«Ακρατο καιροσκοπισμό και υποκριτικό λαϊκισμό» συνιστά για τον πρωθυπουργό η υπεράσπιση του δικαιώματος στη σταθερή και μόνιμη εργασία! Αυτό ισχυρίστηκε από το βήμα της Βουλής, απαντώντας στην Επίκαιρη Ερώτηση της ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Αλέκας Παπαρήγα, που αφορούσε στους συμβασιούχους και έθετε ζήτημα μονιμοποίησής τους. Ο Κ. Καραμανλής απέρριψε το αίτημα, επιχειρώντας, μάλιστα, να φέρει σε αντιπαράθεση τους συμβασιούχους με τους άλλους εργαζόμενους, λέγοντας πως «δεν μπορούν να προσληφθούν στο Δημόσιο και να πληρώνονται οι μισοί Ελληνες από τους άλλους μισούς»! Με σαφή πρόθεση τη διαιώνιση της ομηρίας τους, καλλιέργησε φρούδες ελπίδες - πολύτιμες ενόψει εκλογών - ότι ενδεχομένως να ενταχθούν κι άλλοι στις διατάξεις του ΠΔ Παυλόπουλου και να μονιμοποιηθούν, αν το Συμβούλιο της Επικρατείας αποφασίσει τη διεύρυνση των σχετικών προϋποθέσεων.

«Αφετηρία της θέσης μας για μονιμοποίηση όλων των συμβασιούχων είναι ότι υπάρχει πάγια και διαρκής ανάγκη για δουλιά για όλους, για εξασφάλιση του μέλλοντός τους με σταθερή δουλιά και σταθερές αποδοχές», τόνισε στην τοποθέτησή της η Αλέκα Παπαρήγα.

«Αυτή είναι - συνέχισε - πριν από όλα η πάγια και διαρκής ανάγκη για τους εργαζόμενους σε μια περίοδο που η ανεργία αυξάνεται ή η εργασία υποκαθίσταται με τη μερική και προσωρινή απασχόληση». Και υπενθύμισε: «Παίρνουμε επίσης ως αφετηρία την υπόσχεση που είχατε δώσει ως Νέα Δημοκρατία, αλλά και προσωπικά ο ίδιος προεκλογικά. Τα οποιαδήποτε δημοσιονομικά ή νομικά εμπόδια τα γνωρίζετε. Τη συνταγματική ρύθμιση που εμείς δεν την ψηφίσαμε επίσης τη γνωρίζατε».

Η Αλ. Παπαρήγα επισήμανε στον πρωθυπουργό ότι οι νόμοι μπορούν να αλλάξουν και τόνισε: «Είναι ευκαιρία με το καινούριο Σύνταγμα που έρχεται, να αλλάξει ό,τι εμποδίζει την απόδοση πραγματικής δικαιοσύνης απέναντι σε αυτούς τους ανθρώπους. Εμείς ζητάμε τη μονιμοποίηση όλων. Και βεβαίως από εδώ και εμπρός πρέπει να σταματήσει κάθε αναπαραγωγή αυτής της κατάστασης». Το ΚΚΕ εντάσσει αυτή τη θέση μέσα σε μια πολιτική πάλης για πλήρη και σταθερή απασχόληση σε όλους και στον παραγωγικό τομέα και στον τομέα των κοινωνικών υπηρεσιών, προσθέτοντας ότι «δε λύνεται το ζήτημα με αντιπαραθέσεις μέσα στο χώρο των εργαζομένων, αλλά με κοινή δράση για δουλιά για όλους, για δημιουργία προϋποθέσεων αλλαγής της σημερινής κατάστασης».

Πολύς λόγος έγινε όλα τα προηγούμενα χρόνια για την περίφημη κοινοτική οδηγία 70/1999 της Ευρωπαϊκής Ενωσης και τα «παιδιά» της, τα Προεδρικά Διατάγματα (ΠΔ) 81/2003 της τότε κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ και 164/2004 της σημερινής κυβέρνησης της ΝΔ. Ολοι μαζί, ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΝ, συμβιβασμένες συνδικαλιστικές πλειοψηφίες σε όλα τα επίπεδα ισχυρίζονταν - με ελάχιστες διαφοροποιήσεις μεταξύ τους - ότι η κοινοτική οδηγία οδηγεί στη μονιμοποίηση των συμβασιούχων, ξέροντας ότι λένε ψέματα.

