Η πλειοψηφία των εντύπων που υποστηρίζουν με πρωτόγνωρο και προκλητικό φανατισμό (τουλάχιστον για τα δικά μας δεδομένα) τη σοσιαλνεοφιλελεύθερη κυβέρνηση Σημίτη, είναι λογικό να αποτελεί τον ντελάλη των μεθεπόμενων Ολυμπιακών Αγώνων. Οχι φυσικά για το... αθάνατο πνεύμα, αλλά για το "μπεζαχτά", αφού μεταξύ τους θα μοιραστούν οι εργολαβίες, οι προμήθειες και τα συναφή. Ιστορίες γνωστές και χιλιοειπωμένες. Το αστείο είναι ότι συχνά - πυκνά εμφανίζουν συγκριτικούς πίνακες με τα "πλεονεκτήματα" που διαθέτουμε έναντι άλλων "ανταγωνιστριών" πόλεων. Μελετώντας τους κανείς, είναι σίγουρο ότι θα καταλήξει στο συμπέρασμα, ότι μιλάνε γι' άλλη πόλη κι όχι για την Αθήνα. Τι να πρωτοπεί κανείς;

Για το νέφος που θα εξαφανιστεί (σ. σ. από το 1981 το εξαφανίζει το ΠΑΣΟΚ, αλλά αυτό δε λέει να μας αποχωριστεί). Για τις άνετες και γρήγορες συγκοινωνίες μας (πώς θα γίνει αυτό άραγε; ). Για την άριστη υποδομή μας (καλό ανέκδοτο). Για τις τηλεπικοινωνίες μας (εδώ πια γελά κι ο κάθε πικραμένος, τη στιγμή που μια ολιγόλεπτη βροχή ή μια ονομαστική γιορτή, είναι ικανή να μπλοκάρει το τηλεφωνικό δίκτυο). Μέχρι και για το περιβάλλον μάς μιλάνε οι μπαγάσηδες (της Επιτροπής), όταν την ίδια στιγμή σχεδιάζουν να ξεπαστρέψουν Μαραθώνα, Πάρνηθα και Φάληρο. Οντως πλεονεκτούμε. Αλλά τα πλεονεκτήματα βρίσκονται στο ραγιαδισμό, στην εξάρτηση, στην ενδοτικότητα, στην υποτέλεια, στον καρπαζοεισπρακτισμό και στις μίζες.

Σ' όλα αυτά παίρνουμε (-ουν) Αριστα. Στα άλλα δε συζητάμε ούτε για τη βάση...

ΟΙΚΟΑΛΙΕΥΜΑΤΑ

Στο πολυσυζητημένο και πολυδιαφημισμένο αεροδρόμιο Σπάτων. Εργατικό ατύχημα στο μεγαλύτερο εργοτάξιο της χώρας απέδειξε, ότι ούτε ένα ασθενοφόρο δεν υπήρχε! Στα πλαίσια του εκσυγχρονισμού ίσως...

Από τη δεκαετία του εξήντα η Ινδία - η χώρα αυτή των 960 εκατ. κατοίκων, με τα 600.000 χωριά όπου ζει το 70% του πληθυσμού της - έχει κάνει ευρεία χρήση της ηλιακής ενέργειας. Την ίδια στιγμή στην "αναπτυγμένη" Ελλάδα, λίγα χρόνια πριν το 2000, ελάχιστα βήματα έχουν γίνει προς δόξα των "εφτά αδελφών".

Οι φήμες που φέρουν τον υπουργό ΠΕΧΩΔΕ απομακρυνόμενο από το κυβερνητικό σχήμα, πληθαίνουν. Και μεις τι θα γίνουμε χωρίς τον "οραματιστή" της Αθήνας του φωτός και της Ελλάδας του σοσιαλισμού;

