Στη Γαλλία, οι δύο σχηματισμοί πολιτικής εξουσίας, αυτός της ευρύτερης Δεξιάς και το Σοσιαλιστικό κόμμα, εναλλάσσονται στην κυβερνητική εξουσία κάθε τετραετία. Στις τελευταίες εκλογές, το Σοσιαλιστικό κόμμα που ήταν στην κυβέρνηση, κυριολεκτικά έπαθε καθίζηση, καθώς καταδικάστηκε από το εκλογικό σώμα, λόγω της σκληρής αντιλαϊκής οικονομικής πολιτικής που εφάρμοσε. Νικητές αναδείχτηκαν τα κόμματα της Δεξιάς, τα οποία, στο διάστημα που κυβερνούν, έχουν υποστεί και αυτά με τη σειρά τους μια σημαντική φθορά, για τον απλούστατο λόγο ότι συνέχισαν την οικονομική πολιτική του Σοσιαλιστικού κόμματος. Συνέχισαν, δηλαδή, τις πολιτικές των αθρόων ιδιωτικοποιήσεων, απελευθέρωση των αγορών, ελαστικές εργασιακές σχέσεις, ανατροπές στο ασφαλιστικό σύστημα κλπ. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις θέλουν τη δημοτικότητα τόσο του Γάλλου Προέδρου, όσο και της κυβέρνησης να βρίσκονται στο ναδίρ. Η επόμενη κυβέρνηση θα είναι αυτή των Σοσιαλιστών, οι οποίοι θα συνεχίσουν την πολιτική της Δεξιάς;
Στη Γερμανία, η κατάσταση δεν είναι ακριβώς έτσι. Η κυβέρνηση Κολ διατηρήθηκε στην εξουσία επί 16 συναπτά χρόνια, για να χάσει όμως τις εκλογές, λόγω της ασκούμενης οικονομικής πολιτικής, αφού επιπλέον η γερμανική οικονομία είχε οδηγηθεί σε ύφεση, ενώ η ανεργία εκτινάχθηκε σε πρωτοφανή μεταπολεμικά ύψη. Η κυβέρνηση Σρέντερ - Φίσερ, η οποία τη διαδέχτηκε αποδείχτηκε καταστροφική για το γερμανικό λαό. Αφού, διασώθηκε εκλογικά την πρώτη τετραετία, από ένα ανέλπιστο γεγονός (τις πλημμύρες από τις οποίες δοκιμάστηκε η χώρα), τη δεύτερη τετραετία, ακολούθησε μια άκρως φιλομονοπωλιακή πολιτική, με την εφαρμογή της περιβόητης «Ατζέντας 2010».
Στις πρόσφατες εκλογές στην Αγγλία, συνέβη το εκπληκτικό, το Εργατικό κόμμα να κερδίσει τις εκλογές, και τις επόμενες ώρες στελέχη του ίδιου του κόμματος να θέσουν θέμα παραίτησης του Τόνι Μπλερ! Στην Ιταλία, τμήματα της ολιγαρχίας, φαίνεται ότι αμφισβητούν την ίδια την ΟΝΕ. Πώς αλλιώς μπορεί να εξηγηθεί ότι ξανακυκλοφόρησε και γίνεται αποδεκτή στις συναλλαγές η λιρέτα, ενώ πρόσφατα ο Μπερλουσκόνι επιτέθηκε στον Πρόντι, τον οποίο κατηγόρησε για την εισαγωγή του ευρώ...
Αλλά και χώρες, οι οποίες έως πρόσφατα διακρίνονταν για τον ομαλό πολιτικό τους βίο και δεν είχαν απασχολήσει τον διεθνή Τύπο, βρέθηκαν το τελευταίο διάστημα στην επικαιρότητα, λόγω ...απρόβλεπτων πολιτικών εξελίξεων. Τέτοιο παράδειγμα αποτελεί ασφαλώς η Ολλανδία, στην οποία, παρά την αντίθετη θέση των κυρίαρχων κομμάτων εξουσίας στο δημοψήφισμα για το «ευρωσύνταγμα», ο ολλανδικός λαός ψήφισε «Οχι» σε ποσοστό 65%. Ακόμα και στο νομιμόφρον Λουξεμβούργο, με το υψηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ στην ΕΕ, το «Οχι» στο «ευρωσύνταγμα» απέσπασε το καθόλου ευκαταφρόνητο 42%.
