβόγλου και Αρακελιάν. Κατά την περίοδο της Κατοχής σταμάτησε να λειτουργεί και αργότερα τα κτίρια νοικιάστηκαν από τους αδελφούς Παγιασλή.

Το πρώτο ουσιαστικό ενδιαφέρον για την αγορά των κτιρίων ήταν τον Αύγουστο του 1976. Τελικά, οι αγώνες για την απόκτηση της Μάνδρας δικαιώθηκαν το 1982. Ο χώρος απαλλοτριώθηκε με απόφαση του τότε υπουργού Χωροταξίας Αντώνη Τρίτση και στοίχισε 30 εκ. δραχμές. Στις 10 Αυγούστου 1984 δημοπρατήθηκε το έργο διαμόρφωσης και παραδόθηκε στο Δήμο Νίκαιας ολοκληρωμένο τον Ιούνιο του 1986. Τα εγκαίνια έγιναν στις 18 Αυγούστου 1986.

Οι στόχοι της αρχιτεκτονικής και μουσειογραφικής ανακαίνισης είναι κατά πρώτον να ενισχύσουν και να μεταδώσουν στον επισκέπτη την ιερότητα του χώρου, τη φόρτισή του με το δέος μπροστά στη θυσία για τη λευτεριά. Ο χώρος αυτός θα δέχεται νέους (μαθητές Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου) μέσα στο πλαίσιο της διαδικασίας της μόρφωσής τους, άρα σε ένα πρώτο επίπεδο είναι χώρος μόρφωσης σε ό,τι αφορά στην ουσία των γεγονότων, στην κληρονομιά που άφησαν αυτά τα γεγονότα στις κατοπινές γενιές.

Το χώρο θα επισκέπτονται και άλλοι νέοι (φοιτητές, σπουδαστές, νέοι εργαζόμενοι) που από προσωπικό ή συλλογικό ενδιαφέρον επιθυμούν να πληροφορηθούν περισσότερα γύρω από τα γεγονότα αυτά. Αρα, σε ένα δεύτερο επίπεδο είναι χώρος πληροφορίας για τα ίδια τα γεγονότα για την ιστορία της Κοκκινιάς και γενικότερα της Ελλάδας μια συγκεκριμένη εποχή. Στον ίδιο χώρο, άλλοι επισκέπτες θα έρχονται για να τιμήσουν τα γεγονότα, τους ανθρώπους που μαρτύρησαν τους δικούς τους πιθανόν ανθρώπους. Επομένως, σε ένα τρίτο επίπεδο, θα είναι ένας χώρος τιμής για τους μάρτυρες του Μπλόκου και γενικότερα τους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης.

Στο χώρο μνήμης του Μπλόκου της Κοκκινιάς θα υπάρχουν: Μια διαδρομή μέσα από μεγάλους πίνακες, όπου με κείμενα, φωτογραφίες, χάρτες, σκίτσα θα δίνεται με τρόπο συνοπτικό και ουσιαστικό η περιγραφή των γεγονότων της 17ης Αυγούστου 1944. Οπτικοακουστικό θέαμα (βίντεο, διαφάνειες, ήχος), διάρκειας 10 λεπτών, όπου θα παρουσιάζεται το κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον της εποχής, το ιστορικό πλαίσιο μέσα στο οποίο αναπτύχθηκε η Εθνική Αντίσταση και μέσα στο οποίο συνέβησαν τα γεγονότα της Κοκκινιάς. Αυτά σε ένα ηχητικό περιβάλλον με μουσική και ήχους και μελετημένο φωτισμό, σύμφωνα με την ιερότητα του χώρου.

Τέλος, ένα μικρό κέντρο τεκμηρίωσης με θεματική βιβλιοθήκη γύρω από την ιστορία της εποχής, την Εθνική Αντίσταση, τα ολοκαυτώματα. Ο επισκέπτης, με τη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή θα έχει τη δυνατότητα βιβλιογραφικής έρευνας μέσα από ελληνικές και ξένες ιστοσελίδες σχετικές με την ιστορική περίοδο. Μια εγκατάσταση αποτίμησης φόρου τιμής στους μάρτυρες του Μπλόκου της Κοκκινιάς, όπου κυρίαρχο ρόλο παίζει το πλήθος των ονομάτων και των προσώπων.

Ο στόχος είναι να αποκτήσουν αυτοί οι τόσο «μυθικοί» μάρτυρες, πρόσωπο και υπόσταση. Να αναδειχτεί ότι το πλήθος τους αποτελείται από ξεχωριστούς ανθρώπους με ξεχωριστές ζωές που ζούσαν κανονικά σαν εμάς. Από την άλλη, στόχος είναι να νιώσουμε και δέος μπροστά στο πλήθος όλων αυτών των ονομάτων, όλων αυτών των προσώπων. Ετσι, ένα πλήθος από λάβαρα, αναθηματικές στήλες, φέρνουν τον επισκέπτη πρόσωπο με πρόσωπο με τους εκτελεσμένους ήρωες.