ΚΑΙ ΟΙΚΟΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ

Σήμερα δε θα μιλήσουμε για κάποιο βιβλίο ή περιοδικό, αλλά για μια εκπαιδευτική βιντεοκασέτα των εκδόσεων "ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ" που εξετάζει τέσσερα είδη από τον πλούτο της βιοποικιλότητας. Ας ξεκινήσουμε με τη λαμπρίτσα που είναι από τα πιο συμπαθητικά πλάσματα και τη συναντάμε σε πάρκα και κήπους. Κόκκινη με μαύρες βούλες, ελάχιστοι γνωρίζουμε, ότι για να πάρει τημορφή αυτή, περνά από το στάδιο του μικρού "σκουληκιού", και της χρυσαλλίδας. Και κάτι ακόμα: Τρέφεται με βλαβερά για τα φυτά έντομα. Παρόμοια γενετική διαδικασία, περνά η πεταλούδα με τις χιλιάδες αποχρώσεις, η παρουσία της οποίας πράγματι κοσμεί δάση (σ. σ. το γνωστό δάσος στη Ρόδο) και κήπους. Δυστυχώς φυτοφάρμακα και πυρκαγιές έχουν μειώσει σημαντικά τον πληθυσμό της στην Ελλάδα.

Η αράχνη, νύχτα και μέρα υφαίνει με μεγάλη τεχνική, από τον ιστογόνο αδένα της, τον ιστό της. Ετσι εξασφαλίζει την τροφή της από διάφορα έντομα που περνούν απ' την περιοχή της. Στα σπίτια μας καταστρέφουμε - για λόγους αισθητικής - τους ιστούς. Ομως ιδιαίτερα στην επαρχία είναι χρήσιμοι γιατί μάς απαλλάσσουν από πολλά ανεπιθύμητα ζωύφια.

Τέλος η βιντεοκασέτα εξετάζει την ακρίδα, ένα αντιπαθητικό είδος που μοιάζει με τέρας και συχνά η ομαδική παρουσία του καταστρέφει αγροτικές καλλιέργειες. Ολα τα παραπάνω παρουσιάζονται μ' ένα εκπληκτικό και εντυπωσιακό τρόπο. Κι όχι μόνο για μικρούς μέχρι 8 ετών όπως αναγράφεται στην ετικέτα, αλλά και για μεγάλους μέχρι 80...

Μπορεί τα τρακτέρ να έφυγαν από τα αγροτικά μπλόκα στο θεσσαλικό κάμπο και ο κ. καθηγητής να δέχτηκε τη συνεύρεσή του με τους πραγματικούς αγρότες(κι όχι τους γιαλαντζί, διορισμένους χαρτογιακάδες, που η μόνη επαφή τους με τους αγρούς έγινε μέσω σχολικών βιβλίων). Ομως, τα πραγματικά προβλήματα της αγροτικής οικονομίας είναι αδύνατον να επιλυθούν, όσο υπάρχουν οι συγκεκριμένες "ρότες" της ΚΑΠ και της ΓΚΑΤΤ.

Πολλοί αυτό το θεωρούν συνθηματολογικό. Ομως, μια γρήγορη επισκόπηση στο αγροτικό μοντέλο, που έχει επιλέξει η ΕΕ, είναι αρκετή για να δείξει το μέλλον, που επιφυλάσσεται στους αγρότες. Τα περισσότερα στοιχεία είναι παρμένα από τη μελέτη της Greenpeace Ολλανδίας "Green fields, Grey Future: E. C. Agriculture at the Grossroads", που πρόσφατα μεταφράστηκε και κυκλοφόρησε στα ελληνικά (εμπλουτισμένο με νέα στοιχεία), από τις εκδόσεις "ΝΕΦΕΛΗ", και με τον τίτλο "Πράσινες πεδιάδες με σκοτεινό μέλλον".

Τα βασικά χαρακτηριστικά της ευρωπαϊκής Γεωργίας, όπως διαμορφώθηκαν από την ΚΑΠ, ήταν η εξειδίκευση,η εκμηχάνιση,η αύξηση των δραστηριοτήτων,οι μεγάλες εξωτερικές εισροές και τελευταία η γενετική μηχανική.Με πιο απλά λόγια προσδιοριζόταν το ποια, πού και πόσα φυτικά και ζωικά προϊόντα θα παραχθούν, η ευρεία χρήση λιπασμάτων - φυτοφαρμάκων και ζωοτροφών, οι μονοκαλλιέργειες που συνοδεύονται από εξάντληση φυσικών πόρων κτλ.

