Η ταινία γυρίστηκε το 1949. Τρία - τέσσερα χρόνια, δηλαδή, μετά τον πόλεμο. Η Ιαπωνία ήταν κάτω από την αμερικάνικη κατοχή. Παντού συντρίμμια. Ο αέρας εξακολουθούσε να είναι βρώμικος και μολυσμένος από τις ατομικές βόμβες των Αμερικανών στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι!

Μέσα σε αυτό το «σκηνικό», ο Ακίρα Κουροσάβα (1910 - 1998) διαλέγει ένα σύγχρονο ιαπωνικό θεατρικό έργο και το κάνει ταινία. Το θέμα της, σε άλλο τόπο και σε άλλο χρόνο, θα ήταν ένα τυπικό κοινωνικό δράμα. Για την Ιαπωνία του 1949, όμως, παίρνει άλλες διαστάσεις. Είναι, γιατί όχι, και ένα ρέκβιεμ, για τα εκατομμύρια των θυμάτων, για τις κατεστραμμένες πόλεις, για τις τεράστιες υλικές καταστροφές, για όλα όσα συνέβησαν τα τελευταία εκείνα τα χρόνια. Επιθετικός πόλεμος και, αμέσως μετά, ήττα και καταστροφή. Για την Ιαπωνία, λοιπόν, εκείνων των χρόνων, που ήταν αναγκασμένη να μιλάει με συμβολισμούς, η «Σιωπηλή Μονομαχία», σε δεύτερο επίπεδο, είναι μια καταγγελία του πολέμου. Ο οποίος πόλεμος κουβαλάει μαζί του τη «σύφιλη»!..

Στη διάρκεια, λοιπόν, του πολέμου ένας χειρουργός (Τοσίρο Μιφούνε) εγχειρίζει έναν τραυματισμένο φαντάρο. Ο φαντάρος (Τσιέκο Νακακίτα) είναι φορέας σύφιλης. Ο γιατρός μολύνεται από την ασθένεια. Και μολύνεται χωρίς δική του ευθύνη. Χωρίς «ευχαρίστηση», αφού ποτέ αυτός δεν είχε κάποια ερωτική επαφή. Αυτός ήταν αθώος και παρθένος! Αυτός δεν είχε «καμία σχέση» με την αρρώστια, «καμία επαφή» με τον πόλεμο. Η ζωή του, παρ' όλα αυτά, καταστρέφεται. Εκείνη την εποχή η σύφιλη ήταν όπως είναι σήμερα το Εϊτζ. Πρέπει να κάνει μια μακρόχρονη θεραπεία, για να θεραπευτεί, ίσως! Στο δικό του κοπιαστικό «ταξίδι», δε θέλει να παρασύρει και άλλους ανθρώπους. Θα αναλάβει ακέραιες τις ευθύνες, και ας μην του αναλογούν. Αποφασίζει να ελευθερώσει τη γυναίκα που αγαπάει, για να μπορέσει εκείνη, τουλάχιστον, να κάνει μια φυσιολογική ζωή. Τη χωρίζει «χωρίς εξηγήσεις». Και ας πονάει! Και πονάει πολύ, γιατί την αγαπάει.

Ο γιατρός μένει μόνος του με το πρόβλημά του. Ωστόσο, γύρω του υπάρχουν και άλλα «τραυματισμένα» πρόσωπα. Ενα από αυτά, μια χωρισμένη μητέρα, η νοσοκόμα του, θα σταθεί δίπλα του!.. Στο μεταξύ, το πρόσωπο που τον μόλυνε, ο φαντάρος, όχι μόνο δεν άκουσε τις συμβουλές του για να ολοκληρώσει τη θεραπεία, αλλά δημιούργησε οικογένεια και με την άστατη και επιπόλαια συμπεριφορά του εξακολουθούσε να μολύνει τους γύρω του! (Ο μιλιταρισμός και ο πόλεμος, που μολύνουν, ήταν ζωντανοί ακόμα το 1949, εδώ εξακολουθούν να είναι ακόμα και σήμερα)!