Υπάρχουν πολλά περιστατικά, τα οποία επιβεβαιώνουν ότι το κυρίαρχο πολιτικό σύστημα στις χώρες της ΕΕ, δοκιμάζεται από τριγμούς, καθώς, όταν τους δίνεται η ευκαιρία, οι λαοί της ΕΕ εκφράζουν την αποδοκιμασία τους στους υπάρχοντες κυρίαρχους πολιτικούς σχηματισμούς. Αν θέλουμε να δώσουμε ένα κοινό χαρακτηριστικό, στο ευρωπαϊκό πολιτικό σύστημα των ημερών μας, αυτό είναι ασφαλώς η μεγάλη αβεβαιότητα για το μέλλον, η πολύ γρήγορη σε σχέση με το παρελθόν φθορά, που υφίστανται τα κόμματα εξουσίας, τα οποία έχουν χάσει τις όποιες διακριτές διαφορές του παρελθόντος, οι μεγάλες μετακινήσεις των ψηφοφόρων. Τους οποίους μέχρι σήμερα, με τον ένα ή άλλον τρόπο, καταφέρνουν να τους εγκλωβίσουν στα υπάρχοντα κόμματα διαχείρισης του συστήματος. Αύριο όμως τι μέλλει γενέσθαι;
Τα αίτια της κρίσης
Στο ερώτημα, βέβαια, πώς μπορούν να εξηγηθούν τα φαινόμενα αυτά, η απάντηση δεν είναι δύσκολη. Η εκδήλωση της απαρέσκειας και της διαμαρτυρίας που εκδηλώνεται κατά των κομμάτων εξουσίας, ασφαλώς και οφείλεται στη συνεχώς επιδεινούμενη θέση των λαϊκών στρωμάτων των χωρών της ΕΕ, πρώτα και κύρια λόγω των ασκούμενων οικονομικών πολιτικών. Η ΕΕ, από τις αρχές της δεκαετίας του '90, δοκιμάζεται από μια πρωτοφανή ύφεση, η οποία, σε συνδυασμό με την εφαρμογή άγριων νεοφιλελεύθερων πολιτικών, τροφοδοτεί την υψηλή ανεργία, τα μεγάλα κύματα ακρίβειας και μια γενικευμένη αβεβαιότητα για το αύριο. Η κρίση και η αβεβαιότητα των λαϊκών στρωμάτων, μετουσιώνεται σε κρίση και αβεβαιότητα στο ίδιο το πολιτικό σύστημα. Το οποίο, όχι μόνο δεν είναι σε θέση να παραχωρήσει προς τους ...πελάτες - ψηφοφόρους, τα ψιχία του παρελθόντος, αλλά υιοθετεί όλο και πιο επιθετικές μορφές διακυβέρνησης σε βάρος των λαϊκών στρωμάτων. Ολοι σήμερα αποδέχονται σαν ...λύση αντιμετώπισης της οικονομικής ύφεσης της ΕΕ, την αποδοχή του «αμερικανικού» μοντέλου, όπου οι εργοδότες έχουν μόνο δικαιώματα και οι εργαζόμενοι - όσοι εργάζονται - μόνο υποχρεώσεις και άθλιους μισθούς. Η εφαρμογή όμως τέτοιων πολιτικών, δε σημαίνει και γενίκευση της αμφισβήτησης των υπαρχόντων κυρίαρχων πολιτικών σχηματισμών; Και το ερώτημα στην προκειμένη περίπτωση είναι, αν το πολιτικό σύστημα των χωρών της ΕΕ, το οποίο άντεξε με επιτυχία όλη τη μεταπολεμική περίοδο, βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπο με τα φαινόμενα κρίσης του. Αν ναι, η κρίση αυτή - η οποία τροφοδοτείται από την ταχύτατη επιδείνωση της θέσης των λαϊκών στρωμάτων - μπορεί αύριο να γενικευτεί, ή μήπως ο ευρωπαϊκός καπιταλισμός έχει ακόμα στη φαρέτρα του άφθαρτες δυνάμεις;