Οπως σαφώς αναφέρεται στην κοινοτική οδηγία, βασική της αρχή είναι «η αύξηση σε ένταση της απασχόλησης στα πλαίσια της ανάπτυξης κυρίως μέσω ελαστικότερης οργάνωσης της εργασίας...», με σκοπό «να γίνουν οι επιχειρήσεις παραγωγικές και ανταγωνιστικές...». Επομένως, ο ισχυρισμός ότι υποχρεώνει τη μονιμοποίηση των συμβασιούχων αντιβαίνει τις αρχές της και άρα δεν είναι πραγματικός.

Στο άρθρο 1 της οδηγίας επισημαίνεται ότι αυτή «αποσκοπεί στην υλοποίηση της συμφωνίας πλαισίου», που έκαναν η Ενωση Βιομηχάνων και Εργοδοτών της Ευρώπης (UNICE), το Ευρωπαϊκό Κέντρο Δημοσίων Επιχειρήσεων (CEEP) και η Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Συνδικάτων (CES). Και όμως, υπάρχουν δυνάμεις που, στην πρεμούρα τους να εξωραΐσουν την ΕΕ, ακόμα και σήμερα, προσπαθούν να πείσουν ότι οι εκπρόσωποι του ευρωπαϊκού κεφαλαίου και οι συμβιβασμένες ευρωπαϊκές συνδικαλιστικές ηγεσίες μερίμνησαν για το καλό των εργαζομένων!

Η συμφωνία μεταξύ των προαναφερόμενων «κοινωνικών εταίρων» εμπεριέχει πράγματι μία φράση που λέει «για να αποτραπεί η κατάχρηση που μπορεί να προκύψει από τη χρησιμοποίηση διαδοχικών συμβάσεων ή σχέσεων εργασίας ορισμένου χρόνου, τα κράτη - μέλη (...) λαμβάνουν (...) ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα μέτρα». Ομως, τα μέτρα που προβλέπονται κάθε άλλο παρά καθιστούν απαγορευτικές τις συμβάσεις ορισμένου χρόνου. Το πρώτο μέτρο, να υπάρχουν «αντικειμενικοί λόγοι που να δικαιολογούν την ανανέωση τέτοιων συμβάσεων ή σχέσεων εργασίας». Οχι μόνο δεν απαγορεύει, αλλά, αντιθέτως, αφήνει στις κυβερνήσεις να ορίσουν λόγους για την ύπαρξη συμβάσεων ορισμένου χρόνου. Το ότι προβλέπει οι λόγοι αυτοί να είναι «αντικειμενικοί» δε σημαίνει τίποτα, γιατί ποιος και με βάση ποια κριτήρια ορίζει ότι ο τάδε λόγος είναι αντικειμενικός ή όχι;

Το δεύτερο μέτρο είναι να οριστεί «η μέγιστη συνολική διάρκεια διαδοχικών συμβάσεων ή σχέσεων εργασίας ορισμένου χρόνου» και το τρίτο μέτρο να οριστεί «ο αριθμός των ανανεώσεων τέτοιων συμβάσεων ή σχέσεων εργασίας». Στην επόμενη παράγραφο προβλέπεται ότι «τα κράτη - μέλη, ύστερα από διαβουλεύσεις με τους κοινωνικούς εταίρους» ορίζουν τι θεωρείται διαδοχική σύμβαση και σύμβαση ορισμένου χρόνου. Πρόκειται, λοιπόν, για μια οδηγία τόσο γενικόλογη και αόριστη που επιδέχεται πολλές ερμηνείες και άρα σε καμιά περίπτωση δεν υπαγορεύεται η υποχρεωτικότητα της μονιμοποίησης των συμβασιούχων.

