Οι "αναταράξεις" στο εσωτερικό της κυβέρνησης συνεχίζονται μετά την επιστολή των 32 βουλευτών του ΠΑΣΟΚ για τα ελληνοτουρκικά. Το κλίμα "σύγκρουσης" που καλλιεργείται είναι ευδιάκριτο, καθώς:

Πρώτον,συνεργάτες του πρωθυπουργού εμφανίζονται κατηγορηματικοί όσον αφορά την προώθηση της κυβερνητικής πολιτικής. Δεύτερον,μέλη της "κίνησης των 32" τονίζουν ότι οι απόψεις τους έχουν διπλάσια και τριπλάσια απήχηση στην κοινοβουλευτική ομάδα. Τρίτον,πληροφορίες κάνουν λόγο για κινήσεις "αντιπερισπασμού" της κυβέρνησης, με στόχο να διασπάσει τους βουλευτές, δίνοντας ταυτόχρονα την εικόνα ότι "φρενάρει" τις εξελίξεις στα ελληνοτουρκικά. Τέταρτον,άλλες πληροφορίες φέρουν τους αντιδρώντες να έχουν διαμηνήσει το κείμενο της επιστολής, ταυτοχρόνως με την αποστολή του στον πρωθυπουργό, στις πρεσβείες των "εταίρων" και "συμμάχων" στην Αθήνα.

Στο παραπάνω πλαίσιο, χτες, και εν μέσω πλήθους δηλώσεων για το θέμα που προέκυψε, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, αλλά και ο Γερ. Αρσένης, αναγκάζονταν να προβαίνουν σε δημόσιες τοποθετήσεις, με αφορμή δημοσιεύματα περί παραίτησης του δεύτερου. Ο πρώτος επίσης διαπίστωσε ότι δεν υπάρχουν "σημιτικοί" και "αντισημιτικοί" στο ΠΑΣΟΚ, αν και δημοσίως, πλέον, οι "32" κατηγορούνται για... "αντισημιτισμό" από στελέχη του υπουργείου Εξωτερικών.

Οπως έλεγαν προς το "Ρ" μέλη των "32", το κυβερνητικό "ναι" προς την ολλανδική προεδρεία, για συγκρότηση της ελληνοτουρκικής επιτροπής, συνιστά "το πρώτο βήμα" προς τον ελληνοτουρκικό διάλογο. Ωστόσο, από άλλες πλευρές της "κίνησης των 32", τονιζόταν ότι η δύναμή τους ξεπερνά τους 60 βουλευτές και, υπό αυτές τις συνθήκες, η κυβέρνηση "δε θα τα βγάλει πέρα". Ελεγαν χαρακτηριστικά ότι "η πίεση των "32" δεν είναι μόνο προς την κυβέρνηση, αφού το κείμενο έχει αποσταλεί σε όλες τις κυβερνήσεις" των εταίρων και "συμμάχων", ώστε να γίνει σαφής σε όλους η "αποφασιστικότητα" των βουλευτών!

Ο "Ρ",επιδιώκοντας να διασταυρώσει την παραπάνω πληροφορία, αφού την έθεσε υπόψη σε άλλο μέλος της "κίνησης", έλαβε την απάντηση: "Δεν το επιβεβαιώνω, δεν το γνωρίζω, αλλά δεν το αποκλείω" να έχει σταλεί στις ξένες πρεσβείες η επιστολή, πριν δημοσιοποιηθεί... ενώ τρίτο μέλος δήλωσε άγνοια.

Ας σημειωθεί, επίσης, ότι εκ των "32" υποστήριζαν πως στο μεσοδιάστημα που ακολουθεί η κυβέρνηση θα αναγκαστεί να δώσει την εντύπωση πως θέτει "σφιχτούς όρους" προς την Αγκυρα. Δεν απέκλειαν, επίσης, "αλλαγές στην ηγεσία του ΥΠΕΞ", σημειώνοντας ότι δεν εννοούν αποχώρηση του Θ. Πάγκαλου,αλλά του Γ. Παπανδρέου,αφού θεωρούν ότι ο πρώτος νιώθει να "βλάπτεται" από τον προσανατολισμό των εξελίξεων. Οσο για τους κυβερνητικούς "αντιπερισπασμούς", ανέφεραν ότι οι διαφωνίες των "32" στο Σκοπιανό δεν τους εμποδίζει να διατηρήσουν ενιαία στάση στα ελληνοτουρκικά, ενώ ανέφεραν ότι ήδη υπάρχουν "ψίθυροι" περί υπουργοποίησης μερικών από τους υπογράφοντες.

