ΠΟΛΙΤΙΚΗ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΑΥΤΟΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΟΙ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΙ ΕΒΕ

«Τσεκούρι» στις συντάξεις, «φωτιά» στις εισφορές

Αντιασφαλιστικές ανατροπές φέρνει ο νέος κανονισμός σύνταξης του ΟΑΕΕ

Το Προεδρικό Διάταγμα 258/05 υπογράφτηκε στις 23/12/2005 για τη θεσμοθέτηση του κανονισμού σύνταξης του ΟΑΕΕ. Του ΟΑΕΕ που ιδρύθηκε με τον νόμο 2676/99, με στόχο την ενοποίηση, βασικά, τριών ταμείων, ΤΕΒΕ (επαγγελματιών-βιοτεχνών), ΤΑΕ (εμπόρων) και ΤΣΑ (αυτοκινητιστών). Πώς γίνεται όμως η ενοποίηση να καρκινοβατεί επί έξι χρόνια τη στιγμή που ο ιδρυτικός νόμος προέβλεπε ολοκλήρωση των διαδικασιών μέσα σε δυο χρόνια; Πώς γίνεται το Προεδρικό Διάταγμα να αναγράφει ημερομηνία ισχύος την 1/1/2006 και να μην έχει εφαρμοστεί ακόμα, και κανένας να μην ξέρει πότε θα εφαρμοσθεί (πιθανολογείται η 1/1/2007), και αν τελικά θα εφαρμοσθεί αυτό το ΠΔ ή κάποια παραλλαγή του; Πώς γίνεται επί οκτώ μήνες από την υπογραφή του να τηρείται «σιγή ιχθύος» από αυτούς που συνήθως είναι λαλίστατοι για την ενοποίηση των ταμείων και μόνο το τελευταίο διάστημα να αρχίσει να σηκώνεται θόρυβος;

Τα ερωτήματα, φυσικά, είναι ρητορικά γιατί η απάντηση είναι απλή και καθαρή. Ο δρόμος προς την ενοποίηση σκοντάφτει σε ένα σημαντικό εμπόδιο. Τον κανονισμό σύνταξης του ΟΑΕΕ. Γιατί καλή η ενοποίηση (θα προσφέρει και οικονομία στα λειτουργικά έξοδα του ταμείου) αλλά, τελικά, τι εισφορά θα πληρώνουν οι 827.000 ασφαλισμένοι ΕΒΕ και τι σύνταξη θα απολαμβάνουν οι 280.000 συνταξιούχοι; Η πολιτική που θέλουν να επιβάλουν οι αστικές κυβερνήσεις είναι συγκεκριμένη. Σταδιακή αποχώρηση του κράτους από τη στήριξη της κοινωνικής ασφάλισης ώστε να απελευθερωθούν πόροι για τη χρηματοδότηση των δραστηριοτήτων του μεγάλου κεφαλαίου και των μονοπωλίων. Αυτό όμως θα ρίξει τα βάρη στις πλάτες των συνταξιούχων και των ασφαλισμένων. Και αυτό κάνει το ΠΔ 258/05. Από εκεί και οι δυσκολίες των κυβερνήσεων, που πιστές στην πολιτική τους ψάχνουν τρόπους για «να χρυσώσουν το χάπι». Γι' αυτό και η κινδυνολογία περί επικείμενης κατάρρευσης του ταμείου. Μόνο που παραλείπουν να ονοματίσουν τον βασικό υπεύθυνο για την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί και δεν είναι άλλος από τις κυβερνητικές πολιτικές που έχουν εφαρμοσθεί. Ετσι η προ εικοσαετίας κρατική επιχορήγηση του 45% στον προϋπολογισμό του ΤΕΒΕ, κατέληξε στο φετινό 10,7% στον ΟΑΕΕ. Τα ελλείμματα αυξάνονται και η όποια χρηματοδότηση δε φθάνει πάντα στην ώρα της. Η επιχορήγηση της περιόδου 1994-1996 αποδόθηκε κουτσουρεμένη με δέκα χρόνια καθυστέρηση και σε δεκαετή ομόλογα.

