ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ) (Του ανταποκριτή μας (ΧΡ. ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ).-

Ο Δημήτρης Μητρόπουλος ήταν ένας από τους κορυφαίους διευθυντές ορχήστρας του εικοστού αιώνα, αλλά αμέσως μετά το θάνατό του ένα βαρύ πέπλο κάλυψε τη μνήμη του. Πέθανε έπειτα από ακαριαία καρδιακή προσβολή πάνω στο βήμα του μαέστρου (2.11.1960), καθώς διηύθυνε, σε πρόβα, την ορχήστρα της "Σκάλας του Μιλάνου", με την Τρίτη Συμφωνία του Γκούσταβ Μάλερ.

Είναι χαρακτηριστικό ότι, ενώ θεωρούνταν ισάξιος των μεγάλων μαέστρων Αρτούρο Τοσκανίνι και Γουλιέλμ Φουρτσάνγκελ,δεν έχει γραφτεί μέχρι σήμερα, στην αγγλική γλώσσα, μια αυτοτελής βιογραφία του.Η πρώτη που είδε το φως της δημοσιότητας είναι το βιβλίο "Ιερέας της μουσικής": Η ζωή του Δημήτρη Μητρόπουλου",του συγγραφέα και μουσικοκριτικού Ουίλιαμ Τρότερ,βασισμένη πάνω σε μια εκτεταμένη έρευνα του μουσικολόγου Ολιβερ Ντάνιελ,που πέθανε το 1990. Η έρευνα αυτή περιλάμβανε, εκτός πολλών άλλων πολύτιμων στοιχείων, μαγνητοταινίες, συνολικής διάρκειας 300 ωρών, με συνεντεύξεις μουσικών, που είχαν συνεργαστεί με τον Μητρόπουλο. Το πραγματικά εξαίρετο αυτό έργο (τιμή 29,95 δολάρια) περιέχει, επίσης, θαυμάσιες φωτογραφίες από τη δημόσια και ιδιωτική ζωή του. Εκτυπώθηκε από τον εκδοτικό οίκο "Amadeus Press" της πόλης Πόρτλαντ της πολιτείας Ορεγκον, το Σεπτέμβρη του 1995, για να συμπέσει, λίγο αργότερα, με τα 100 χρόνια από τη γέννηση του μεγάλου μαέστρου (γεννήθηκε στην Αθήνα στις 18.2.1896, από γονείς καταγόμενους από το μικρό χωριό Βρέσθενα της Αρκαδίας).

Οταν πέθανε, πάνω από 100 μουσικά έργα γραμμένα σε δίσκους, υπό τη διεύθυνσή του, είχαν καταχωρηθεί σε καταλόγους, που μπορούσε να βρει κανείς σε ειδικά καταστήματα των ΗΠΑ. Μια δεκαετία αργότερα, ο αριθμός τους είχε μειωθεί σε μια δωδεκάδα. Και όχι μόνο αυτό. Το 1967, ο μουσικοκριτικός των "Νιου Γιορκ Τάιμς" Χάρολντ Σόνμπεργκ, που είχε παρακολουθήσει πολλές συναυλίες του Μητρόπουλου, έγραψε ένα βιβλίο, με τίτλο "Οι μεγάλοι μαέστροι", στο οποίο αφιέρωνε δύο μόνο παραγράφους στον Μητρόπουλο! Γιατί αυτή η κατάφωρη παραγνώριση και υποτίμηση ενός προσώπου, που τόσο συνέβαλε στην πολιτιστική άνοδο αυτής της χώρας; Το εξηγεί παρακάτω ο Τρότερ. Ο Μητρόπουλος σπούδασε στη Ρώμη, στις Βρυξέλλες και στο Βερολίνο, αλλά έδωσε τα πρώτα βήματα της μεγαλοφυίας του στην Ελλάδα, όπου καθιέρωσε έναν εντελώς δικό του τρόπο διεύθυνσης. Δε χρησιμοποιούσε μπαγκέτα και παρτιτούρα. Διέθετε μια καταπληκτική μνήμη. Θυμόταν άνετα ολόκληρο το κείμενο, ακόμα και τις πιο μεγάλες σε έκταση όπερες.Ο ίδιος είχε πει κάποτε: "Από τη στιγμή που μαθαίνω μία σύνθεση, την αποστηθίζω κιόλας".