Παρά τα όσα μας λένε, η υπέρμετρη ανάπτυξη της γεωργικής παραγωγής δεν ευνοεί το γεωργικό τομέα.Οσο κι αν αυτό φαίνεται αντιφατικό θα το εξηγήσουμε παρακάτω. Ενα μεγάλο ποσοστό της συνολικής δαπάνης για αγροτικά προϊόντα απορροφάται, πλέον, από μη γεωργικές οικονομικές δραστηριότητες.

Στη Γερμανία λ. χ. τη δεκαετία του '50 το 75% κάθε μάρκου, που ξοδευόταν για τρόφιμα, πήγαινε στα αγροκτήματα. Τη δεκαετία του '80 το ποσοστό αυτό είναι μόλις 20%!!!

Παρ' όλο που οι δαπάνες της ΚΑΠ τριπλασιάστηκαν την περίοδο 1980 - 1990 το μέσο εισόδημα των αγροτών το 1990 είναι το ίδιο μ' αυτό του 1980 και να προσθέσουμε ότι οι απασχολούμενοι (ενεργός πληθυσμός) στον πρωτογενή τομέα το 1970 - 1987 μειώθηκαν κατά 50%. Οι μεγάλες καλλιέργειες,ενώ αντιπροσωπεύουν το 20% των εκτάσεων, απορροφούν το 80% των χρημάτων της ΚΑΠ. Ομως, οι ανισότητες έχουν κι άλλη διάσταση. Το αγροτικό εισόδημα του Νότου είναι το 1/3 του Βορρά. Ολλανδία - Δανία - Βέλγιο έχουν διπλάσιο (αγροτικό) εισόδημα απ' το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ενωσης (σ. σ. φυσικά κι εκεί υπάρχουν οι διαφοροποιήσεις μεταξύ μικρών και μεγάλων καλλιεργητών).

Μια από τις κύριες "φροντίδες" της ΕΕ είναι οι χημικές βιομηχανίες, που εξειδικεύονται στα φυτοφάρμακα (Rhone - Poulenc, Ciba Geigy, Bayer, Hoechst) και που το 1990 αποκόμισαν κέρδη 10,8 δισ. ECU και τα λιπάσματα (Norsk Hydro, BASF, Grante Parroisse, Enimont) με κέρδη 7,3 δισ. ECU. Οι εταιρίες αυτές το τελευταίο διάστημα προμηθεύουν σπόρους και παράγωγα γενετικής μηχανικής.Στην Ολλανδία τρεις εταιρίες ελέγχουν το 70% των γεωργικών σπόρων. Τεράστια είναι τα κέρδη των βιομηχανιών τροφίμων. Στην Αγγλία το 90% των μπιζελιών - φασολιών ελέγχεται από συγκεκριμένες βιομηχανίες που έχουν "συμβληθεί" με τους παραγωγούς. Η αύξηση της παραγωγικότητας απαιτεί μεγαλύτερες επενδύσεις.Το 1960 - 1985 το επενδυμένο κεφάλαιο στο Βέλγιο αυξήθηκε 550%. Ομως η δανειακή επιβάρυνση των αγροκτημάτων έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις, φτάνοντας το 40% περίπου του καθαρού εισοδήματος.

