Εκλεισε κιόλας τα 32 του χρόνια το Φεστιβάλ ΚΝΕ - «Οδηγητή» και κορυφώθηκε και φέτος σε μια μεγάλη νεανική γιορτή, από την περασμένη Τετάρτη έως και το Σάββατο 16 του Σεπτέμβρη. Για τέσσερις μέρες ο χώρος της Πανεπιστημιούπολης στα Ιλίσια μετατράπηκε σε πολιτεία του Φεστιβάλ. Για τέσσερις μέρες εξέπεμπε κάλεσμα σε «Ανυπόταχτη επιλογή, με το ΚΚΕ για την ανατροπή»!
Και τι δεν είχε αυτή η νεανική πολύχρωμη πολιτεία! Μουσικές, θέατρο, συζητήσεις, παιχνίδια, χορό, εκθέσεις, αφιερώματα... Γεμάτο το πρόγραμμα, γεμάτος κι ο χώρος από έμπνευση κι οργή, από μεράκι κι αγωνίες, από όνειρα και συνθήματα - αιτήματα. Ολα βγαλμένα από τη ζωή της νέας γενιάς, από τους αγώνες, τα προβλήματα, τις ανάγκες, την καθημερινότητά της.
Οι σελίδες του «Ρ» στάθηκαν λίγες μέχρι τώρα για να περιγράψουν τον πλούτο και την ομορφιά αυτής της γιορτής. Σήμερα, συνεχίζουμε την παρουσίαση «στιγμών» του Φεστιβάλ, που κορυφώθηκε το Σάββατο με την ομιλία της ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκας Παπαρήγα, και του Γραμματέα του ΚΣ της ΚΝΕ, Θέμη Γκιώνη. Θυμίζουμε ότι οι ομιλίες δημοσιεύτηκαν στον «Κυριακάτικο Ριζοσπάστη».
«Αγώνας, ρήξη, ανατροπή. Η ιστορία γράφεται με ανυπακοή».
Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας. 60 χρόνια μετά την έναρξη της ηρωικής αυτής εποποιίας, που γράφτηκε στα βουνά, στα χωριά και τις πόλεις... Πάλη για το δίκιο και τη λευτεριά, που πήρε σάρκα και οστά στις περιοχές της Ελεύθερης Ελλάδας, στους θεσμούς, την οργάνωση και τη λειτουργία της...
Καταστατικές Διατάξεις για την Ελεύθερη Ελλάδα, Λαϊκή πολιτοφυλακή, ιδεολογικοπολιτικά κείμενα, τρικ και ξυλογραφίες - αφίσες. Ποιήματα από εκπαιδευτικά βιβλία, πτυχία του Λαϊκού Διδασκαλείου Πελοποννήσου, πρωτοσέλιδα εφημερίδων τμημάτων του ΔΣΕ, αλλά και του Γενικού Αρχηγείου, εκδόσεις και ντοκουμέντα.
Ολη αυτή η αλήθεια δέσποζε για τέσσερις μέρες μπροστά στα μάτια των επισκεπτών του 32ου Φεστιβάλ. Ντοκουμέντα που στη συντριπτική τους πλειοψηφία εκτέθηκαν για πρώτη φορά.
«Ολοζώντανος» διαγραφόταν ο αγώνας των μαχητών του ΔΣΕ. Στους χειρόγραφους χάρτες από πόλεις, χωριά, βουνά, γεφύρια, από τα σαμποτάζ των μαχητών του ΔΣΕ σε όλη την Ελλάδα, λεύτερη και σκλαβωμένη. Φωτογραφίες, ρεπορτάζ, ανταποκρίσεις, από τη ζωή του ελληνικού λαού στα χωριά και τις πόλεις, από τη συμβολή της νεολαίας, τη συμμετοχή των γυναικών στην πάλη για την πραγματική λευτεριά του ανθρώπου.
Κι όλη αυτή η αλήθεια βρισκόταν εκεί, όχι μόνο για χάρη της ιστορίας, αλλά και για την ιστορία που θα γράψουμε εμείς... Με αγώνα, ρήξη, σύγκρουση, ανυπακοή...
Στη συνέχεια, οι Λαυρέντης Μαχαιρίτσας, Νίκος Ζιώγαλας, Βασίλης Καζούλλης, Αντώνης Μιτζέλος και «Κίτρινα Ποδήλατα» παρουσίασαν τραγούδια - σταθμούς του δικού μας ροκ. Από σκηνής ο Λ. Μαχαιρίτσας υπενθύμισε ότι «ο πολιτισμός ξεκινάει και τελειώνει στην Αριστερά» και δήλωσε ότι θα βοηθήσει με όλες του τις δυνάμεις την υποψηφιότητα του Σπύρου Χαλβατζή για τη Δημαρχία της Αθήνας.
«Μέσα από τον αγώνα του Δημοκρατικού Στρατού η γυναίκα έγινε ισότιμη με τον άνδρα, καθώς εξοπλισμένη με τα ιδανικά της ελευθερίας, της ανεξαρτησίας έγινε παράδειγμα ανδρείας», υπογράμμισε η Φρ. Κοτορού, που και μόνο η παρουσία της στη συζήτηση, έκανε τις νεότερες γυναίκες να νιώθουν ευθύνη για τη σημερινή τους θέση στην κοινωνία. «Οι γυναίκες σήμερα είναι διπλά εκμεταλλευόμενες και καταπιεζόμενες από τη στιγμή που υπάρχει ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής», σημείωσε η Καλ. Μπουντούρογλου, για να συμπληρώσει η Αιμ. Παλαβού: «Στη γυναίκα πάτησε το πολυεθνικό κεφάλαιο προκειμένου να εφαρμόσει πρώτη φορά τη μερική απασχόληση, ενώ η εγκυμοσύνη και η μητρότητα θεωρούνται εμπόδιο για τους εργοδότες».