Προσπάθεια αναπαλαίωσης
Ασφαλώς, η κινητικότητα που σημειώνεται τελευταία στη Γερμανία, με την εμφάνιση στο πολιτικό προσκήνιο του κόμματος του Οσκαρ Λαφοντέν και της συμμαχίας του με το ΚΟΔΗΣΟ, δε θα πρέπει να είναι άσχετη με τις προσπάθειες της άρχουσας τάξης της Γερμανίας, να δημιουργήσει νέες εφεδρείες στο πολιτικό σύστημα. Γιατί οι αστοί έχουν συνειδητοποιήσει, ότι επικίνδυνο δεν είναι να υπάρχει λαϊκή αγανάκτηση, αλλά η αγανάκτηση αυτή να μείνει πολιτικά ακάλυπτη, να υπάρχει κίνδυνος μεγάλα στρώματα του πληθυσμού να μην καλύπτονται από κόμματα του ευρύτερου κατεστημένου. Οταν το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα βουλιάζει, από κάποιους θα πρέπει να απορροφηθούν οι αριστεροί του ψηφοφόροι, γιατί σε διαφορετική περίπτωση, εγκυμονούνται σοβαροί κίνδυνοι για τη σταθερότητα του συστήματος... Ετσι τίθενται σε λειτουργία οι ...αριστερές εφεδρείες τύπου Λαφοντέν. Για να πούμε βέβαια την αλήθεια, οι πολιτικές του θέσεις, αν προβάλλονταν στην Ελλάδα, ίσως τον τοποθετούσαν στα όρια του πάλαι ποτέ δικού μας ΚΟΔΗΣΟ. Αν στη Γερμανία ο Λαφοντέν περνάει για αριστερός, αυτό είναι θέμα πρώτα και κύρια των ίδιων των Γερμανών. Δεν κρύβουμε όμως ότι μας ενδιαφέρει, και πολύ μάλιστα, τα λαϊκά στρώματα στη Γερμανία που αναζητούν αριστερή διέξοδο από το γκρίζο πολιτικό σκηνικό της χώρας τους, να μην καταπιούν το δόλωμα του ...αριστερού Λαφοντέν
Στην Ελλάδα;
Στην Ελλάδα τι γίνεται; Εχει σχέση με όλα όσα συμβαίνουν στο πολιτικό σύστημα της ΕΕ, ή εμείς κινούμαστε σε άλλου μήκους κύμα; Απ' όπου και αν το κοιτάξεις, το κυρίαρχο πολιτικό σύστημα της χώρας παρουσιάζει συμπτώματα κρίσης και παρακμής. Το ΠΑΣΟΚ, που επί δεκαετίες προσέφερε χρυσές υπηρεσίες στην άρχουσα τάξη με την εγκλωβισμό στους κόλπους του των λαϊκών στρωμάτων, είναι αμφίβολο αν στο μέλλον μπορεί να παίξει αυτό το ρόλο. Το αντίθετο μάλιστα θα λέγαμε, καθώς, και από τις θέσεις της αντιπολίτευσης, συνεχίζει να το παραδέρνει η αμφισβήτηση των κοινωνικών δυνάμεων που στο παρελθόν το στήριξαν. Η πολιτική αρχών του ΚΚΕ απέναντι στις δυνάμεις του δικομματισμού φαίνεται ότι αποδίδει καρπούς. Σχεδόν κανείς δεν αμφισβητεί σήμερα ότι το ΠΑΣΟΚ έχει μεταλλαχτεί σε σκληρό κόμμα της ολιγαρχίας, με ευρύτερες μάλιστα διασυνδέσεις με τα μεγάλα ιμπεριαλιστικά - ευρωατλαντικά κέντρα της εποχής μας, τα οποία, σε τελική ανάλυση, επηρεάζουν και διαμορφώνουν όχι μόνο την πολιτική του φυσιογνωμία, αλλά παρεμβαίνουν και σε θέματα οργανικής δομής...