Η προηγούμενη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ μαγείρευε επί 4 χρόνια ένα ΠΔ πανομοιότυπο με το σημερινό, χωρίς να τολμήσει να το δημοσιοποιήσει, από τον φόβο του πολιτικού κόστους. Για τον ίδιο λόγο, η ΝΔ επέλεξε στο μέσον της κυβερνητικής της θητείας να προωθήσει, και μάλιστα «εν κρυπτώ», τις διαδικασίες, ποντάροντας στην άμβλυνση των αντιδράσεων μέχρι τις επόμενες εκλογές. Ολα τα μαγειρέματα έγιναν πίσω από την πλάτη των ΕΒΕ. Αλλά όσοι «ήταν στα πράγματα», δηλαδή το ΔΣ του ΟΑΕΕ και οι συμβιβασμένες ηγεσίες του συνδικαλιστικού κινήματος, γνώριζαν πολύ καλά τι γίνεται και πήραν ενεργό μέρος στα σχετικά παζάρια.

Το δεύτερο εμπόδιο είναι ο κανονισμός ασθένειας, δηλαδή το τι πληρώνουν οι ασφαλισμένοι για την υγεία και τι είδους και ποιότητας ιατροφαρμακευτική περίθαλψη τους παρέχεται. Για το τελευταίο δεν έχει ανακοινωθεί τίποτα, όμως οι προθέσεις της κυβέρνησης μας επιβάλλουν δυσοίωνες προβλέψεις.

Για τους αυτοαπασχολούμενους και τους μικρούς ΕΒΕ, το δίλημμα είναι καθαρό. Θα παραχωρήσουν, και μέσω του ασφαλιστικού, τμήμα του πλούτου που παράγουν στους άμεσους ανταγωνιστές τους, το μεγάλο κεφάλαιο και τα μονοπώλια, ή θα διεκδικήσουν το μερτικό τους από τη ζωή, για την ικανοποίηση των συνεχώς αυξανόμενων αναγκών τους; Θα υποταχτούν στις σειρήνες του δικομματισμού που τους κηρύσσουν ένοχους για τα χάλια του ασφαλιστικού συστήματος, για να φθάσουν να πληρώνουν τελικά εισφορές που δεν αντέχουν και να εισπράττουν συντάξεις που δεν μπορούν να τους θρέψουν; `Η θα πάρουν στα χέρια τους την υπόθεση της αγωνιστικής διεκδίκησης, παρακάμπτοντας τις συμβιβασμένες συνδικαλιστικές ηγεσίες, σε κοινό μέτωπο με τους εργαζόμενους και τους αγρότες, με τους οποίους έχουν κοινά τα βασικά συμφέροντα.

Αύξηση εισφορών μείωση συντάξεων

Για διευκόλυνση των αναγνωστών, παραθέτουμε 4 χαρακτηριστικά παραδείγματα ασφαλισμένων από το ΤΕΒΕ. Τα παραδείγματα αυτά περιγράφουν τις εισφορές και τις συντάξεις ασφαλισμένων που θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης την επόμενη διετία, ασφαλισμένων στη μέση περίπου της παραγωγικής τους ηλικίας (πριν την 1/1/1993), ασφαλισμένων μετά την 1/1/1993 και νέων ασφαλισμένων που τα συνταξιοδοτικά τους δικαιώματα θα υπολογιστούν εξ ολόκληρου με το ΠΔ.

Ολοι οι υπολογισμοί έγιναν με βάση την παραδοχή ότι ο ασφαλισμένος έχει 35 χρόνια ασφάλισης αποκλειστικά στο ΤΕΒΕ και πληρώνει τις υποχρεωτικές εισφορές, όπως οι περισσότεροι.

Από την ανάλυση των συγκεκριμένων παραδειγμάτων προκύπτουν τα παρακάτω (βλέπε πίνακα 2):

Οι ασφαλισμένοι που τεκμηριώνουν δικαίωμα σύνταξης πριν την 1/1/2009 - είναι το όριο ισχύος του παλαιού τρόπου υπολογισμού των συντάξεων - (παράδειγμα 1^Β), υφίστανται μια άμεση μείωση 20,3% στη σύνταξη σε σχέση αυτούς που συνταξιοδοτούνται την 31/12/2008 και μετά (παράδειγμα 1^Α). Και οι δυο ασφαλισμένοι έχουν δώσει, πρακτικά, τις ίδιες εισφορές. Ομως αυτές υπολογίζονται με διαφορετικούς τρόπους.