Ακόμα και σε πρώτο επίπεδο, απλοϊκά και απλουστευμένα, να διαβάσει κανείς το φιλμ του Κουροσάβα, θα βρει πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία. Πρώτα η ατμόσφαιρα. Κλειστοί χώροι (σε αυτό βοήθησε και η θεατρική καταγωγή του σεναρίου), που σου δημιουργούν μια ασφυξία. Και την ίδια στιγμή σού τονίζουν τη συνέπεια του ήρωα, που η ζωή του είναι η επιστήμη του, το καθήκον. Μέσα στο μικρό νοσοκομείο συμβαίνουν τα πάντα! Υστερα έρχονται οι ερμηνείες. Ολα τα πρόσωπα έχουν κύρος και ήθος. Υπερασπίζονται τους ρόλους τους με συνέπεια και σεβασμό. Ο καθένας ξεχωριστά είναι μια αξία. Ακολουθεί η μουσική (Βιβάλντι, διασκευασμένος από τον Ακίρα Ιφουκούμπε). Είναι δραματική, αλλά την ίδια στιγμή τρυφερή. Και, τέλος, οι διάλογοι. Αν κανείς προσέξει θα ακούσει (διαβάσει) διαλόγους -αποφθέγματα! Είναι διάλογοι πολλών επιπέδων! Μικρές φράσεις, με μεγάλα νοήματα...

Εδώ θα πρέπει να προσθέσουμε κάτι, που έχει ιδιαίτερη σημασία. Η ταινία ακολούθησε τη γραφή του σοσιαλιστικού ρεαλισμού, τόσο στη φόρμα όσο και στο περιεχόμενο. Μια γραφή που πολύ κατηγορήθηκε και πολύ συκοφαντήθηκε! Ο Ακίρε Κουροσάβα κινηματογράφησε θετικό ήρωα με κατανοητό τρόπο. Ανθρωπο που θυσίασε το προσωπικό για το γενικό. Και λέμε έχει ιδιαίτερη σημασία, γιατί αυτό συνέβη πέρα και έξω από τη Σοβιετική Ενωση. Σε μια χώρα, και από ένα σκηνοθέτη, που κανείς δεν μπορεί να τους «κατηγορήσει» για κομμουνιστές!

Τι, λοιπόν, ανάγκασε τον Ακίρα Κουροσάβα, να ακολουθήσει αυτή τη μέθοδο γραφής; Η ευθύνη, βέβαια! Η κοινωνία είχε, και εξακολουθεί να έχει, ανάγκη από λαμπρά παραδείγματα. Από ανθρώπους που είναι λίγο πάνω από τον «τρέχοντα» άνθρωπο. Ο δημιουργός έχει υποχρέωση να προβάλει τέτοιες αξίες. Οι οποίες δεν είναι κατασκευασμένες. Μια ματιά γύρω μας, θα μας πείσει, πως υπάρχουν χιλιάδες, εκατομμύρια άνθρωποι, σαν τον γιατρό της ταινίας. Ο Κουροσάβα άπλωσε το χέρι του, όπως πρέπει να κάνει κάθε σοβαρός και αληθινός δημιουργός, και έβγαλε έναν απ' αυτούς, έναν θετικό άνθρωπο, το γιατρό της ταινίας στην επιφάνεια. Τι πιο υπεύθυνο, τρία χρόνια μετά τον πόλεμο, όταν η ζωή και ο άνθρωπος είχαν χάσει την αξία τους!

Θα συνέστηνα στους θεατές, για να ευχαριστηθούν περισσότερο την ταινία, να κοιτάζουν στην οθόνη, να ευχαριστιούνται ό,τι βλέπουν με την πρώτη ματιά, όμως ο νους τους να βρίσκεται πίσω από αυτή! Να βλέπουν τους ήρωες όχι σαν «τρέχοντα» άτομα, αλλά σα φορείς ιδεολογιών και απόψεων. Και να μην ξεχάσουν ούτε στιγμή, πως η Ιαπωνία, έτσι και αλλιώς, είναι χώρα των συμβολισμών. Ποτέ ο Ακίρα Κουροσάβα, ένας τόσο μεγάλος σκηνοθέτης, δε θα έκανε μια ταινία μελό, και μάλιστα ένα χρόνο πριν το εξαιρετικό «Ράσομον», χωρίς να θέλει κάτι βαθύτερο να μας μεταφέρει.

