Νότες "υγρές", θαλασσινές, εμπνευσμένες από τη μαγεία της Κρητικής θάλασσας, από τα "μυστήρια" που συντελούνται στα βαθυγάλαζα νερά της. Ο λόγος για το συνθετικό έργο "Θαλασσινά" του Δημήτρη Καψωμένου,που κυκλοφόρησε σε κόμπακτ ντισκ με πρωτοβουλία της Συμφωνικής Ορχήστρας Κρήτης.Η δισκογραφική έκδοση αυτού του αντιπροσωπευτικού της μουσικής ιδιοφυϊας του Δ. Καψωμένου έργου αποτελεί κι ένα μνημόσυνο για την επέτειο των τριών χρόνων απουσίας του εξέχοντα μουσουργού και δασκάλου. Στο δίσκο περιλαμβάνονται επίσης και τα "Κρητικά Χώματα",σύνθεση για πιάνο σε πέντε μέρη, που συνεχίζει την καλύτερη ελληνική παράδοση έντεχνης επεξεργασίας της δημοτικής μας μουσικής.

"Στη γαλάζια Κρήτη, τη μάνα του Δία, τη βουτηγμένη μες στο φως και τα κρυστάλλινα νερά της Μεσογείου, υπάρχουν αμέτρητοι μύθοι, θρύλοι και ιστορίες, ιστορίες αληθινές...". Ετσι ξεκινά τη διήγησή του ο συνθέτης στο εισαγωγικό σημείωμα που συνοδεύει το δίσκο, το παραμύθι που στη συνέχεια "αφηγείται" μέσα από τη μουσική του. Ενα παραμύθι - ύμνος στο υγρό στοιχείο, στη φύση, στην απόλυτη ελευθερία. "Στη νοτιοδυτική γωνιά της, συνεχίζει ο αφηγητής, εκεί κοντά στο μικρό νησάκι που ο κόσμος το λέει Λαφονήσι, με την τριανταφυλλένια άμμο, την απέναντι πανέμορφη παραλία στην μπάντα της Κρήτης και όχι αλάργα από το μαγευτικό μοναστήρι της Παναγιάς της Χρυσοσκαλίτισσας - μοναστήρι που 'ναι χτισμένο πάνω στο γρανιτένιο βράχο της ακτής, τυλιγμένο απ' τη θαλασσινή αλμύρα και από ιστορίες, παραδόσεις, θρύλους και μυστήρια - σ' εκείνη τη γωνιά που η θάλασσα απλώνεται γαλάζια, απέραντη και πλατιά, κατά τη Δύση και το Νοτιά, υπάρχει μια σπηλιά, μια τεράστια θαλασσινή σπηλιά". Σ' αυτή τη σπηλιά συναντώνται όλα "τα ζωντανά, τα ξωτικά και τα στοιχειά της θάλασσας" και μαζί ο κυρίαρχος Ποσειδώνας. Ανάμεσά τους "η γοργόνα, οι μέδουσες, ο δράκος τ' Αγιού Γιωργιού, οι σειρήνες, που 'ναι τ' αηδόνια του πελάγου, φάλαινες, φώκιες, δελφίνια, θαλασσινά λιοντάρια, τεράστιοι αστακοί και γαρίδες, μικρά και μεγάλα, όλα τα ζωντανά της θάλασσας". Μαζί τους και ο "ιππόκαμπος, το μαγεμένο άτι τ' αλμυρού νερού και του μεγάλου ωκεανού". Ο "ταχυδρόμος" που κομίζει το μήνυμα, το οποίο δεν είναι άλλο από την Ειρήνη.

Εναν κόσμο, που βιώνει την απεραντοσύνη, που γεύεται την πραγματική ελευθερία αποκαλύπτει ο μύθος του Δημ. Καψωμένου, που αποτελεί και το "πρόγραμμα", που ερμηνεύει και σχολιάζει η μουσική του. Μια σύνθεση γεμάτη λυρισμό και ευαισθησία, που αναδεικνύει με το δικό της τρόπο πανανθρώπινες αξίες, όπως η δικαιοσύνη, η ειρήνη, η ελευθερία.

