Associated Press

Πολιορκώντας το Κογκρέσο

O πρώην αντιπρόεδρος Αλφρέντο Παλάσιο, καρδιολόγος το επάγγελμα, ορκίστηκε τελικά Πρόεδρος. Ο ίδιος στο τελευταίο «ηφαιστειακό» πράγματι κύμα λαϊκών αντιδράσεων είχε συμπαραταχτεί με τους διαδηλωτές, φωνάζοντας «Να φύγουν όλοι και πρώτος ο Γκουτιέρες»! Κάποιοι τον κατηγόρησαν για «συνωμοσία», ο ίδιος το αρνείται κατά την πρώτη συνέντευξη που παραχώρησε αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων του. Προτίμησε να μιλήσει μεταφορικά: «Τον τελευταίο χρόνο η χώρα βρισκόταν στη δίνη της κρίσης. Τώρα πια είναι σε "κώμα"», προειδοποιώντας συνάμα όσους ορέγονται άλλες εξελίξεις να «μην προσπαθήσουν να της κάνουν ευθανασία».

Παράλληλα, τόνισε ότι θα πρέπει να υπάρξει ο απόλυτος σεβασμός έναντι του Συντάγματος της χώρας. Πρώτη προτεραιότητα κατά τον Παλάσιο η επαναδιαπραγμάτευση του εξωτερικού χρέους και η διοχέτευση των εσόδων από την πώληση του πετρελαίου, αντί για την αποπληρωμή του χρέους, στις κοινωνικές δαπάνες. «Η κυβέρνηση Γκουτιέρες παρουσίαζε ότι η χώρα έχει ρυθμό ανάπτυξης 6,6%. Το γεγονός αυτό αποτελούσε φάρσα από μόνο του», τόνισε ο Παλάσιο, προσθέτοντας ότι υιοθετείται ατζέντα τριών σημείων: Εναρξη συνομιλιών με τα Λαϊκά Συμβούλια, δημοψήφισμα για Συνταγματική Συνέλευση, ώστε να υπάρξει πιθανό νέο Σύνταγμα - πάγιο αίτημα του λαϊκού κινήματος που απαιτεί νέο «μπολιβαριανό» Σύνταγμα - και ενδεχομένως πρόωρες εκλογές, αφού δε φαίνεται διατεθειμένος να ολοκληρώσει τη θητεία Γκουτιέρες που θα έληγε το 2007.

Οι πρώτες δηλώσεις είναι θετικές, αλλά μήπως και ο Γκουτιέρες δεν είχε εκλεγεί με ατζέντα «προοδευτική» και στηριζόμενος στις ψήφους ιθαγενών, αγροτών και τμημάτων του λαϊκού κινήματος που είχαν ανατρέψει πλείστες κυβερνήσεις πριν; Και όμως υιοθέτησε την πιο ακραία νεοφιλελεύθερη ατζέντα: Διατήρησε τη δολαριοποίηση της οικονομίας, συμμετείχε ενεργά στην «Πρωτοβουλία των Ανδεων» και άφησε άθικτη την αμερικανική βάση, παρά τις προεκλογικές υποσχέσεις περί του αντιθέτου. Εμφανιζόταν θετικός στην υπογραφή της Διμερούς Συμφωνίας Ελεύθερου Εμπορίου (TLC) και, παρά τη γενικότερη τάση στη Λατινική Αμερική και τη σφοδρή αντίθεση του ίδιου του λαού, «διαπραγματευόταν» το σχέδιο νεοαποικιοποίησης των ΗΠΑ, τη Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου, ALCA. Προχώρησε σε καταστολή του λαϊκού κινήματος, απόπειρες δολοφονιών συνδικαλιστικών και αγροτικών στελεχών. Συνέλαβε στις 2 Γενάρη 2004, το ηγετικό στέλεχος των «Ενόπλων Επαναστατικών Δυνάμεων της Κολομβίας - Στρατός του Λαού» - FARC - EP, Σιμόν Τρινιδάδ, σε συνεργασία με τις κολομβιανές και αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες, και ενόσω ο Σιμόν Τρινιδάδ βρέθηκε στο Κίτο, προκειμένου να συναντηθεί με αξιωματούχους του ΟΗΕ.