Το βαθύτερο, λοιπόν, είναι το ολόψυχο δόσιμο του γιατρού στο καθήκον, στην ηθική, στις ανθρώπινες αξίες. Με όποιο κόστος. Χωρίς συμβιβασμούς και παζαρέματα. Ακόμα και αν ξεριζώνει την καρδιά του.

Παίζουν: Τοσίρο Μιφούνε, Τακάσι Σιμούρα, Μίκι Σάνιο, Κεντζίρο Ουεμούρα, Τσιέκο Νακακίτα, Νορίκο Σενγκόκου.

Η ταινία είναι καρπός πολλών «μυστήριων» ανθρώπων! Πρώτα του Γερμανού συγγραφέα Φρανκ Βέντεκιντ (1864 - 1918), του συγγραφέα της περίφημης θεατρικής «Λούλου». Της γυναίκας που, με όπλο το δυναμικό ερωτισμό της, κερδίζει την είσοδό της στην πουριτανική κοινωνία της εποχής της. Ηρωίδα με την οποία οι γυναίκες ηθοποιοί νιώθουν ευτυχισμένες όταν την ερμηνεύουν! Σε δικό του μυθιστόρημα («Mine - Haha, the Physical Education Of Girls» = «Η φυσική Εκπαίδευση των Κοριτσιών») στηρίζεται η ταινία.

Ο δεύτερος «συνένοχος» είναι ο πολύ γνωστός και καλός Ιταλός σκηνοθέτης και σεναριογράφος Αλμπέρτο Λατουάντα (1913 - 2005). Αυτός έγραψε το σενάριο. Και έχει σημασία, που το τονίζουμε αυτό, γιατί ο Αλμπέρτο Λατουάντα, έχει «ειδίκευση» σε τέτοιου είδους θέματα!

Τρίτος, βέβαια, ο κυρίως υπεύθυνος, ο γνωστός Αγγλος σκηνοθέτης, Τζον Ιρβιν, ο οποίος ξεκίνησε την καριέρα του σαν μοντέρ και σκηνοθέτης ντοκιμαντέρ, για τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς (ντοκιμαντέρ με αξία εκείνη την περίοδο).

Αυτοί οι τρεις άνθρωποι, αλλά και ο πολύ καλός φωτογράφος Φάμπιο Ζαμαριόν, ο, επίσης καλός, μουσικός, Πολ Γκραμπόφσκι, η Ζακλίν Μπισέ και οι άλλοι συντελεστές, έφτιαξαν μια ενδιαφέρουσα ταινία. Μια ταινία που κινείται σε πολλά επίπεδα. Μπορείς να τη δεις σαν ένα σοβαρό θρίλερ. Σαν μια ερωτική, και μάλιστα «προχωρημένη» ερωτική, ταινία (έρωτας μεταξύ κοριτσιών). Σαν μια νοσηρή ταινία. Μπορείς, επίσης, με την ίδια ευκολία, να τη δεις και σαν μια μελέτη της αυταρχικής καπιταλιστικής κοινωνίας. Οπου οι «κατέχοντες», με τα «σκυλιά» τους επικεφαλής, με τους «εκπαιδευτές» τους, μαθαίνουν τα κορίτσια, την πηγή ευχαρίστησής τους, πώς να προσφέρουν καλύτερα τις ομορφιές και τα «ταλέντα» τους, στους εξουσιαστές!

Εγώ θα σας προτείνω να τη δείτε σαν όλα αυτά, γιατί τα περιέχει όλα αυτά! Οπως αντιλαμβάνεστε, αυτό είναι και θετικό και αρνητικό! Θετικό, γιατί είναι «πλούσια» θεματολογικά η ταινία. Αρνητικό, γιατί δεν ξεκαθαρίζει και δεν επικεντρώνει τους στόχους της.