Η διετής μεταβατική περίοδος, από την έναρξη ισχύος του ΠΔ, όπου οι ασφαλισμένοι μπορούν να επιλέξουν ανάμεσα στους δύο τρόπους υπολογισμού δεν έχει καμία πρακτική αξία γιατί κανένας δε θα επιλέξει τις νέες ρυθμίσεις, αφού του δίνουν σημαντικά μικρότερη σύνταξη.

Για τους ασφαλισμένους που βρίσκονται στο μέσον του ασφαλιστικού τους βίου (παράδειγμα 2) προκύπτει μείωση σύνταξης 29,2% και ταυτόχρονη αύξηση των εισφορών 12,1%. Αυτό γίνεται με δυο τρόπους: Υπολογίζονται με δυσμενέστερο τρόπο οι εισφορές που ήδη έχουν αποδοθεί και διευρύνονται οι υποχρεωτικές ασφαλιστικές κλάσεις. Οι ασφαλισμένοι αυτοί καλούνται να πληρώσουν αναδρομικά το κόστος των νόμων Σιούφα. Θυμίζουμε ότι μετά το 1993 η κρατική επιχορήγηση για τους παλιότερους ασφαλισμένους μηδενίστηκε. Ο κρατικός προϋπολογισμός ήταν υποχρεωμένος να αποδίδει το 1/3 των εσόδων των Ταμείων αλλά μόνο για τους νέους ασφαλισμένους.
Για τους ασφαλισμένους μετά την 1/1/1993 και πριν την 1/1/2007 (παράδειγμα 3) προκύπτει μια αύξηση των εισφορών κατά 14,1%. Αυτή η κατηγορία έχει ήδη υποστεί ισχυρό χτύπημα από τον αντιασφαλιστικό νόμο 2084/92 και θα εισπράξει τις χαμηλότερες συντάξεις που δίνονται τα τελευταία χρόνια από το ΤΕΒΕ, 880,8 ευρώ, πληρώνει όμως τις υψηλότερες εισφορές.
Για τους νέους ασφαλισμένους (παράδειγμα 4) παγιώνεται μια κατάσταση των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων που πρωτοεμφανίστηκε με τον νόμο 2084/92 και εξελίχτηκε με το ΠΔ 258/05.

Συμπερασματικά, θα μπορούσαμε να πούμε επιπλέον τα παρακάτω.

Οι εισφορές σύνταξης πρακτικά διπλασιάζονται με τα χρόνια και οι συντάξεις σχεδόν υποδιπλασιάζονται. Η απόδοση των εισφορών χειροτερεύει δραστικά όπως φαίνεται και στην τελευταία στήλη του ΠΙΝΑΚΑ 2. Γεγονός που προοιωνίζεται την παραπέρα μείωση της κρατικής επιχορήγησης στο μέλλον.
Αναπροσαρμόζονται οι υποχρεωτικές ασφαλιστικές κατηγορίες με προσθήκη άλλων 5 κατηγοριών στις καταληκτικές που προϋπήρχαν (την Η για τους προ του 1993 και την 5^η για τους επόμενους) (ΠΙΝΑΚΑΣ 1).
Οι ασφαλισμένοι του νέου Ταμείου καλούνται να πληρώσουν τα ελλείμματα των ταμείων που ενοποιούνται, ιδιαίτερα του ΤΣΑ, που είναι και τα υψηλότερα (ΠΙΝΑΚΑΣ 3).
Για τους ασφαλισμένους του ΤΑΕ αναμένεται αύξηση των εισφορών από τις ασφαλιστικές κλάσεις που θα προστεθούν.
Για τους ασφαλισμένους του ΤΣΑ θα υπάρξει αύξηση των συντάξεων ασιτίας (μέσος όρος 430 ευρώ) που απολάμβαναν ως τώρα, μέχρι το ύψος των συντάξεων φτώχειας που παρέχει το νέο Ταμείο. Ομως η εισφορά σύνταξης θα πολλαπλασιαστεί σε μια πορεία ενοποίησης συντάξεων και εισφορών όλων των ασφαλισμένων.
Αγνωστο παραμένει το συνολικό ύψος των εισφορών, αφού δεν έχουν ανακοινωθεί ακόμα οι εισφορές ασθένειας.

