Η διαδικασία της προσαρμογής της εκπαίδευσης στη στρατηγική της Λισαβόνας είναι το αντικείμενο του συνεδρίου που διοργανώνει (χτες και σήμερα) το υπουργείο Παιδείας για στελέχη της εκπαίδευσης σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Με στόχο να προπαγανδίσει πρώτα και κύρια στα υψηλόβαθμα στελέχη της εκπαίδευσης τον προσανατολισμό τον οποίο θέλει η Ευρωπαϊκή Ενωση να δώσει στην Παιδεία.

Χαιρετίζοντας χτες την έναρξη του συνεδρίου, ο υφυπουργός Παιδείας Σπ. Ταλιαδούρος πρόβαλε ως «ανάγκη» τα στελέχη της εκπαίδευσης να διαδώσουν σε όλα τα σχολεία τις στρατηγικές επιλογές του κεφαλαίου στο χώρο της εκπαίδευσης και της απασχόλησης ώστε η ελληνική κοινωνία να συμμετάσχει σε αυτές τις εξελίξεις. Τους βασικούς άξονες της στρατηγικής για την υπαγωγή της Παιδείας στο «στρατηγικό στόχο» της αύξησης της «ανταγωνιστικότητας» του ευρωπαϊκού κεφαλαίου ανέλυσε ο Δημ. Σκιάδας, ειδικός γραμματέας ΚΠΣ και Διεύθυνσης Ευρωπαϊκής Ενωσης του υπουργείου Παιδείας. Σημείωσε ότι η εκπαίδευση έχει οριστεί ως βασικός άξονας της «στρατηγικής της Λισαβόνας», με ιδιαίτερους στόχους την ανάπτυξη της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, της έρευνας και των «καινοτόμων δράσεων». Επανέλαβε τα περί εκπαίδευσης που θα προωθεί τη δυνατότητα επαγγελματικής αποκατάστασης των αυριανών εργαζομένων, τη βελτίωση της «προσαρμοστικότητας» όσων ήδη βρίσκονται στην παραγωγή, την ενίσχυση της «κοινωνικής προστασίας» και την «ισότητα ευκαιριών».

«Κάναμε τη θεωρητική δουλιά, τώρα προχωρούμε σε πρακτικά ζητήματα», ήταν η χαρακτηριστική φράση του εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ντ. Ντιόν, ο οποίος μετέφερε την «αγωνία» της ΕΕ να προχωρήσουν με πιο εντατικούς ρυθμούς μέτρα για τη συνεισφορά της εκπαίδευσης στους στόχους της Λισαβόνας. Και έκανε λόγο για συνεργασία μεταξύ χωρών και ανταλλαγή εμπειρίας και αξιοποίηση της λεγόμενης «μεθόδου ανοιχτού συντονισμού» σε επίπεδο κρατών - μελών της ΕΕ, με στόχο την κάλυψη των ελλείψεων που έχουν διαπιστωθεί στην πορεία προς το 2010.

Στο πλαίσιο της προπαγάνδισης των αναγκαίων για το κεφάλαιο μεταρρυθμίσεων, στο συνέδριο κλήθηκαν να συμμετάσχουν εκπρόσωποι των υπουργείων Παιδείας χωρών της ΕΕ όπου έχουν εφαρμοστεί αντιδραστικά μέτρα. Ο Γ. Χόκινεν από τη Φινλανδία αναφέρθηκε στο περίφημο φινλανδικό μοντέλο και στα κύρια χαρακτηριστικά του: Την αποκέντρωση της βασικής εκπαίδευσης, με το κράτος να χρηματοδοτεί τις ανάγκες κατά το ήμισυ και τα υπόλοιπα να καλύπτονται από τις τοπικές αρχές, δηλαδή τους ίδιους τους εργαζόμενους, την αξιολόγηση που διαπνέει όλο το φάσμα της εκπαίδευσης, τη στροφή στην κατάρτιση με τους μισούς μόλις αποφοίτους της εννιάχρονης εκπαίδευσης να συνεχίζουν στο λύκειο και οι υπόλοιποι να διοχετεύονται σε διάφορες μορφές κατάρτισης.

Από την πλευρά του ο Π. Λάουνερ από τη Μεγ. Βρετανία αναφέρθηκε στην προσπάθεια καλλιέργειας φιλοσοφίας διά βίου κατάρτισης από νωρίς στα σχολεία, σημειώνοντας ανάμεσα σε άλλα ότι στόχος είναι το 25% των εκπαιδευομένων να ακολουθούν διαδικασίες επαγγελματικής κατάρτισης την επόμενη τριετία και το 50% μέχρι το 2010. Ενώ ο Περ Μπάνβερ από το υπουργείο Παιδείας της Σουηδίας αναφέρθηκε στο ζήτημα της χρηματοδότησης της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, σημειώνοντας ότι η χώρα του με ποσοστό 6,5% επί του ΑΕΠ κατέχει από τα υψηλότερα ποσοστά δαπανών στην ΕΕ, με μεγάλο βαθμό αποκέντρωσης του εκπαιδευτικού συστήματος, κάτι που όπως σημείωσε έχει δημιουργήσει και ανισότητες σε τοπικό επίπεδο σε ό,τι αφορά τις παρεχόμενες δεξιότητες.