Βρισκόμαστε στη Γερμανία, στις αρχές του 20ού αιώνα. Παρότι ο καπιταλισμός βράζει, έτοιμος να γεννήσει το φασισμό, στην κοινωνία υπάρχουν ακόμα δομές φεουδαρχικές! Ενας πρίγκιπας συντηρεί ένα πολυτελές οικοτροφείο πολύ νεαρών κοριτσιών. Το πρόσχημα είναι η εκπαίδευση. Από αυτά τα κορίτσια θα βγει ένα καταπληκτικό μπαλέτο κλασικού χορού και, βέβαια, η πρώτη μπαλαρίνα. Στην ουσία ο πρίγκιπας εκτρέφει παρθένες, για πάρτη του! «Εκπαιδευτής» αυτών των κοριτσιών η «σκύλα» διευθύντρια. Η οποία υπήρξε, πώς θα γινόταν αλλιώς, πρώην μαθήτρια!

Εάν η ταινία είχε επικεντρώσει το ενδιαφέρον της σε ένα από τα θέματα που θίγει, και ιδιαίτερα σε εκείνο της «εκπαίδευσης», θα μιλούσαμε για μια εξαιρετική ταινία. Γιατί οι δημιουργοί της, ο σκηνοθέτης της, ο φωτογράφος, ο μοντέρ, ο μουσικός, ο ντεκορατέρ, ο ενδυματολόγος, οι ηθοποιοί - ιδιαίτερα οι ηθοποιοί - έκαναν όλοι εξαιρετική δουλιά. Κρατάνε την ταινία σε θαυμάσια ισορροπία. Μια ισορροπία δύσκολη, καθώς το θέμα από στιγμή σε στιγμή μπορεί να μπατάρει. Ο έρωτας κοριτσιών, και μάλιστα νεαρών κοριτσιών, δε θέλει και πολύ να περάσει στο σκάνδαλο! Και όμως, δεν περνάει! Οι «αυτοκτονίες» και οι φόνοι, που συμβαίνουν, είναι σοβαρή αφορμή η ταινία να κυλήσει στο αστυνομικό και το θρίλερ. Και όμως συγκρατείται! Ο θεατής παίρνει μαζί του το τελικό αποτέλεσμα.

Και το τελικό αποτέλεσμα είναι μια ταινία φτιαγμένη με καλό γούστο και γνώση της κινηματογραφικής γλώσσας. Μια ταινία καλοπαιγμένη από σοβαρούς ηθοποιούς. Μια ταινία, τέλος, που κάτι μας είπε. Κάτι που εμείς, στη συνέχεια, θα το επεξεργαστούμε και θα κρατήσουμε αυτό που μας ενδιαφέρει!

Παίζουν: Ζακλίν Μπισέ, Χάνα Τέιλορ - Γκόρντον, Ναταλία Τένα, Αννα Μαγκουάιρ, Ανια Λαχίρι.

Αχ, αυτοί οι ιεραπόστολοι! Δεν έχω τίποτα με αυτούς που αναφέρεται η ταινία, των οποίων, άλλωστε, δε γνωρίζω τη δράση τους. Μιλάω γενικά! Για να είμαι ειλικρινής, όχι και τελείως γενικά. Στις διαπιστώσεις μου, με οδήγησαν και αυτά που είδα στην ταινία, αλλά και αυτά που βρήκα γι' αυτή στο Ιντερνετ. Ειδικά, αυτά που είδα στο Ιντερνετ, είναι πολύ αποκαλυπτικά. Κύριο μοτίβο των δημιουργών, είναι ο Κύριος! Καταλαβαίνετε, για ποιον «Κύριο» μιλάω, και ποιον «Κύριο» αυτοί χρησιμοποιούν, για τις δουλιές τους!