Η παραπάνω εικόνα εισφορών και συντάξεων είναι στατική. Δεν έχουν ληφθεί υπόψη οι κατ' έτος αναπροσαρμογές που είναι δικαιοδοσία του ΔΣ του ΟΑΕΕ. Ενδεικτικά την τελευταία 6ετία, το Ταμείο επιβάλλει αυξήσεις στις εισφορές υπερδιπλάσιες (κατά μέσον όρο 11%) από τις αυξήσεις στις συντάξεις (κατά μέσον όρο 4%) κάθε χρόνο. Δεν έχει ληφθεί, επίσης, υπόψη τι σύνταξη θα πάρουν αυτοί που έχουν ασφαλιστεί και σε άλλα ταμεία (π.χ. ΙΚΑ, ΟΓΑ κλπ.). Είναι όμως γενικά αποδεκτό, πως η διαδοχική ασφάλιση δίνει χειρότερες συντάξεις από ό,τι θα έδινε η ασφάλιση σε ένα μόνο Ταμείο (μια ακόμα αντιασφαλιστική αλχημεία των αστικών κυβερνήσεων), οπότε η πραγματικότητα είναι χειρότερη από αυτήν που αναλύεται στο σημείωμα αυτό. Και, τελικά, την πραγματικότητα των σημερινών συντάξεων την αποδίδει πιστότερα το ύψος των μέσων συντάξεων που καταβάλλονται από τα Ταμεία (ΠΙΝΑΚΑΣ 3).

Το ΔΣ του ΟΑΕΕ, η ΓΣΕΒΕΕ, η ΕΣΕΕ και οι λοιποί συγγενείς...

Το ΔΣ του ΟΑΕΕ, και ειδικότερα ο διορισμένος διοικητής του Κ. Κόντος, συμμετείχε ενεργά στη διαμόρφωση του Προεδρικού Διατάγματος 258/05. Διαπραγματευόταν επί μία πενταετία τον κανονισμό ασφάλισης με δύο διαφορετικές κυβερνήσεις χωρίς ποτέ να ανακοινώσει οτιδήποτε σχετικό με το περιεχόμενο του. Ακόμα και όταν το ΠΔ υπογράφτηκε, παραμονές Πρωτοχρονιάς του 2006, δεν προέβη σε καμία ανακοίνωση, κάτω από το φόβο των αντιδράσεων, παρότι αποτελεί το βασικότερο νομοθέτημα στην πορεία της ενοποίησης των Ταμείων. Σήμερα, υποκριτικά, απειλεί να παραιτηθεί αν δεν καλυφθούν τα ελλείμματα του ΤΣΑ από τον κρατικό προϋπολογισμό όπως είχαν υποσχεθεί οι κυβερνήσεις. Προβάλλει την αναγκαιότητα της γρήγορης «διόρθωσης» του ΠΔ και της ενεργοποίησής του με το επιχείρημα ότι, διαφορετικά, κινδυνεύει η ενοποίηση των Ταμείων. Ομως, ενοποίηση με μείωση των συντάξεων, αύξηση των εισφορών και συμβολική επιχορήγηση από τον κρατικό προϋπολογισμό δεν έχει καμία αξία για τους αυτοαπασχολούμενους και τους μικρούς ΕΒΕ.

Η πλειοψηφία της διοίκησης της ΓΣΕΒΕΕ καμώνεται πως δεν είχε πάρει χαμπάρι τίποτα και ετοιμαζόταν να στρογγυλοκαθίσει στο τραπέζι του «κοινωνικού διαλόγου» για το Ασφαλιστικό (τι χειρότερο, άραγε, θα μπορούσε να διαπραγματευτεί;). Ξαφνικά, πρόσφατα αποφάσισε να κάνει αντιπολίτευση στη ΝΔ, ενώ γνωρίζει πολύ καλά ότι το σχέδιο του ΠΔ συζητιόταν ήδη όταν στην κυβέρνηση ήταν το ΠΑΣΟΚ.