Από την πλευρά του ο Δ. Ρέππας,ερωτώμενος για τα δημοσιεύματα που ήθελαν τον Γερ. Αρσένη να απειλεί με παραίτηση, ουσιαστικά τον κάλεσε να ασχοληθεί με τα θέματα της αρμοδιότητάς του... "Το θέμα που υπάρχει με τον κ. Αρσένη είναι το θέμα που αφορά την ελληνική παιδεία",ήταν η απάντηση του Δ. Ρέππα, πριν επιχειρήσει να διασκεδάσει τα λεγόμενά του, συμπληρώνοντας ότι η ανακοίνωση του ίδιου του Γερ. Αρσένη δεν αφήνει περιθώρια για ερμηνείες. Ας σημειωθεί ότι οι δηλώσεις Ρέππα έγιναν αφότου προηγήθηκε συνομιλία του με τον Γερ. Αρσένη. Στην ανακοίνωσή του, δε, ο υπουργός Παιδείας, που όπως σημείωνε χτες ο "Ρ" θεωρεί "υγιή" την "κίνηση των 32", ανέφερε ότι "τα εθνικά θέματα δεν προσφέρονται για καλλιέργεια φημών" και πως "αναμένει να γίνει πλήρης ενημέρωση για τα ελληνοτουρκικά στα κυβερνητικά και κομματικά όργανα",επιφυλασσόμενος αργότερα για δημόσια σχόλια. Οσο για την αντίδραση Ρέππα, συνεργάτες του τη χαρακτήριζαν "ήπια"...

Ν. Μπ.

Εντονότατες πιέσεις, προκειμένου η συζήτηση μεταξύ Αθήνας και Αγκυρας να φτάσει στο "ψητό" ασκεί η Ουάσιγκτον, η οποία κινητοποιείται, προκειμένου να συντηρήσει τη δυναμική που δημιούργησε η ολλανδική πρωτοβουλία για τη συγκρότηση της μεικτής Ελληνοτουρκικής Επιτροπής εμπειρογνωμόνων.

Η Ουάσιγκτον, όπως διαβεβαιώνουν διπλωματικές πηγές, θεωρεί ότι κατά τη συνάντηση της Μάλτας, μεταξύ Γ. Παπανδρέου και Ο. Οϊμέν, συμφωνήθηκε η διαδικασία μέσα από την οποία θα αντιμετωπιστούν τα πρώτα και σοβαρότατα προβλήματα που θέτει η κάθε πλευρά.Οπως διαμηνύει η Ουάσιγκτον, μέσα από τα διπλωματικά κανάλια επαφών της με την Ελλάδα, είναι σαφές πως η διαδικασία καθορίζει, τελικά και τη θεματολογία, αλλά και το πλαίσιο στο οποίο θα οδηγηθεί η αναζήτηση λύσεων.

Σχετικά με τη θεματολογία της συζήτησης στο πλαίσιο της επιτροπής, πρέπει να επισημανθεί ότι η ελληνική πλευρά τοποθετεί ως "πρώτο σοβαρό θέμα" το θέμα της Ιμιας. Η Αγκυρα από την πλευρά της "απαντά", προβάλλοντας τη δική της, γνωστή και πάγια, οπτική με την οποία προσεγγίζει το θέμα αυτό: Κατ' αρχήν δε μιλά μόνο για την Ιμια, αλλά για το σύνολο των νησίδων και βράχων του Αιγαίου των οποίων το καθεστώς δε διευκρινίζεται (κατά την άποψή της) από τις συνθήκες. Ταυτόχρονα, η Αγκυρα στο κεφάλαιο "συζήτηση περί Ιμιας" τοποθετεί την απαίτησή της για αποστρατιωτικοποίηση των Δωδεκανήσων.

