Η απεργία του ιπτάμενου προσωπικού της φιλανδικής αεροπορικής εταιρείας «Finnair», τις μέρες της άτυπης συνόδου της ΕΕ, μπορεί να μην εμπόδισε τη συνάντηση των ηγετών της ΕΕ με τον Ρώσο Πρόεδρο, αλλά έστειλε ένα σαφές μήνυμα σ' εκείνους που στο όνομα της «ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας» ισοπεδώνουν τις κατακτήσεις των εργαζομένων. Οι εργαζόμενοι της «Finnair» απήργησαν ενάντια στην πρόσληψη 500 εργαζομένων από τη γειτονική Εσθονία, με μισθολογικές αποδοχές κατά 30% χαμηλότερες από τις δικές τους. Εξέλιξη που οπωσδήποτε θα χρησιμοποιηθεί στο άμεσο μέλλον από την εργοδοσία για τη συρρίκνωση και των δικών τους αποδοχών.

Ομως οι ηγέτες της ΕΕ είχαν στη συγκεκριμένη συνάντηση επιλέξει ένα άλλο θέμα, εξίσου σημαντικό για την κερδοφορία των ευρωπαϊκών μονοπωλίων, με αυτό της «ελευθερίας κίνησης του εργατικού δυναμικού». Αυτή τη φορά στο στόχαστρό τους βρίσκονταν η δυνατότητα πρόσβασης στις ενεργειακές πηγές της Ευρασίας! Γι' αυτό και για πρώτη φορά προσκλήθηκε στην άτυπη σύνοδο κορυφής της ΕΕ ο Πρόεδρος της Ρωσίας, Β. Πούτιν. Οχι τυχαία, αφού η Ρωσία καλύπτει σήμερα μεγάλο μέρος (44%) των ενεργειακών αναγκών της ΕΕ (που είναι το 67% των εξαγωγών φυσικού αερίου της Ρωσίας). Η Ρωσία καλύπτει επίσης περίπου το 30% της ΕΕ σε πετρέλαιο.

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζ. Μπαρόζο, στην προσπάθειά του να δείξει τη σημασία των συγκεκριμένων συνομιλιών με το Κρεμλίνο, χρησιμοποίησε μια ακόμη αντικομμουνιστική αιχμή στην ομιλία του, λέγοντας ότι «δεν πρέπει να αφήσουμε τα ζητήματα της ενέργειας να χωρίσουν τη Ρωσία από την Ευρώπη, όπως στο παρελθόν έκανε ο κομμουνισμός». Λες κι έφταιγαν οι κομμουνιστικές ιδέες για τη διαίρεση της Ευρώπης κι όχι ο ιμπεριαλισμός, που αμέσως μετά το τέλος του Β' παγκόσμιου πολέμου, υπό την ηγεμονία των ΗΠΑ, ξεκίνησε τον «ψυχρό πόλεμο», έχοντας χαράξει αποφασιστικά τη στρατηγική του: Υπονόμευση κι ανατροπή του σοσιαλιστικού συστήματος, δίνοντας το έναυσμα με την εμπρηστική ομιλία του Τσόρτσιλ στο Φούλτον των ΗΠΑ (5 Μάρτη 1946), όπου εγκαινιάστηκε ο όρος «σιδηρούν παραπέτασμα», ως ο εχθρός του «ελεύθερου κόσμου».

Ποιες όμως είναι, στη συγκεκριμένη φάση, οι επιδιώξεις των κυρίαρχων κύκλων της ΕΕ απέναντι στην καπιταλιστική Ρωσία, μια ανερχόμενη δύναμη στο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα;

Στην ουσία οι κυρίαρχοι κύκλοι της ΕΕ θέλουν να επιβάλλουν στη Ρωσία τη λεγόμενη «ευρωπαϊκή ενεργειακή χάρτα», στη βάση της οποίας τα ευρωπαϊκά μονοπώλια θα μπορούν, από τη μια, να έχουν άμεση πρόσβαση στις πηγές ενέργειας της Κεντρικής Ασίας, κάνοντας χρήση των ρωσικών αγωγών και, από την άλλη, θα μπορούν να αποκτήσουν πρόσβαση στις ίδιες τις ενεργειακές πηγές της Ρωσίας. Ως πρόσχημα χρησιμοποιείται το επιχείρημα της «ενεργειακής ασφάλειας» της Ευρώπης, της εξασφάλισης των ανάλογων πηγών ενέργειας για την «ανάπτυξη» στην ΕΕ.

