Associated Press

Οι «προσφυγουπόλεις» στην κοινή μεθόριο Σουδάν, Τσαντ και Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας εκτιμάται ότι «φιλοξενούν» τουλάχιστον 3 εκατ. ανθρώπους...

• Τεράστια κύματα δεκάδων χιλιάδων προσφύγων που εκτοπίστηκαν από τις εστίες τους ως αποτέλεσμα συγκρούσεων, πότε ανάμεσα στο στρατό εκάστης χώρας με αντικυβερνητικές αντάρτικες οργανώσεις, και ενίοτε μεταξύ αφρικανικών κοινοτήτων και εγχώριων ομάδων αραβικής καταγωγής.
• Οξυμένα προβλήματα επιβίωσης που δημιουργεί η παρατεταμένη λειψυδρία και τα λιγοστά βοσκοτόπια.
• Σημαντικές, πλην ανεκμετάλλευτες ως επί το πλείστον, ποσότητες πετρελαίου και άλλου ορυκτού πλούτου στο υπέδαφός τους.
• Τις προσπάθειες περιφερειακών (Αφρικανική Ενωση) ή διεθνών οργανισμών (ΟΗΕ) για την ανάπτυξη «πολυδιάστατης διεθνούς παρουσίας» που (σύμφωνα με μία γενική απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ το περασμένο καλοκαίρι) θα εγγυάται «τη σταθερότητα και την ηρεμία» στην περιοχή.

Αν και ενίοτε οι συγκρούσεις παρουσιάζονται σαν αποτέλεσμα ενός υποτιθέμενου «χάσματος» ανάμεσα σε Μουσουλμάνους και Χριστιανούς - Ανιμιστές ή σαν αντικατόπτρισμα της πάλης εθνοτικών ομάδων με «έπαθλο» την εξουσία, εντούτοις, είναι αναπόφευκτες κάποιες διόλου τυχαίες «συμπτώσεις».

Στην περίπτωση του Τσαντ έχουμε στο νοτιοανατολικό τμήμα της χώρας την ενεργοποίηση ανταρτικών οργανώσεων (π.χ. Ενωση Δυνάμεων για Δημοκρατία και Ανάπτυξη, UFDD) με βασικό στόχο την ανατροπή του πρώην δικτάτορα και νυν «προέδρου» Ιντρίς Ντεμπί. Παράλληλα, από τις αρχές του μήνα εκδηλώθηκαν (για πρώτη φορά) επιθέσεις έφιππων ομάδων αραβικής καταγωγής κατά ντόπιων αυτόχθονων αφρικανικών πληθυσμών σε τουλάχιστον 20 χωριά της μεθορίου με το Σουδάν.

Στην περίπτωση της αχανούς σουδανικής δυτικής επαρχίας Νταρφούρ παρατηρούμε (το τελευταίο δεκαήμερο) την επανάληψη φονικών επιδρομών αραβικών παραστρατιωτικών ομάδων (λεγόμενων Τζαντζαγούιντ) κατά προσφύγων - αυτόχθονων αφρικανικών πληθυσμών μακριά από τα μάτια των 7.000 στρατιωτών της Αφρικανικής Ενωσης που έχουν σταλεί στην περιοχή την τελευταία διετία για την προστασία εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων.

Στην περίπτωση του βόρειου τμήματος της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας έχουμε (από τις 13 Νοέμβρη) τη δραστηριοποίηση αντικυβερνητικών ανταρτών της «Ενωσης Δημοκρατικών Δυνάμεων» (UFDR) που υποστηρίζουν ότι έχουν ήδη καταλάβει τρεις μεθοριακές πόλεις (στα σύνορα με το Σουδάν). Επιπλέον, ένα τεράστιο κύμα τουλάχιστον 10.000 προσφύγων μετακινούνται εντός των εμπόλεμων ζωνών προσπαθώντας να μην εγκλωβιστούν σε μία νέα αναμέτρηση ανταρτών και ενόπλων δυνάμεων του Προέδρου Φρανσουά Μποζίζε. Ο Μποζίζε έχει ήδη ζητήσει τη «βοήθεια» (βλέπε επέμβαση) της πρώην αποικιοκρατικής Γαλλίας, η οποία προς το παρόν προτιμά να σιωπά, ενδεχομένως διότι αντιμετωπίζει την περίπτωση Μποζίζε σαν «καμένο χαρτί».