"Τα Θαλασσινά", όπως ο ίδιος ο συνθέτης σημείωνε, εντάσσονται στην περιγραφική - προγραμματική μουσική". Το έργο άρχισε να γράφεται το 1976 στα Χανιά και ύστερα από διακοπές στο χώρο που αναφέρεται στο μύθο (σε μια παραλία της νοτιοδυτικής Κρήτης). Η σύνθεση αποτελείται από 14 μέρη, που συνδέονται μεταξύ τους από το ύφος και την τεχνική του συνθέτη, αλλά βεβαίως και από το κείμενο που προαναφέραμε, όπου συναντάμε σχεδόν όλους τους τίτλους των κομματιών (μερών). Το έργο ολοκληρώθηκε το φθινόπωρο του 1993 και ηχογραφήθηκε το 1995 για την Ελληνική Ραδιοφωνία. Το ερμηνεύει η Ουκρανή δεξιοτέχνης του πιάνου Irene Ryabchun,στενή συνεργάτης του συνθέτη στην τελευταία περίοδο της ζωής του. Η επίσημη πρώτη εκτέλεση του έργου έγινε στην Αθήνα το 1996, στο πλαίσιο της εκδήλωσης "Δρώμενα" του Δήμου Αθηναίων. Η πρώτη (ανεπίσημη) εκτέλεση των "Θαλασσινών" έγινε στο πλαίσιο του Διεθνούς Συνεδρίου Ελύτη, τον Ιούλιο του 1994, στην Κω. Το έργο είχε αφιερωθεί από τον δημιουργό του στον ποιητή του Αιγαίου. Σημειώνουμε, ότι τα έσοδα από την πώληση του δίσκου θα διατεθούν για την έκδοση των ανέκδοτων έργων του Δημ. Καψωμένου. Πρόκειται για ένα πλούσιο σε όγκο έργο, καθώς ο συνθέτης καλλιέργησε όλα σχεδόν τα είδη έντεχνης μουσικής. Μουσουργός με λαμπρές σπουδές στην Ελλάδα και το εξωτερικό, οπλισμένος με ευρύτατη θεωρητική και εκτελεστική κατάρτιση (σύνθεση, διεύθυνση ορχήστρας, μπάντα, κλασικό τραγούδι, πιάνο, κρουστά) έγραψε πάνω από εκατό έργα. Ανάμεσά τους συμφωνικά, μουσική δωματίου, χορωδιακά, έργα για πιάνο, κιθάρα, φλάουτο κλπ. Εργα του έχουν διακριθεί σε διαγωνισμούς σύνθεσης και έχουν εκτελεστεί σε πολυάριθμες συναυλίες στην Ελλάδα και το εξωτερικό (Ιταλία, Γερμανία, Φινλανδία, Γιουγκοσλαβία, Κύπρο και ΗΠΑ). Ο πρόωρος θάνατος τον βρήκε στην ακμή της δημιουργικής του δράσης, με ανέκδοτο το μεγαλύτερο μέρος του έργου του. Τελευταίο έργο του είναι η ημιτελής "Συμφωνία των Λευκών Ορέων".

Ρουμπίνη ΣΟΥΛΗ

Νότες "υγρές", θαλασσινές, εμπνευσμένες από τη μαγεία της Κρητικής θάλασσας, από τα "μυστήρια" που συντελούνται στα βαθυγάλαζα νερά της. Ο λόγος για το συνθετικό έργο "Θαλασσινά" του Δημήτρη Καψωμένου,που κυκλοφόρησε σε κόμπακτ ντισκ με πρωτοβουλία της Συμφωνικής Ορχήστρας Κρήτης.Η δισκογραφική έκδοση αυτού του αντιπροσωπευτικού της μουσικής ιδιοφυϊας του Δ. Καψωμένου έργου αποτελεί κι ένα μνημόσυνο για την επέτειο των τριών χρόνων απουσίας του εξέχοντα μουσουργού και δασκάλου. Στο δίσκο περιλαμβάνονται επίσης και τα "Κρητικά Χώματα",σύνθεση για πιάνο σε πέντε μέρη, που συνεχίζει την καλύτερη ελληνική παράδοση έντεχνης επεξεργασίας της δημοτικής μας μουσικής.

