Η εκδήλωση του Ζαπατιστικού Στρατού για την Εθνική Απελευθέρωση, ο οποίος στις πρώτες ώρες του 1994, κατέλαβε την περιοχή της επαρχίας Τσιάπας στα σύνορα Μεξικού και Γουατεμάλας, έκανε τεράστιο θόρυβο. Σύμπτωμα μιας κοινωνίας σε πλήρη οικονομική και κοινωνική κρίση διαλυτικών διαστάσεων (όπως έδειξε καθαρά η μεξικανική χρεοκοπία που ακολούθησε) αλλά και το φαινόμενο μιας νέας εποχής στην οποία οι κυρίαρχες δυνάμεις εννοούν να οριοθετήσουν αυστηρά τους κανόνες αμφισβήτησης (ή, σωστότερα, αποδοχής) της κυριαρχίας τους, ο Ζαπατιστικός Στρατός εξακολουθεί να βρίσκεται εγκαταστημένος στην Τσιάπας. Η μεξικανική κυβέρνηση τον θεώρησε ικανό για μια διαπραγματευτική συνομιλία, παρατεταμένης διαρκείας και ανήσυχης εξέλιξης. Προφανώς, δεν προσφέρεται για μια επιχείρηση "τελικής λύσης", σαν αυτή των κομάντος του Προέδρου Φουτζιμόρι,

Παρά, τη μεγάλη δημοσιότητα, ελάχιστα είναι πραγματικά γνωστά για τον Ζαπατιστικό Στρατό. Το γεγονός ότι έχει πάρει το όνομα του Εμιλιανού Ζαπάτα (1883 - 1919) δείχνει ότι τοποθετείται μέσα στο ρεύμα μιας παράδοσης πάλης ενός αγροτικού πληθυσμού θύματος άγριας εκμετάλλευσης και, συχνά, καταπίεσης με ρατσιστικά κριτήρια. Η εφαρμογή των νεοφιλελεύθερων συνταγών δε βελτίωσε ωστόσο την κατάσταση, αντίθετα την επιδείνωσε. Δεν ξέρουμε ωστόσο αν ο Ζαπατιστικός Στρατός έχει την αίσθηση μιας ευρύτερης προέλευσης και μιας ευρύτερης αντιπαράθεσης. Πολύ περισσότερο, δεν ξέρουμε αν εξελίσσονται τα πράγματα από την άποψη της τοπικής πολιτικής κατάστασης. Μήπως, άραγε, τα αιματηρά γεγονότα της Λίμας έχουν δημιουργήσει σκέψεις μίμησης, παρά τη διαφορά συνθηκών στους ηγετικούς κύκλους της Πόλης του Μεξικού;

Οπως και να έχει το πράγμα, γεγονός είναι ότι το μαγικό, μακρινό και μαγευτικό Μεξικό σε ελάχιστους από μας είναι γνωστό. Εχουμε δει ταινίες, όπως το το "Βίβα Ζαπάτα" ή το "Χουαρέζ", έχουμε δακρύσει με τον Μάρλον Μπράντο και έχουμε θερμά χειροκροτήσει τον Πολ Μιούνι, έχουμε διαβάσει τον Φουέντες, τον Παπαρήγα και άλλα βιβλία ντόπιων και ξένων συγγραφέων, που μιλούν για την επανάσταση, ή μάλλον τις επαναστάσεις που έγιναν στην πονεμένη αυτή χώρα και μάθαμε περίπου τι έχει γίνει. Σήμερα όμως; Συχνά πέφτει το βλέμμα μας στις εφημερίδες που παραθέτουν μικρές ή και μεγαλύτερες ειδήσεις, ακόμη, βλέπουμε αποσπασματικές, κατακερματισμένες, συγκεχυμένες εικόνες από την τηλεόραση... Ομως, μια πραγματική, συγκεκριμένη και συμπαγή εικόνα της κατάστασης που επικρατεί αυτή τη στιγμή, δεν έχουμε.

Ετσι με τίποτε δε θα χάσουμε το μεγάλο αφιέρωμα στους Ζαπατίστας και τον αρχηγό τους Μάρκος, που προβάλλει το MEGA την Τετάρτη (25.6) στις 23.50. Ο Αλέξης Παπαχελάς ταξίδεψε στη ζούγκλα της περιοχής Τσιάπας του Μεξικού για να συναντήσει τον αρχηγό των Ζαπατίστας, Μάρκος. Μετά από δεκαήμερη παραμονή στη ζούγκλα, όπου βρίσκεται το αρχηγείο των Μεξικανών ανταρτών, ο δημοσιογράφος κατάφερε τελικά να συναντηθεί με τον Μάρκος, καθώς επίσης και με τους Ινδιάνους αρχηγούς του κινήματος, προκειμένου να συζητήσουν τους στόχους τους και τις τεράστιες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν λόγω του αποκλεισμού τους από τον μεξικανικό στρατό. Ο στρατός των Ζαπατίστα απαρτίζεται κυρίως από φτωχούς Ινδιάνους που έχουν μείνει χωρίς γη και περιουσία. Το κίνημά τους γεννήθηκε την Πρωτοχρονιά του 1994, όταν μονάδες του ανταρτικού στρατού τους κατέλαβαν αιφνιδιαστικά την πόλη Σαν Κριστομπάλ, που είναι η πρωτεύουσα της περιοχής των Τσιάπας, και, παράλληλα η φτωχότερη πόλη της χώρας.