Στο σημείο αυτό, όπως υπενθυμίζουν διπλωματικοί κύκλοι, πρέπει να επισημανθεί πως η Αθήνα, εισερχόμενη στη διαδικασία της Επιτροπής, ουσιαστικά υπαναχωρεί από τη θέση της βήμα προς βήμα προσέγγισης, καθώς, όπως είναι γνωστό, απαιτούσε πριν την εξέλιξη οποιασδήποτε συζήτησης να ξεκαθαριστεί το θέμα της Ιμιας από την πλευρά της Τουρκίας, με προσφυγή της ενδεχομένως στο δικαστήριο της Χάγης. Η συγκρότηση της μεικτής επιτροπής, ασφαλώς, δεν πρόκειται να οδηγήσει την Τουρκία στη Χάγη για τα Ιμια, αλλά θα της επιτρέψει, μιλώντας για τη διαδικασία, να θέσει στο τραπέζι τη συνολική της αμφισβήτηση. Και αυτό, για την τουρκική πλευρά, είναι ικανοποιητικό κέρδος.

Οπως είναι φανερό, λοιπόν, ακόμη και η συζήτηση επί της διαδικασίας αντιμετώπισης των διαφορών, οδηγεί τελικά σε μια καταγραφή των τουρκικών απαιτήσεων.

Αμερικανοί διπλωμάτες σε συνομιλίες τους με Ελληνες συναδέλφους υπαινίσσονται ότι ήδη έχουν υπάρξει "προφορικές διευκρινίσεις" για τον τρόπο αντιμετώπισης των "πρώτων σοβαρών θεμάτων" που θέτει η κάθε πλευρά και εκτιμούν πως θα τηρηθούν οι εκατέρωθεν δεσμεύσεις.Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί, η Ουάσιγκτον συνδέει την ταχύτητα των εξελίξεων στα ελληνοτουρκικά με τις αναμενόμενες (ή προετοιμαζόμενες;) ανακατατάξεις στο πολιτικό σκηνικό της Αγκυρας. Μέχρι, τότε, όμως, είναι φανερό πως η επιτροπή των εμπειρογνωμόνων μπορεί να αποτελέσει, κατά την Ουάσιγκτον, το χώρο της διαβούλευσης.

***

***

Δεύτερον, η θέση του ΣΥΝ τι λέει επί της ουσίας; Το, εξής, εξαιρετικά επικίνδυνο: "Διάλογος να 'ναι και ό,τι να 'ναι"! Καμία σημασία ότι αυτός ο "διάλογος" που προωθεί η κυβέρνηση έχει την ετικέτα των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, δηλαδή των ηθικών αυτουργών για τα διχοτομικά παιχνίδια στο Αιγαίο και την Κύπρο. Καμία σημασία ότι ένας τέτοιος αμερικανόπνευστος "διάλογος", η συμμετοχή στον οποίο προσφέρει βήμα σε κάποιους να μιλήσουν για ελληνική "αποδοχή του βάσιμου" των διεκδικήσεων της Αγκυρας, αποτελεί το καλύτερο άλλοθι για τους ιμπεριαλιστές, ώστε να πράττουν κατά το δοκούν. Είτε επιβάλλοντας, μετά από ..."διάλογο", τους "χάρτες" που αυτοί θέλουν, είτε, βρίσκοντας προσφορότερο έδαφος, να οξύνουν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ώστε να φτάσουν στο επιθυμητό για αυτούς αποτέλεσμα.

Ο ΣΥΝ είναι διπλά εκτεθειμένος. Και γιατί δρα ως "δεκανίκι" της κυβέρνησης και γιατί το πράττει στηρίζοντας μια λαθεμένη και επικίνδυνη πολιτική. Ομως, σε αυτές ακριβώς τις περιπτώσεις είναι χρήσιμα τα "δεκανίκια".

Νίκος ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΣ