Τα τελευταία δέκα χρόνια, το μεγάλο ευρωπαϊκό κεφάλαιο προσπαθεί να δημιουργήσει ένα απόρθητο οικονομικό «οχυρό», συνδέοντας στον κύριο κορμό της Ευρωπαϊκής Ενωσης (που διευρύνεται συνεχώς) τις χώρες της λεκάνης της Μεσογείου. Πρόκειται για την ευρωπαϊκή απάντηση στις πιέσεις της «παγκοσμιοποίησης», στον αδυσώπητο και γεωγραφικά απεριόριστο πόλεμο του παγκόσμιου κεφαλαίου, η οποία προσδιορίστηκε με τη «Διακήρυξη της Βαρκελώνης» το 1995. Ο συγκεκριμένος στόχος διανθίζεται - φυσικά - στα επίσημα κείμενα από πολλές αναφορές στην «ευημερία» των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής, στην πολιτική «σταθερότητα», ακόμη και στην «ελευθερία» που υποτίθεται ότι μπορεί να διασφαλίσει η ενδυνάμωση των εμπορικών σχέσεων ανάμεσα στην ΕΕ και στις χώρες της περιοχής!

Το ζητούμενο, ωστόσο, το περιέγραψε με «κρυστάλλινη» σαφήνεια ο αντιπρόεδρος της Kομισιόν, Γκ. Φερχόιγκεν, στην τελευταία σχετική συνάντηση των υπουργών Βιομηχανίας 37 χωρών (των κρατών-μελών της ΕΕ, της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας και δέκα χωρών της ευρύτερης περιοχής της Μεσογείου), που πραγματοποιήθηκε στη Ρόδο στις 21 και 22 του Σεπτέμβρη. Σ' αυτή την 6η Ευρωμεσογειακή Υπουργική Διάσκεψη για τη Βιομηχανία, το ανώτερο στέλεχος της Κομισιόν τόνισε ότι επιζητείται η δημιουργία της «μεγαλύτερης αγοράς στον κόσμο από πλευράς παραγωγής, αλλά και κατανάλωσης». Ο συγκεκριμένος προσδιορισμός αρκεί για να δοθεί το αντιδραστικό πολιτικό στίγμα της όλης υπόθεσης, αναιρεί οποιαδήποτε αναφορά σε έννοιες όπως «ευημερία» και «ελευθερία», που σκοπό έχουν να προσδώσουν ένα χαρακτήρα «υψηλών ιδανικών» στη διαπραγμάτευση της πλουτοκρατίας για το πώς θα μοιραστεί καλύτερα η λεία και πώς θα εκμεταλλευτεί περισσότερο τους κατοίκους και τους πόρους της περιοχής. Είναι αποκαλυπτική, εξάλλου, η επισήμανση του Γκ. Φερχόιγκεν ότι στη βάση των υφιστάμενων σχεδιασμών θα μειωθούν οι κλωστοϋφαντουργικές επιχειρήσεις και οι θέσεις εργασίας στην Ευρώπη, καθώς «τα χειρότερα δεν ήρθαν ακόμη»!

Η υπόθεση της οικονομικής και πολιτικής σύνδεσης της ΕΕ με τις χώρες της λεκάνης της Μεσογείου φαίνεται να αποκτά μεγαλύτερη σημασία για το μεγάλο κεφάλαιο αυτή την περίοδο, καθώς εντείνονται οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις και οικονομικές συγκρούσεις στο πλαίσιο της «παγκοσμιοποίησης». Εξάλλου, η ΕΕ έχει ορίσει ότι στην περιοχή πρέπει να δημιουργηθεί «Ζώνη Ελεύθερου Εμπορίου» μέχρι το 2010, προκειμένου να επιτευχθεί και ο στόχος της Βαρκελώνης για μια ...«Ευρωμεσογειακή περιοχή κοινής ευημερίας»!

