Στην ολοκλήρωση του ξεπουλήματος της παραγωγής και διάθεσης αρχαίων αντιγράφων στους ιδιώτες, που θεσμοθέτησε το ΠΑΣΟΚ, προχωρά η ΝΔ και ήδη οι «πόρτες» στο υπουργείο Πολιτισμού άρχισαν να «χτυπούν» από... «πολιτιστικώς ευαίσθητες» εταιρίες που επιδιώκουν να «λανσαριστούν» στη νέα «αγορά» που ανοίγεται και μάλιστα στο κατ' εξοχήν οικονομικό «φιλέτο» του κράτους σε σχέση με την πολιτιστική κληρονομιά.

Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο «βρέθηκε» προχτές να συζητά το αίτημα της εταιρίας κοσμημάτων «ΘΥΡΕΟΣ» «για χορήγηση άδειας κατασκευής πιστών αντιγράφων και μεταπλάσεων από επιλεγμένα έργα ελληνικών μουσείων». Η εταιρία κατέθεσε έναν κατάλογο με 130 αρχαία αντικείμενα (87 από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, τα δημοφιλέστερα) που φυλάσσονται σε κρατικά μουσεία, τα οποία θέλει να «μεταπλάσει», δηλαδή να μην κάνει πιστή αντιγραφή, αλλά να αλλάξει το μέγεθος και το υλικό για να τα μετατρέψει σε αντικείμενα καθημερινής χρήσης.

Πρόκειται για το φυσικό επακόλουθο της πολιτικής απαξίωσης του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων (ΤΑΠ) του υπουργείου Πολιτισμού που ξεκίνησε επί ΠΑΣΟΚ. Το ΤΑΠ είναι ο κατ' εξοχήν κρατικός φορέας «ανακατανομής των πόρων που προέρχονται από τις εισπράξεις των αρχαιολογικών μουσείων και χώρων και από τις πωλήσεις των προϊόντων παραγωγής του, διαθέτοντας αυτούς για την ανάδειξη, την προστασία και την προβολή των μνημείων και αρχαιολογικών μας χώρων και τη γενικότερη στήριξη της αρχαιολογικής υπηρεσίας στο έργο της».

Το ΠΑΣΟΚ, όχι μόνο έβαλε τους ιδιώτες από το «παράθυρο» στην παραγωγή αντιγράφων, αλλά έφτιαξε και τον σημερινό ΟΠΕΠ ΑΕ (Οργανισμός Προβολής Ελληνικού Πολιτισμού) ο οποίος καλείται να κάνει ακριβώς τα παραπάνω αλλά... πιο «ευέλικτα». «Φρόντισε» μάλιστα το ΠΑΣΟΚ να θεσμοθετήσει και τη δυνατότητα διάθεσης αντιγράφων από τους ιδιώτες, κάτι που ωστόσο έμεινε ανενεργό μέχρι σήμερα.

Οπως είπε η πρόεδρος του ΤΑΠ, Κ. Ρωμιοπούλου, μέχρι τώρα το ΤΑΠ έδινε τις μήτρες στους ιδιώτες για παραγωγή αντιγράφων, αποκλειστικά προς διάθεση από το ΤΑΠ. Η πρώτη φορά που δόθηκε τέτοια δυνατότητα σε ιδιώτη ήταν στον Ζολώτα (τα γνωστά κοσμηματοπωλεία) στις αρχές του '80. Τώρα, για πρώτη φορά έρχεται ιδιώτης να διεκδικήσει και την πώληση. «Η πρόταση της εταιρίας μπαίνει στα "χωράφια" του ΤΑΠ» είπε η Κ. Ρωμιοπούλου στο ΚΑΣ και πρόσθεσε: «Μιλά περί "εξωραϊσμού των μουσείων", ότι θα δημιουργήσει δίκτυο πωλήσεων. Πρέπει να ξεκαθαριστεί η σχέση ΤΑΠ - ιδιωτών» είπε η πρόεδρος του ΤΑΠ. Η οποία δεν έχει πρόβλημα στη «συνεργασία», αλλά στο βαθμό που θα έχει αυτή η συνεργασία, δεδομένου ότι τα σχετικά αιτήματα θα αυξηθούν στο μέλλον.

Σημείωσε επίσης πως θα υπάρξει και οικονομικό ζήτημα στο ΤΑΠ, αφού αυτή τη στιγμή εξαιρείται από την επιβολή ΦΠΑ επειδή παράγει πολιτιστικό προϊόν και αυτό δίνει τη δυνατότητα να μην αυξάνει τις τιμές. Σε περίπτωση όμως που εμπλακούν οι ιδιώτες μπορεί να συμβεί το εξής σκανδαλώδες: να αγοράζει το ΤΑΠ (δηλαδή το δημόσιο) αντίγραφα των οποίων τις μήτρες αυτό έδωσε στους ιδιώτες, αλλά οι τελευταίοι θα τα πουλούν με ΦΠΑ, κάτι που δε θα μπορεί να κάνει το ΤΑΠ... αλλιώς θα εμπλακεί η Εφορία!

Ωστόσο, ο γενικός γραμματέας του ΥΠΠΟ και πρόεδρος του ΚΑΣ, Χρ. Ζαχόπουλος, θεώρησε ότι το μόνο θέμα που υπάρχει είναι τα «εχέγγυα» του ιδιώτη και η ποιότητα των αντιγράφων του! Σε έναν «μονόλογο» - «μανιφέστο» οικονομικής φιλελευθεροποίησης του πολιτισμού, ο Χρ. Ζαχόπουλος «αναρωτήθηκε»: «Ο Ζολώτας πώς καθιερώθηκε διεθνώς; Αντιγράφοντας, παραλλάσσοντας αρχαία κοσμήματα (...) Τα σημεία πώλησής μας δεν είναι τα καλύτερα. Γιατί να φοβόμαστε λοιπόν; Εχουμε μείνει πολύ πίσω». Εκανε λόγο μάλιστα για «αναστολές» και «αγκυλώσεις» μπροστά στην ιδιωτικοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς!

