Ανανεώνεται το σκηνικό, επάνω στο οποίο διαδραματίζεται, τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, η υπόθεση της ονομασίας της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας (ΠΓΔΜ). Το ζήτημα συνδέεται, πλέον, και με την εξασφάλιση των προϋποθέσεων, που θα επιτρέψουν την έναρξη της πορείας της FYROM προς την ΕΕ. Επομένως, εκτός από την «ανάγκη» επίλυσης της διμερούς διαφοράς με την Ελλάδα για το θέμα της ονομασίας αυτού του κράτους, αναζητώνται και τα προσχήματα για την ανεμπόδιστη πορεία της ΠΓΔΜ στους ευρωατλαντικούς οργανισμούς

Με τη νέα - δεύτερη - πρόταση που υπέβαλε ο Μάθιου Νίμιτς και απέρριψε ως απαράδεκτη η ελληνική κυβέρνηση, ο Αμερικανός διαμεσολαβητής, όπως έγραψε από την περασμένη Τρίτη ο «Ρ», επιδιώκει να στρώσει το διπλωματικό τραπέζι, γύρω από το οποίο θα καθίσουν επί μακρόν Αθήνα και Σκόπια. Το τραπέζι αυτό θα είναι έτοιμο, όπως εκτιμούν Ελληνες διπλωμάτες, όταν και όποτε ο Νίμιτς εμφανίσει και την τρίτη του πρόταση, η οποία θα περιγράφει το μέσο όρο της πρότασης που προ εξαμήνου απέρριψαν τα Σκόπια και της δεύτερης, που την περασμένη βδομάδα απέρριψε η ελληνική κυβέρνηση.

Στο μεταξύ, η κυβέρνηση επιχειρεί «να μειώσει την ένταση της γροθιάς» από τη νέα πρόταση Νίμιτς, που, ούτε λίγο - ούτε πολύ, επιβάλλει για τα Σκόπια την ονομασία «Δημοκρατία της Μακεδονίας» και απαγορεύει στην Ελλάδα τη χρήση του αμιγούς όρου «Μακεδονία» για τη βόρεια Ελλάδα.

Θέση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών είναι ότι η τελευταία εξέλιξη δεν είναι παρά μία ακόμη στιγμή στην ήδη δεκαετή διαπραγμάτευση, που δεν είναι πάντοτε μόνον ευτυχής για τη μία και την άλλη πλευρά. «Η διαφορά είναι ότι αυτό γίνεται τώρα με διαφάνεια», είπε ο εκπρόσωπος του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, απαντώντας σε βολές που εξαπέλυσε το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Βολή, και μάλιστα προειδοποιητική, αποτελεί και ο «λεονταρισμός» του υπουργού Εξωτερικών Πέτρου Μολυβιάτη, ο οποίος υπαινίχτηκε τη διενέργεια δημοψηφίσματος, προκειμένου ο λαός να αποφασίσει αν θα συμφωνήσει η χώρα με την όποια πρόταση λύσης. Με τον τρόπο αυτό, η κυβέρνηση της ΝΔ «προειδοποιεί» το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αλλά και τον «ΣΥΝ», ότι δεν πρόκειται να ανεχτεί «κριτική», γιατί διαχειρίζεται μια πολιτική που έχει συναποφασιστεί από αυτά τα τρία κόμματα στις συσκέψεις των πολιτικών αρχηγών προ δεκαπενταετίας.

Με την απάντησή της στον ΟΗΕ, η κυβέρνηση «πετά το γάντι» και εκτός συνόρων, επιχειρώντας να διατυπώσει μιαν «απειλή», αφήνοντας να πλανάται το ενδεχόμενο δημοψηφίσματος για την ανάδειξη της λαϊκής δυσαρέσκειας, η οποία θέτει και τα όρια ενός πιθανού συμβιβασμού. Επιβεβαιώνοντας τα πολιτικά χαρακτηριστικά που προσδίδει στην υπόθεση το δημοψήφισμα, το υπουργείο Εξωτερικών υπογραμμίζει ότι αυτό μπορεί να προστεθεί στις δυνατότητες που έχει να χειριστεί το θέμα η οποιαδήποτε μελλοντική κυβέρνηση.

