Μετά την ισχυρή πίεση του Ιμπραχίμ Γκαμπάρι, απεσταλμένου του ΓΓ του ΟΗΕ στην Κύπρο, ο Πρόεδρος της Κύπρου, Τάσσος Παπαδόπουλος, και ο ηγέτης των Τουρκοκυπρίων, Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, συμφώνησαν να ξεκινήσουν στα τέλη Ιούλη συνομιλίες σε επίπεδο επιτροπών που θα ορίσουν οι δύο πλευρές για την αντιμετώπιση ζητημάτων «καθημερινότητας» αλλά και ουσίας του κυπριακού προβλήματος. Απώτερος στόχος του ΟΗΕ είναι η δρομολόγηση μιας διαδικασίας συνομιλιών για το Κυπριακό.

Η συμφωνία πέντε σημείων μεταξύ των Παπαδόπουλου και Ταλάτ προβλέπει την έναρξη συνομιλιών σε τεχνικό επίπεδο για συζήτηση θεμάτων καθημερινότητας, ουσιαστικών πτυχών του Κυπριακού και Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Με τη λήξη της συνάντησης, που κράτησε σχεδόν τρεις ώρες, ο Ι. Γκαμπάρι εμφανίστηκε ενώπιον των δημοσιογράφων, έχοντας μαζί του τους δύο ηγέτες, και ανέγνωσε το σχετικό κοινό ανακοινωθέν, με τα ακόλουθα πέντε σημεία συμφωνίας:

1. Δέσμευση για επανένωση της Κύπρου, στη βάση της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, της πολιτικής ισότητας και των αποφάσεων και ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.

2. Αναγνώριση του γεγονότος ότι το στάτους κβο στην Κύπρο δεν είναι αποδεκτό και ότι η διαιώνισή του θα έχει δυσμενείς επιπτώσεις και για τις δύο κοινότητες στο νησί, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους.

3. Δέσμευση για κοινά αποδεκτή λύση, την οποία και οι δύο πλευρές επιθυμούν χωρίς περιττές καθυστερήσεις.

4. Κοινή απόφαση για την άμεση έναρξη διαδικασίας δικοινοτικών συνομιλιών σε θέματα ουσίας, παράλληλα με θέματα καθημερινότητας.

5. Δέσμευση για τη δημιουργία του κατάλληλου κλίματος, ώστε αυτή η διαδικασία να έχει θετικό αποτέλεσμα και δέσμευση για βελτίωση της καθημερινότητας της ζωής Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων και τερματισμού του «παιχνιδιού επίρριψης ευθυνών από τη μια πλευρά στην άλλη».

Στην ανακοίνωση αναφέρεται, επίσης, ότι οι δύο ηγέτες αποφάσισαν πως μέχρι το τέλος Ιούλη θα σχηματιστούν δύο επιτροπές τεχνικού επιπέδου, νοουμένου ότι θα συμφωνηθεί και ο κατάλογος των θεμάτων ουσίας που θα συζητηθούν.

Αναφέρεται, επίσης, ότι οι δύο ηγέτες θα συναντώνται κατά διαστήματα, όταν αυτό κρίνεται αναγκαίο, για να δίνουν οδηγίες στις επιτροπές και να επιθεωρούν την πρόοδό τους.

Η συμφωνία αυτή, δύο χρόνια και τρεις μήνες μετά το δημοψήφισμα επί του «σχεδίου Ανάν» για τη λύση του Κυπριακού, το οποίο απέρριψαν οι Ελληνοκύπριοι και ενέκριναν οι Τουρκοκύπριοι, από πολλούς ερμηνεύεται και ως τέλος της στασιμότητας που υπήρξε αυτό το διάστημα.

Ο βοηθός Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών έκανε λόγο για «ιστορική στιγμή» στις διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο πλευρών, που έχουν «κολλήσει» εδώ και πάνω από δύο χρόνια. Ο Ι. Γκαμπάρι είπε ακόμη ότι οι δύο ηγέτες συμφώνησαν σε ένα σύνολο αρχών, με στόχο τη μελλοντική επανένωση της νήσου.

«Υπήρξε συμφωνία για άμεση έναρξη της διαδικασίας, που έχει να κάνει με δικοινοτική συζήτηση των θεμάτων που επηρεάζουν την καθημερινή ζωή των δύο λαών και έχουν πραγματική ουσία, προκειμένου να φτάσουμε σε μια συναινετική λύση», τόνισε, αμέσως μετά το πέρας της τρίωρης συνάντησης, η οποία πραγματοποιήθηκε στην κατοικία του ειδικού αντιπροσώπου των Ηνωμένων Εθνών, Μάικλ Μόλερ, στη νεκρή ζώνη της Λευκωσίας. «Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης είναι απαραίτητα, τόσο για βελτίωση της ατμόσφαιρας όσο και για βελτίωση της ζωής όλων των Τουρκοκυπρίων και Ελληνοκυπρίων. Σε αυτή τη βάση, πρέπει να δοθεί ένα τέλος στο παιχνίδι της αλληλοεπίρριψης ευθυνών», πρόσθεσε ο βοηθός ΓΓ του ΟΗΕ.

Από την πλευρά του ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Τάσσος Παπαδόπουλος, δήλωσε, μετά την επιστροφή του στο προεδρικό μέγαρο, ότι η συμφωνία αυτή αποτελεί εφαρμογή της συμφωνίας των Παρισίων με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών. «Τα θέματα ουσίας», είπε, «θα συζητούνται παράλληλα με τα θέματα καθημερινότητας». «Συμφωνήθηκε», πρόσθεσε, «όπως μέχρι το τέλος Ιουλίου σχηματιστούν οι δύο επιτροπές αρχικά και αργότερα θα σχηματιστούν ενδεχομένως και άλλες, νοουμένου ότι θα συμφωνηθεί ο κατάλογος των θεμάτων ουσίας που θα συζητηθούν (...) Η σημερινή (Σάββατο) συμφωνία είναι απλώς μια συμφωνία για να αρχίσει η διαδικασία», σημείωσε. Ο Τ. Παπαδόπουλος εξέφρασε την άποψη ότι τα δύσκολα θα αρχίσουν κατά τη συζήτηση των θεμάτων ουσίας, οπότε θα διαφανεί κατά πόσον οι δύο πλευρές θα δείξουν την καλή διάθεση να βρεθούν οι αναγκαίοι συμβιβασμοί.