Associated Press

Χιλιάδες οι διαδηλωτές σε όλη τη Γαλλία και το μήνυμα ξεκάθαρο: «Σεβαστείτε το "όχι" μας»

Η φετινή χρονιά, όπως φαίνεται, δε θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση. Πόσο μάλλον, που οι «διαθέσεις» είχαν, λίγο - πολύ, γίνει σαφείς από την περασμένο Μάη, όταν οι Γάλλοι έσειαν συθέμελα το «ευρωπαϊκό οικοδόμημα», λέγοντας ένα βροντερό «όχι» στο «ευρωσύνταγμα», που πυροδότησε σειρά κλυδωνισμών για το «όραμα της ΕΕ». Ενα βροντερό «όχι», που δεν εξασθένησε από τις αλλεπάλληλες απειλές περί «περιθωριοποίησης», ούτε από τις κατηγορίες περί «ξενοφοβίας, συντηρητισμού, αλλά και καθυστέρησης στην αντίληψη της νέας πολιτικής κατάστασης, που δεν επιδέχεται διαχωριστικές γραμμές».

Ενα βροντερό «όχι», που απευθύνθηκε τόσο προς τη δεξιά κυβέρνηση και τον Πρόεδρο Σιράκ, όσο και προς το Σοσιαλιστικό Κόμμα. Επίσης, εισακούστηκε μέχρι τα γραφεία όσων, την ύστατη στιγμή, αφουγκράστηκαν τη λαϊκή οργή και έσπευσαν να δηλώσουν την αντίθεσή τους στο «ευρωσύνταγμα» (ΚΚ Γαλλίας, κάποιοι Σοσιαλιστές και Πράσινοι, η τροτσκιστική Λίγκα), συμπληρώνοντας, όμως, ότι απλώς επιδιώκουν «μια καλύτερη εκδοχή της συνθήκης».

Ο Πρόεδρος Σιράκ, του οποίου η δημοφιλία και το κύρος υπέστησαν συντριπτικό πλήγμα, εξαιτίας της εκστρατείας υπέρ του «ευρωσυντάγματος», «ακούγοντας», όπως ο ίδιος είπε, το «μήνυμα» που έστειλαν οι κάλπες του δημοψηφίσματος, προχώρησε στις συνήθεις κινήσεις: Αλλαγή προσώπων. Επέλεξε ως πρωθυπουργό τον επαγγελματία διπλωμάτη Ντομινίκ ντε Βιλπέν, πρόσωπο αρκετά αγαπητό στους Γάλλους χάρη στη δυναμική παρέμβαση που όλοι θυμόμαστε στο Συμβούλιο Ασφαλείας απέναντι στον Αμερικανό ομόλογό του Κόλιν Πάουελ και κατά της εισβολής στο Ιράκ.

Αποκλειστικός στόχος της κίνησης αυτής: Να εξασφαλιστεί χρόνος. Χρόνος για ποιο πράγμα; Μάλλον, για να κατευναστεί, σταδιακά, η λαϊκή αγανάκτηση και να γίνει εφικτή η εφαρμογή της ίδιας, φυσικά, πολιτικής, που οδήγησε στο ξέσπασμα της οργής. Φαίνεται, όμως, ότι ενίοτε υπάρχουν φορές που ο χρόνος «δε γιατρεύει τα πάντα» και δεν τα βυθίζει στη λήθη. Ιδιαίτερα όταν όλα αυτά, που θα πρέπει να «ξεχαστούν», είναι μια ολοένα και στυγνότερη καθημερινότητα.

