Με ρυθμούς που προκαλούν αυξάνονται και το 2005 τα κέρδη των μεγάλων επιχειρήσεων, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Ενώ για πολλοστή χρονιά, οι ονομαστικές αυξήσεις μισθών και συντάξεων κινούνται γύρω και κάτω από τον άξονα του πληθωρισμού, τα κέρδη των μεγάλων επιχειρήσεων αυξάνονται με ξέφρενους ρυθμούς.

Αδιάψευστος μάρτυρας τα στοιχεία που συνέλεξε και επεξεργάστηκε ο «Ρ», με την κερδοφορία ορισμένων (16) πολυεθνικών επιχειρήσεων στο πρώτο τρίμηνο του 2005. Υψηλούς ρυθμούς κατέγραψαν και τα κέρδη των μεγάλων ελληνικών επιχειρήσεων στο πρώτο τρίμηνο, όπως μας πληροφόρησαν οι ίδιες με τους ισολογισμούς και ανακοινώσεις τους που δημοσιεύτηκαν το προηγούμενο διάστημα στον ημερήσιο Τύπο.

Από τα στοιχεία αυτά - τόσο των πολυεθνικών όσο και των μεγάλων ελληνικών επιχειρήσεων - προκύπτει ανάγλυφα πως τα οφέλη από τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας, τη βελτίωση της παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας, κλπ., τα μοιράζονται μεταξύ τους οι χρυσοκάνθαροι του πλούτου. Από τη λίστα προκύπτει πως οι 16 πολυεθνικές επιχειρήσεις αύξησαν τα κέρδη τους στο πρώτο τρίμηνο του 2005 - συγκριτικά με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2004 - κατά 4,7 δισ. ευρώ.

Οπως φαίνεται και από τον ενδεικτικό πίνακα, οι 16 πολυεθνικές επιχειρήσεις αύξησαν τα κέρδη τους στο πρώτο τρίμηνο του 2005 σε ποσοστά που κυμαίνονται από 2,6% μέχρι και 169,2%, με το μέσο ποσοστό να ανέρχεται σε 26,8%. Πρωταθλήτρια στα κέρδη, με βάση το ποσοστό αύξησης, αναδείχτηκε η «Volkswagen». Τη δεύτερη θέση κατέκτησε η αμερικανική πολυεθνική φαρμακοβιομηχανία «Eli-Lilly» με ποσοστό αύξησης των κερδών 84,2% και την τρίτη θέση η αμερικανική πολυεθνική τράπεζα «Bank of America». Ομως, με βάση τη μάζα των κερδών, την πρώτη θέση κατέχει η αμερικανική πολυεθνική τράπεζα «Citigroup Inc» (4,2 δισ. ευρώ), τη δεύτερη θέση η βρετανική πολυεθνική εταιρία πετρελαιοειδών «British Petroleum» (BP Plc) και την τρίτη θέση η «Bank of America».

Τα ποσοστά αυτά που εμφανίζουν και οι 16 πολυεθνικές του πίνακα είναι πολλαπλάσια τόσο του πληθωρισμού όσο και των ονομαστικών αυξήσεων που παίρνουν οι μισθωτοί και συνταξιούχοι στις χώρες όπου δραστηριοποιούνται. Φτάνει μόνο ν' αναφερθεί πως ο ρυθμός αύξησης του πληθωρισμού στην Ιαπωνία, στις ΗΠΑ, στη Γερμανία, στη Γαλλία και στην Ιταλία (που έχουν έδρα οι παραπάνω 16 πολυεθνικές επιχειρήσεις) κυμαίνεται μεταξύ 0 και 2,5%!

Είναι αξιοσημείωτο πως τα κέρδη που πέτυχαν στο πρώτο τρίμηνο του 2005 οι 16 πολυεθνικές επιχειρήσεις της λίστας που επεξεργάστηκε ο «Ρ» «ξάφνιασε» θετικά τα αφεντικά τους και τους οικονομικούς αναλυτές. Είναι χαρακτηριστικό ότι στις περισσότερες περιπτώσεις τόσο οι επικεφαλής των εν λόγω πολυεθνικών όσο και οι οικονομικοί αναλυτές επισήμαναν πως τα κέρδη του πρώτου τριμήνου ήταν μεγαλύτερα από αυτά που προσδοκούσαν και εκτιμούσαν, τόσο οι πρώτοι όσο και οι δεύτεροι.

Για παράδειγμα, στον αστερισμό της λογικής «τρώγοντας ανοίγει η όρεξη»:

• Ο επικεφαλής της «Volkswagen» - της μεγαλύτερης αυτοκινητοβιομηχανίας στην Ευρώπη - Bernd Pischetsrieder δήλωσε πως η εταιρία του (η οποία έχει «παγώσει» τους μισθούς των εργαζομένων στη Γερμανία) σχεδιάζει να περιορίσει φέτος το κόστος κατά 3,1 δισ. ευρώ. Φιλοδοξεί, δηλαδή, να μεγιστοποιήσει τα κέρδη της αυτοκινητοβιομηχανίας, που φέτος αυξήθηκαν κατά 169%, παρά το γεγονός ότι τα έσοδα από πωλήσεις μειώθηκαν κατά 2,4%
• «Απροσδόκητη» χαρακτηρίστηκε από τους οικονομικούς αναλυτές και η αύξηση (κατά 18,4%) που σημείωσαν το πρώτο τρίμηνο τα καθαρά κέρδη της «Nokia Oyj», που είναι η μεγαλύτερη εταιρία παραγωγής κινητών τηλεφώνων στον κόσμο. Ο εκτελεστικός διευθυντής της εταιρίας, Jorma Ollila, δεν έκρυψε ότι φιλοδοξεί να αυξήσει τα περιθώρια κέρδους.