Η γεωργία έχει πάψει να είναι επικερδής για πολλούς, που οδηγούνται στις πόλεις. Πολλά αγροκτήματα χρεοκοπούν εξαιτίας της αδυναμίας να εξοφλήσουν τόκους και δάνεια. Η αγροτική πολιτική της ΕΕ υλοποιείται χάριν των λίγων, θίγοντας τους πολλούς. Η γεωργία έχει πάψει να είναι υπόθεση των αγροτών και έχει περάσει κάτω από τον πλήρη έλεγχο ενός τεράστιου έξω - γεωργικού δικτύου οικονομικών δραστηριοτήτων.Η επιβίωση των μικροκαλλιεργητών βρίσκεται πάνω στην κόψη του ξυραφιού. Να αναφέρουμε στο σημείο αυτό δυο παραδείγματα που δείχνουν τον "ορθολογισμό" της ΕΕ, που τόσο θαυμάζουν οι δικοί μας εκσυγχρονιστές (πάσης απόχρωσης) και οι νεοφιλελεύθεροι ευρωλάγνοι. Το 1991 η εξαγωγή 100.000 τόνων βοδινού κρέατος προς τη Βραζιλία απέφερε 310 εκατομμύρια ECU!! Την ίδια στιγμή οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι πλήρωσαν, με τη μορφή επιδοτήσεων στο κρέας, 320 εκατομ. ECU! Ας μην ξεχνάμε και τη ζημιά για τους βοσκότοπους στον Αμαζόνιο, για να εισαχθούν στην Ευρώπη (και τις ΗΠΑ) ζωοτροφές.

Το δεύτερο παράδειγμα αφορά τις επιδοτήσεις που δόθηκαν για την επαναφύτευση των αμπελώνων, την ίδια στιγμή που παίρνονται μέτρα για την κατάργηση των υπαρχουσών καλλιεργειών, με στόχο τη συγκράτηση των τιμών.

Το γεωργικό μοντέλο της ΚΑΠ έχει όμως και τεράστιες επιπτώσεις στο περιβάλλον. Η καταστροφή των υδάτινων πόρων, η οποία οφείλεται στις εντατικές καλλιέργειες. Οι περιοχές με τη μεγαλύτερη ρύπανση από νιτρικά άλατα είναι αυτές όπου η γεωργία είναι εντατική. Δανία, Γερμανία, Ολλανδία ανήκουν στις χώρες που έχουν το μεγαλύτερο πρόβλημα. Στην Αγγλία η κτηνοτροφία ευθύνεται για το 30% της ρύπανσης των υδάτων. Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει σαφές ότι η βιομηχανική γεωργία και η κτηνοτροφία αποτελούν σοβαρή πηγή ατμοσφαιρικής ρύπανσης.Το μεθάνιο είναι λ. χ. ένα αέριο που συμβάλλει στο φαινόμενο του θερμοκηπίου (σ. σ. η γεωργία ευθύνεται για το 45% των εκπομπών του αερίου αυτού). Επίσης το υποξείδιο του αζώτου με τις ίδιες επιπτώσεις, που προέρχεται από τα λιπάσματα, όπως και ηαμμωνία.Η σημερινή μορφή γεωργίας καταναλώνει τεράστιες ποσότητεςενέργειας,τόσο για τη χρήση των μηχανών, όσο και για την παραγωγή των εισροών (ζωοτροφές, λιπάσματα, φυτοφάρμακα). Το 80% της ενέργειας αυτής προέρχεται από παράγωγα πετρελαίου. Το έδαφος ως γνωστόν συνιστά βασικό πόρο της αγροτικής παραγωγής. Κι όμως η βιομηχανική γεωργία διαβρώνει χιλιάδες τόνους επιφανειακής γης. Εχει υπολογιστεί ότι 25 εκατ. εκτάρια εδάφους των χωρών της ΕΕ απειλούνται με διάβρωση. Σήμερα τα μισά από το σύνολο των ζωικών και φυτικών ειδών στην ήπειρό μας τελούν υπό εξαφάνιση, είτε είναι απειλούμενα. Ολες οι έρευνες αναφέρουν ως μια βασική αιτία τη βιομηχανική γεωργία. Τα τελευταία 30 χρόνια εξαφανίστηκαν 130 φυτικά είδη, αν υπολογίσουμε ότι κατά μέσον όρο, για ένα φυτικό είδος που εξαφανίζεται προκαλείται εξαφάνιση 10 - 12 ζωικών ειδών, καταλαβαίνουμε σε ποια κατάσταση βρισκόμαστε. Ομως τα προβλήματα δε σταματούν εδώ, γι' αυτό θα συνεχίσουμε και στο επόμενο σημείωμα.