Η ΟΤΟΕ θα αρχίσει σύντομα τη διαπραγμάτευση για την υπογραφή της κλαδικής Σύμβασης και τίποτα στη στάση της ΠΑΣΚΕ τουλάχιστον - η οποία και επέβαλε με την πλειοψηφία της στα όργανα τις θέσεις της για το ύψος της οικονομικής διεκδίκησης - δε δείχνει ότι αυτή η διαπραγμάτευση θα είναι διαφορετική. Οτι, δηλαδή, θα στηρίζεται στην αγωνιστική συμμετοχή των εργαζομένων στη διεκδίκηση μιας ικανοποιητικής Συλλογικής Σύμβασης.

Πάντως τα χρονικά περιθώρια για την υπογραφή της είναι στενά, δεδομένου ότι θα ακολουθήσουν οι καταγγελίες των επιχειρησιακών συμβάσεων σε διάφορες τράπεζες, καθώς και αρχαιρεσίες σε συλλόγους που θα επηρεαστούν από το ενδεχόμενο να μην έχει "κλείσει" η κλαδική Σύμβαση.

Γι' αυτό και η ΕΣΑΚ Τραπεζών υποστήριξε με ιδιαίτερη επιμονή την ανάγκη συντόμευσης της διαδικασίας καταγγελίας και διαπραγμάτευσης της Σύμβασης, σε συνδυασμό με την αγωνιστική αφύπνιση και δράση των τραπεζοϋπαλλήλων. Για το χρόνο της διαπραγμάτευσης μάς μίλησε ο Α. Αντύπας,μέλος του προεδρείου της ΟΤΟΕ και στέλεχος της ΕΣΑΚ Τραπεζών: "Πρέπει να ξεκαθαρίσει η ΟΤΟΕ τα όρια των κλαδικών και επιχειρησιακών Συμβάσεων. Γιατί οι εργοδότες θέλουν να υπογραφεί κλαδική Σύμβαση στο χαμηλότερο δυνατό επίπεδο αυξήσεων, ώστε να μπορούν να κάνουν "παιχνίδι" με αμοιβές και την επιδοματική πολιτική σε επιμέρους καταστήματα. Η ΟΤΟΕ θα πρέπει να ενδιαφέρεται να υπογράφεται κλαδική Σύμβαση που θα περιορίζει αυτές τις δυνατότητες σε συνδικαλιστικό επίπεδο. Εκτιμούμε ότι κάποιες δυνάμεις τρενάρουν την υπογραφή Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας για να γίνουν οι αρχαιρεσίες σε μεγάλα σωματεία, με "ανοιχτή" τη ΣΣΕ ώστε να μην έχουν αποκαλυφθεί στους εργαζόμενους οι κυβερνητικές - εργοδοτικές θέσεις και από την άλλη οι διαθέσεις της πλειοψηφίας της Ομοσπονδίας".

Η συνολική πρόταση της ΕΣΑΚ Τραπεζών ήταν φυσικά εκ διαμέτρου αντίθετη με την τελική πρόταση που επέβαλε η πλειοψηφία της διοίκησης της ΟΤΟΕ, με επίκεντρο τις διαφορές στις οικονομικές διεκδικήσεις αλλά και τον τρόπο διεκδίκησης. Η πρόταση της παράταξης ήταν η διεκδίκηση αυξήσεων 20% με βάση την ανάγκη κάλυψης του πληθωρισμού, τη συμμετοχή στο ΑΕΠ, την κάλυψη μέρους των απωλειών, την κάλυψη αύξησης των ασφαλιστικών εισφορών, την τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας και τα τεράστια κέρδη των τραπεζών.

Η ΕΣΑΚ Τραπεζών ζήτησε επίσης την εφάπαξ εφαρμογή του 35ώρου - 7ώρου - 5νθημέρου, χωρίς μείωση αποδοχών, πλήρους απασχόλησης και δικαιωμάτων, την αντιμετώπιση των προβλημάτων απασχόλησης από αναδιαρθρώσεις, συγχωνεύσεις, ιδιωτικοποιήσεις, τη θέσπιση κανονισμών σε όλο το φάσμα των εργασιακών σχέσεων για να χτυπηθεί η αναξιοκρατία, αλλά και την καθολικότητα στην εκπαίδευση των εργαζομένων με πλήρη διαφάνεια.