Αρχισε την αμερικάνικη καριέρα του το 1936 με εντυπωσιακές εμφανίσεις με τη Συμφωνική Ορχήστρα της Βοστόνης,που τον οδήγησαν το 1937 στο πόστο του διευθυντή της Συμφωνικής Ορχήστρας της Μινεάπολης και ώθησαν τον, νέο τότε, Λέοναρντ Μπερνστάιν να μεταπηδήσει από το πιάνο στο πόντιουμ. Παρέμεινε σ' αυτήν ως το 1949. Στο διάστημα αυτό, βεβαιώνει ο Τρότερ, μετέτρεψε μια ευπρεπή επαρχιακή ορχήστρα σε έναν οργανισμό άξιο να τοποθετηθεί λίγο πιο κάτω από την πρώτη βαθμίδα των αμερικανικών συμφωνικών συγκροτημάτων και με τον καιρό ανέδειξε τη Μινεάπολη σ' ένα διεθνώς γνωστό κέντρο σύγχρονης μουσικής.Ταυτόχρονα, υποστήριξε, όχι απλώς ηθικά, αλλά και σε πολλές περιπτώσεις οικονομικά, δεκάδες μουσικούς που αργότερα έγιναν διάσημοι, ανάμεσά τους τον συνθέτη Ντέιβιντ Ντάιαοντ και τον μαέστρο Λέοναρντ Μπερνστάιν, αναμορφώνοντας ριζικά και εμπλουτίζοντας απροσμέτρητα την αμερικανική μουσική κουλτούρα.

Για μια σχεδόν δεκαετία, αρχίζοντας από το 1949, διατέλεσε μουσικός διευθυντής και βασικός μαέστρος της Φιλαρμονικής Ορχήστρας της Νέας Υόρκης και για πολλές περιόδους ήταν ο σημαντικότερος μαέστρος που εμφανίστηκε ποτέ στη Μετροπόλιταν Οπερα.Παρουσίασε σε παγκόσμια και αμερικανική πρεμιέρα εκατοντάδες νέα έργα, πολλά από τα οποία θεωρούνται σήμερα πολύ σημαντικά, όπως η Εκτη Συμφωνία του Μάλερ, η όπερα "Βανέσα" του Αμερικανού συνθέτη Σάμιουερ Μπάρμπερ και η Δεκάτη Συμφωνία του Ντμίτρι Σοστακόβιτς.

Εκσυγχρόνισε το μονολιθικό ρεπερτόριο της Φιλαρμονικής της Νέας Υόρκης και πρωτοστάτησε θαρραλέα στην παρουσίαση σύγχρονων μουσικών έργων, στο πείσμα κάποιων μελών του Διοικητικού Συμβουλίου της, που αντιδρούσαν επίμονα σ' αυτές τις καινοτομίες. Η συστηματική υπονομευτική αυτή συμπεριφορά υπέσκαπτε σοβαρά την ψυχική και σωματική υγεία του και τελικά κατέληξε στην απομάκρυνσή του και την αντικατάστασή του από τον εβραϊκής καταγωγής Μπερνστάιν, ο οποίος, "ανταποδίδοντας" τις ευεργεσίες του προστάτη του, πρωτοστάτησε σ' αυτές τις πλεκτάνες.

Σύμφωνα με τον Τρότερ, στη συνωμοσία πήραν μέρος και μέλη της Φιλαρμονικής με την απείθεια και αγένειά τους, καθώς και ο μεροληπτικός Τύπος της Νέας Υόρκης. Προστίθεται ότι σαν κύριο όπλο εναντίον του χρησιμοποιήθηκε από τους αντιπάλους του - συμπεριλαμβανομένου και του Μπερνστάιν - ο σεξουαλικός προσανατολισμός του, αν και ο αντικαταστάτης του ήταν ο ίδιος ομοφυλόφιλος...

Ο Μητρόπουλος, που ήταν και πιανίστας, έγραψε και δικές του αξιόλογες συνθέσεις.

Εδώ θα πρέπει να αναφέρουμε ότι διαπνεόταν και από προοδευτικές πολιτικές ιδέες. Το 1948 - χρόνο προεδρικών εκλογών - ήταν μέλος της Πολιτειακής Επιτροπής της Μινεσότα για την εκλογή του Χένρι Ουάλας, αντιπάλου του Χάρι Τρούμαν. Επίσης ήταν αναγνώστης του "Ελληνοαμερικανικού Βήματος", αριστερής εφημερίδας της Νέας Υόρκης.