Μέλη του ΚΑΣ πάντως έκαναν λόγο για «κερκόπορτα» μελλοντικών αιτημάτων ιδιωτών, ενώ αναρωτήθηκαν για ποιο λόγο δεν μπορεί να κάνει το ΤΑΠ αυτά που «ευαγγελίζονται» οι ιδιώτες.

Το θέμα τελικά αναβλήθηκε γιατί το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο δεν έστειλε την πρότασή του και για «συμπλήρωση» του φακέλου της υπόθεσης.

Το «στερνό αντίο» σε μια μεγάλη φωνή της ελληνικής ψυχής, στη Βίκυ Μοσχολιού, είπαν χτες πλήθος κόσμου, συμπαραστεκόμενοι στον πόνο των δικών της ανθρώπων, στις δυο κόρες, τα εγγόνια, τις αδελφές της, τον Μίμη Δομάζο. Πρόσωπο ιδιαίτερα αγαπητό η Βίκυ Μοσχολιού, τόσο στους συναδέλφους της όσο και στον κόσμο που ταύτιζε τον καημό, τον πόνο, τη θλίψη και αλλά και τη χαρά με τα τραγούδια που ερμήνευε με τόσο πάθος και αλήθεια η μεγάλη ερμηνεύτρια, αξιώθηκε στα στερνά της και το θαυμασμό για τη γενναιότητα με την οποία αντιμετώπισε τον καρκίνο επί δύο χρόνια. Αρκετοί ήταν εκείνοι που παραβρέθηκαν στο παρεκκλήσι της Μητρόπολης των Αθηνών, όπου είχε εκτεθεί μέχρι τις 2 το μεσημέρι η σορός της μεγάλης κυρίας του ελληνικού τραγουδιού. Στις 4 το απόγευμα εψάλη η νεκρώσιμος ακολουθία στη Μητρόπολη, παρουσία της οικογένειας, συγγενών, φίλων και συνεργατών της Βίκυς Μοσχολιού, εκπροσώπων του πολιτικού κόσμου, όπως ο βουλευτής του ΚΚΕ Αντώνης Σκυλλάκος, ο υπουργός Υγείας Νικήτας Κακλαμάνης, η δήμαρχος Αθηναίων Ντόρα Μπακογιάννη κ.ά.

Στη συνέχεια όλοι ακολούθησαν τη σορό της Βίκυς Μοσχολιού, συνοδεύοντάς την στην τελευταία της κατοικία, στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών, όπου ήταν ήδη από νωρίς συγκεντρωμένος πολύς κόσμος.

Ενα από τα κορυφαία έργα του Αισχύλου, που στρέφεται εναντίον της τυραννίας και της βίας, την τραγωδία «Προμηθέας Δεσμώτης», παρουσιάζει, σήμερα και αύριο, στην Επίδαυρο, το Θεσσαλικό Θέατρο, σε σκηνοθεσία Κώστα Καζάκου και με τον ίδιο να ερμηνεύει τον ομώνυμο ρόλο. Μετάφραση: Οδυσσέας Νικάκης, β΄ σκηνοθέτης: Σοφοκλής Πέππας, σκηνικά - κοστούμια: Φαίδων Πατρικαλάκις, χορογραφίες: Αγγελική Στελλάτου, μουσική: Γιούρι Στούπελ, φωτισμοί: Χριστίνα Θανάσουλα.

Παίζουν: Προμηθέας: Κώστας Καζάκος, Ιώ: Φιλαρέτη Κομνηνού, Ερμής: Κωνσταντίνος Καζάκος, Ωκεανός: Βασίλης Κολοβός, Ηφαιστος: Δημήτρης Ναζίρης, Κράτος: Χρήστος Κάλλοου, Βία: Κατερίνα Φωτιάδη. Χορός 16 Ωκεανίδων: Αδριανή Τουντοπούλου, Χρύσα Διαμαντοπούλου, Κατερίνα Φωτιάδη, Μαρία Συριανού, Μαρία Συκιανάκη, Χρύσα Παπά, Γιολάντα Μπαλαούρα κ.ά.

Στην τραγωδία αυτή, εκτός από τη σύγκρουση του Προμηθέα με τον Δία, υπάρχουν και άλλες συγκρούσεις και αντιθέσεις, όπως αυτή του Προμηθέα και των οργάνων του Δία, του Κράτους, της Βίας, του Ηφαίστου και του Ερμή, και αυτή του Δία με την Ιώ και τις Ωκεανίδες.

«Ολες αυτές οι αντιθέσεις» - σημειώνει ο Κώστας Καζάκος - «προβάλλουν το μήνυμα πως η αντίδραση στην εξουσία είναι ο μόνος τρόπος για την κατάκτηση της ελευθερίας, του αμοιβαίου σεβασμού και της δικαιοσύνης. Ο αγώνας του Προμηθέα είναι αγώνας για την εξέλιξη και τον πολιτισμό. Ο Αισχύλος με τη μορφή του Προμηθέα προβάλλει την ισχυρή θέληση ενός προσώπου που δε διστάζει, από αγάπη για τον άνθρωπο και τη δικαιοσύνη, να υποβληθεί σε ένα αβάσταχτο μαρτύριο και να διδάξει πως η πρόοδος και η προκοπή του ανθρώπου περνά μέσα από τον κόπο, το μόχθο, τις συγκρούσεις και τις αντιθέσεις».