Η παράταξη διαφώνησε ακόμα σε οποιαδήποτε αναφορά - στα πλαίσια της ΣΣΕ - στη θεσμοθέτηση "κανονιστικών διατάξεων" για την υπηρεσιακή και εν γένει ευνοϊκή αντιμετώπιση των συνδικαλιστών. Το θέμα θα αποτελέσει αντικείμενο της διαπραγμάτευσης με ένα ειδικό ένθετο που συνοδεύει το κείμενο καταγγελίας. Η θέση της ΕΣΑΚ ήταν να συζητηθεί το θέμα εκτός Συλλογικής Σύμβασης, αφού προηγηθεί καταγραφή της σημερινής κατάστασης που αντιμετωπίζουν οι συνδικαλιστές στο σύνολό τους.

Για τη μορφή διεκδίκησης ο Α. Αντύπας μας είπε: "Εμείς προτείναμε η διεκδίκηση της Συλλογικής Σύμβασης να γίνει υπόθεση των ίδιων των εργαζομένων. Προϋπόθεση γι' αυτό είναι ότι πρέπει το πλαίσιο να είναι αξιόπιστο, δηλαδή μέσα σε αυτό ο εργαζόμενος να βλέπει της δικές του ανάγκες και προβλήματα. Χρειάζεται να πειστεί ότι η συνδικαλιστική ηγεσία θα παλέψει αποφασιστικά για την υπογραφή ικανοποιητικής Συλλογικής Σύμβασης. Γι' αυτό δεν πρέπει το θέμα της ΣΣΕ να μείνει στα χέρια διαπραγματευτικών ομάδων αλλά να γίνει υπόθεση όλων των εργαζομένων. Απορρίπτουμε τις λογικές για "ρεαλιστικό" πλαίσιο και "αναίμακτη" διεκδίκηση, γιατί αυτές οι αντιλήψεις οδηγούν μαθηματικά το συνδικαλιστικό κίνημα σε ήττα. Δεν έχουμε αυταπάτες ότι οι υπόλοιπες παρατάξεις, που στον ένα ή τον άλλο βαθμό αποδέχονται ως μονόδρομο τα προγράμματα "σύγκλισης" και τη "Λευκή Βίβλο",τα οποία απορρέουν από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ,οδηγούν το συνδικαλιστικό κίνημα στην ενσωμάτωση και τη συναίνεση. Είναι ανάγκη οι εργαζόμενοι να παλέψουν για αλλαγή των συσχετισμών υπέρ αυτών των δυνάμεων που θέλουν ένα συνδικαλιστικό κίνημα με ταξικό χαρακτήρα να αντιστέκεται και να αγωνίζεται".

Σήμα κινδύνου, για τα μεγάλα και οξυνόμενα διαρθρωτικά προβλήματα της χώρας μας, αποτελούν τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας Ελλάδας για την εξέλιξη των βασικών μεγεθών του εμπορικού ισοζυγίου (που σκιαγραφεί την εξέλιξη των εισαγωγών και εξαγωγών) και του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών (στο οποίο αποτυπώνεται η συνολική εικόνα από το "πάρε - δώσε" της Ελλάδας με το εξωτερικό. Το χρόνιο προβληματικό ισοζύγιο των συναλλαγών της Ελλάδας με το εξωτερικό είναι και ένας από τους βασικούς δείκτες τόσο για το βαθμό οικονομικοπολιτικής εξάρτησης της χώρας μας από τους κάθε είδους "εταίρους" της χώρας μας στο εξωτερικό, όσο και για τα μεγάλα διαρθρωτικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας. Και η δραματική επιδείνωση των ελλειμμάτων, που άρχισε εμφανίζεται από την περασμένη Ανοιξη, δείχνει ότι μεγαλώνει η οικονομική (άρα και πολιτική) εξάρτηση της χώρας από το εξωτερικό.