Αν και επίσημα δεν το αναφέρουν στις ανακοινώσεις τους, οι πολυεθνικές της λίστας - όπως επίσης και οι μεγάλες επιχειρήσεις και επιχειρηματικοί όμιλοι στις διάφορες χώρες του κόσμου - κατάφεραν να αυξήσουν τα κέρδη και υπερκέρδη τους κυρίως με την εντατικοποίηση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων (μαζικές απολύσεις προσωπικού, προγράμματα «εθελουσίας εξόδου», κλπ.) και δευτερευόντως με την εκμετάλλευση της δεσπόζουσας θέσης στις παγκόσμιες αγορές (με την επιβολή μονοπωλιακών τιμών, κλπ.).

Αξίζει να σημειωθεί πως τα «αφεντικά» αυτών των επιχειρήσεων αλλά και οικονομικοί αναλυτές δηλώνουν - εκ του ασφαλούς - αισιόδοξοι ότι η υψηλή κερδοφορία θα συνεχιστεί και στους επόμενους μήνες μέχρι το τέλος του έτους. Ομως, στην αντίπερα όχθη - που έχει να κάνει με τους εργαζόμενους και τα πλατιά λαϊκά στρώματα των χωρών όπου δραστηριοποιούνται οι εν λόγω επιχειρήσεις αλλά και γενικότερα στο «παγκόσμιο χωριό» - η κατάσταση πάει από το κακό στο χειρότερο, με τους μισθούς και τις συντάξεις στο «γύψο» και σε αρκετές περιπτώσεις να συμπιέζονται σε όλο και χαμηλότερα επίπεδα.

Το γεγονός σημείωνε πρόσφατα σε δημοσίευμά της και η «Wall Street Journal», επισημαίνοντας, μεταξύ άλλων: «Η ύφεση στις ΗΠΑ έχει παρέλθει εδώ και περισσότερο από τρία χρόνια. Η οικονομία αναπτύσσεται με ετήσιους ρυθμούς υψηλότερους του 4% στη διάρκεια της τελευταίας διετίας. Τα εταιρικά κέρδη ακολουθούν ανοδική πορεία. Και η ανάπτυξη στην παραγωγικότητα των εργαζομένων διατηρείται σε υψηλά επίπεδα. Η ανεργία έχει υποχωρήσει στο 5,2%. Παρ' όλα αυτά, οι μισθοί για το μέσο εργάτη δε συμβαδίζουν με τον πληθωρισμό. Οι μισθοί αυξάνονται με ασυνήθιστα βραδείς ρυθμούς στο συγκεκριμένο σημείο του οικονομικού κύκλου, δεδομένης της ενίσχυσης της παραγωγικότητας, των αγαθών και των υπηρεσιών που παράγονται για κάθε ώρα εργασίας».

Εκφράζοντας όμως και τις ανησυχίες των ιθυνόντων οι ασθένειες της αμερικανικής, και όχι μόνο, οικονομίας (που αποτυπώνονται με τη συρρίκνωση των πωλήσεων, τα αυξανόμενα «δίδυμα ελλείμματα», κλπ.) να γενικευτούν και να ξεσπάσει γενική κρίση, η ίδια εφημερίδα ομολογούσε δημόσια: «Οι εργοδότες δε δίνουν αυξήσεις επειδή αισθάνονται γενναιόδωροι (...) Κέρδη και παραγωγικότητα - αυξημένα κατά 4% πέρυσι - υποδηλώνουν ότι οι εργοδότες έχουν τα χρήματα, αλλά δεν αισθάνονται πίεση να προχωρήσουν σε αυξήσεις».

Μεθυσμένοι από τα κέρδη, που τους αποφέρουν οι εφαρμοζόμενες σε παγκόσμιο επίπεδο πολιτικές μονόπλευρης λιτότητας, οι επικεφαλής των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων αξιώνουν από τους κυβερνώντες πρόσθετα αντιλαϊκά μέτρα, παραβλέποντας το ενδεχόμενο έντασης των κοινωνικών εκρήξεων. Οπως χαρακτηριστικά σημείωνε στο «Κεφάλαιο» ο Κ. Μαρξ, «οι καπιταλιστές είναι ικανοί, στο κυνήγι του κέρδους να σου πουλήσουν το σκοινί που θα τους κρεμάσεις».

Αμερικανικές, ευρωπαϊκές, γιαπωνέζικες και άλλες πολυεθνικές συνιστούν στις κυβερνήσεις τους να επιδιώξουν τη βελτίωση της «ανταγωνιστικότητας» - καθένας για τη χώρα ή την ομάδα χωρών που ανήκει - με νέες ανατροπές στις λαϊκές και κοινωνικές κατακτήσεις των εργαζομένων. Και όλοι τους συμφωνούν πως η ενίσχυση της «εθνικής ανταγωνιστικότητας» θα έρθει μέσα από την «ελαστικοποίηση» των εργασιακών σχέσεων (κατάργηση εργατικών-λαϊκών κατακτήσεων), αλλά και την περιστολή της «σπατάλης» στις δαπάνες του κράτους (με την υποβάθμιση των συστημάτων Κοινωνικής Ασφάλισης-Υγείας-Παιδείας-Πρόνοιας, κλπ.).