Στην προοπτική αυτή αντιδρά το Κρεμλίνο, κάτι που έκανε σαφές κι αυτή τη φορά στη Φιλανδία ο Β. Πούτιν. Το Κρεμλίνο θεωρεί ότι αυτές οι αξιώσεις της ΕΕ έρχονται σ' αντίθεση με τα «εθνικά συμφέροντα» της Ρωσίας, την κυριαρχία της δηλαδή στο μοναδικό σύστημα αγωγών που «κληρονόμησε» από τη σοσιαλιστική εποχή. Ετσι το Κρεμλίνο ζητά «αλλαγές» και «διευκρινίσεις» στη «χάρτα» κι επί της ουσίας κάνει ξεκάθαρο πως δε θα υποχωρήσει αν δεν υπάρξουν αντισταθμιστικά οφέλη για τα ρωσικά μονοπώλια, που επιδιώκουν τη διείσδυσή τους στην ΕΕ, τόσο στον ενεργειακό όσο κι ευρύτερα στο βιομηχανικό τομέα.

Η ΕΕ, βλέποντας την απροθυμία της Ρωσίας να επικυρώσει την «ευρωπαϊκή ενεργειακή χάρτα», τάσσεται υπέρ της ενσωμάτωσης βασικών αρχών της στο νέο Σύμφωνο συνεργασίας, που θα πρέπει να υπογραφεί μεταξύ της Ρωσίας και της ΕΕ. Ομως και σ' αυτό το ενδεχόμενο αντιδρά η Ρωσία, γιατί όπως δήλωσε ο Πούτιν «δεν μπορούν όλα αυτά τα κλαδικά ζητήματα να μπουν στο θεμελιακό ντοκουμέντο που ρυθμίζει τις σχέσεις της ΕΕ με τη Ρωσία».

Ταυτόχρονα, ο Ρώσος Πρόεδρος προσπάθησε να καθησυχάσει τους ηγέτες της ΕΕ για τη νέα νομοθεσία, που θα καθορίζει τη δράση των ξένων εταιρειών και τις επενδύσεις τους στη Ρωσία, λέγοντας πως η νέα νομοθεσία θα «εγγυάται τις ξένες επενδύσεις». Δεν παρέλειψε όμως να καταστήσει σαφές ότι θα αλλάξει τακτική απέναντι σε ξένες επενδύσεις που δεν αφήνουν σοβαρά περιθώρια κέρδους για τα ρωσικά μονοπώλια, αναφερόμενος στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει με τη ρωσική κυβέρνηση η «Shell», με πρόσχημα τα περιβαλλοντικά προβλήματα στη Σαχαλίνη.

Μπορεί στη συγκεκριμένη άτυπη συνάντηση οι ηγέτες της ΕΕ να κράτησαν τα προσχήματα της κοινής στάσης απέναντι στη Ρωσία, αλλά σ' όλους είναι γνωστοί οι διαφορετικοί υπολογισμοί που υπάρχουν. Ετσι μόνον ο εκπρόσωπος της Λιθουανίας ρώτησε τον Πούτιν για το τι θα γίνει ο πετρελαιαγωγός που κατευθύνεται στη χώρα του και που η Ρωσία έχει κλείσει από το φετινό καλοκαίρι για «επισκευές», όταν οι Λιθουανοί προτίμησαν να πουλήσουν τα διυλιστήριά τους στην πολωνική «PKN Orlen» κι όχι σε ρώσικη εταιρεία (θυγατρική της «Γκαζπρόμ»).