Μέχρι να έρθει εκείνη η στιγμή των αποφάσεων, τίποτε δεν εμποδίζει την έναρξη μιας συζήτησης, στη βάση, πιθανότατα, της τρίτης πρότασης του Μάθιου Νίμιτς. Μάλιστα, η έναρξη της συζήτησης είναι απαραίτητη, καθώς με αυτόν τον τρόπο θα δημιουργηθούν οι δικαιολογίες που θα χρησιμοποιήσει η κυβέρνηση για τη συμφωνία της με την προώθηση των σχέσεων της ΠΓΔΜ με την ΕΕ. Οπως υποστηρίζουν στο ελληνικό ΥΠΕΞ, όπως την Τουρκία δεν την εμπόδισε στην πορεία της προς την ΕΕ το πρόβλημα της Κύπρου, έτσι και το πρόβλημα της ονομασίας δε θα σταθεί εμπόδιο στην ευρωπαϊκή πορεία των Σκοπίων, αφού θα συζητείται στο πλαίσιο του ΟΗΕ. Αλλωστε, ήδη, η ΕΕ διαμήνυσε ότι αποτελεί, αποκλειστικά, διμερή διαφορά των δύο χωρών.

Πάντως, η Ελλάδα, θεωρητικά, μπορεί να εμποδίσει την ένταξη της ΠΓΔΜ σε Διεθνείς Οργανισμούς. Μάλιστα, αξίζει να σημειωθεί ότι με βάση την ενδιάμεση συμφωνία του 1995, η οποία ρυθμίζει τις σχέσεις Αθηνών - Σκοπίων, η ΠΓΔΜ αποδέχεται το δικαίωμα της Ελλάδας να αρνείται την ένταξή της σε Διεθνείς Οργανισμούς, αν δε συμφωνεί με την ονομασία που υποβάλλεται η αίτηση. Το πρόβλημα, βέβαια, παρακάμπτεται με τη χρήση του ΠΓΔΜ, που αποτελεί το όνομα που χρησιμοποιούν τα Σκόπια στους Διεθνείς Οργανισμούς, στους οποίους είναι μέλη, συμπεριλαμβανομένου και του ΟΗΕ. Με τον τρόπο αυτό, ωστόσο, διαιωνίζεται η παράλογη κατάσταση της διπλής ονομασίας, μιας (ΠΓΔΜ) που αποδέχεται η Ελλάδα και χρησιμοποιείται σε Διεθνείς Οργανισμούς και μιας άλλης (Δημοκρατία της Μακεδονίας), με την οποία συναλλάσσονται τα Σκόπια διμερώς με την πλειοψηφία των κρατών της Γης. Υπό αυτήν την έννοια, η θεωρητική δυνατότητα άσκησης «βέτο» από την Ελλάδα, πρακτικά, δεν έχει ιδιαίτερη σημασία και μάλλον είναι δύσκολο να ασκηθεί στις 9 Νοέμβρη, που θα εμφανιστεί η θετική, όπως όλοι αναμένουν, έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την έναρξη της διαδικασίας συνομιλιών ΕΕ - ΠΓΔΜ.

Αλλωστε, η εξωτερική πολιτική των ελληνικών κυβερνήσεων, ενταγμένη στις σχέσεις και με τα δύο κέντρα του ιμπεριαλισμού, ΗΠΑ και ΕΕ, αλλά από υποδεέστερη θέση, συνυπολογίζει τις διαθέσεις τους και τα σχέδιά τους στην περιοχή. `Η, τουλάχιστον, δεν έχει τη δυνατότητα να τα εμποδίσει. Και, επομένως, η τακτική της και η στάση της θα είναι ανάλογη. Μην ξεχνάμε, επίσης, ότι μερίδα της ελληνικής άρχουσας τάξης έχει συμφέροντα στην περιοχή των Βαλκανίων, τα οποία οι ελληνικές κυβερνήσεις προστατεύουν και προάγουν...

Είναι γεγονός ότι η πολιτική αποδοχής και στήριξης των ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών από τις κυβερνήσεις της Ελλάδας, όπως και η θέση για δυνατότητα «βελούδινης» αλλαγής συνόρων στα Βαλκάνια, αποκαλύπτει και τις ευθύνες τους στο συγκεκριμένο πρόβλημα.

Το ΚΚΕ υπενθύμισε, για μια ακόμη φορά, την πάγια θέση του ότι σε όποια συμφωνία κοινής αποδοχής καταλήξουν οι διαπραγματεύσεις, που περιέχει τον όρο «Μακεδονία», είναι φανερό πως πρέπει να είναι όρος με καθαρή γεωγραφική έννοια, σε συνδυασμό με το σεβασμό των συνόρων. Το πρόβλημα δεν προκαλείται από το όνομα, αλλά από την πολιτική του «διαίρει και βασίλευε».