Οι 100 μέρες χάριτος του Ντομινίκ ντε Βιλπέν κύλησαν χωρίς εκπλήξεις. Και η γεύση ήταν μάλλον δυσάρεστη, καθώς, με πρόσχημα την αντιμετώπιση της ανεργίας, ο νέος πρωθυπουργός υιοθέτησε, υπό τη μορφή Προεδρικού Διατάγματος, άλλον ένα νόμο που ευνοεί τους εργοδότες και καταβαραθρώνει τους εργαζόμενους. Συγκεκριμένα, ο εργοδότης πριμοδοτείται για την πρόσληψη νέων μικρότερων των 25 ετών και αποκτά το δικαίωμα να παρατείνει την περίοδο «δοκιμής του» από μερικούς μήνες στη διετία, κατά την οποία ο «νέος» δεν έχει συγκεκριμένο ωράριο ή μισθό, ενώ μπορεί ανά πάσα στιγμή να βρεθεί στο δρόμο χωρίς προειδοποίηση ή δικαίωμα αποζημίωσης.

Τότε, το κράτος, μέσα από τα γραφεία εύρεσης εργασίας, αναλαμβάνει να του βρει νέα εργασία. Παραλλήλως, μπαίνει στο ταμείο ανεργίας. Αν, όμως, αρνηθεί εργασία περισσότερες από μία φορές (π.χ., μια δουλιά σε άλλη πόλη με πολύ χαμηλό μισθό, που δεν του εξασφαλίζει ούτε τη δυνατότητα διαμονής στη συγκεκριμένη πόλη), τότε του επιβάλλονται ποινές! Και όλα αυτά αφορούν μόνο τις μικρές επιχειρήσεις, δηλαδή περίπου το 36% του γαλλικού εργατικού δυναμικού.

Κατά τα άλλα, η κυβέρνηση ντε Βιλπέν δεν έχει να επιδείξει τίποτε. Συνεχίζει στη ρότα όλων των προηγούμενων κυβερνήσεων, από τους «σοσιαλιστές» του Ζοσπέν, των Πρασίνων και του ΚΚ Γαλλίας, μέχρι τον «αμνό» που θυσιάστηκε στο βωμό της επιβίωσης του Σιράκ, τον πρώην πρωθυπουργό Ζαν Πιερ Ραφαρέν. Ιδιωτικοποιήσεις και ...δειλές συζητήσεις για αύξηση των εισφορών στα ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά ταμεία γίνονται σαν να μην έχει τίποτε αλλάξει, ενώ στο προσκήνιο είναι οι διαρκείς πιέσεις για «ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και μείωση του ελλείμματος», με την Ενωση Εργοδοτών να ζητά τη λήψη ποινικών μέτρων σε βάρος των εκάστοτε απεργών που «εμποδίζουν» τις «προσπάθειες ανάκαμψης».

Αντίθετα από άλλες φορές, η υπομονή των Γάλλων εργαζομένων φαίνεται, πλέον, να εξαντλείται πολύ γρηγορότερα. Και ορισμένοι παράγοντες επιτάχυναν τη διαδικασία. Οι πυρκαγιές και ο φρικτός θάνατος 48 ανθρώπων, το καλοκαίρι, στο Παρίσι μέσα σε σπίτια - τρώγλες, προκάλεσε δυσφορία, που μετατράπηκε σε θυμό, όταν, με επικεφαλής τον «σκληρό» υπουργό Εσωτερικών Νικολά Σαρκοζί, η κυβέρνηση αντιμετώπισε το πρόβλημα, εκκενώνοντας αρκετά παραπήγματα, χωρίς, όμως, να έχει εξασφαλίσει στέγη για τους δυστυχείς ενοίκους τους. Ο Σαρκοζί δεν παρέλειψε, επίσης, να αξιοποιήσει την ευκαιρία για να υπερθεματίσει υπέρ ενός «σφιχτότερου» μεταναστευτικού νόμου. Κανένα συνολικό σχέδιο δεν εκπονήθηκε ή δε γνωστοποιήθηκε ότι υπάρχει η πρόθεση να εκπονηθεί.

