Το ποιος θα βγει νικητής από τις κάλπες που άνοιξαν σήμερα στη Βουλγαρία, με το Σοσιαλιστικό Κόμμα (ΒΣΚ) του «νεαρού» Σεργκέι Στανίσεφ να ελπίζει σε μια «καθαρή» επικράτηση και το Εθνικό Κίνημα του Συμεών ΙΙ να οδεύει προς «αξιοπρεπή» ήττα, μικρή σημασία έχει όσον αφορά στην πορεία που θα ακολουθηθεί: Οι πολίτες και σε αυτήν την περίπτωση καλούνται να επιλέξουν ανάμεσα σε δύο γεύσεις της ίδιας πολιτικής συνταγής.

Οποιος κι αν αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας, θα κινηθεί σε «δεδομένες» οικονομικές κατευθύνσεις, ενόψει της - αμφισβητούμενης, τελευταία - ενταξιακής πορείας της Βουλγαρίας προς την ΕΕ, που υποτίθεται ότι έχει καταληκτικό χρονικό ορίζοντα το Γενάρη του 2007. «Τα βασικά δεν πρόκειται να αλλάξουν», λέει ο Πέτερ Στογιάνοφ, οικονομολόγος της HVB Bank Biochim, στο Γερμανικό Πρακτορείο. Η αύξηση του ΑΕΠ ήταν 5,6% το 2004, η υψηλότερη μετά το 1989, χάρη στον τομέα των υπηρεσιών, στις εξαγωγές και στις ξένες επενδύσεις (2,5 δισ. δολάρια το 2004). Τραπεζίτες λένε ότι η χώρα «κάνει όλα τα σωστά πράγματα». Το θέμα είναι πως μόνο οι αριθμοί ευημερούν. «Παρουσιάζουμε καλή οικονομική απόδοση», θα πει η Μποριάνα Ντιμίτροβα, διευθύνουσα σύμβουλος της εταιρίας δημοσκοπήσεων «Alpha Research», «αλλά αυτό δεν είναι αρκετό». Η ψαλίδα των ανισοτήτων διευρύνεται όλο και περισσότερο, όλο και πιο γρήγορα, όλο και πιο δραματικά. Οι πωλήσεις νέων αυτοκινήτων αυξήθηκαν 49% το 2004 και οι τιμές των ακινήτων εκτοξεύτηκαν στα ύψη, τουλάχιστον στη Σόφια. Αλλά χιλιάδες συνταξιούχοι και χαμηλόμισθοι δεν μπόρεσαν να πληρώσουν ούτε τους λογαριασμούς της θέρμανσης. Επίσημα, η ανεργία στη Σόφια βρίσκεται στο 3%. Αλλά σε πολλές άλλες περιοχές το ποσοστό βρίσκεται στο 20%, στο 25%, και πολύ παραπάνω στις άλλοτε βιομηχανικές πόλεις.

Μετά τις εκλογές, η κυβέρνηση που θα προκύψει θα πρέπει να δώσει εξετάσεις καλής διαγωγής στην ΕΕ. Μέσα σε μερικούς μήνες, θα πρέπει να καταρτίσει νέο ποινικό κώδικα για να αντιμετωπίσει το έγκλημα και τη διαφθορά - θέμα που δίχασε την απερχόμενη Βουλή - καθώς και να δημιουργήσει νέο πλαίσιο λειτουργίας των επιχειρήσεων. Αν δεν το κάνει, επικρέμαται η απειλή της καθυστέρησης για ένα χρόνο, τουλάχιστον, της υποτιθέμενης ένταξης της χώρας στους κόλπους της ΕΕ.

Ο λόγος που ο συνασπισμός υπό την ηγεσία του Βουλγαρικού Σοσιαλιστικού Κόμματος μοιάζει ως το φαβορί για την εκλογική νίκη δεν είναι τόσο το «μοντέρνο» πρόσωπο που επιχειρεί να προβάλει, με τη ρητορική περί «ανάγκης συνέχισης των οικονομικών μεταρρυθμίσεων», αλλά το ότι επιχειρεί να αυτοπροβληθεί ως μια πολιτική δύναμη που θα «προστατεύσει» τους αδύναμους, τους χαμένους της παλινόρθωσης του καπιταλισμού στη Βουλγαρία. Βέβαια, μπορεί οι οπαδοί του να φωνάζουν ότι «μετά το βασιλιά έρχονται οι κομμουνιστές», αλλά οι τραπεζίτες μπορούν να διακρίνουν πως τα συμφέροντά τους κάθε άλλο παρά απειλούνται. «Δεν είναι κομμουνιστές της παλιάς σχολής», λέει ο Λαρς Κρίστενσεν της Danske Bank, υπογραμμίζοντας τις δεσμεύσεις τους στη διατήρηση της σημερινής νομισματικής και οικονομικής πολιτικής στο ακέραιο. Οκτώ χρόνια μετά την πολιτική του ήττα, το ΒΣΚ ετοιμάζεται να επιστρέψει στην εξουσία διότι ο λαός «θέλει να στρίψει προς τα αριστερά», θα πει ο Αντρέι Ραΐσεφ, κοινωνιολόγος της ερευνητικής «Gallup International». Ο λαός ίσως να θέλει - αφού μόλις το 20-30% του πληθυσμού επωφελήθηκε από την οικονομική ανάπτυξη - αλλά αυτό δε σημαίνει αναγκαστικά ότι το ΒΣΚ, αν κερδίσει, θα εκπληρώσει το αίτημά του. Ο νεαρός Σεργκέι Στανίσεφ λέγεται πως δε θα είχε πρόβλημα να συμμαχήσει ακόμη και με στελέχη της σημερινής «κεντροδεξιάς» κυβέρνησης υπό τον Συμεών. Δεν αποκλείεται η συμμαχία ούτε με το Κίνημα Δικαιωμάτων & Ελευθεριών, των μουσουλμάνων. Η μόνη σύμπραξη που μοιάζει απίθανη είναι αυτή του ΒΣΚ με το Ataka, το νέο ακροδεξιό φρούτο.

Η χώρα άλλωστε είναι «κλειδωμένη» σε αντιδραστικές επιλογές. Η κυβέρνηση του πρώην βασιλιά ενέταξε τη χώρα στο ΝΑΤΟ, έστειλε στρατό στο Ιράκ, άρχισε μια διαδικασία ιδιωτικοποιήσεων που ακόμη συνεχίζεται, έθεσε ως πρόταγμα τη δημιουργία ενός λειτουργικού πλαισίου για τις επιχειρήσεις. Αλλά κανείς δεν ξέχασε τις υποσχέσεις του Συμεών Σαξκομπουργκότσκι πριν από 4 χρόνια περί του ότι οι μισθοί θα ανέβαιναν, «όχι απλώς συμβολικά». Ο μέσος μηνιαίος μισθός παρέμεινε στα 301 λέβα (187 δολάρια). Και η δημοτικότητα του πρώτου Βούλγαρου γαλαζοαίματου που «δέχτηκε» να μετατραπεί σε πρωθυπουργό κατακρημνίστηκε. Τη θέση του αναμένεται να πάρει το BSP βασικά για έναν λόγο: Υπόσχεται, όπως ακριβώς έκανε και ο πρώην βασιλιάς, καλύτερη ζωή, χαμηλότερους φόρους, ακόμα ταχύτερη ανάπτυξη και αυξήσεις μισθών 20% (!) στο δημόσιο τομέα.

Το θέμα είναι πόσο ο λαός της γειτονικής χώρας θα παραμυθιάζεται από τους αστούς πολιτικούς που τους δίνουν φρούδες ελπίδες.