Ολες οι πληροφορίες λένε πως ολόκληρο το 1995, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών έκλεισε με έλλειμμα γύρω στα 3 δισ. δολάρια ίσως και παραπάνω.Αν παρθεί υπόψη ότι το 1994, το ισοζύγιο είχε κλείσει με έλλειμμα μόλις 131 εκατ. δολάρια το 1994, μιλάμε για αύξηση ρεκόρ 2.190%! Εμείς, απλά θα θυμίσουμε, πως δυο φορές στα τελευταία 12 χρόνια (1984 - 1994) το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών ξεπέρασε τα 3 δισ. δολάρια. Ομως, και τις δυο φορές (το 1985 που το έλλειμμα έφτασε τα 3,3 δισ. δολάρια και το 1990 που έφτασε τα 3,6 δισ. δολάρια) οι ελληνικές κυβερνήσεις (η μια του ΠΑΣΟΚ και η άλλη της ΝΔ) τα κάλυψαν με δάνεια από την ΕΟΚ, τα οποία συνοδεύτηκαν με πολιτικοοικονομικούς όρους και σκληρή λιτότητα για τους εργαζόμενους.

Σημαντικό μερίδιο, στη δραματική επιδείνωση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, είχε και το εμπορικό ισοζύγιο, που χρόνο με το χρόνο αυξάνεται καθώς οι ελληνικές εξαγωγές πάνε από το κακό στο χειρότερο, ενώ οι εισαγωγές ξένων προϊόντων αυξάνουν και πληθαίνουν και εκτοπίζουν από την εγχώρια αγορά τα ελληνικά προϊόντα. Τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας για το εμπορικό ισοζύγιο (με ιδιαίτερη έμφαση την εξέλιξη των εισαγωγών και εξαγωγών σε μια σειρά από βασικούς κλάδους) που παρουσιάζει σήμερα ο "Ρ", στο εφτάμηνο Γενάρης - Ιούλης 1995 συγκριτικά με το αντίστοιχο διάστημα του 1993, είναι αποκαλυπτικά.

Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, στο εφτάμηνο Γενάρης - Ιούλης 1995:

• Η συνολική αξία των εισαγωγών,ανήλθε στο ποσό των 13,4 δισ. δολαρίων έναντι 10,3 δισ. δολάρια το αντίστοιχο εφτάμηνο του 1993. Παρουσίασε δηλαδή πρωτοφανή αύξηση της τάξης του 30,7% (!) ή 3,1 δισ. δολάρια,εξέλιξη που αποτυπώνει παραστατικά τους ιλιγγιώδεις ρυθμούς εισαγωγικής διείσδυσης στη χώρα μας, αποτέλεσμα και αυτό της πολιτικής "σταθεροποίησης" της ελληνικής οικονομίας που εφαρμόζει ακάθεκτη η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ.
• Η συνολική αξία των εξαγωγών έφτασε μόλις τα 3,4 δισ. δολ., έναντι 3 δισ. δολ. το αντίστοιχο διάστημα του 1993. Αυξήθηκε, δηλαδή, κατά 10,2% ή 313 εκατ. δολ., ρυθμοί εμφανώς χαμηλότεροι σε σχέση με τους αντίστοιχους των εισαγωγών. Πρόκειται για σαφές δείγμα της καταβαράθρωσης της ελληνικής εγχώριας παραγωγής και της αποβιομηχάνισης, στην οποία οδηγεί τη χώρα η συγκεκριμένη "αντι"αναπτυξιακή πολιτική που εφαρμόζει η κυβέρνηση.
• Το συνολικό εμπορικό έλλειμμα εκτινάχτηκε στο ύψος - "ρεκόρ" των 10 δισ. δολ., έναντι 7,2 δισ. δολ. που ήταν την αντίστοιχη περίοδο του 1993. Παρουσίασε, δηλαδή, μια πρωτοφανή αύξηση κατά 39,4% ή 2,8 δισ. δολάρια! Και φυσικά το έλλειμμα αυτό - όπως και κάθε έλλειμμα - καλύπτεται με δανεισμό σε συνάλλαγμα από τράπεζες του εξωτερικού.

