Μην απατάσθε λοιπόν πλέον από τας υπόπτους συμβουλάς των δημοκόπων φιλεργατών και μη πτοείσθε από τας απειλάς της πλουτοκρατίας. Ωργανωμένοι και ηνωμένοι αποβλέψατε εις την αποτελεσματικήν υπεράσπισιν των συμφερόντων σας και εις την εκπλήρωσιν του προορισμού σας. Ζήτω η εργατική τάξη!...»¹.

Η προκήρυξη, που το Μάη του 1917 κυκλοφόρησε σε Αθήνα και Πειραιά η μικρή τότε Σοσιαλιστική Οργάνωση της Αθήνας, αντανακλούσε την ώθηση που δημιουργούσε η πορεία των μπολσεβίκων, πριν ακόμα εκδηλωθούν τα γεγονότα του Οχτώβρη, αλλά ενώ οι εξελίξεις είχαν αρχίσει να διακρίνονται. Η πορεία που ακολούθησε μετά τον Οχτώβρη απέδειξε ότι η Οχτωβριανή Επανάσταση αποτέλεσε ορόσημο στη ζωή της ανθρωπότητας συνολικά, «ανοίγοντας» το δρόμο για το πέρασμα από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό.

Ογδόντα εννιά χρόνια μετά το «ξέσπασμά» της, η Οχτωβριανή Επανάσταση, όπως και ολόκληρη η πορεία οικοδόμησης του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ και τις υπόλοιπες χώρες όπου οι εργάτες ακολούθησαν το παράδειγμα του ρωσικού προλεταριάτου, παραμένουν πηγή ανεξάντλητων και επίκαιρων διδαγμάτων για τους εργάτες σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Στην πάλη τους για την οριστική κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Για να πάψει η ανθρώπινη εργασία να αποτελεί μορφή υποδούλωσης και να γίνει δύναμη απελευθέρωσης των εργαζομένων και κατ' επέκταση ολόκληρης της ανθρωπότητας.

Η δημιουργία της ΕΣΣΔ και η οικοδόμηση του σοσιαλισμού σε μια σειρά χώρες της ανατολικής Ευρώπης (και όχι μόνον) επέδρασαν καταλυτικά στη ραγδαία ενίσχυση του εθνικοαπελευθερωτικού και αντιιμπεριαλιστικού κινήματος, στις τέσσερις γωνιές της υφηλίου, από τη Λατινική Αμερική μέχρι την Ασία και την Αφρική. Ενώ όσο δυνάμωνε ο σοσιαλισμός, τόσο μεγαλύτερες ήταν οι πιέσεις που ασκούνταν στην κυρίαρχη αστική τάξη των καπιταλιστικών κρατών, προς όφελος της ντόπιας εργατικής τάξης. «Σημαντική ήταν επίσης η πολύμορφη επίδραση, που ασκούσε ο σοσιαλισμός σε όλες τις πτυχές του καπιταλιστικού συστήματος: στην οικονομία, την πολιτική, τον κοινωνικό τομέα. Τα επιτεύγματα των σοσιαλιστικών χωρών υποχρέωναν το καπιταλιστικό σύστημα σε αναπροσαρμογές, υποχωρήσεις απέναντι στο εργατικό και συνδικαλιστικό κίνημα των καπιταλιστικών χωρών»³. Η θέσπιση του 8ωρου, η δημιουργία του συστήματος συνταξιοδότησης, η θεμελίωση ασφαλιστικών δικαιωμάτων ήταν μερικά μόνον από όσα κατέκτησαν οι εργαζόμενοι στις καπιταλιστικές χώρες, εκείνη την περίοδο.

Ενώ καθοριστική ήταν η συμβολή της Σοβιετικής Ενωσης στη διασφάλιση διεθνούς ειρήνης, στην εξάλειψη εστιών έντασης και πολέμου: π.χ. στήριξε πολύμορφα τον παλαιστινιακό και τον κυπριακό λαό ενάντια στους Βρετανούς και Αμερικανούς ιμπεριαλιστές. Στήριξε τον ισπανικό λαό ενάντια στον δικτάτορα Φράνκο, τον κουβανικό ενάντια στην επιθετικότητα των ΗΠΑ και τον οικονομικό αποκλεισμό κτλ. Αλλωστε, ο πολλαπλασιασμός των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων μετά τα γεγονότα του 1989-1991 δεν είναι τυχαίος.