Νωρίτερα, στην ίδια σκηνή, στο θεατράκι του Φεστιβάλ, το μουσικό σχήμα «Μελωδία ανυπακοής» παρουσίασε ένα αφιέρωμα στον Ναζίμ Χικμέτ και η Ορχήστρα και χορωδία της ΚΝΕ παρουσίασε ένα πρόγραμμα με πολιτικά τραγούδια.
Ηταν λίγο μετά τις έντεκα, όταν ο ήχος του μπουζουκιού πυροδότησε την ατμόσφαιρα, δίνοντας το έναυσμα για να ξεκινήσει η μεγάλη λαϊκή γιορτή. Ο Δ. Κοντογιάννης, η Γιούλη Τσίρου, η Μαρία Σταφυλοπάτη και ο Δημήτρης Ρέπας παρουσίασαν επιλεγμένα λαϊκά από τα προπολεμικά χρόνια μέχρι σήμερα και ξεσήκωσαν το κοινό έως τις πρώτες πρωινές ώρες.
Μία πρωτότυπα δομημένη δουλιά, η οποία συνέθετε αριστοτεχνικά το γραπτό λόγο, την εικόνα, την απαγγελία και τη μουσική, μία οπτικοακουστική όαση γνώσης και ψυχαγωγίας με την κυριολεξία της λέξης. Η αφήγηση ήταν της Σάσας Καστούρα, του Διονύση Ξενάκη και της Δώρας Μόσχου. Οι απαγγελίες των Γιώργου Σώχου, Ηλέκτρας Καρτάνου και Μιχάλη Γεωργίου. Η μουσική επιμέλεια του Στέφανου Ψαραδάκου, ενώ τη σκηνοθεσία «υπέγραψαν» οι Κώστας Σταματόπουλος και Σήφης Στάμου.
«Χωράει το γέλιο στην πολιτική γελοιογραφία»...; Η σημασία του πολιτικού σκίτσου και η δυσκολία που υπάρχει για να γίνει ένα σκίτσο αναδείχτηκαν μέσα από τη συζήτηση που έγινε στο περίπτερο του «Οδηγητή». Οι σκιτσογράφοι Βασίλης Παπαγεωργίου και Γιάννης Δερμετζόγλου, καλεσμένοι των παιδιών του «Οδηγητή», επισήμαναν ότι «το γέλιο δεν υπονομεύει την πολιτική σκέψη, αφού το ζητούμενο της γελοιογραφίας είναι να περάσει με εύπεπτο τρόπο δύσκολα μηνύματα» κι ακόμα ότι «η γελοιογραφία πάντα έχει μια πολιτική θέση. Ακόμα και αν δε θέλει ο γελοιογράφος, αφού τελικά η γελοιογραφία είναι ένα πολιτικό συμπέρασμα».
Η αντάρτισσα «Αντιγόνη», η γυναίκα - σύμβολο του χρέους και του αγώνα που αντιτάσσεται στους νόμους της εξουσίας, ύψωσε τη φωνή της στο Φεστιβάλ διά του λόγου του Μπρεχτ, που παρουσίασε με πάθος η Θεατρική Ομάδα της ΚΝΕ. Στην παράσταση συντέλεσαν και έπαιξαν: Στράτος Σαραντίδης, Μάρω Θεοδωράκη, Νίκος Ζώκας, Κάτια Ζαρκάδα, Διονύσης Ξενάκης, Μαρίνα Δανέζη, Κατερίνα Τσίφτη, Ορέστης Παυλάκης, Χρήστος Ασλανίδης, Σπύρος Γεροδήμος, Γιάννης Γιαραμαζίδης, Ελενα Μιχαλάκη, Ελεάννα Γρηγορίου.
Σεμνή, συλλογική, δημιουργική, φιλολογική, μεταφραστική και σκηνική «μαθητεία» της δωδεκαμελούς φοιτητικής θεατρικής ομάδας «Δρυός Τόποι» ήταν η παράσταση της σοφόκλειας «Αντιγόνης» στο Φεστιβάλ. Η ομάδα συνέπτυξε επιτυχώς τον τραγικό μύθο, μέσα από μια σύνθεση αποσπασμάτων και στο αρχαίο πρωτότυπο και σε σύγχρονη μετάφραση, με μοίρασμα του ρόλου της Ισμήνης και, κυρίως, της Αντιγόνης - αυτής σε πέντε περίπου κοπέλες - αναδεικνύοντας έτσι το γεγονός των αμέτρητων, ανά τους αιώνες και λαούς, ηρωίδων που θυσιάστηκαν για μια κοινωνία του ανθρώπου. Με απλά μαύρα κοστούμια, με μόνο διαφορετικό κοστούμι το αιματόβαφτο του τυράννου Κρέοντα, με τα πρόσωπα βαμμένα λευκά και με καλαίσθητα ζωγραφισμένες, μεγάλου μεγέθους μάσκες, με πολύχυμα παραδοσιακά μουσικά ακούσματα, ελληνικά και άλλων λαών, με εκφραστική κίνηση και χειρονομίες συμβολοποιητικές και με την ερμηνευτική ευαισθησία απέσπασε το θερμό χειροκρότημα των θεατών της.