Την αοριστία αυτή εκμεταλλεύτηκε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, για να συντάξει το σχετικό Προεδρικό Διάταγμα 81/2003 που, ως αντικειμενικούς λόγους ύπαρξης συμβάσεων ορισμένου χρόνου, όριζε μεταξύ άλλων: «Αν δικαιολογείται από τη μορφή ή το είδος ή τη δραστηριότητα του εργοδότη ή της επιχείρησης (...) αν η ιδιομορφία της εργασιακής σχέσης ή οι κείμενοι στο πρόσωπο του εργαζόμενου λόγοι δικαιολογούν την ορισμένη διάρκεια» και δέκα ακόμα παρόμοιους λόγους τόσο αόριστους που ο κάθε εργοδότης μπορούσε να τους επικαλεστεί χωρίς αμφισβήτηση.

Οσο για το ισχύον Προεδρικό Διάταγμα 164 της ΝΔ (γνωστό και σαν διάταγμα Παυλόπουλου), εκ του αποτελέσματος δικαίωσε το παρατσούκλι που του είχαν δώσει οι συμβασιούχοι «το Διάταγμα των αποκλεισμών και των εξαιρέσεων» καθώς χιλιάδες από αυτούς αποκλείστηκαν από το δικαίωμα στη δουλιά. Το ΠΔ εξαίρεσε πολλές κατηγορίες συμβασιούχων που προσέφεραν και ίσως συνεχίζουν να προσφέρουν πραγματική εργασία αλλά που υποκρύπτεται μέσα από σχέσεις επαγγελματικής κατάρτισης ή σχέσεις μαθητείας (άρθρο 2, παρ. 2). Ομως και από τις κατηγορίες που περιέλαβε, εξαίρεσε τη συντριπτική πλειοψηφία των συμβασιούχων. Το πέτυχε, θεσπίζοντας όρους που το πλήθος και το είδος τους είναι τέτοιο, ώστε να έπρεπε ο συμβασιούχος να περάσει από «σαράντα κύματα», προκειμένου η σύμβασή του να μετατραπεί από ορισμένου σε αορίστου.

Οι βασικοί όροι που αναφέρονται στο άρθρο 11 είναι οι εξής: Ο συμβασιούχος έπρεπε να έχει συνολική χρονική διάρκεια διαδοχικών συμβάσεων τουλάχιστον 24 μήνες, ανεξαρτήτως αριθμού ανανεώσεων των συμβάσεών του ή 18 μήνες μέσα στο 24μηνο από την αρχική σύμβαση με τρεις τουλάχιστον ανανεώσεις πέραν της αρχικής. Η σύμβαση έπρεπε να είναι ενεργός το πολύ μέχρι τρεις μήνες πριν την ισχύ του Προεδρικού Διατάγματος. Οι διαδοχικές συμβάσεις θα πρέπει να είχαν συναφθεί και εκτελεστεί στον ίδιο εργοδότη, με τους ίδιους ή παρεμφερείς όρους εργασίας, με την ίδια ή παρεμφερή ειδικότητα. Το αντικείμενο της σύμβασης έπρεπε να αφορά σε δραστηριότητες που χαρακτηρίζονται ως «πάγιες και διαρκείς ανάγκες».

Ομως η «Οδύσσεια» των συμβασιούχων δεν τελείωνε εδώ. Ακολούθησε η παραπομπή στο οικείο υπηρεσιακό συμβούλιο ή άλλο αντίστοιχο όργανο ή στο Δημοτικό ή Κοινοτικό Συμβούλιο για τις δημοτικές και κοινοτικές επιχειρήσεις, για να κριθεί εάν πληρούν τους όρους. Κατόπιν την τελική κρίση δίνει το ΑΣΕΠ. Μια διαδικασία που για πολλούς συμβασιούχους ακόμα δεν έχει τελειώσει, πάνω από δύο χρόνια μετά! Ταυτόχρονα, το ΠΔ διατηρεί το θεσμό των εκτάκτων και προβλέπει ότι όσοι προσληφθούν ως συμβασιούχοι ορισμένου χρόνου μόλις συμπληρώνουν 24 μήνες θα πετιούνται στο δρόμο. Πρόκειται, λοιπόν, για ΠΔ που προωθεί και «εκσυγχρονίζει» το καθεστώς ομηρίας.