Ο Χανς Γκίντερ Σαλκίεβιτς, πρώην πρόεδρος της οργάνωσης Βερολίνου του Γερμανικού ΚΚ (DKP) και τώρα αναπληρωτής προέδρου της ίδιας οργάνωσης, έγραψε για το «Ριζοσπάστη» το ακόλουθο άρθρο σχετικά με το Συνέδριο του κόμματος, που πραγματοποιήθηκε στις 8 - 9 Απρίλη στην πόλη Ντούισμπουργκ - Ραϊνχάουζεν:

«Το DKP έχει τώρα ένα νέο πρόγραμμα που αποφασίστηκε στη 2η Σύνοδο του 17ου Συνεδρίου στο Ντούισμπουργκ - Ραϊνχάουζεν.

Το καθήκον που είχαν να λύσουν οι αντιπρόσωποι ήταν από διάφορες απόψεις περίπλοκο. Για συζήτηση και απόφαση υπήρχε το σχέδιο του προγράμματος που είχε αποφασίσει στις 4/2 η κομματική διεύθυνση, για το οποίο μπορούσαν να τοποθετηθούν οι βασικές οργανώσεις και οι σύνεδροι έως τις 15/3. Λόγω αυτού του σύντομου χρονικού διαστήματος οι δυνατότητες συλλογικής διαμόρφωσης γνώμης ήταν σημαντικά περιορισμένη.

Σοβαρότερα ήταν τα προβλήματα που προκύπτανε από το περιεχόμενο της βάσης της συζήτησης. Το σχέδιο που ψηφίστηκε από την κομματική διεύθυνση το είχε επεξεργαστεί μια ομάδα από τους Βίλι Γκερνς, Νίνα Χάγκερ, Χανς - Χάιντς Χολτς και Λέο Μάγερ. Σ' αυτή τη διαδικασία της συζήτησης και εργασίας επιτεύχθηκε μόνο μερικά η διασαφήνιση γύρω από τις υφιστάμενες διαφωνίες στο κόμμα σε βασικά ζητήματα της πολιτικής του, ώστε να μπορεί να διατυπωθούν ενιαίες, μη αντιφατικές θέσεις. Στην εισήγηση για την αιτιολόγηση του σχεδίου προγράμματος η Νίνα Χάγκερ διαπίστωσε, ότι για το περιεχόμενό του υπήρξε συναίνεση μεταξύ των συγγραφέων του.

Σε μια συνέντευξη ο Βίλι Γκερνς είπε ότι στο σχέδιο σχετικά με την εκτίμηση του κοινωνικού συστήματος που κυριαρχεί, του ιμπεριαλισμού, υπάρχουν δύο απόψεις. Οι απόψεις αυτές είναι στην πράξη βασικά διαφορετικές εκτιμήσεις και τρόποι θεώρησης. Πρόκειται για το ζήτημα αν οι νομοτέλειες και αντιφάσεις του συστήματος, που ανάλυσε και περιέγραψε ο Λένιν δρουν και ξεδιπλώνονται στο τωρινό στάδιο, που έτσι η ιστορική θέση του ιμπεριαλισμού και ο ρόλος του οπορτουνισμού στο εργατικό κίνημα είναι καθορισμένοι ή μήπως με τα υπερεθνικά κοντσέρν δρουν νέοι ποιοτικοί όροι, μέσα στους οποίους η επιρροή των κρατών απωθείται και με την παγκοσμιοποιημένη εργατική τάξη δημιουργείται ένα είδος νέου ιστορικού υποκειμένου και διευρύνονται οι δυνατότητες ρύθμισης των αντιφάσεων, αν δηλαδή με αυτό, που χαρακτηρίζεται παγκοσμιοποίηση εμφανίζεται μια νέα βαθμίδα εξέλιξης του καπιταλισμού.

Το σχέδιο περιέχει και τις δύο θέσεις, τη μία σαν περιγραφή της εξέλιξης προς τον ιμπεριαλισμό, και την άλλη στην αντίληψη ύπαρξης νέων ποιοτικών γνωρισμάτων του συστήματος.

Αλλα βασικά ζητήματα, στα οποία το σχέδιο προγράμματος αντικαθρεφτίζει τις υπάρχουσες διαφορές, αφορούν στις αιτίες της ήττας του σοσιαλισμού και τις αντιλήψεις για τη μελλοντική διαμόρφωση του σοσιαλισμού, όπως και στον καθορισμό του ρόλου του κομμουνιστικού κόμματος. Η δυσκολία στο να προσδιοριστεί αυτό σαν οργανωμένη προφυλακή της εργατικής τάξης, οδηγεί στην τάση να γίνει το κόμμα μια κοινωνικά συμπράττουσα δύναμη, στο να μην μπορεί να ασκεί ενεργό πολιτική ενότητας δράσης της εργατικής τάξης και στην πολιτική των συμμαχιών να τρέχει πίσω από τα κοινωνικά κινήματα.

