Ναυάγησε η «τριμερής συνάντηση» που προετοίμαζε η Φινλανδική Προεδρία την Κυριακή στο Ελσίνκι, αλλά συνεχίζονται οι προσπάθειες για «διευκόλυνση» της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας από ΗΠΑ και ΕΕ, παρά τη μη συμμόρφωσή της στις «ευρωπαϊκές δεσμεύσεις» της.

Το ενδιαφέρον τώρα εστιάζεται στην έκθεση της Κομισιόν, που θα γνωστοποιηθεί την ερχόμενη βδομάδα για τη στάση της ΕΕ απέναντι στην Τουρκία, η οποία όμως δεν προβλέπεται να προτείνει κάποιες κυρώσεις ή αναστολή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Ολα, πάντως, θα παραπεμφθούν στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις 14 και 15 Δεκέμβρη, όπου θα ληφθούν οι αποφάσεις μέσα στο κλίμα που ήδη έχει αρχίσει να διαμορφώνεται και στοχεύει κυρίως στην άσκηση πιέσεων στη Λευκωσία, ώστε να αποδεχτεί ακόμα ένα «συμβιβασμό».

Η Φινλανδική Προεδρία, όπως δήλωσε χθες ο Φινλανδός υπουργός Εξωτερικών Ερκι Τουομιόγια, θα συνεχίσει «να αναζητά μια λύση», ενώ επιβεβαίωσε πως οι συζητήσεις έως τώρα αφορούσαν κυρίως τη διαδικασία ένταξης της Τουρκίας και «την προοπτική να επαναληφθεί το απ' ευθείας εμπόριο ανάμεσα στην ΕΕ και το βόρειο τμήμα της Κύπρου». Διαπίστωσε ότι «δεν πληρούνταν» οι προϋποθέσεις για την οργάνωση της τριμερούς συνάντησης μεταξύ της Τουρκίας, της Κύπρου και της τουρκοκυπριακής πλευράς πριν από την παρουσίαση της έκθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Τουρκία στις 8 Νοέμβρη.

Από την πλευρά της, η κυπριακή κυβέρνηση επέρριψε την ευθύνη στην Αγκυρα για τη μη πραγματοποίηση εκ του σύνεγγυς διαβουλεύσεων στο Ελσίνκι. «Αντιλαμβανόμαστε ότι η εξέλιξη αυτή οφείλεται στις θέσεις και τους όρους, που πρόβαλε η τουρκική πλευρά, η οποία με την όλη στάση της κατέστησε μη πραγματοποιήσιμη τη διεξαγωγή εκ του σύνεγγυς διαβουλεύσεων», αναφέρεται στη δήλωση του κυβερνητικού εκπροσώπου Χρ. Πασιαρδή.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος προσθέτει ότι η Φινλανδική Προεδρία πληροφόρησε πως θα συνεχίσει τις προσπάθειές της και διαβεβαιώνει ότι η κυπριακή κυβέρνηση θα συνεχίσει να διαβουλεύεται με τη Φινλανδική Προεδρία, «τηρώντας την ίδια, όπως μέχρι τώρα, εποικοδομητική στάση και συμπεριφορά».

Ο Πρόεδρος Τ. Παπαδόπουλος δήλωσε ότι δεν υπάρχει μέχρι στιγμής ολοκληρωμένη πρόταση από τη Φινλανδική Προεδρία και ότι απλώς γίνονται κάποιες βολιδοσκοπήσεις.

Ο ίδιος ο Ρ. Τ. Ερντογάν δε δίστασε να αναλάβει τις ευθύνες του, αλλά δικαιολόγησε τη στάση του, επικαλούμενος ότι στη συνάντηση δεν είχε κληθεί η ελληνική κυβέρνηση. Οπως δήλωσε ο Τούρκος πρωθυπουργός, σε τηλεφωνική ομιλία που είχε με τον Φινλανδό ομόλογό του, του είπε πως «αν επιθυμείτε να κάνετε πράξη την καλή σας πρόθεση, μπορείτε να καλέσετε σε συνάντηση τους υπουργούς Εξωτερικών της Νότιας και Βόρειας Κύπρου. Αν όμως θέλετε να κάνετε ένα βήμα παραπάνω, τότε θα πρέπει να πείσετε και την Ελλάδα. Αν λάβει μέρος η υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας, μπορεί να συμμετάσχει και ο υπουργός μας». Ο κ. Ερντογάν είπε πως η Αγκυρα είχε γνωστοποιήσει και στην Αυστριακή Προεδρία τη θέση της για πραγματοποίηση τετραμερούς συνάντησης.