"Στη γαλάζια Κρήτη, τη μάνα του Δία, τη βουτηγμένη μες στο φως και τα κρυστάλλινα νερά της Μεσογείου, υπάρχουν αμέτρητοι μύθοι, θρύλοι και ιστορίες, ιστορίες αληθινές...". Ετσι ξεκινά τη διήγησή του ο συνθέτης στο εισαγωγικό σημείωμα που συνοδεύει το δίσκο, το παραμύθι που στη συνέχεια "αφηγείται" μέσα από τη μουσική του. Ενα παραμύθι - ύμνος στο υγρό στοιχείο, στη φύση, στην απόλυτη ελευθερία. "Στη νοτιοδυτική γωνιά της, συνεχίζει ο αφηγητής, εκεί κοντά στο μικρό νησάκι που ο κόσμος το λέει Λαφονήσι, με την τριανταφυλλένια άμμο, την απέναντι πανέμορφη παραλία στην μπάντα της Κρήτης και όχι αλάργα από το μαγευτικό μοναστήρι της Παναγιάς της Χρυσοσκαλίτισσας - μοναστήρι που 'ναι χτισμένο πάνω στο γρανιτένιο βράχο της ακτής, τυλιγμένο απ' τη θαλασσινή αλμύρα και από ιστορίες, παραδόσεις, θρύλους και μυστήρια - σ' εκείνη τη γωνιά που η θάλασσα απλώνεται γαλάζια, απέραντη και πλατιά, κατά τη Δύση και το Νοτιά, υπάρχει μια σπηλιά, μια τεράστια θαλασσινή σπηλιά". Σ' αυτή τη σπηλιά συναντώνται όλα "τα ζωντανά, τα ξωτικά και τα στοιχειά της θάλασσας" και μαζί ο κυρίαρχος Ποσειδώνας. Ανάμεσά τους "η γοργόνα, οι μέδουσες, ο δράκος τ' Αγιού Γιωργιού, οι σειρήνες, που 'ναι τ' αηδόνια του πελάγου, φάλαινες, φώκιες, δελφίνια, θαλασσινά λιοντάρια, τεράστιοι αστακοί και γαρίδες, μικρά και μεγάλα, όλα τα ζωντανά της θάλασσας". Μαζί τους και ο "ιππόκαμπος, το μαγεμένο άτι τ' αλμυρού νερού και του μεγάλου ωκεανού". Ο "ταχυδρόμος" που κομίζει το μήνυμα, το οποίο δεν είναι άλλο από την Ειρήνη.

Εναν κόσμο, που βιώνει την απεραντοσύνη, που γεύεται την πραγματική ελευθερία αποκαλύπτει ο μύθος του Δημ. Καψωμένου, που αποτελεί και το "πρόγραμμα", που ερμηνεύει και σχολιάζει η μουσική του. Μια σύνθεση γεμάτη λυρισμό και ευαισθησία, που αναδεικνύει με το δικό της τρόπο πανανθρώπινες αξίες, όπως η δικαιοσύνη, η ειρήνη, η ελευθερία.

"Τα Θαλασσινά", όπως ο ίδιος ο συνθέτης σημείωνε, εντάσσονται στην περιγραφική - προγραμματική μουσική". Το έργο άρχισε να γράφεται το 1976 στα Χανιά και ύστερα από διακοπές στο χώρο που αναφέρεται στο μύθο (σε μια παραλία της νοτιοδυτικής Κρήτης). Η σύνθεση αποτελείται από 14 μέρη, που συνδέονται μεταξύ τους από το ύφος και την τεχνική του συνθέτη, αλλά βεβαίως και από το κείμενο που προαναφέραμε, όπου συναντάμε σχεδόν όλους τους τίτλους των κομματιών (μερών). Το έργο ολοκληρώθηκε το φθινόπωρο του 1993 και ηχογραφήθηκε το 1995 για την Ελληνική Ραδιοφωνία. Το ερμηνεύει η Ουκρανή δεξιοτέχνης του πιάνου Irene Ryabchun,στενή συνεργάτης του συνθέτη στην τελευταία περίοδο της ζωής του. Η επίσημη πρώτη εκτέλεση του έργου έγινε στην Αθήνα το 1996, στο πλαίσιο της εκδήλωσης "Δρώμενα" του Δήμου Αθηναίων. Η πρώτη (ανεπίσημη) εκτέλεση των "Θαλασσινών" έγινε στο πλαίσιο του Διεθνούς Συνεδρίου Ελύτη, τον Ιούλιο του 1994, στην Κω. Το έργο είχε αφιερωθεί από τον δημιουργό του στον ποιητή του Αιγαίου. Σημειώνουμε, ότι τα έσοδα από την πώληση του δίσκου θα διατεθούν για την έκδοση των ανέκδοτων έργων του Δημ. Καψωμένου. Πρόκειται για ένα πλούσιο σε όγκο έργο, καθώς ο συνθέτης καλλιέργησε όλα σχεδόν τα είδη έντεχνης μουσικής. Μουσουργός με λαμπρές σπουδές στην Ελλάδα και το εξωτερικό, οπλισμένος με ευρύτατη θεωρητική και εκτελεστική κατάρτιση (σύνθεση, διεύθυνση ορχήστρας, μπάντα, κλασικό τραγούδι, πιάνο, κρουστά) έγραψε πάνω από εκατό έργα. Ανάμεσά τους συμφωνικά, μουσική δωματίου, χορωδιακά, έργα για πιάνο, κιθάρα, φλάουτο κλπ. Εργα του έχουν διακριθεί σε διαγωνισμούς σύνθεσης και έχουν εκτελεστεί σε πολυάριθμες συναυλίες στην Ελλάδα και το εξωτερικό (Ιταλία, Γερμανία, Φινλανδία, Γιουγκοσλαβία, Κύπρο και ΗΠΑ). Ο πρόωρος θάνατος τον βρήκε στην ακμή της δημιουργικής του δράσης, με ανέκδοτο το μεγαλύτερο μέρος του έργου του. Τελευταίο έργο του είναι η ημιτελής "Συμφωνία των Λευκών Ορέων".