Μερικά «μαργαριτάρια» της δίχρονης μόλις θητείας του. Οχι τυχαία, άρθρο στο προοδευτικό Κολομβιανό Πρακτορείο Ειδήσεων, ANNCOL τιτλοφορείται: «Επεσε ο Γκουτιέρες: "ο καλύτερος σύμμαχος του Μπους στο Εκουαδόρ"».

Εχασαν, λοιπόν, οι ΗΠΑ; Οχι. `Η, μάλλον όχι. `Η, καλύτερα, όχι ακόμα. Οι αντιδράσεις τους, αλλά και του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών, υπήρξαν μάλλον διστακτικές και επιφυλακτικές, γεγονός που σημαίνει ότι οι εξελίξεις το λιγότερο δεν ήταν κατά το δοκούν.

Και πώς θα μπορούσαν να είναι, άλλωστε, όταν ο κύριος παράγοντας της ανατροπής δεν ήταν η αμερικανική πρεσβεία. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι μέχρι την τελευταία στιγμή που έφυγε με ελικόπτερο, η πρέσβειρα των ΗΠΑ ήταν μαζί του. Ή το γεγονός ότι ο επικεφαλής του Μεικτού Γενικού Επιτελείου των ΗΠΑ Ρίτσαρντ Μάγιερς, αιφνιδιαστικά επισκέφτηκε το Κίτο στις 11 Απρίλη, επίσκεψη που θεωρήθηκε «χειρονομία στήριξης» στο πρόσωπο του πρώην Προέδρου.

Ο κύριος παράγοντας ανατροπής ήταν, και αυτή τη φορά, ο λαϊκός παράγοντας και ειδικά τα Λαϊκά Συμβούλια, τα οποία προσφάτως έχουν συσταθεί. Εξάλλου, οι ρίζες αυτής της κοινωνικής έκρηξης είναι βαθιές, παρότι η παρούσα εξέγερση προκλήθηκε, εξαιτίας της συνταγματικής και πολιτικής κρίσης, εξ αφορμής του διορισμού της πλειονότητας των μελών του Ανώτατου Δικαστηρίου, που αφού απέρριψε όλες τις κατηγορίες εναντίον του Γκουτιέρες, αλλά και των πρώην προέδρων Αμπνταλά Μπουκάραμ και Γκουστάβο Νομπόα τελικά καθαιρέθηκε με απόφαση του Κογκρέσου.

Τι μέλλει γενέσθαι; Ουδείς μπορεί να το γνωρίζει. Δεδομένο είναι ότι οι εξελίξεις αυτές θα έχουν πολύ δραστικές συνέπειες και στη Βολιβία και το Περού που έχουν προέδρους που κυριολεκτικά κρατιούνται με τα νύχια από την εξουσία, ενώ αιωρούνται στο κενό. Εκουαδόρ, Βολιβία και Περού είναι το «σάντουιτς» των Ανδεων...

Το λαϊκό κίνημα παραμένει κατακερματισμένο, παρά τις προσπάθειες συσπείρωσης και εύρεσης προσανατολισμού, υιοθετώντας παραδείγματος χάριν συνθήματα που ακούστηκαν στην Αργεντινή, όπως το να «φύγουν όλοι», τρόπους δράσης που υιοθετήθηκαν στη Βολιβία, Συνταγματική Συνέλευση «τύπου Βενεζουέλας» κλπ. Τα πολιτικά κόμματα, έτσι κι αλλιώς, έχουν χάσει κάθε κύρος στην κοινωνία. Ο πρώτος γύρος έχει κερδηθεί, όμως το ζητούμενο παραμένει η ανεύρεση ενός επαναστατικού υποκειμένου που θα πραγματώσει το εδώ και χρόνια πάγια λαϊκό αίτημα για ανατροπή της καθεστηκυίας τάξης και το σύνθημα «Εξοντώστε τον Καπιταλισμό - Οικοδομήστε το Σοσιαλισμό». Ιδωμεν...