Αυτά τα προβλήματα οδήγησαν φανερά πολλές οργανώσεις βάσεις, παρά το λίγο χρόνο που είχαν στη διάθεσή τους, να αντιδράσουν στο σχέδιο. Ως την τελευταία προθεσμία υποβλήθηκαν 345 προτάσεις, ανάμεσά τους 9 προτάσεις με το αίτημα το σχέδιο προγράμματος να μη αποφασιστεί σαν πρόγραμμα του κόμματος ή να ψηφιστεί σαν σχέδιο προγράμματος και να συνεχιστεί η συζήτηση.

... Από την Επιτροπή Προτάσεων του συνεδρίου συστήθηκε να γίνουν αποδεκτές περίπου το ένα τρίτο των προτάσεων που κινούνταν στα πλαίσια των θέσεων του σχεδίου. Για τη συζήτηση και απόφαση των προτάσεων που απορρίφθηκαν δε διατέθηκε ο απαιτούμενος χρόνος. Αυτό οδήγησε κατά την έναρξη του συνεδρίου σε αντιπαράθεση σχετικά με τον τρόπο λήψης απόφαση για τις προτάσεις. Η πρόταση που έκανε η Γραμματεία της Εθνικής Διεύθυνσης, να ληφθεί πρώτα απόφαση ψηφίσματος του σχεδίου σαν πρόγραμμα και μετά να αποφασιστεί συνολικά για τις προτάσεις για μέρη του προγράμματος, με βάση τις συστάσεις της Επιτροπής Προτάσεων, απορρίφθηκε. Απορρίφθηκε επίσης αντιπρόταση της αντιπροσωπείας του Αμβούργου, να ψηφιστεί κάθε πρόταση χωριστά και να συγκληθεί μια 3η σύνοδος του συνεδρίου. Αποτέλεσμα της συζήτησης υπήρξε ότι άλλαξε η σειρά της λήψης απόφασης και αποφασίστηκε να μην ψηφιστούν χωριστά οι διάφορες προτάσεις.

Αυτός ο τρόπος διεξαγωγής είχε σχετικά μεγάλη επιρροή στη λήψη των αποφάσεων. Για τη συζήτηση των προτάσεων κατά κεφάλαια ο χρόνος για την αιτιολόγησή τους μειώθηκε σε 3 λεπτά της ώρας. Αντίθετα, η Επιτροπή Προτάσεων μπόρεσε να εκθέσει την άποψή της και τις συστάσεις της για την έγκριση ή την απόρριψη των προτάσεων, στην αρχή και στο τέλος του κάθε κύκλου συζήτησης, διεξοδικά.

Αυτό είχε συνέπεια σε καμιά από τις συστάσεις της Επιτροπής Προτάσεων δεν υπήρχε δυνατότητα επιρροής από τους συνέδρους. Η απόρριψη των αιτημάτων και προτάσεων κατά τη συζήτηση οδήγησε στο να καταγραφούν οι διαφορές θέσεων που υπάρχουν στο σχέδιο. Δεν κατέστη δυνατό να μπουν στο πρόγραμμα προτάσεις που καθορίζουν την εποχή. Αγνοήθηκαν οι υποδείξεις για την εκτίμηση του ρόλου του καπιταλιστικού κράτους σαν οργάνου εξουσίας και για τη διόρθωση της αντίληψης για την περιορισμένη αποτελεσματικότητά του κάτω από την επιρροή των υπερεθνικών κοντσέρν. Στη συζήτηση αιτιολογήθηκε άλλη μια φορά, ότι δεν μπορεί να γίνεται λόγος για τη δυνατότητα εκδημοκρατισμού των θεσμών της ΕΕ.

Οι προτάσεις για την επανεπεξεργασία των αιτιών της ήττας του σοσιαλισμού, που αναφέρονται στο σχέδιο, ιδιαίτερα υπό την άποψη της αναγκαίας εκτίμησης της ηγετικής δραστηριότητας των κομμουνιστικών κομμάτων και της επίδρασης του αναθεωρητισμού, απορρίφθηκαν. Αντί γι' αυτό θεωρήθηκε αναγκαίο, σε συνδυασμό μ' αυτά, να γίνει οριοθέτηση από τα «εγκλήματα του σοσιαλισμού».

Ολες οι προτάσεις και τα επιχειρήματα, που είχαν σαν αντικείμενο τον ορισμό του DKP σαν οργανωμένη προφυλακή της εργατικής τάξης, δε βρήκαν θέση στο σχέδιο προγράμματος. Η παράταση της σχέσης του κόμματος με τα κοινωνικά κινήματα έχει σαν χαρακτηριστικό το στοιχείο της πολιτικής της ουράς.

Ο οπορτουνισμός στο γερμανικό εργατικό κίνημα, σαν μια από τις βασικές συνέπειες του ιμπεριαλισμού, δεν παίρνεται υπόψη.

Με τις αποφάσεις που λήφθηκαν με βάση τις συστάσεις της Επιτροπής Προτάσεων, αναβλήθηκε η λύση των προβλημάτων που προκύπτουν από τις διαφορές σε βασικά ζητήματα της πολιτικής του κόμματος.

Στην τελική διατύπωση από τους 159 συνέδρους 115 ψήφισαν υπέρ του σχεδίου προγράμματος σαν νέο πρόγραμμα, 34 ψήφισαν κατά και 10 ψήφισαν λευκό (απείχαν)».