Η όποια ομαλοποίηση στην ελληνική πολιτική σκηνή με την ανάδειξη της νέας κυβέρνησης και του νέου πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη, αναμένεται να φέρει στο προσκήνιο της επικαιρότητας δύο σημαντικά ζητήματα της εξωτερικής πολιτικής της χώρας. Η υπόθεση των Σκοπίων και το Κυπριακό, βρίσκονται έτσι και αλλιώς στην πρώτη γραμμή του ενδιαφέροντος της αμερικανικής διπλωματίας, η οποία, εντός του προσεχούς διμήνου, θα θέσει τη νέα ελληνική κυβέρνηση μπροστά σε σοβαρά διλήμματα και αναμένεται να απαιτήσει από τον νέο πρωθυπουργό σημαντικές αποφάσεις.

Ηδη, στο διπλωματικό παρασκήνιο ακούγεται πως οι συνομιλίες μεταξύ της Ελλάδας και της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, που διεξάγονται υπό την αιγίδα του Σ. Βανς και την υψηλή εποπτεία της Ουάσιγκτον, για την εξεύρεση οριστικής λύσης στο πρόβλημα της ονομασίας του νέου κράτους, έχουν προχωρήσει και βρίσκονται πολύ κοντά σε αποτέλεσμα. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που υπάρχουν, οι δύο χώρες εμφανίζονται πρόθυμες να συμβιβαστούν και να αποδεχτούν ως λύση, μια σύνθετη ονομασία για το νέο κράτος, η οποία ασφαλώς θα περιέχει τον όρο Μακεδονία. Την ονομασία, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, θα προτείνει ο διαμεσολαβητής και θα τη θέσει υπό την έγκριση και τη δοκιμασία της πολιτικής πραγματικότητας, έτσι όπως αυτή είναι διαμορφωμένη σε Αθήνα και Σκόπια.

Οι εξελίξεις αυτές αναμένεται να διαδραματιστούν στο τέλος του Φλεβάρη, καθώς, όπως είναι γνωστό, τότε ο Σ. Βανς θα ξανακαλέσει τους μόνιμους αντιπροσώπους στα Ηνωμένα Εθνη των δύο χωρών, προκειμένου να ολοκληρώσουν τις συζητήσεις.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις κύκλων του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, η εμφάνιση νέας κυβέρνησης και νέου πρωθυπουργού, δημιουργούν ευνοϊκές προϋποθέσεις για το οριστικό κλείσιμο της εκκρεμότητας στο θέμα των Σκοπίων. Πρέπει επίσης να σημειωθεί πως η ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών υπό τον Κ. Παπούλια, τις τελευταίες εβδομάδες, προετοίμαζε το έδαφος για τον "αναγκαίο συμβιβασμό", στον οποίο, παρά το πολιτικό κόστος, θα μπορούσε να προχωρήσει η ελληνική κυβέρνηση.

Το σενάριο αυτό πιθανότατα θα επιχειρήσει να υλοποιήσει η νέα ελληνική κυβέρνηση, καθώς θα καταχωρηθεί στα θετικά της το οριστικό κλείσιμο της εκκρεμότητας. Οσο για το πολιτικό κόστος που συνεπάγεται ο συμβιβασμός, αυτό, θεωρείται ότι εύκολα ή δύσκολα μπορεί να επιμεριστεί μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων της χώρας, μέσα από μια σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.

Μέσα στις τελευταίες μέρες του Φλεβάρη, η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να τοποθετηθεί, επίσης, και απέναντι στην πρωτοβουλία που αναλαμβάνει η Ουάσιγκτον για το Κυπριακό. Ο υφυπουργός Εξωτερικών, Ρ. Χόλμπρουκ, πριν αποχωρήσει από το αξίωμά του, θα πραγματοποιήσει την τελευταία βδομάδα του επόμενου μήνα, επισκέψεις στο τρίγωνο Αθήνα - Λευκωσία - Αγκυρα. Στόχος των επαφών του Αμερικανού υφυπουργού στις τρεις πρωτεύουσες θα είναι η δημιουργία των προϋποθέσεων για την πραγματοποίηση τετραμερούς διάσκεψης για το Κυπριακό, με τη συμμετοχή των δύο κοινοτήτων του νησιού, της Αθήνας και της Αγκυρας, υπό την αιγίδα, προφανώς, της Ουάσιγκτον.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις κύκλων του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, η αμερικανική πρωτοβουλία έχει πολλά αδύνατα σημεία. Οπως παρατηρούν οι ίδιοι κύκλοι, το 1996 είναι για τις ΗΠΑ προεκλογικό έτος, γεγονός που περιορίζει τις δυνατότητες άσκησης πιέσεων της Ουάσιγκτον, καθώς για έναν τουλάχιστον χρόνο, ο Πρόεδρος Κλίντον που επιδιώκει την επανεκλογή του, έχει ανάγκη την υποστήριξη του λόμπι της ελληνικής ομογένειας της Αμερικής. Παράλληλα, η διαφαινόμενη παγίωση της αστάθειας στο πολιτικό σκηνικό της Τουρκίας δε δημιουργεί ευνοϊκό κλίμα για την προώθηση λύσεων σε σημαντικά προβλήματα. Αν σε αυτά προσθέσει κανείς και την έντονη αντίδραση που αναμένεται να υπάρξει στην Αθήνα και τη Λευκωσία από τις πολιτικές δυνάμεις που δε θεωρούν ωφέλιμη την απομάκρυνση του Κυπριακού από το πλαίσιο του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, καταλήγει στην εκτίμηση, πως η αμερικανική πρωτοβουλία δεν είναι, προς το παρόν, έτοιμη να αποδώσει.

Δ. Μ.