Η ΕΕ εφαρμόζει εδώ και χρόνια την «Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας», που προβλέπει χρηματοδοτήσεις συγκεκριμένων κοινών οικονομικών δραστηριοτήτων με χώρες μη μέλη της ΕΕ. Εχει ανάγκη την οικονομική διεύρυνσή της, απαιτεί ωστόσο πολιτικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις. Γι' αυτό το σκοπό έχει συνάψει ήδη συμφωνίες δράσης με Ισραήλ, Ιορδανία, Μαρόκο, Παλαιστινιακή Αρχή, Τυνησία, Λίβανο. Οι αντιθέσεις των εμπλεκόμενων χωρών, οι γεωπολιτικές εντάσεις, τα αντικρουόμενα οικονομικά συμφέροντα ακόμη και στο εσωτερικό των χωρών, τα διαφορετικά στρατόπεδα που αντιπροσωπεύουν, αλλά και οι μεγάλες θεσμικές διαφορές με την ΕΕ, κάνουν το όλο εγχείρημα να φαντάζει απίθανο. Ταυτόχρονα, όμως, οι κεφαλαιοκράτες αυτών των κρατών αντιλαμβάνονται ότι ο πλούτος τους μπορεί να αυξηθεί σημαντικά με τη διαμόρφωση ενός διαφορετικού πολιτικού και οικονομικού τοπίου στην περιοχή. Η ΕΕ ψάχνει νέες αγορές, αλλά και την ενίσχυση της παραγωγικής της δυνατότητας με πιο «ανταγωνιστικούς» όρους, με φτηνότερο εργατικό δυναμικό. Οι χώρες της περιοχής προσφέρουν εδάφη, εργάτες και καταναλωτές και ζητούν επιδοτήσεις, τεχνογνωσία, κοινές επιχειρήσεις και πρόσβαση στις αγορές της Ευρώπης. Ολοι μαζί ελπίζουν και διερευνούν τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουν τη νέα παγκόσμια οικονομική κατάσταση, που διαμορφώνεται από την οικονομική δράση κατά κύριο λόγο των ΗΠΑ, Κίνας, Ινδίας, Ιαπωνίας.

Μία από τις χαρακτηριστικές τοποθετήσεις στη Διάσκεψη, που είχε και βαρύτητα λόγω της ένταξής της στις εναρκτήριες ομιλίες, ήταν αυτή του Ιορδανού υπουργού Βιομηχανίας και Εμπορίου, Σαρίφ Αλί Ζούμπι, ο οποίος είπε: «Ο αραβικός κόσμος χρειάζεται σήμερα περισσότερο από ποτέ άλλοτε τις μεταρρυθμίσεις. Το έλλειμμα σε ανθρώπινο δυναμικό είναι σοβαρό: Η ανεργία στις αραβικές χώρες ανέρχεται στο 15%, το υψηλότερο ποσοστό στις αναπτυσσόμενες χώρες. Ο αναλφαβητισμός υπολογίζεται σε 41,4%, με τα δύο τρίτα από αυτό το ποσοστό να είναι γυναίκες. Ενας στους πέντε Αραβες επιβιώνει με λιγότερα από δύο δολάρια τη μέρα και η φτώχεια αυξάνεται σε ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Με ένα δημογραφικό πληθυσμό που είναι σημαντικά νεότερος από τον παγκόσμιο μέσο όρο - περίπου 38% του αραβικού κόσμου είναι κάτω της ηλικίας των 14 ετών - ο ρυθμός που χρειάζεται για τη δημιουργία νέων ευκαιριών εργασίας είναι ανησυχητικός». Υπολογίζεται ότι τα αμέσως επόμενα χρόνια χρειάζονται περίπου 50 εκατ. θέσεις εργασίας για να διατηρηθεί απλώς η ανεργία στα σημερινά επίπεδα!