«Σαν έτοιμη από καιρό», η Διοίκηση του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών (ΠΑΜΑΚ) έχει συγκροτήσει δομή για την εφαρμογή αυτού που ονομάζουν οι ευρωενωσιακές συνθήκες «διά βίου εκπαίδευση», ενώ η Σύγκλητος έχει κατεβάσει στις Συνελεύσεις Τμημάτων των σχολών οδηγία για την εφαρμογή του συστήματος Πιστωτικών Μονάδων, αναδιαρθρώσεις που πρακτικά δημιουργούν τις ανάλογες προϋποθέσεις για τη δημιουργία του μοντέλου του «καταρτίσιμου».

Και ενώ η οδηγία της Συγκλήτου συζητιέται στα Τμήματα, η εκπαιδευτική δομή τύπου «Κέντρου Επαγγελματικής Κατάρτισης» έχει μπει εδώ και καιρό σε εφαρμογή. Αρχικά λειτούργησε ως «δράση» στα πλαίσια του ΕΠΕΑΕΚ και στη συνέχεια εδραιώθηκε η συγκρότηση και η λειτουργία μέσω της Εταιρίας Αξιοποίησης και Διαχείρισης της Περιουσίας του Πανεπιστημίου, «υπό τη σκέπη» της Πρυτανείας του ΠΑΜΑΚ. Πρόκειται για μια ακόμα κερδοφόρα επιχειρηματική δραστηριότητα του ιδρύματος, που υιοθετεί ένα ρόλο ξένο προς την Ανώτατη Εκπαίδευση: Την παροχή χαμηλού επιπέδου, ληξιπρόθεσμης κατάρτισης κι επανακατάρτισης.

Το κέντρο διεξάγει σεμινάρια που δίνουν «Πιστοποιητικό Εξειδίκευσης» σε διάφορους τομείς Οικονομικών και Κοινωνικών σπουδών, για εργαζόμενους και ανέργους, πτυχιούχους ΑΕΙ, ΤΕΙ, ΙΕΚ ή Λυκείου. Τα σεμινάρια γίνονται επί πληρωμή, το κόστος τους εξαρτάται από τις λειτουργικές ανάγκες του σεμιναρίου και ορίζεται από τον επιστημονικό υπεύθυνο. Οι επιστημονικοί υπεύθυνοι είναι όλοι μέλη ΔΕΠ του ΠΑΜΑΚ, ενώ το «Πιστοποιητικό Εξειδίκευσης» φέρει την υπογραφή του Πρύτανη. Οσο για το κόστος της «εξειδίκευσης», ενδεικτικά αναφέρεται ότι το αντικείμενο «Ελεγκτική» κοστίζει 125 ευρώ, το «Μάνατζμεντ» 245 ευρώ, ενώ υπάρχει σεμινάριο που κοστίζει μέχρι και 1.600 ευρώ!

Μερικοί από τους τίτλους κατάρτισης που δείχνουν - συν τοις άλλοις - το ρηχό τους περιεχόμενο είναι η «Μηχανογραφημένη Κοστολόγηση», ο «Σχεδιασμός Προγραμμάτων Αθλητισμού Αναψυχής», η «Λήψη Αποφάσεων, Κρίση, Διαπραγμάτευση», οι «Βασικές δεξιότητες Χειρισμού Η/Υ».

Η Πανσπουδαστική ΚΣ μπροστά σε αυτές τις εξελίξεις, όπως μας ενημερώνει η φοιτήτρια του ΠΑΜΑΚ Στέλλα Καινουργιάκη, δίνει τη μάχη εδώ και καιρό για να ανοίξει η συζήτηση γι' αυτά τα θέματα τόσο στους φοιτητές όσο και στα μέλη ΔΕΠ. «Δίνουμε τη μάχη με όλες μας τις δυνάμεις» μας λέει χαρακτηριστικά «για να ενημερώσουμε τους συμφοιτητές μας για αυτά τα νέα μέτρα και για το πώς κατακερματίσουν τη γνώση μας και πετσοκόβουν τα επαγγελματικά μας δικαιώματα. Μέσα στις Συνελεύσεις Τμημάτων, αλλά και στους φοιτητές του Πανεπιστημίου, ξεδιπλώνουμε την πρότασή μας για Ενιαία Ανώτατη Δημόσια και Δωρεάν Εκπαίδευση, για πτυχία με αξία, για δουλιά με δικαιώματα».