Η ΝΔ μπορεί να αποτελέσει τη μακροπρόθεσμη λύση για το πολιτικό σύστημα; Πώς όμως μπορεί να γίνει αυτό από τη στιγμή που η εξτρεμιστική - για λογαριασμό της άρχουσας τάξης - οικονομική πολιτική που ακολουθεί το κόμμα αυτό, αντικειμενικά το φέρνουν σε αντίθεση με τα λαϊκά στρώματα που το στήριξαν στις τελευταίες εκλογές; Κλασικό παράδειγμα οι ροδακινοπαραγωγοί της Πέλλας - πολλοί από αυτούς ψηφοφόροι της ΝΔ - που βγήκαν στους δρόμους, επειδή οι βιομήχανοι της περιοχής τούς ληστεύουν με τις τιμές που αγοράζουν τα ροδάκινα. Και το παράδειγμα αυτό είναι αντιπροσωπευτικό για όλη την αγροτική Ελλάδα.
Φυσικά, δε θέλουμε να πούμε ότι το πολιτικό σύστημα της χώρας βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Είναι γνωστό ότι η διαμόρφωση της κοινωνικής και πολιτικής συνείδησης είναι μια πολυσύνθετη διαδικασία, η οποία εν πολλοίς επηρεάζεται - αλλά και επηρεάζει - από τα επίπεδα της ταξικής πάλης. Το αναμφισβήτητο όμως γεγονός είναι ότι οι ακολουθούμενες ακραίες αντιλαϊκές πολιτικές, αντικειμενικά διευρύνουν το χάσμα των «αποπάνω» και των «αποκάτω», η γλώσσα συνεννόησης των πολιτικών κέντρων εξουσίας με ψηφοφόρους των λαϊκών στρωμάτων γίνεται όλο και πιο δύσκολη. Και πώς θα γινόταν διαφορετικά από τη στιγμή που η οικονομική θέση των «αποκάτω» χειροτερεύει με ευθύνη των «αποπάνω»;
Ετσι εχόντων των πραγμάτων, φαίνεται ότι αρχίζουν και στην Ελλάδα να ανακατεύουν την τράπουλα, και να αναζητούν και στη χώρα μας ...αριστερή διέξοδο. Πρόθυμος γι' αυτό φαίνεται να είναι ο κ. Κωνσταντόπουλος, ο οποίος μάλιστα - εμφανιζόμενος από τον Τύπο ως ο Ελληνας Λαφοντέν - παρουσιάζεται να ερωτοτροπεί με την ιδέα δημιουργίας ...αριστερού κόμματος. Επειδή βέβαια ζούμε στην Ελλάδα, καταλαβαίνουμε πολύ καλά τι εννοεί ο κ. Κωνσταντόπουλος όταν χρησιμοποιεί το επίθετο «αριστερός». Από κοντά και ο πρόεδρος του ΣΥΝ που με πομπώδες ύφος έριξε το σύνθημα για ...ένα, δύο, πολλούς Λαφοντέν! Λέτε να κυοφορούνται πολιτικές διεργασίες, στις οποίες το ...σεμνό και ταπεινό κόμμα του ΣΥΝ φιλοδοξεί να διαδραματίσει ενεργό ρόλο; Στην προοπτική της στερέωσης και θωράκισης του ευρύτερου πολιτικού συστήματος, βέβαια. Ιδωμεν...
Θανάσης ΚΑΝΙΑΡΗΣ
Feeds
