Το ανθρώπινο δυναμικό μιας χώρας αποτελεί το βασικότερο παράγοντα ανάπτυξής της. Αν κι όλοι το παραδέχονται, ελάχιστη σημασία δίνεται από τους εκάστοτε κυβερνώντες. Μόνο κορόνες ξέρουν να εκστομίζουν προεκλογικά για τη "τη χρυσή νεολαία" ή τα "περήφανα γηρατειά", τις οποίες ξεχνούν αμέσως μετά τις εκλογές. Ας εξετάσουμε συνοπτικά τη κατάσταση της χώρας μας μ' αφορμή τη ΠαγκόσμιαΜέρα Γηρατειών, που ήταν πριν τρεις μέρες.

Στον πίνακα που δημοσιεύουμε εμφανίζονται οι γάμοι - γεννήσεις - θάνατοι από το 1970 - 1992, σύμφωνα με τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας. Από τη διαφορά θανάτων και γεννήσεων προκύπτει μια αύξηση 0,23%, που είναι από τις χαμηλότερες της Ευρώπης. Δεν είναι λίγοι οι επιστήμονες, που υποστηρίζουν την επερχόμενη γήρανση του πληθυσμού,υπό την έννοια της αύξησης της γεροντικής ομάδας σε βάρος των νέων. Να σημειώσουμε ότι περιοχές, όπως η Ευρυτανία, η Χίος, η Φωκίδα, η Λακωνία, η Σάμος, η Λέσβος κ.ά. παρουσιάζουν το φαινόμενο οι θάνατοι να υπερτερούν των γεννήσεων. Σημαντικό ρόλο έπαιξε η μετανάστευση της περιόδου 1950 - 1970, που, ενώ χαρακτηρίστηκε από τους αστούς οικονομολόγους ως "ευλογία Θεού" στην πράξη λειτούργησε ως πραγματική αφαίμαξη, στέλνοντας πάνω από μισό εκατομμύριο άτομα μικρών ηλικιών στο εξωτερικό. Το 1951 τα άτομα άνω των 65 ετών ήταν 500.000. Τριάντα χρόνια μετά ξεπερνούν το 1.350.000.

Η υπογεννητικότητα συχνά - πυκνά αναφέρεται ως μια από τις αιτίες που δημιουργούν σοβαρά προβλήματα στους πιο απίθανους τομείς. Από τη μείωση του αριθμού των στρατευσίμων, μέχρι τη μείωση της κατανάλωσης και κατά συνέπεια των επενδύσεων, άρα την οικονομική ύφεση!! Οσον αφορά το συγκεκριμένο δείκτη, τα πράγματα δεν είναι τόσο τραγικά, όπως τουλάχιστο μας τα εμφανίζουν. Σχεδόν οι μισές ευρωπαϊκές χώρες έχουν χαμηλότερο ποσοστό πληθυσμιακής αύξησης από την Ελλάδα και οι υπόλοιπες λίγο παραπάνω από εμάς. Στις αιτίες της υπογεννητικότητας μπορούμε να αναφέρουμε την παντελή απουσία κοινωνικής πολιτικής,το υψηλό ποσοστό ανεργίας,τις διακρίσεις σε βάρος των ανύπαντρων μητέρων,το νέο τρόπο ζωής,την έλλειψη βρεφονηπιακών σταθμών,και την ανυπαρξία φορολογικών ελαφρύνσεων στα νέα ζευγάρια.Ετσι από τη μια υπάρχει η υποκριτική κινδυνολογία από τους "επαγγελματίες ανησυχούντες" για τη μείωση των γεννήσεων κι από την άλλη δε γίνεται απολύτως τίποτα για το αντίθετο. Πρόσφατα είναι τα γεγονότα με την περικοπή των επιδομάτων στις πολύτεκνες μητέρες. Οσο για τη μείωση των στρατιωτών και τους εκ βορρά και εξ ανατολών κινδύνους είναι άνευ περιεχομένου, αφού είναι παγκοίνως γνωστό ότι οι μεγαλύτεροι στρατοί μπορούν να αντιμετωπιστούν με υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο - φρόνημα και καλύτερη τεχνολογία. Απόδειξη για το δεύτερο το Βιετνάμ και η Κούβα και γιατην τρίτη το Ισραήλ.

Η μείωση της γονιμότητας έχει εδραιωθεί στα ελληνικά ζευγάρια. Χαμηλότερο ποσοστό εμφανίζεται στην Αθήνα. Οι λόγοι είναι κοινωνικοοικονομικοί και, σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, περιβαλλοντικοί (σ.σ. μειωμένη ισχύς του ανδρικού σπέρματος λόγω της ρύπανσης βλ. ΝΕΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ τ. 149). Το ποσοστό εργαζομένων γυναικών είναι μεγαλύτερο στην πρωτεύουσα, κάτι που συνδέεται αρνητικά με τη γέννηση παιδιών, όπως επίσης και το υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο που δρα αποτρεπτικά στα πολλά παιδιά. Οι σύγχρονες τάσεις είναι για ένα παιδί κατά ζευγάρι (καθαρά για οικονομικούς λόγους) και συχνά για κανένα. Χρειάζονται σαφώς μέτρα υπέρ των γυναικών στην αγορά της εργασίας και οικονομική ενίσχυση των φτωχών ζευγαριών. Μεγάλη οικογένεια στις σημερινές συνθήκες λιτότητας είναι αδύνατο, όσα κι αν προπαγανδίζουν τα φυλλάδια του υπουργείου "Πρόνοιας".