Ο φακός κατέγραψε τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης που επικρατούν στα χωριά των Ινδιάνων.

Ο Μαρσέλ Προυστ αναζητούσε το χαμένο χρόνο με νοσταλγία, με αγάπη, με πόνο και με υπέροχο λογοτεχνικό λόγο. Ο σκηνοθέτης Λάκης Παπαστάθης, αναζητά κάτι άλλο, μια εικόνα ίσως, που, ενώ έχει "χαθεί" θα εμφανιστεί. Την Παρασκευή, και κάθε Παρασκευή, την ίδια πάντα ώρα, στις 21.00 από την ΕΤ-2, ο νέος κύκλος της σειράς "Αναζητώντας τη χαμένη εικόνα" ξετυλίγει μπροστά μας μια πολύχρωμη ανθοδέσμη, μια ανθολογία του νεότερου ελληνικού κινηματογράφου από το 1970 και μετά. Κάθε εκπομπή έχει ένα θεματικό άξονα. Στην εκπομπή της Παρασκευής, που έχει τίτλο "Γονείς και παιδιά",περιλαμβάνει αποσπάσματα από τις εξής ταινίες:

"Ταξίδι στα Κύθηρα" του Θόδωρου Αγγελόπουλου (1984). Από την εξαιρετική αυτή ταινία θα δούμε το απόσπασμα του εορταστικού τραπεζιού που περιμένει να τιμήσει τον πολιτικό πρόσφυγα που επιστρέφει ύστερα από 32 χρόνια. Λίγο μετά την πρώτη τους συνάντηση, η γυναίκα του κλειδώνεται στην κουζίνα και εκείνος φεύγει. Ο γιος του τον ακολουθεί. Ο γέρος πηγαίνεισ' ένα φτηνό ξενοδοχείο στο σταθμό Λαρίσης, που φαίνεται να το γνωρίζει από παλιά...

"Το προξενιό της Αννας" του Παντελή Βούλγαρη (1972). Θα δούμε την Αννα την ώρα που αποχαιρετά τη μάνα της στο σταθμό. Τη μάνα, που ήρθε από το χωριό στην Αθήνα για να πείσει το παιδί της να κάνει υπομονή για χάρη της άχρηστης και αχάριστης οικογένειας που υπηρετεί.

"Η Τιμή της αγάπης" της Τώνιας Μαρκετάκη (1984), κινηματογραφική μεταφορά του μυθιστορήματος του Κ. Θεοτόκη. Κέρκυρα αρχές του αιώνα. Η Ειρήνη κλέβεται με τον αγαπημένο της, που θα την εγκαταλείψει λίγο αργότερα γιατί η μάνα της δεν του έδωσε την προίκα που του έταξε! Η μάνα της Ειρήνης μετανιωμένη έρχεται στην κόρη και προσπαθεί να σώσει την τιμή της οικογένειας...

"Λούφα και παραλλαγή" του Νίκου Περάκη (1984). Μια τυπική Ελληνίδα μητέρα τρέχει με τα ταπεράκια πίσω από το γιο της, που είναι φαντάρος...

"Λευτέρης Δημακόπουλος" του Περικλή Χούρσογλου (1993). Ο κεντρικός ήρωας της ταινίας μετακομίζει στην Αθήνα για να ετοιμαστεί για τις εισαγωγικές εξετάσεις. Ο θείος του, που ζει στο Μεσολόγγι δεν εγκρίνει τον δεσμό που έχει με μια κοπέλα και της μιλά προσβλητικά στο τηλέφωνο. Ο Λευτέρης πηγαίνει στο Μεσολόγγι και τσακώνεται άγρια με το θείο του, που τον έχει σαν πατέρα, ενώπιον όλων.

"Η Ρεβάνς" του Νίκου Βεργίτση (1983). Εδώ, ο ήρωας της ταινίας επισκέπτεται το πατρικό του σπίτι στην επαρχία και τσακώνεται με τον πατέρα του.

"Οι τεμπέληδες της εύφορης κοιλάδας" (1983). Μια αστική βίλα στην εξοχή. Ενας πατέρας και οι τρεις γιοι του απολαμβάνουν τα καλά μιας γερής κληρονομιάς που τους επιτρέπει να μην ξαναδουλέψουν ποτέ και να "βολεύονται" με μια μικρή κοπελίτσα που έχουν για τις ανάγκες του σπιτιού και όχι μόνον... Μονάχα ο μικρός γιος θέλει να ξεφύγει από την κατάπτωση και τον εξευτελισμό και αποφασίζει να... αποδράσει. Θέλει να σπουδάσει και να εργαστεί. Πατέρας και αδέλφια στρέφονται εναντίον του.