ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 16 Μάρτη 1997
Σελ. /48
ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Μαρίνος Αντύπας, ήρωας και μάρτυρας της αγροτιάς

Το τρίτο μέρος από σειρά τριών άρθρων του Γιάννη Κορδάτου, που δημοσιεύτηκαν τον Αύγουστο του 1947 στην εφημερίδα του Αγροτικού Κόμματος Ελλάδας "Νέος Δρόμος"

Η εισήγηση του Αντύπα στο θείο του Σκιαδαρέση να αγοράσει τσιφλίκι πραγματοποιήθηκε κι έτσι ο Σκιαδαρέσης έγινε μεγαλοκτηματίας στη Θεσσαλία. Συνεταιρίστηκε μάλιστα με τον Αρ. Μεταξά κι αγόρασαν μαζί ένα τσιφλίκι στον Πυργετό της Λάρισας. Ο Μεταξάς ήταν αυλικός και σαν άνθρωπος του Παλατιού ήταν αντιδραστικός, γι' αυτό οι κολλίγοι του Πυργετού, που θάρρεψαν πως τα νέα αφεντικά τους θα ήταν καλύτερα, γελάστηκαν. Είναι αλήθεια πως ο Μαρίνος(Αντύπας) διορίστηκε από τον Σκιαδαρέση επιστάτης του τσιφλικιού, δεν μπόρεσε όμως να αλλάξει την κατάσταση και να κάνει ανθρωπινότερη τη ζωή των κολλιγάδων. Ο Μεταξάς ήταν σκυλί λυσσασμένο. Θαρρούσε πως είχε μπροστά του κτήνη και γι' αυτό φέρνονταν πάντα σατράπικα και άγρια. Ετσι, άρχισαν μεγάλες γκρίνιες. Ο Αντύπας ήθελε τον κολλίγα άνθρωπο, ο Μεταξάς ήταν εκμεταλλευτής που κοίταζε να ρουφήξει όχι μόνο τον ιδρώτα των κολλιγάδων, αλλά και το αίμα τους. Εννοείται πως ο Αντύπας δεν υποχώρησε, γύριζε στα γύρω χωριά και έκανε αγροτική προπαγάνδα. Εκανε διαλέξεις και παντού όπου πήγαινε με τα λόγια του και την προπαγάνδα καλούσε τους σκλάβους των τσιφλικάδων να σηκωθούν και να ζητήσουν τα δίκαιά τους.

"Τα χωράφια - τόνιζε - είναι δικά σας. Τα έχουν κλέψει και τα έχουν πάρει με τη βία και με ατιμίες από τους πατεράδες σας και τους παππούδες σας. Δε λέω να τα πάρετε και να μην δώσετε μια πεντάρα στα αφεντικά σας, όχι, να τους πληρώσετε εκείνο που αξίζουν τα χωράφια, να δώσετε μια δίκαιη αποζημίωση...".

Η προπαγάνδα αυτή έπιασε. Πριν απ' τον Αντύπα, ο δικηγόρος, του Βόλου, Σοφοκλής Τριανταφυλλίδης, έγραφε τα ίδια στην εφημερίδα του "Πανθεσσαλική". Ετσι υπήρχαν στην περιοχή Λάρισας εδώ κι εκεί πυρήνες αγροτιστών και φιλοαγροτών, που προπαγάνδιζαν την απαλλοτρίωση των τσιφλικίων. Ο Αντύπας, όμως, στην περίοδο αυτή ήταν σα να πούμε ο ηγέτης που ύψωνε θαρραλέα τη φωνή του και με την προπαγάνδα του ξεσήκωσε την αγροτιά. Η τέτοια δράση του Αντύπα ήταν φυσικό να καταταράξει τους τσιφλικάδες. Στη Λάρισα, στα μεγάλα καφενεία, είχε γίνει πολλές φορές λόγος για την εξεγερτική προπαγάνδα του Αντύπα. Οι τσιφλικάδες μαζεύονταν και τα έλεγαν, τελειώνοντας πάντα με σκεπτικισμό: "Αυτός ο επιστάτης του Σκιαδαρέση θα μας ανάψη φωτιά. Πρέπει να πάρουμε τα μέτρα μας. Αν δε φύγει απεδώ ο Αντύπας, θα τα έχουμε σκούρα του χρόνου και του παραχρόνου. Ο Σκιαδαρέσης μάς έβαλε μεγάλο μπελά στο κεφάλι".

Σύμφωνος μαζί τους ήταν και ο Μεταξάς, που διαρκώς μουρμούριζε και σαλεύοντας τις φρυδάρες του, έλεγε: "Μωρέ αυτό το βρωμόσκυλο θέλει ξεπάστρεμα".