Οι συνάδελφοί τους της ΕΣΕΕ, σε ανακοίνωσή τους, αφού κατηγορούν τη ΓΣΕΒΕΕ για κινδυνολογία, τους «καρφώνουν» υπενθυμίζοντας ότι «...οι στρεβλώσεις που δημιούργησε το συγκεκριμένο ΠΔ ήταν γνωστές στις οργανώσεις, και τα Επιμελητήρια...»

Η ΓΣΕΒΕΕ διαπιστώνει «ταύτιση απόψεων» με το ΔΣ του ΟΑΕΕ, τον συνένοχο δηλαδή στο νέο αντιασφαλιστικό έγκλημα, και προβάλλει το παραπλανητικό αίτημα του 0,6% του ΑΕΠ για τον ΟΑΕΕ.

Η τακτική της ηγεσίας του συνδικαλιστικού κινήματος επικεντρώνεται σε ένα μόνο σημείο του ΠΔ. Την άμβλυνση των σημαντικών μειώσεων στη σύνταξη των προ του 1993 ασφαλισμένων. Αφήνει στο απυρόβλητο όλο το υπόλοιπο αντιασφαλιστικό περιεχόμενο του ΠΔ, ρίχνοντας γέφυρες στην κυβέρνηση. Η ίδια η κυβέρνηση σε μια κίνηση «καλής θέλησης» έχει αναστείλει μέχρι σήμερα την εφαρμογή του. Αλλωστε, πιθανόν να μην έχει πρόβλημα να προχωρήσει σε μια τέτοια ρύθμιση, αν το συνεπαγόμενο κόστος φορτωθεί στις πλάτες των ασφαλισμένων του ενιαίου Ταμείου.

Εχουμε μπει σε μια περίοδο έντασης των παζαριών, με ισχυρές δόσεις εκατέρωθεν λεονταρισμών και κινδυνολογίας, που καμιά σχέση δεν έχουν με τα πραγματικά προβλήματα των αυτοαπασχολούμενων και των μικρών ΕΒΕ. Αυτό που χρειάζεται είναι η ανάπτυξη αγώνων για την απόκρουση του νέου αντιασφαλιστικού εκτρώματος και οι συμβιβασμένες ηγεσίες του συνδικαλιστικού κινήματος δεν είναι το κατάλληλο όχημα για ένα τέτοιο εγχείρημα.

ΚΕΙΜΕΝΑ: Βασίλης ΜΑΜΑΗΣ, μέλος του Τμήματος ΕΒΕ της ΚΕ του ΚΚΕ

Οι θέσεις του ΚΚΕ

Κατάργηση του ΠΔ 258/2005.
Κοινωνική Ασφάλιση δημόσια και καθολική με κρατική επιχορήγηση στα 2/3 των εσόδων του ΟΑΕΕ, για τις υποχρεωτικές κλάσεις, και άμεση κάλυψη των ελλειμμάτων του από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Κατώτερη σύνταξη στα 1.050 ευρώ.
Προοδευτική αύξηση των εισφορών ανάλογα με το μέγεθος της επιχείρησης.
Δωρεάν ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη μέσα από ένα σύγχρονο δημόσιο σύστημα Υγείας, με έμφαση στην πρόληψη και την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας.
Καθιέρωση βαρέων και ανθυγιεινών ενσήμων για τους βιοτέχνες.
Επίδομα και άδεια τοκετού για τις γυναίκες.
Αδεια ασθένειας και ατυχήματος κατά την εργασία, με επίδομα για όλο το διάστημα εκτός εργασίας.
Σύνταξη με τη συμπλήρωση 9.000 ημερών ασφάλισης και τεκμηρίωση σύνταξης με 4.050 μέρες ασφάλισης. Οριο σύνταξης τα 60 χρόνια για τους άνδρες και τα 55 για τις γυναίκες.