Τα γεγονότα είναι συνήθως αντιφατικά, όχι μόνο επειδή προκαλούν αντιφατικές ερμηνείες, αλλά, κύρια, επειδή προκαλούν καταστάσεις αντιφατικές. Σε ό,τι αφορά τη νεολαία και τα ζητήματα που την αφορούν, κυρίαρχο ζήτημα αναδεικνύεται εκείνο που αφορά στις προοπτικές και τις επιδιώξεις της.

Η επίθεση του κρατικομονοπωλιακού καπιταλισμού στο μέτωπο της νεολαίας σήμερα συνίσταται πρώτα απ' όλα στην προσπάθεια αποκοπής της νεολαίας από την ουσία της μόρφωσης, τη γνώση και τη μετατροπή της σε μια άβουλη μάζα μισθωτών υποτακτικών, ρίχνοντας ταυτόχρονα το σύνθημα της περιβόητης «ευκαιρίας», που αντικαθιστά έτσι υποβολιμαία το δικαίωμα της νεολαίας στη μόρφωση και την εργασία. Μόρφωση, πλουτισμός και ευημερία μόνο για λίγους ευνοούμενους του συστήματος. Η προσπάθεια αυτή καθυπόταξης της νεολαίας εκδηλώνεται με πολλούς τρόπους, όπως σημειώνουν οι Θέσεις της Κεντρικής Επιτροπής (θ. 5 - 6). Από την άλλη πλευρά, όμως, η συνεχής οικονομική επιδείνωση της ζωής των εργαζομένων που γονατίζει - πέρα από τις εργατικές - και τις αγροτικές οικογένειες και τους μικρομεσαίους φέρνει μια σχετικά ταχύρυθμη ριζοσπαστικοποίηση ενός αριθμού νέων που θα μπορούσε κανείς να υπολογίσει σε ένα σημαντικό ποσοστό της νεολαίας των πόλεων. Απόδειξη γι' αυτό αποτελεί η ανάπτυξη της ΚΝΕ μετά το 1991 που τονίζεται επίσης από τις Θέσεις (θ. 20). Στις συνθήκες αυτές, το ιδεολογικό μέτωπο αποκτά μια βαρύνουσα, αν όχι αποφασιστική σημασία, με την έννοια της αδιάκοπης ενίσχυσης της ριζοσπαστικοποίησης της νεολαίας με όλο και μεγαλύτερη διάδοση (και εξάπλωση) της μαρξιστικής - λενινιστικής ιδεολογίας, όχι τόσο σαν αφηρημένης γενικής θεωρίας, αλλά σαν αναμφισβήτητης ερμηνευτικής μεθόδου όλων ανεξαίρετα των γεγονότων και των καταστάσεων της καθημερινής ζωής που, βέβαια, είναι κι αυτή αποτέλεσμα της γενικότερης πολιτικής συγκυρίας. Η ανάγκη αυτή γίνεται ακόμα πιο έντονη από το ότι, από τη μια πλευρά η ΚΝΕ έχει την τάση να αναπτύσσεται με ταχύτερους ρυθμούς από ό,τι το ίδιο το Κόμμα και - από την άλλη - από το ότι πρώην μαζικές νεολαίες κομμάτων που δεν μπορούν πια να υποκρίνονται ότι είναι αριστερά έχουν την τάση να συρρικνώνονται ή να διαλύονται.

Πέρα από τις συμβατικές και πασίγνωστες αλήθειες (πρωτοπορία, αυθορμητισμός της νεολαίας) και κάτω από την πίεση των νέων συγκυριών που επέβαλε η τελευταία καπιταλιστική επέλαση (ιδιωτικοποιήσεις, ανεργία, ακρίβεια κ.λπ.), η νεολαία είναι ευεπίφορη και εύπλαστη, ανάλογα με τις περιστάσεις, κάτι που ευνοεί τις πρακτικές των κομμάτων του κεφαλαίου απέναντί της (άρα «προσαρμόσιμη»). Δεν μπορεί, επίσης, να αρνηθεί κανείς ότι η προσέλευση της νεολαίας -ιδιαίτερα της φοιτητικής - στις τάξεις της ΚΝΕ δεν είναι απλά ένα ελπιδοφόρο σημάδι, αλλά μάλλον ένδειξη του ότι ο συσχετισμός των δυνάμεων στο χώρο της νεολαίας αρχίζει να μεταβάλλεται με σωστό τρόπο.