Απ' τη μεριά του ο Πούτιν ακολουθώντας την παροιμία «το καραβάνι προχωρά κι ας αλυχτάνε οι σκύλοι!», έκανε το τελευταίο διάστημα προτάσεις για την αξιοποίηση κοιτασμάτων φυσικού αερίου και πετρελαίου από συγκεκριμένες ευρωπαϊκές χώρες κι εταιρείες, με στόχο να «σπάσει» το ενιαίο «μέτωπο» των χωρών της ΕΕ, στο οποίο έτσι κι αλλιώς είναι εμφανείς οι εσωτερικές αντιπαραθέσεις. Είναι γνωστό πως στα τέλη του Σεπτέμβρη ο Β. Πούτιν δήλωσε ότι η Ρωσία, μετά από αίτημα της Γερμανίδας καγκελαρίου Α. Μέρκελ, μπορεί να εξετάσει το ενδεχόμενο να διοχετεύσει κι άλλο φυσικό αέριο προς την Ευρώπη, από τα τεράστια κοιτάσματα «Στόκμαν», που βρίσκονται στη Θάλασσα Μπάρεντς, εξασφαλίζοντας στη Γερμανία προμήθειες φυσικού αερίου για τα επόμενα 50-70 χρόνια. Να σημειωθεί ότι αρχικά τα κοιτάσματα «Στόκμαν» προορίζονταν για την αμερικανική αγορά, αλλά μετά την τελευταία «ψύχρανση» των σχέσεων της Ρωσίας με τις ΗΠΑ, αυτά τα κοιτάσματα μοιάζουν να αλλάζουν αποδέκτη.

Στα «ισχυρά χαρτιά» του Προέδρου Πούτιν είναι κι οι συμφωνίες που υπογράφτηκαν το τελευταίο διάστημα με κινεζικές και κορεατικές εταιρείες για την εκμετάλλευση ρωσικών πρώτων πηγών και η απειλή που χρησιμοποιεί το Κρεμλίνο για «στροφή» των ενεργειακών «δρόμων» προς την Ασία, σε περίπτωση υπεροπτικής κι αδιάλλακτης στάσης από μεριά της ΕΕ.

Στις 24 Νοέμβρη θα πραγματοποιηθεί η τακτική σύνοδος κορυφής της Ρωσίας με την ΕΕ, όπου αναμένεται να ξεκινήσουν και οι συνομιλίες για το νέο Σύμφωνο συνεργασίας.

Μπορεί βέβαια ο Πούτιν να χτίζει διάφορα «σενάρια» και να κάνει διάφορα «παζάρια», εκπροσωπώντας τους καπιταλιστές της χώρας του, αλλά την «τελευταία κουβέντα» για το πώς και προς όφελος ποιου θα αξιοποιηθούν οι ενεργειακοί πόροι της Ρωσίας, θα την πει ο ...«ξενοδόχος», η εργατική τάξη της χώρας του. Είναι χαρακτηριστικό ότι την επόμενη μέρα της συνάντησής του με την ηγεσία της ΕΕ, χιλιάδες εργαζόμενοι στον ενεργειακό τομέα, στην πόλη Σοργκούτ, βγήκαν στους δρόμους (με θερμοκρασία -16^οC), ζητώντας διπλασιασμό των μισθών, αυξήσεις στις συντάξεις, τήρηση των κανόνων ασφαλείας και να σταματήσουν οι διώξεις συνδικαλιστών. Η κινητοποίηση έδωσε συνέχεια στον καλοκαιρινό κύκλο των εργατικών διαμαρτυριών, που είχαν προηγηθεί, παρά την εργοδοτική τρομοκρατία. Στο πλευρό των εργαζομένων του ενεργειακού τομέα βρέθηκαν με τις σημαίες τους οι κομμουνιστές της πόλης, τονίζοντας παράλληλα πως οι ενεργειακοί πόροι της Ρωσίας πρέπει να ανήκουν και να δουλεύουν για το λαό κι όχι για μια χούφτα κεφαλαιοκρατών. Κάτι τέτοιο μπορεί να το εγγυηθεί, όπως στο παρελθόν, μόνο μια άλλη λαϊκή εξουσία, ο σοσιαλισμός.