Στην περίπτωση του Τσαντ και της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας υπάρχει επίσης ένα σημαντικό κοινό χαρακτηριστικό: Αμφότερες κατηγορούν το Σουδάν πως υποδαυλίζει την κρίση που βιώνουν στο έδαφός τους, υποστηρίζοντας και υποθάλποντας τους αντάρτες. Το Σουδάν και στις δύο περιπτώσεις αρνείται τις κατηγορίες, ενώ και το ίδιο ομφαλοσκοπεί προσπαθώντας να αποτρέψει τη μετατροπή της (πλούσιας σε πετρέλαιο, χαλκό, ουράνιο κλπ.) επαρχίας Νταρφούρ σε προτεκτοράτο του ΟΗΕ, αρνούμενο επίμονα να δεχτεί την αντικατάσταση της τωρινής αποστολής 7.000 στρατιωτών της Αφρικανικής Ενωσης με αποστολή κυανοκράνων του ΟΗΕ. Επίσης, ας μην ξεχνάμε πως και το ΝΑΤΟ έχει αναμειχτεί στην κρίση του Νταρφούρ παίζοντας εδώ και ενάμιση χρόνο ρόλο «επιμελητειακής» βοήθειας στη μεταφορά και ανάπτυξη των στρατιωτών της Αφρικανικής Ενωσης, ενώ από καιρό σε καιρό, δεν κρύβει πως θα ήθελε έναν πιο «διευρυμένο» ρόλο στην κρίση... Μέσα σ' όλα αυτά, ο απερχόμενος ΓΓ του ΟΗΕ Κόφι Ανάν πρότεινε στις 16/11 μία «υβριδιακή» αποστολή στο Νταρφούρ που θα προέλθει απ' το συνδυασμό δυνάμεων Αφρικανικής Ενωσης και ΟΗΕ...

Ωστόσο, οι απάνθρωπες λεηλασίες έφιππων ομάδων αραβικής καταγωγής στα χωριά του νοτιοανατολικού Τσαντ και η (εδώ και δυο βδομάδες) επανάληψη της φονικής δράσης παραστρατιωτικών ομάδων Τζαντζαγούιντ στις μεθοριακές περιοχές του Νταρφούρ, δε θα πρέπει να θεωρούνται τυχαίες. Σε αμφότερες περιπτώσεις πρόκειται για «νεοφώτιστες» χώρες που εισήλθαν τα τελευταία λίγα χρόνια στο «κλαμπ» των πετρελαιοπαραγωγών χωρών. Είναι ενδεικτική στην περίπτωση του Τσαντ η κρίση που προκλήθηκε ανάμεσα σε κυβέρνηση και πετρελαϊκές πολυεθνικές, όταν (περασμένος Αύγουστος) ο Πρόεδρος Ντενίς Ντεμπί αποφάσισε να «παγώσει» τις συμφωνίες και τις δραστηριότητες της πολυεθνικής CHEVRONTEXACO και της μαλαισιανής PETRONAS με αφορμή τη μη καταβολή φόρων ύψους αρκετών εκατοντάδων δολαρίων και αιτία την επαναδιαπραγμάτευση των όρων εκμετάλλευσης των πετροδολαρίων που αποδίδει η παραγωγή και η μεταφορά «μαύρου χρυσού» κατά μήκος του πετρελαιοαγωγού Τσαντ - Καμερούν μέχρι τα λιμάνια της δυτικής Αφρικής στον Ατλαντικό Ωκεανό. Αν και η «σύγκρουση» μεταξύ τσαντιανής κυβέρνησης και ξένων πετρελαϊκών εταιρειών έχει προς το παρόν «κουκουλωθεί» με την εξεύρεση προσωρινής συμβιβαστικής φόρμουλας, εντούτοις, αυτή δεν εγγυάται την ανεμπόδιστη παραμονή του αυταρχικού Ντεμπί στην εξουσία αφού και οι αντάρτες στο Ν.Α. τμήμα της χώρας επιθυμούν μερίδιο απ' τα κέρδη και την πολυπόθητη ανάπτυξη που δε θα έρθει με την έως τώρα κυβερνητική πολιτική.

Οσο δε αφορά στα τεράστια αποθέματα ορυκτού πλούτου στο δυτικό Σουδάν; Αυτά, όσο διαρκεί η κρίση, παραμένουν ανεκμετάλλευτα, ενώ παράλληλα εντείνεται η πολυεπίπεδη διαμάχη ξένων πολυεθνικών και σουδανικής κεντρικής κυβέρνησης - ανταρτών για την εξασφάλιση μεριδίου από τη μελλοντική πετρελαϊκή «πίτα» κερδών που εκτιμάται πως θα αποφέρει μεσοπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα (ανάλογα με τον τερματισμό της κρίσης στο Νταρφούρ) τεράστια κέρδη. Κέρδη που θα παραμείνουν στα χέρια της ολιγαρχίας πολυεθνικού και ντόπιου κεφαλαίου, εκτός και εάν οι λαοί της περιοχής πάρουν την τύχη στα χέρια τους...