Σαν να μην έφτανε αυτό, στην πρώτη μεγάλη κινητοποίηση που κλήθηκε να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση ντε Βιλπέν, αυτήν των ναυτεργατών των κρατικών πορθμειακών γραμμών Μασσαλίας - Κορσικής - Βόρειας Αφρικής, που διαμαρτύρονταν για την επικείμενη ιδιωτικοποίησή τους, οι απεργοί αντιμετωπίστηκαν με στυγνή καταστολή. Εκτός από τις σφοδρές καθημερινές συγκρούσεις στο λιμάνι της Μασσαλίας με τις ειδικές δυνάμεις της αστυνομίας, η κυβέρνηση ντε Βιλπέν έστειλε άνδρες της ...αντιτρομοκρατικής υπηρεσίας να καταλάβουν εν πλω και να συλλάβουν σχεδόν ως τρομοκράτες τους απεργούς, που είχαν προχωρήσει σε επίσχεση του πλοίου και φυσικά ήταν παντελώς άοπλοι.

Κατά πολλούς, η συγκεκριμένη επιλογή αποτελεί σαφή ένδειξη των προθέσεων της κυβέρνησης: Οποιος δεν είναι μαζί μας είναι εναντίον μας. Και οι προοπτικές γίνονται ακόμη πιο ανατριχιαστικές, αν λάβει κανείς υπόψη του τις θέσεις του πιθανότερου διαδόχου του ντε Βιλπέν, του Νικολά Σαρκοζί. Ο φιλόδοξος υπουργός Εσωτερικών, μιλώντας στη Νεολαία του γκολικού RPR, παρουσίασε το «όραμά»του για τη σύγχρονη Γαλλία, καταργώντας ένα από τα φετίχ της γαλλικής πολιτικής, το τρίπτυχο της γαλλικής επανάστασης: Ελευθερία, Αδελφοσύνη, Ισότητα. «Το μοντέλο που θέλουμε είναι αυτό, όπου η ισότητα και η μικρή διακύμανση στη διανομή των πόρων δεν έχουν θέση.... Θέλουμε ένα μοντέλο διακυβέρνησης και κοινωνίας, όπου η εργασία θα είναι η βάση για τα πάντα.... το κράτος δε θα προσφέρει σε όλους τις ίδιες παροχές...».

Η έναρξη ενός νέου γύρου συνομιλιών για περαιτέρω αύξηση των εισφορών στα συνταξιοδοτικά και ασφαλιστικά ταμεία, καθώς και για περαιτέρω περικοπή των κοινωνικών δαπανών ήταν απλώς το φιτίλι για την έκρηξη της συσσωρευμένης λαϊκής οργής. Οι προσπάθειες που φιλότιμα κατέβαλαν οι ηγεσίες των συμβιβασμένων συνδικάτων να περιορίσουν την αγανάκτηση επιμένοντας στο δρόμο του «διαλόγου» δεν απέδωσαν. Οι εργαζόμενοι στο σύνολο του δημόσιου τομέα απέργησαν, προειδοποιητικά, για 24 ώρες, την περασμένη Τρίτη, και παρέλυσαν τη Γαλλία από άκρη σε άκρη.

Κυρίαρχο σύνθημα των κινητοποιήσεων ήταν το εξής: «Σεβαστείτε το "όχι" μας στο "ευρωσύνταγμα". Δε θέλουμε τη νεοφιλελεύθερη αντιλαϊκή πολιτική».

Υπό το βάρος της πίεσης των απεργών, που με βάση τις δημοσκοπήσεις έχουν την απόλυτη υποστήριξη του 72% των Γάλλων πολιτών, οι συνδικαλιστικοί εκπρόσωποι έδωσαν λίγες μέρες περιθώριο στην κυβέρνηση να απαντήσει στα αιτήματα των εργαζομένων για εγκατάλειψη των ιδιωτικοποιήσεων, αύξηση του προσωπικού και των μισθών, καλύτερες εργασιακές συνθήκες. Το Παρίσι, όμως, ταυτοχρόνως πιέζεται, όπως έχει γίνει και παλαιότερα, και από τις Βρυξέλλες, που επανειλημμένως έχουν κατηγορήσει τις γαλλικές κυβερνήσεις για υποχωρητικότητα απέναντι στους εργαζόμενους. Η κλιμάκωση της αντιπαράθεσης δε μοιάζει να είναι μακριά. Και σίγουρα το ...μήνυμά της δεν αφορά μόνο το Μέγαρο των Ηλυσίων Πεδίων.