Με βάση τα στοιχεία αυτά και τον πληθυσμό της Ελλάδας (περίπου 10 εκατ. κάτοικοι), το κατά κεφαλήν εμπορικό έλλειμμα από 720,1 δολάρια που ήταν το εφτάμηνο Γενάρης - Ιούλης του 1993, αυξήθηκε στην τριετία κατά 283,5 δολάρια και ανέβηκε στο αντίστοιχο διάστημα του 1995 στα 1.003,6 δολάρια!

Στο σημερινό τρισέλιδο αφιέρωμα, παρουσιάζουμε χωριστά την εξέλιξη του εμπορικού ισοζυγίου με τις χώρες - μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, για να επισημάνουμε πόσο επιζήμια και καταστροφική αποδείχτηκε η ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ το 1981.

Το μέγεθος της παραγωγικής υποβάθμισης, στην οποία έχει ξεπέσει η χώρα μας, αποκαλύπτει και το γεγονός ότι ξοδεύουμε, με ολοένα αυξανόμενους ρυθμούς, μεγάλα ποσά για να εισάγουμε... φελλό, σπίρτα, σφουγγάρια, σπάγκο, ηλεκτρικούς λαμπτήρες και άλλα παρόμοιας σημασίας είδη. Μια ματιά στα αναλυτικά στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας αρκεί για να αποδείξει του λόγου το αληθές.

Τα παρακάτω στοιχεία για τη συναλλαγματική αιμορραγία στο εφτάμηνο Γενάρης - Ιούλης 1995 είναι αποκαλυπτικά. Κάθε χρόνο, βγαίνουν από την Ελλάδα μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια για εισαγωγές σπίρτων, φελλών, σφουγγαριών κτλ., που μέχρι το 1980 οι ανάγκες της ντόπιας αγοράς καλύπτονταν από την εγχώρια παραγωγή.

Στο εφτάμηνο Γενάρης - Ιούλης 1995, ξοδέψαμε για εισαγωγές σπίρτων,9,5 εκατομ. δολάρια, έναντι 8,7 εκατομ. δολ. το αντίστοιχο διάστημα του 1993 (αύξηση 9,2%). Φαίνεται ότι και η εγχώρια παραγωγή σε σπίρτα "πάει πακέτο" με τη φθίνουσα πορεία της ελληνικής καπνοβιομηχανίας, στα πλαίσια της... "αντικαπνιστικής" εκστρατείας που διατείνεται ότι ακολουθεί η κυβέρνηση (εξ ου και οι αυξήσεις στις τιμές των τσιγάρων... ).

Στο ίδιο εφτάμηνο, ξοδέψαμε για εισαγωγές φελλού 19,9 εκατομ. δολάρια, έναντι 17,7 εκατομ. δολ. το 1993 (αύξηση 12,4%), χάριν όσων... έχουν αναλάβει όλα αυτά τα χρόνια τη διακυβέρνηση της χώρας.

Μεγάλα ποσά ξοδεύτηκαν και για εισαγωγές φυσικών σφουγγαριών.Στο εφτάμηνο του 1995 δαπανήθηκαν συνολικά 1,8 εκατομ. δολ. έναντι 1,3 εκατομ. δολ. το 1993 (αύξηση 38,5%), διότι η ελληνική θάλασσα φαίνεται πως "δεν αρκεί" για να καλύψει τις ανάγκες μας στο συγκεκριμένο είδος ή εν πάση περιπτώσει οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες πιθανότατα να παράγουν... ποιοτικώς καλύτερα σφουγγάρια!

Η δαπάνη για εισαγωγή χαρτιού και χαρτονιών (εκτός εφημερίδων) έφτασε την ίδια περίοδο τα 173,5 εκατομ. δολ. έναντι 99 εκατομ. δολ. το 1993 (αύξηση 75,3%!), διότι το να γράφουν οι μαθητές μας σε ξένο χαρτί θέτει τις στοιχειώδεις βάσεις για αυτόν τον πολυπόθητο "εξευρωπαϊσμό" της ελληνικής παιδείας.

Μπορεί η παράδοση να λέει πως η Ελλάδα με τον πολιτισμό της έδωσε τα φώτα της σε πολλές άλλες χώρες του κόσμου. Αυτά, όμως, στην Αρχαία Ελλάδα. Τώρα ισχύει η ρήση που λέει πως με τη συγκεκριμένη πολιτική επιτρέψαμε στους ξένους να... μας αλλάξουν τα φώτα.

Ετσι τουλάχιστον μαρτυρούν τα στοιχεία για το ισοζύγιο, που δείχνουν πως στο εφτάμηνο Γενάρης - Ιούλης 1995 ξοδέψαμε για εισαγωγές:

• Ηλεκτρικών λαμπτήρων 28,1 εκατομ. δολ. έναντι 18,2 εκατομ. δολ. το 1993 (αύξηση 54,4%), δείγμα και αυτό της εμμονής που δείχνουν οι ελληνικές κυβερνήσεις να "πάρουν τα φώτα" από τους Ευρωπαίους...
• Γουνών και γουναρικών, 17,2 εκατομ. δολ. έναντι 6,8 εκατομ. δολ. το 1993 (αύξηση...152,9%!), αποτέλεσμα και αυτό της καθυστέρησης με την οποία αναπτύσσεται η οικολογική συνείδηση στη χώρα μας (και την οποία βεβαίως αξιοποιούν με το αζημίωτο οι Ευρωπαίοι εταίροι μας).
• Μαχαιριών, πιρουνιών, κουταλιών κτλ., 11,8 εκατομ. δολ. έναντι 15 εκατομ. δολ. το 1993. Εδώ έχουμε μία μείωση της τάξης του 21,3%, δείγμα και αυτό των επιπτώσεων της εισοδηματικής πολιτικής "πείνας" που εφαρμόζεται τα τελευταία χρόνια.

Η ίδια πολιτική επιτρέπει στους ξένους να μας δένουν χειροπόδαρα και μάλιστα με... εισαγόμενα σχοινιά και σπάγκους. Μόνο στο εφτάμηνο Γενάρης - Ιούλης 1995, ξοδέψαμε για εισαγωγές:

• Σχοινιών και σπάγκων, 9,4 εκατομ. δολ. έναντι 8,4 εκατομ. δολ. το 1993 (αύξηση 11,9%), συνέπεια και αυτό του ξεπεσμού στον οποίο έχει περιέλθει η εγχώρια βιομηχανική παραγωγή.

Τα παραπάνω συμπεράσματα μπορεί να εμπεριέχουν το στοιχείο της υπερβολής και της "κωμικοτραγικής" απόδοσης, δεν παύουν ωστόσο - δεδομένων των ίδιων των στοιχείων - να περιγράφουν παραστατικά το παραγωγικό "τέλμα", στο οποίο έχουν οδηγήσει τη χώρα οι εκάστοτε "γαλαζοπράσινες" κυβερνήσεις, με τις εφαρμοζόμενες πολιτικές εξάρτησης από τους "ισχυρούς" της Ευρώπης.

Στη "διαδρομή" που χαράζουν η εισοδηματική πολιτική λιτότητας της κυβέρνησης και οι σχετικές θέσεις της ΠΑΣΚΕ στη διοίκηση της ΓΣΕΕ για διεκδίκηση αυξήσεων 10%,κινείται η απόφαση και του Γενικού Συμβουλίου της ΟΤΟΕ για το οικονομικό πλαίσιο διεκδίκησης για τη νέα κλαδική συλλογική σύμβαση των τραπεζοϋπαλλήλων για το 1996.

Πριν λίγες μέρες το Γενικό Συμβούλιο της ΟΤΟΕ επικύρωσε την πρόταση της Εκτελεστικής Γραμματείας της Ομοσπονδίας, η οποία όριζε τη διεκδίκηση ποσοστού αυξήσεων με την ασαφή διατύπωση "πάνω από 10%" και άξονες την κάλυψη του προσδοκώμενου πληθωρισμού για το 1996, την αύξηση του μισθού σύμφωνα με την αύξηση του ΑΕΠ και τη συμμετοχή στα μεικτά κέρδη των τραπεζών.

H ΟΤΟΕ θα προχωρήσει σύντομα με αυτή την πλατφόρμα στην καταγγελία της κλαδικής σύμβασης, αφήνοντας "ανοιχτό" το ενδεχόμενο να υπογραφεί και διετής σύμβαση, με ανάλογη αναπροσαρμογή του διεκδικητικού πλαισίου ειδικότερα για το οικονομικό σκέλος. Στην προοπτική διετούς σύμβασης διαφώνησε πάντως η ΕΣΑΚ και άλλες παρατάξεις.

Σχετικά με τα θεσμικά αιτήματα η ΟΤΟΕ κατέληξε σε ένα πλαίσιο που σε γενικές γραμμές συγκεντρώνει μια ευρύτερη αποδοχή στο σύνολό του, χωρίς να λείπουν οι σοβαρές ενστάσεις σε ορισμένα ζητήματα. Επίσης οι θέσεις της ΟΤΟΕ για το ασφαλιστικό και το φορολογικό θα αποτελέσουν αντικείμενο συζήτησης στις διαπραγματεύσεις, αλλά δε συζητήθηκαν ειδικά στα όργανα της ομοσπονδίας, αφού έχουν προκύψει από το Συνέδριο. Το θεσμικό πλαίσιο της ΟΤΟΕ είναι το εξής:

- Συμμετοχή και παρέμβαση στις τεχνολογικές αλλαγές που επηρεάζουν την απασχόληση στις τράπεζες.

- Αλλαγή βήματος των κλιμακίων στο ενιαίο μισθολόγιο.

- Προσαύξηση παραμονής για κάθε έτος μετά το 35ο κλιμάκιο.

- Διαμόρφωση σύγχρονων και κοινά αποδεκτών κανονισμών - οργανισμών στις τράπεζες.

- Εξασφάλιση ίσων ευκαιριών στην υπηρεσιακή εξέλιξη και λειτουργία των επιτροπών ισότητας σε κλαδικό και επιχειρησιακό επίπεδο.

- Ενίσχυση των μέτρων για την τραπεζική ασφάλεια.

- Βελτίωση των όρων χορήγησης στεγαστικών δανείων.

- Μέτρα αντιμετώπισης του εργασιακού στρες.

- Αύξηση των επιδομάτων βρεφονηπιακού σταθμού και τοκετού, δημιουργία κέντρων για τη δημιουργική απασχόληση των παιδιών.

- Διευθέτηση των πρόσθετων αμοιβών που χορηγούνται από τις τράπεζες με επιμέρους κριτήρια.

- Κίνητρα παραμονής στις παραμεθόριες περιοχές.

Κεντρικό αίτημα χαρακτηρίζει η ΟΤΟΕ το 35ωρο χωρίς μείωση αποδοχών και την άδεια 5 εβδομάδων. Σήμερα η εβδομαδιαία απασχόληση των τραπεζοϋπαλλήλων είναι 38,20 ώρες. Οπως αναφέρεται στα κείμενα της Ομοσπονδίας, αυτό θα συμβάλει στην πρόληψη της ανεργίας και στην προστασία της απασχόλησης του κλάδου, ταυτόχρονα όμως θα αποτελέσει και "λογική συνέπεια, εύλογη ανταμοιβή με τη μορφή χορήγησης πρόσθετου ελεύθερου χρόνου και βελτίωσης της ποιότητας ζωής" για τη σημαντική αύξηση της παραγωγικότητας των τραπεζοϋπαλλήλων, που μέχρι σήμερα δεν έχει αντίκρυσμα στις αμοιβές τους. Παράλληλα, αποτελεί συμβολή στην αντιμετώπιση του προβλήματος της ανεργίας στη χώρα, ιδιαίτερα από τις τράπεζες που μπορούν να το κάνουν αυτό λόγω της υψηλής κερδοφορία τους.

Στον παραπάνω πίνακα φαίνονται οι απώλειες των τραπεζοϋπαλλήλων για κάθε μισθολογικό κλιμάκιο, από το 3ο έως το 33ο. Γενικά, τα ποσοστά απωλειών κυμάνθηκαν από 16,24% στην καλύτερη περίπτωση (33ο κλιμάκιο) μέχρι και 45,98% (3ο κλιμάκιο) κατά την τριετία 1991 - 1993.