Αν και πολυάσχολος, το καλοκαίρι του 1958 ή 1959 - δεν είναι καθαρό πότε ακριβώς - βρήκε λίγο χρόνο να γράψει ένα σύντομο αυτοβιογραφικό κείμενο, που το 1960 δημοσιεύτηκε σ' έναν τόμο με παρόμοια δοκίμια στη Γερμανία. Ελεγε σ' αυτό, ανάμεσα σε άλλα: "Στην Ευρώπη αισθάνομαι σαν να είμαι στο σπίτι μου, σαν ένα ψάρι που κολυμπάει σε γνώριμα νερά του, αν και είναι αλήθεια ότι θεωρώ τον εαυτό μου έναν κοσμοπολίτη - σαν στο σπίτι του παντού. Οσο για τη στενή μου σχέση με την Αμερική, υπάρχουν ειδικοί λόγοι γι' αυτό. Οι Ευρωπαίοι δε με χρειάζονται τόσο. Εχουν αυτοπεποίθηση στα θέματα της Τέχνης. Εχουν μακρά ιστορία και ο πλούτος του πολιτισμού τους είναι μεγαλύτερος απ' ό,τι αναγνωρίζουν. Είναι πάντα ευχάριστο για έναν καλλιτέχνη να συναντά ανθρώπους, που είναι πρόθυμοι να μάθουν. Να, γιατί πιστεύω ότι μπορώ να έχω μεγαλύτερη επιρροή στην Αμερική παρά στην Ευρώπη".

Και εκπλήρωσε στο ακέραιο αυτό το χρέος, για να "ανταμειφθεί", τελικά, με τόση υπερατλαντική αχαριστία.

Ενας "έφηβος"

ογδόντα χρόνων

Με αφορμή την επέτειο της συμπλήρωσης των 80 χρόνων από την ίδρυση του Πανελληνίου Μουσικού Συλλόγου, ο Τάκης Αθηναίος και ο Γρηγόρης Λαμπριανίδης, πρόεδρος και γ.γ. του συλλόγου αντίστοιχα, μιλούν για την ιστορία και τους αγώνες του

Σελίδα 3

"Αντίο καπετάνιε"

Από τις εκδόσεις "Φιλίστωρ" κυκλοφόρησε το βιβλίο του Δημήτρη Καραθάνου με τίτλο "Αντίο καπετάνιε". Είναι μια ζωντανή, αυθεντική και συγκλονιστική μαρτυρία για τις τελευταίες στιγμές του Αρη Βελουχιώτη

σελίδα 4

Ρ Ε Π Ο Ρ Τ Α Ζ

Ξανά στους δρόμους

οι αγρότες

Αποφασισμένοι να συνεχίσουν και να δυναμώσουν τους αγώνες τους. Συλλαλητήρια αύριο σε Θεσσαλία, Κεντρική Μακεδονία, Αιτωλοακαρνανία καιΗλεία. Μιλούν στο "Ρ" εκπρόσωποι των αγροτών

Σελίδες 8 - 9

Γ Υ Ν Α Ι Κ Α

Ιδιωτικοποίηση

εναντίον ισότητας

Ημερίδα της ΟΓΕ με θέμα: "Παιδεία και την ισότητα των δύο φύλων". Αποκαλυπτικά στοιχεία, που κατά κανόνα αποσιωπούνται, δείχνουν ότι η ιδιωτικοποίηση της παιδείας θα πλήξει ιδιαίτερα τις μη προνομιούχες νέες γυναίκες

Σελίδα 7

Α Θ Λ Η Τ Ι Σ Μ Ο Σ

Τα μάτια

στη Ν. Σμύρνη

Ποδόσφαιρο - Α Εθνική. Ο Πανιώνιος υποδέχεται τον ΠΑΟ, ενώ ΑΕΚ και Ολυμπιακός αγωνίζονται στην έδρα τους με Εθνικό και Αρη, αντίστοιχα

Σελίδα 14

Πίσω από

τα πρωτοσέλιδα

Φοροδιαφυγή και μπάσκετ. Οι ευθύνες κράτους, σωματείων και παικτών στην υπόθεση της φοροδιαφυγής

Σελίδα 15

Α Υ Τ Ο Κ Ι Ν Η Τ Ο

"Καταλυτικές"

αλλαγές

Η πρώτη γενιά των καταλυτικών αυτοκινήτων συμπληρώνει πέντε χρόνια ζωής στη χώρα μας και φυσικά η ζωή των καταλυτών φτάνει στο τέλος της, αφού ο μέσος όρος ζωής τους είναι 80.000 - 150.000 χλμ.

Σελίδα 13