Στο πλαίσιο αυτής της διαπραγμάτευσης, ο Ελληνας υπουργός Ανάπτυξης, Δ. Σιούφας, που επιδίωξε και κατάφερε να φιλοξενήσει στη χώρα μας τη Διάσκεψη, έθεσε τις ελληνικές προσδοκίες από αυτή την υπόθεση: Τη μετατροπή της Ελλάδας σε έναν «κόμβο», «συνδυασμένων μεταφορών, διαμετακομιστικού εμπορίου, μεταφοράς ενέργειας, οικονομικών και πολιτιστικών συνεργασιών», καθώς το ελληνικό μεγάλο κεφάλαιο θεωρεί ότι θα έχει σημαντικά οφέλη από την ανάδειξή του σε επίσημο μεσάζοντα της ΕΕ, αντί να αναλώνεται σε ...παραγωγικές «περιπέτειες».

Ηδη από την προηγούμενη συνάντησή τους στην Καζέρτα της Ιταλίας, οι εμπλεκόμενες χώρες είχαν θέσει το ζήτημα της κλωστοϋφαντουργίας σε πρώτο πλάνο. Στο τελικό κείμενο δε γίνεται αναφορά στο ρόλο της Κίνας, καθώς η ΕΕ βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις μαζί της, αλλά και επειδή πολλές χώρες, μέλη της και μη, υλοποιούν ή επιζητούν διμερείς συμφωνίες, γεγονός που είναι ενδεικτικό και για τη σύνθετη κατάσταση στην οποία γίνονται γενικότερα οι συζητήσεις για τη «μεγαλύτερη αγορά στον κόσμο». Το πολιτικό ζήτημα είναι κυρίαρχο σε αυτή τη φάση και προσδιορίζει την οικονομική πρόοδο, η οποία προς το παρόν θα ενισχυθεί με ακόμη 12 δισ. ευρώ από την ΕΕ για την περίοδο 2007-2013, για κοινές επιχειρηματικές δραστηριότητες, εναρμόνιση με τις βιομηχανικές προδιαγραφές της ΕΕ, αλλά και πολιτικές «μεταρρυθμίσεις»!!!

Οι υπουργοί Βιομηχανίας αποφάσισαν να επιταχύνουν και να συντονίσουν τις προσπάθειες για:

• Να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα του επιχειρηματικού τομέα, αποδίδοντας ιδιαίτερη σημασία στις ανάγκες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (καμία σχέση με τις πραγματικές μικρές επιχειρήσεις, βεβαίως)
• Να προωθήσουν τις επενδύσεις
• Να διευκολύνουν την ελεύθερη διακίνηση βιομηχανικών προϊόντων
• Να προωθήσουν την καινοτομία

Επίσης, ανανεώθηκε η δέσμευση για:

• Εφαρμογή του Ευρω-Μεσογειακού Χάρτη για τις επιχειρήσεις
• Κατάργηση θεσμικών, ρυθμιστικών και διοικητικών εμποδίων με σκοπό την προσέλκυση αυξανόμενων εθνικών και ξένων επενδύσεων

Οι μεσογειακοί εταίροι «προτρέπονται» να επιταχύνουν τις μεταρρυθμίσεις και τη ρυθμιστική σύγκλιση και να εγκαταστήσουν ή να αναβαθμίσουν την απαραίτητη υποδομή και νομοθεσία, με στόχο τη σύναψη Συμφωνιών αξιολόγησης Προδιαγραφών και Αποδοχής Βιομηχανικών Προϊόντων, με επιδίωξη την υπογραφή της πρώτης συμφωνίας το 2008. Εμφαση δόθηκε και στο θέμα της καινοτομίας (Στο πλαίσιο αυτό εκφράστηκαν και οι υφιστάμενες «ανησυχίες» πολλών ευρωπαϊκών χωρών για τις αντιγραφές που γίνονται από μεσογειακές χώρες που παράγουν ανταγωνιστικά προϊόντα... «μαϊμού»). Η καινοτομία σε διάφορα επίπεδα θα ενισχυθεί με τη δημιουργία υποδομής ανταλλαγής πληροφοριών, γνώσεων, τεχνολογίας, αλλά και με ενίσχυση του θεσμικού πλαισίου προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων. Στην κλωστοϋφαντουργία θα ενταθούν οι παρεμβάσεις σε «στρατηγικό» και «επιχειρησιακό» επίπεδο.