Ρουμπίνη ΣΟΥΛΗ

Σ Κ Ο Π Ε Υ Τ Η Ρ Ι Ο

Κ Α Ι Σ Α Ρ Ι Α Ν Η Σ

"Πανάγιος τάφος"

παιδιών του λαού

Ηταν Πρωτομαγιά, "χαρά θεού" να τη βλέπεις. Μέρα απ' αυτές που ο άνθρωπος, με την ατομική και συλλογική ηρωική θυσία του, μένει αθάνατος, "γράφοντας" με το αίμα του, άσβηστο, ένα "Μύθο",κειμήλιο για τους κατοπινούς

Σελίδα 7

"Α Κ Ρ Ο Π Ο Λ

Π Α Λ Λ Α Σ"

Πρώτη φορά

στο Δημόσιο

Στο κέντρο ακριβώς της Αθήνας, στη γωνία Πατησίων 451 και Αβέρωφ, βρίσκεται το "Ακροπόλ", με εκτεταμένη πρόσοψη επί της Πατησίων που εκτείνεται διαμπερώς μέχρι την οδό Μάρνη, που τώρα πέρασε στο υπουργείο Πολιτισμού, "γλιτώνοντας" έτσι από άλλες προτεινόμενες χρήσεις

Σελίδα 3

19ο Δ Ε Κ Α Η Μ Ε Ρ Ο

Ε Ι Ρ Η Ν Η Σ

Το κίνημα

ειρήνης

σε συναγερμό

Δεκάδες πολύμορφες εκδηλώσεις πραγματοποιούνται σε όλη τη χώρα, με κορυφαίες αυτές που θα γίνουν την Κυριακή, 18 Μάη. Στην Αθήνα, η μεγάλη Μαραθώνια Πορεία Ειρήνης

Σελίδες 8 - 9

Σ Κ Α Κ Ι

Προβολή του σκακιού

ή της IBM;

Πρωτοφανές! Το σκάκι στην επικαιρότητα, έτσι όπως ούτε στις Ολυμπιάδες Σκακιού στη Θεσσαλονίκη το 1984 και το 1988 είχε προβληθεί, λόγω της ιδιομορφίας των αντιπάλων

Σελίδα 16

Σ Κ Ο Π Ε Υ Τ Η Ρ Ι Ο

Κ Α Ι Σ Α Ρ Ι Α Ν Η Σ

"Πανάγιος τάφος"

παιδιών του λαού

Ηταν Πρωτομαγιά, "χαρά θεού" να τη βλέπεις. Μέρα απ' αυτές που ο άνθρωπος, με την ατομική και συλλογική ηρωική θυσία του, μένει αθάνατος, "γράφοντας" με το αίμα του, άσβηστο, ένα "Μύθο",κειμήλιο για τους κατοπινούς

Σελίδα 7

"Α Κ Ρ Ο Π Ο Λ

Π Α Λ Λ Α Σ"

Πρώτη φορά

στο Δημόσιο

Στο κέντρο ακριβώς της Αθήνας, στη γωνία Πατησίων 451 και Αβέρωφ, βρίσκεται το "Ακροπόλ", με εκτεταμένη πρόσοψη επί της Πατησίων που εκτείνεται διαμπερώς μέχρι την οδό Μάρνη, που τώρα πέρασε στο υπουργείο Πολιτισμού, "γλιτώνοντας" έτσι από άλλες προτεινόμενες χρήσεις

Σελίδα 3

19ο Δ Ε Κ Α Η Μ Ε Ρ Ο

Ε Ι Ρ Η Ν Η Σ

Το κίνημα

ειρήνης

σε συναγερμό

Δεκάδες πολύμορφες εκδηλώσεις πραγματοποιούνται σε όλη τη χώρα, με κορυφαίες αυτές που θα γίνουν την Κυριακή, 18 Μάη. Στην Αθήνα, η μεγάλη Μαραθώνια Πορεία Ειρήνης

Σελίδες 8 - 9

Σ Κ Α Κ Ι

Προβολή του σκακιού

ή της IBM;

Πρωτοφανές! Το σκάκι στην επικαιρότητα, έτσι όπως ούτε στις Ολυμπιάδες Σκακιού στη Θεσσαλονίκη το 1984 και το 1988 είχε προβληθεί, λόγω της ιδιομορφίας των αντιπάλων

Σελίδα 16