Ως προς τη φινλανδική πρόταση, ο κ. Ερντογάν είπε πως «το σχέδιο δε μας δόθηκε γραπτώς. Υπάρχει απλώς κουτσομπολιό γύρω από αυτό».

Ο Τούρκος πρωθυπουργός επισήμανε ότι αν το Κυπριακό εμφανιστεί και πάλι ως «παρεμβατικό στοιχείο», ενόψει τόσο της έκθεσης προόδου όσο και της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, «η Τουρκία θα επαναλάβει τη θέση της ότι το θέμα αυτό δεν υπάρχει, ούτε στο κεκτημένο, ούτε στα κεφάλαια της διαπραγματευτικής διαδικασίας». «Κανείς δεν μπορεί να μας το επιβάλει αυτό, ξεκινώντας από το πρόσθετο πρωτόκολλο», είπε ο κ. Ερντογάν και συμπλήρωσε: «Δεν έχουν τέτοιο δικαίωμα. Τους καλούμε να προχωρήσουν στην άρση του αποκλεισμού της Βόρειας Κύπρου και εμείς στη συνέχεια θα προβούμε στα αναγκαία βήματα για τα λιμάνια και τα αεροδρόμια».

«Η Ελλάδα ουδέποτε προσκλήθηκε σε αυτήν την άτυπη συνάντηση. Αλλωστε, δεν υπήρχε κανένας λόγος γι' αυτό», δήλωσε στην Αθήνα η ΥΠΕΞ, Ντ. Μπακογιάννη, επεξηγώντας ότι η προσπάθεια της Φινλανδικής Προεδρίας «εστιάζεται στη διευθέτηση του εκκρεμούντος θέματος του Κανονισμού Εμπορίου μεταξύ ΕΕ και τουρκοκυπριακής κοινότητας. Δηλαδή, για θέμα αποκλειστικής αρμοδιότητας της ΕΕ».

Την εδραίωση της ελληνοτουρκικής στρατιωτικής συνεργασίας στα πλαίσια των δομών και των κατευθύνσεων του ΝΑΤΟ αλλά και την καθιέρωση ενός ελληνοτουρκικού στρατιωτικού διαλόγου για το Αιγαίο, με βάση τις κατευθύνσεις των υπό ΝΑΤΟική εποπτεία Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, σηματοδοτεί η επίσκεψη στην Αθήνα του αρχηγού του τουρκικού Γενικού Επιτελείου, στρατηγού Γιασάρ Μπουγιούκανιτ, που είχε χτες τις πρώτες του συναντήσεις με τον Ελληνα αρχηγό ΓΕΕΘΑ ναύαρχο Παναγιώτη Χηνοφώτη και τον υπουργό Εθνικής Αμυνας Ευάγγελο Μεϊμαράκη. Παράλληλα, οι επαφές αυτές εντάσσονται στο πλαίσιο της τουρκικής εκστρατείας δημόσιων σχέσεων, για την προβολή μιας βελτιωμένης εικόνας των ελληνοτουρκικών σχέσεων, ενόψει των ευρωπαϊκών επιδιώξεων της Αγκυρας.

Κατά τη χτεσινή, διερευνητικού χαρακτήρα, συνάντησή τους, οι δύο αρχηγοί, σύμφωνα με πληροφορίες, συζήτησαν για τη μείωση της έντασης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και την ανάπτυξη κλίματος εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο χωρών. Επίσης, εξετάστηκαν θέματα «περιφερειακής ασφάλειας» όπως αυτά καθορίζονται από τις ΝΑΤΟικές προτεραιότητες. Ετσι, όπως έγινε γνωστό, οι δύο πλευρές αντιμετωπίζουν θετικά το ενδεχόμενο συνεργασίας για την επίτευξη των ιμπεριαλιστικών στόχων: Μέσω της δημιουργίας κοινής ελληνοτουρκικής δύναμης στο πλαίσιο των νέων ταχυκίνητων ΝΑΤΟικών δυνάμεων και μέσω της δημιουργίας μιας κοινής δύναμης, που θα δρα, με πρόσχημα την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών, όχι μόνο στις δύο χώρες αλλά και στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου και της Β. Αφρικής. Επίσης, αντιμετωπίζουν θετικά την καθιέρωση ετήσιας συνόδου των αρχηγών ΓΕΕΘΑ των βαλκανικών χωρών που θα έχει στόχο την προώθηση της «περιφερειακής ασφάλειας».