Μιλάμε για το Χριστό, στο όνομα του οποίου διαπράχτηκαν τόσα εγκλήματα. Και πιο παλιά, με τις διάφορες σταυροφορίες, αλλά και μέχρι τις μέρες μας, με τις διάφορες ιεραποστολικές αποστολές στις διάφορες περιοχές του κόσμου, κυρίως στην Αφρική! Για να μη μιλήσουμε και για τη «φιλοσοφία» του «Κυρίου» και τη ζημιά που έκανε και εξακολουθεί, δυστυχώς, να κάνει!

Καλά καταλάβατε. Η «Αποστολή στον Αμαζόνιο» είναι μια ιεραποστολική αποστολή, με ό,τι αυτό συνεπάγεται! Πρόκειται, σύμφωνα με τους δημιουργούς της ταινίας, για μια αληθινή ιστορία. (Η «αλήθεια», βέβαια, για να θυμηθούμε και την ταινία του Ακίρα Κουροσάβα, «Ράσομον», έχει πολλά ποδάρια. Τόσα, όσες οι κοινωνικές τάξεις και τα συμφέροντα, που αυτές εκπροσωπούν. (Φυσικά, η αντικειμενική αλήθεια αδιαφορεί για τις σκοπιμότητες και υπάρχει πέρα από αυτές).

Μια ομάδα ιεραποστόλων, βιαστικών και ανυπόμονων, φτάνουν σε μια καλά «κρυμμένη» περιοχή του Εκουαδόρ. Θέλοντας, προφανώς, να είναι οι πρώτοι αυτοί που θα εξημερώσουν την «πιο βίαιη φυλή, που έχουν καταγράψει ποτέ οι ανθρωπολόγοι», σύμφωνα με τα γραπτά τους, εισέρχονται στην περιοχή της. Εδώ, βέβαια, δείχνουν να φτάνουν εκεί σαν σε εκδρομή! Προσγείωσαν το μονοκινητήριο αεροπλανάκι τους και βάλθηκαν να παίζουν με τα νερά του ποταμού! Πλιτς - πλατς..!

Ακουσαν το πλιτς - πλατς οι «άγριοι» και έφτασαν στο ποτάμι. Πες ο ένας, πες ο άλλος, υπήρχε και πρόβλημα συνεννόησης, λόγω, κυρίως, της γλώσσας, έτσι όπως γίνεται με τα παιδιά που δεν μπορούν να συνεννοηθούν και μαλώνουν ποιος θα πιάσει την μπάλα, ήρθαν στα χέρια. Πιο δυνατοί οι «άγριοι», δεν έμεινε ρουθούνι!

Μη φανταστείτε ότι οι «καλοί» (οι λευκοί) πήραν τα τανκς και τα οπλοπολυβόλα και τους ρίχτηκαν, όπως γίνεται στην πραγματικότητα και όπως ξέρουμε από την ιστορία. Οχι! Μαζεύτηκαν οι χήρες των «αδικοχαμένων» και σηκώνοντας λευκή σημαία μπήκαν στο χωριό. Και αντί να τους γυρέψουν εξηγήσεις, να ζητήσουν μια δικαιολογία, αυτές στρώθηκαν στη δουλιά. Σε μικρό διάστημα τούς είχαν όλους εμβολιάσει. Μετά τα πράγματα ακολούθησαν τη γνωστή πορεία. Η «άγρια» φυλή εξημερώθηκε. Τόσο πολύ, μάλιστα, που δεν μπορούσε να ζήσει χωρίς τις χήρες.

Αν αναφέρθηκα εκτενώς στην, έτσι και αλλιώς, αδιάφορη ταινία, είναι γιατί είναι καλοκαιρινή ταινία! Εύκολα ξεγελιέται κανείς (και παίρνει και τα παιδιά του) με τις φωτογραφίες, τη ζούγκλα και τα χρώματα. Μετά το μπάνιο και τον ιδρώτα ένα ταξίδι στον Αμαζόνιο, είναι ό,τι πρέπει! Ομως, η ταινία είναι τόσο κακούργα. Οσο κάτι θρησκευτικά χαμόγελα...

Παίζουν: Λούι Λεονάρντο, Τσαντ Αλεν, Τζακ Γκούζμαν, Κριστίνα Σάουζα.