Η εκστρατεία σπίλωσης και μηδενισμού, που ακολούθησε την ανατροπή του σοσιαλισμού στη Σοβιετική Ενωση και τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες στα τέλη της δεκαετίας του 1980, και η οποία σήμερα συνεχίζεται με το νέο κύμα αντικομμουνιστικών επιθέσεων (βλ. «Αντικομμουνιστικό Μνημόνιο», πρόσφατο ψήφισμα Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, απαγόρευση της Κομμουνιστικής Ενωσης Νεολαίας Τσεχίας κτλ.) δεν μπορεί να σβήσει το ότι, όσο εντείνεται η αντεργατική επίθεση του κεφαλαίου, τόσο περισσότερο αποκαλύπτεται η αναγκαιότητα και επικαιρότητα του σοσιαλισμού. Τόσο περισσότερο ο σοσιαλισμός αναδεικνύεται ως η μόνη, ελπιδοφόρα διέξοδος για τους εργαζόμενους λαούς όλου του κόσμου. Και φωτίζεται η ανωτερότητά του: «Ο καπιταλισμός οργανώνει όλη την παραγωγή με στόχο το κέρδος, ενώ ο σοσιαλισμός παράγει χρήσιμες αξίες για τον άνθρωπο, δεν έχει σκοπιμότητα κέρδους. Ο σοσιαλισμός είναι υποχρεωμένος να παράγει ακόμα κι όταν κάτι του στοιχίζει πάρα πολύ ακριβά...»⁴.

Η επιτακτικότητα του σοσιαλισμού προκύπτει από τις ίδιες τις αντικειμενικές συνθήκες, χωρίς βέβαια να μπορεί να ακυρωθεί η κρίσιμη σημασία που έχει η δράση του υποκειμενικού παράγοντα: της εργατικής τάξης και της πρωτοπορίας, δηλαδή του Κομμουνιστικού Κόμματος. «...Εχει κοινωνικοποιηθεί η παραγωγή, αλλά δεν έχει κοινωνικοποιηθεί η ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής. `Η να το πούμε αλλιώς έχει κοινωνικοποιηθεί η παραγωγή των προϊόντων, αλλά δεν έχει κοινωνικοποιηθεί η αξιοποίηση του αποτελέσματος αυτής της εργασίας. Ενώ λοιπόν η ανθρωπότητα παράγει, οι ιδιοκτήτες του πλούτου της ανθρωπότητες είναι μια μειοψηφία... Επομένως δημιουργείται τώρα μια αντίφαση, οι πολλοί υποφέρουν, οι λίγοι απολαμβάνουν. Πώς θα λυθεί αυτή η αντίφαση; Με την κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής, με την κοινωνικοποίηση του πλούτου και όταν λέμε μέσα παραγωγής, εννοούμε και τη γη και το νερό και τον αέρα και τα μηχανήματα και τα μέσα που παράγουν τα μέσα παραγωγής προϊόντων...

Ο ίδιος ο καπιταλισμός δημιουργεί και διαμορφώνει την εργατική τάξη που για μας είναι η κύρια επαναστατική δύναμη, είναι η δύναμη που μπορεί να τον ανατρέψει. Επομένως, και από επιστημονική πλευρά και από κοινωνική πλευρά, καπιταλισμός σημαίνει ωρίμανση και αναγκαιότητα του σοσιαλισμού...»⁵.

Παραπομπές:

1. «Ριζοσπάστης», 9/10/1977 2, 3. «Εκτιμήσεις και προβληματισμοί για τους παράγοντες που καθόρισαν την ανατροπή του σοσιαλιστικού συστήματος στην Ευρώπη και την ΕΣΣΔ», υλικά της Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης του ΚΚΕ, το 1995. 4, 5. Ομιλία της ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκας Παπαρήγα, σε εκδήλωση της ΚΝΕ στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, το Νοέμβρη του 2002.

Επειδή παρατηρούνται ελλείψεις της εφημερίδας μας στα περίπτερα, παρακαλούνται οι αναγνώστες μας, που δε βρίσκουν τον «Ριζοσπάστη», να επικοινωνούν μαζί μας στα τηλέφωνα: 210.3320.800, 210.3320.807, 210.6297.000.