Η θέση 20 της ΚΕ, που τονίζει με περιεκτικό τρόπο τις ποικίλες πλευρές της ιδεολογικής και πολιτικής καθοδήγησης από το Κόμμα, για να ενισχύσει τον επαναστατικό της χαρακτήρα θα μπορούσε να συμπληρωθεί από την εξειδίκευση των τελευταίων της παραγράφων: Πιο συγκεκριμένα, το ΚΜΕ θα μπορούσε να επιδράσει, χρησιμοποιώντας το στελεχικό δυναμικό του ΔΣ, αλλά και άλλων κομματικών και εξωκομματικών επιστημόνων στη διαμόρφωση των μελλοντικών όχι μόνο κομμουνιστών, αλλά και μιας τουλάχιστον νέας σειράς μαρξιστών επιστημόνων διαφόρων κλάδων και ειδικοτήτων που, για το σκοπό αυτό, δε θα είχαν να θυσιάσουν παρά ένα μέρος του χρόνου τους. Οι συνθήκες απογοήτευσης από τη σχεδόν ολοκληρωτική έκπτωση των αστικών πνευματικών αξιών και η απαισιοδοξία για το εργασιακό μέλλον της σημερινής νεολαίας είναι παράγοντες που μπορούν να αποβούν καταλυτικοί - καθώς το μέλλον θα γίνεται όλο και πιο δύσκολο - για τη διαπαιδαγώγηση ενός τμήματος της νεολαίας, αρχικά μικρού, που όμως θα διευρύνεται συνεχώς με ρυθμούς ίσως αντίστοιχους με τους ρυθμούς ανάπτυξης της ΚΝΕ στις σημερινές συνθήκες.

Η σταθερή σύνδεση της νεολαίας με τη μαρξιστική θεωρία απαιτεί σωστή οργάνωση και ελκτικό περιεχόμενο. Τα βιβλία που προτείνονται για αυτομόρφωση από τον «Ρ» και τον «Οδηγητή» μπορεί να είναι σωστά, είναι όμως σχετικά λίγα και, επιπλέον έχουν έντονο το στοιχείο του αποσπασματικού (λίγο από εδώ, λίγο από εκεί). Το ελάττωμα της αποσπασματικότητας της μαρξιστικής γνώσης μπορεί να καλυφθεί από το ΚΜΕ με συνδυασμένη χρήση: α) των έργων των κλασικών του Μαρξισμού β) της ιδεολογικής παρακαταθήκης που αποτελούν πάρα πολλά αξιόλογα θεωρητικά βιβλία και μελέτες που εκδόθηκαν πριν ανατραπεί ο υπαρκτός σοσιαλισμός και γ) των μαρξιστικών βιβλίων και μελετών που εκδόθηκαν από ή κάτω από την ιδεολογική καθοδήγηση του Κόμματος και αποτελούν πρωτότυπες συμβολές σε τομείς σχετικά «παρθένους». Η ιδεολογική προσπάθεια που καταβάλλει το Κόμμα και που εκδίδει εδώ και τριάντα περίπου χρόνια η «Σύγχρονη εποχή» επιβάλλεται να γίνει κτήμα της νεολαίας, ιδιαίτερα της σπουδάζουσας.

Η σωστή οργάνωση της σύνδεσης της νεολαίας με τη μαρξιστική θεωρία πρέπει να έχει μόνιμο χαρακτήρα, κάτι που θα βοηθήσει και το ΚΜΕ να αποκτήσει το μόνιμο ακαδημαϊκό χαρακτήρα που επιθυμούμε όλοι. Μπορεί και πρέπει να αποτελέσει έναν πόλο έλξης για τους νέους που ταλαιπωρούνται με την ασυστηματοποίητη μερική πληροφόρηση, που τους παρέχεται σήμερα από τα ΑΕΙ/ΤΕΙ, αντί για μόρφωση σε βάθος. Με τον τρόπο αυτό, θα επιτευχθεί και μια έμμεση σύνδεση του εργατικού κινήματος και της θεωρίας του με τους εκπαιδευτικούς συνολικά και όχι αποσπασματικά, στο βαθμό που η διδακτική προσπάθεια του ΚΜΕ θα έχει μια ικανοποιητική αφομοίωση και αντίστοιχη διάδοση. Ορισμένα θέματα θα μπορούσαν, τέλος, να γίνουν αντικείμενο πραγμάτευσης και στην επαρχία, πάντα στο μέτρο των δυνατοτήτων. Η ιδεολογική συμβολή είναι πάντα κάτι που έλκει, ιδιαίτερα σε καιρούς πνευματικής παρακμής, όπως είναι ο σημερινός.