***

Στο αναμεταξύ και οι πολιτικοί της Λάρισας άρχισαν να ανησυχούν. Αν οι αγρότες άνοιγαν τα μάτια τους θα 'χαναν τους ψήφους. "Πρέπει λοιπόν να σταματήσει το κακό, έλεγαν. Δε φτάνει ο Τριανταφυλλίδης, που με τη φυλλάδα του φούσκωσε τα μυαλά των κολλιγάδων, ήρθε τώρα κι αυτός ο παλιοκερατάς ο Κεφαλλονίτης (Αντύπας) για να μας χαλάση τον τόπο με το σοσιαλισμό του". Ο Αγαμέμνων Σχλήμαν μάλιστα, βουλευτής της Αγυιάς, άνθρωπος και αυτός του Παλατιού, πήρε την πρωτοβουλία στην κίνηση αυτή και πήγε στο Νομάρχη και παραπονέθηκε. "Δεν μπορεί μπροστά στα μάτια μας ένας Κεφαλλονίτης να κηρύττει την επανάσταση, πρέπει να ληφθούν μέτρα εναντίον του Αντύπα. Ο ποινικός νόμος σας παρέχει το δικαίωμα να ενεργήσετε. Προκαλεί τους αγρότες εις στάσιν, συνεπώς η ενέργειά του αυτή προβλέπεται και τιμωρείται από τον ποινικόν νόμον".

Ο Νομάρχης αναγκάστηκε να συμμορφωθεί με τις υποδείξεις του Σχλήμαν. Κάλεσε λοιπόν τον Αντύπα και του έκανε παρατηρήσεις και μάλιστα μέσα στην πλατεία. Ο Αντύπας όμως δεν πτοήθηκε κι όταν έμαθε ποιος ήταν εκείνος που έβαλε φυτίλια στο Νομάρχη μια και δυο μπαίνει στο τρένο και πηγαίνει στην Αθήνα. Την άλλη μέρα βρέθηκε μπροστά στου Ζαχαράτου και είδε τον Σχλήμαν να κάνει βόλτες στην πλατεία. Στα ίσια πηγαίνει κατεπάνω του και τόνε σταματά και του λέει:

- Εμαθα κύριε Σχλήμαν, πως εσείς εβάλατε το Νομάρχη Λαρίσης να με καλέσει και να μου κάνει παρατηρήσεις, για τη φιλαγροτική προπαγάνδα που κάνω. Σας καλώ να μου απαντήσετε εάν πράγματι το εκάνατε αυτό...

Ο Σχλήμαν απάντησε ταραγμένος:

- Σας παρακαλώ, αφήστε με ήσυχον.

Ο Αντύπας όμως δεν ήταν από κείνους που υποχωρούν. Ενα ηχηρό ράπισμα ηκούσθη και με μια γροθιά ο Σχλήμαν έκανε μια μεγάλη τούμπα στην πλατεία. Εγινε φυσικά δίκη, γιατί ο Σχλήμαν υπέβαλε μήνυση στον Εισαγγελέα. Η δίκη αυτή προκάλεσε πολύ ενδιαφέρον, γιατί ο Αντύπας πήγε αποφασισμένος όχι να απολογηθή, αλλά να κατηγορήση.

****

- Δεν είμαι, τόνισε στην απολογία του, στοιχείον κακοποιόν και ταραξίας. Είμαι παιδί του λαού, που συγκινήθηκε διά την οικτρά κατάστασιν των αγροτών της Θεσσαλίας. Εκεί κάτω, κύριοι δικασταί, η κατάστασις είναι άθλια και η εικών του κάμπου άθλια. Ελληνες αδελφοί μας, γυμνοί και κάτισχνοι, εφ' ων τα οστά μόνον και η επιδερμίς προσκολλώνται, χρησιμεύουν ως φορτηγά ζώα των ημεδαπών τυράννων... Ηρχισα λοιπόν και έργω και λόγω παρέχων εις τους χωρικούς πάσαν ευκολίαν, απαλλάσσων τούτους από τας δουλικάς αγγαρείας, ας καθιέρωσεν ή τετρακοσιετής τυραννία των Τούρκων και εξηκολούθησε συνεχίζουσα λίαν ασυστόλως η τεσσαρακονταετής των Ελλήνων τσιφλικούχων απληστία... Ο μηνυτής μου, Γερμανός την καταγωγήν και άνθρωπος των τσιφλικούχων, με κατηγόρησε εις τον Νομάρχην Λαρίσης ως δημεγέρτην, στασιαστήν και ταραξίαν. Η καταγγελία ήτο ψευδής. Εις τους αγρότας ωμίλησα πολλάκις αλλ' όχι ως στασιαστής. Ωμίλησα ως ανθρωπιστής και κοινωνιστής. Τους υπέδειξα ότι δύναται να διεκδικήσουν τα δικαιώματά των και ότι τα τσιφλίκια είνε η γη των προγόνων των, η βιαίως και ατίμως περιελθούσα εις την κατοχήν των μπέηδων και πασάδων αρχικώς και ακολούθως μεταβιβασθείσα εις τυράννους φέροντας ελληνικά ονόματα, αλλά ψυχήν ανθρωπομόρφων θηρίων... Καταδικάσατε, κύριοι δικασταί αυστηρώς τον κατηγορούμενον Αντύπαν, αλλ' αθωώσατε ασμένως τον συνήγορον της εργασίας και της προόδου.