Η Ελλάδα, πάντως, έχει σταθεροποιήσει τον πληθυσμό της μαζί με άλλες χώρες όπως η Γερμανία, Ιταλία, Ουγγαρία, Λουξεμβούργο, Δανία, Τσεχοσλοβακία, Πορτογαλία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Αυστρία και Ισπανία. Η αυξανόμενη αναλογία της γεροντικής ομάδας σε μια κοινωνία, μόνο εχθρικά δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται (σ.σ. κάτι που επιχειρείται από τη σοσιαλνεοφιλελεύθερη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ με τις συντάξεις πείνας και τη περικοπή των φαρμάκων). Ο ιδιότυπος αυτός ρατσισμός ενάντια στην τρίτη ηλικία και τα "εκσυγχρονιστικά επιχειρήματα" της δήθεν επιβάρυνσης των εργαζόμενων από τους συνταξιούχους δεν πρέπει να βρουν πρόσφορο έδαφος. Ο "κοινωνικός αυτοματισμός" μόνο σε φασιστικές συμπεριφορές οδηγεί. Και δεν πρέπει να τις επιτρέψουμε σε καμιά περίπτωση.

ΠΗΓΕΣ

1. Ν. Πολύζος, Δημογραφική πρόκληση

2. Π. Καραδήμας, Εισαγωγή στη Δημογραφία

3. Β. Κουτσογιαννόπουλος, Ιατρική Δημογραφία

4. Α. Γεωργόπουλος, Γη ένας εύθραυστος πλανήτης

5. Ν. Αναστασάτος, Δημογραφική ανάλυση Λέσβου

6. ό.π. Δημογραφική ανάλυση Χίου

Τρία χρόνια πριν το 2000, είναι επιεικώς απαράδεκτο να επανέρχεται συχνά - πυκνά στο προσκήνιο το ψάρεμα με δυναμίτη. Αυτή τη φορά ο λόγος για την επικρατούσα κατάσταση στον Παγασητικό. Οταν μάλιστα τις καταγγελίες κάνουν ψαράδες, τότε καταλαβαίνουμε ότι τα πράγματα είναι σοβαρά. Γιατί πέρα από τα ατυχήματα που πολλές φορές οδηγούν στο θάνατο, καταστρέφουν το βυθό κι εξαφανίζουν τους ιχθυοπληθυσμούς. Μήπως οι έλεγχοι πρέπει να ενταθούν και οι κυρώσεις να γίνουν τόσο αυστηρές, έτσι ώστε να αποτρέπουν τον κάθε ασυνείδητο εγκληματία; Και κάτι ακόμα που αφορά τις λιμενικές κι αστυνομικές αρχές: Ενώ είναι τόσο συνεπείς στην καταστολή των ναυτεργατών - αγροτών -εκπαιδευτικών, είναι παντελώς ανίκανες να ελέγξουν τη διακίνηση τεράστιων ποσοτήτων δυναμίτη...

ΟΙΚΟΑΛΙΕΥΜΑΤΑ

Καλή η ιδέα του Κέντρου Βιβλίου, να τοποθετήσει στο εσωτερικό των λεωφορείων και στις στάσεις, αφίσες με στίχους ποιητών. Τουλάχιστο αυτοί δε χρησιμοποίησαν χασαπόχαρτα. Αν έκαναν κάτι κι από το υπουργείο Συγκοινωνιών για τη βελτίωση του πιο άθλιου συγκοινωνιακού ευρωπαϊκού δικτύου, καλά θα ήταν.

Σε απευθείας σύνδεση το κανάλι των εργολάβων - εκδοτών έδειξε πριν από λίγες μέρες την εισβολή της αστυνομίας σε οίκους ανοχής με στόχο (; ) τις αλλοδαπές εκδιδόμενες. Γιατί αλήθεια δε χρησιμοποιήθηκαν γυναίκες αστυνομικίνες; Και γιατί οι τηλεθεατές θα έπρεπε να δουν τον εξευτελισμό κάποιων γυναικών που έντρομες προσπαθούσαν να κρύψουν τη γύμνια τους από τα όργανα καταστολής και τους ματάκηδες τηλερεπόρτερ; Οπως φαίνεται ο "εκσυγχρονισμός" δεν έχει πάτο.

Πριν μια βδομάδα στο Παρίσι, το Διεθνές Ταμείο για τη Φύση εγκαινίασε μια διεθνή εκστρατεία με έμφαση 232 οικοπεριοχές που η σωτηρία τους ως το 2000 μεταφράζεται με τη διατήρηση του 85% της βιοποικιλότητας. Στο ελληνικό παράρτημα όμως, έχουμε ανεξήγητες εξελίξεις, μετά την αποχώρηση της πανεπιστημιακού Τ. Βαλαώρα και την απόλυση των Σ. Κουβέλη και Γ. Πολίτη, όπως επίσης κι άλλων δέκα συνεργατών. Κι επειδή η οργάνωση διαχειρίζεται σοβαρά προγράμματα, καλό θα είναι να υπάρξουν σύντομα πειστικές απαντήσεις. Εν αναμονή.

ΚΑΙ ΟΙΚΟΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