Φυσικά, οι δικασταί δεν αθώωσαν τον Αντύπαν. Τον καταδίκασαν σε 20 μέρες φυλακή. Εννοείται ότι ο Αντύπας άμα γύρισε στον κάμπο της Λάρισας έγινε πιο ορμητικός. Αυτή τη φορά η προπαγάνδα του ήταν πιο ζωντανή και πιο απροκάλυπτη. Γι' αυτό, άρχισε, νέος αναβρασμός ανάμεσα στους αγρότες, που έδειχνε πως σχηματιζόταν αγροτική συνείδηση. Αυτό το είχαν καταλάβει οι τσιφλικάδες και βάλθηκαν να ξεκάνουν τον Αντύπα, που τον θεωρούσαν επικίνδυνο, υποκινητή.

- Πρέπει να το ξεμπερδέψουμε λέγανε, πριν σηκώσει τους κολλιγάδες στο ποδάρι.

Και πρώτος απ' όλους πλειοδοτούσε ο Αρ. Μεταξάς, που ο Αντύπας πολλές φορές τον είχε βάλει στη θέση του και τον είχε εξευτελίσει μπροστά στους κολλιγάδες για τα αυταρχικά και τυραννικά του φερσίματα. Για τα εγκληματικά σχέδια των τσιφλικάδων βρέθηκε το πειθήνιο και εκτελεστικό όργανο. Αυτό ήταν ο Γιάννης Κυριακός, επιστάτης έμπιστος του Αρ. Μεταξά, ένα τομάρι από κούνια από κείνα που πουλούν τη συνείδησή τους. Το σχέδιο της δολοφονίας του Αντύπα καταστρώθηκε καλά. Επρεπε να βρεθή κάποιος σοβαρός λόγος που να δικαιολογήσει στην κοινή γνώμη και στο δικαστήριο τη δολοφονία. Συμφωνήθηκε λοιπόν να πη ο Κυριακός "πως σκότωσε τον Αντύπα γιατί επετέθη κατά της γυναικός του με σκοπό να τη βιάση". Ετσι τη νύχτα της 8 προς της 9 Μάρτη του 1907 ο Κυριακός, κρυμμένος σε κάποια γωνιά πυροβόλησε τον Αντύπα και τον άφησε στον τόπο. Οπως ήταν επόμενο, ο Κυριακός κάθησε λίγους μήνες φυλακή και στη δίκη αθωώθηκε. Οι ένορκοι, άλλοι πληρώθηκαν και άλλοι επηρεάστηκαν από τους τσιφλικάδες και αθώωσαν τον δολοφόνο. Δε θέλει ρώτημα πως η δολοφονία του Αντύπα έκανε μεγάλη εντύπωση στην Αθήνα και στον Πειραιά, όπου ήταν πολύ γνωστός.

Οι εφημερίδες "Ακρόπολις", "Σκρίπα", "Αστυ" και "Αστραπή" αφιέρωσαν άρθρα και έγραψαν νεκρολογίες, ενώ στη Λάρισα, όπου μεταφέρθηκε από τον Πυργετό το φέρετρο του αγροτικού ηγέτη, έγινε λαϊκό προσκύνημα. Χιλιάδες κόσμου παρελάσανε από το ξενοδοχείο "Μουστάκα", όπου είχε τοποθετηθεί το λείψανο. Στον Πειραιά, μάλιστα, τα εργατικά σωματεία του κάνανε μνημόσυνο. Για πολύν καιρό γινόταν πολύ λόγος για τον Αντύπα και τη δράση του. Κι αλήθεια, ο σπόρος που έσπειρε δεν πήγε χαμένος. Καιρός όμως είναι ο Θεσσαλικός κάμπος να τιμήση τη μνήμη του στήνοντας στον Πυργετό την προτομή του.



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