ΤΕΧΕΡΑΝΗ.-

Με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον και τις ελπίδες όλων ότι κάτι πρόκειται να αλλάξει στο Ιράν, ορκίστηκε χτες ο νέος Πρόεδρος του Ιράν, Μοχάμεντ Χαταμί, αναλαμβάνοντας επισήμως τα καθήκοντά του ενώπιον της Βουλής.

Με την υπόσχεση να διαφυλάξει τη θρησκεία και το Σύνταγμα, ο 54χρονος Χαταμί, δίνοντας τον καθιερωμένο του όρκο κατά την ανάληψη των καθηκόντων, τόνισε ότι "ως Πρόεδρος της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν ορκίζομαι ενώπιον του Κορανίου, του ιρανικού έθνους και του θεού να είμαι θεματοφύλακας της επίσημης θρησκείας, της Ισλαμικής Δημοκρατίας και του Συντάγματος", προσθέτοντας ότι θα υπερασπιστεί ένα κράτος "προς την υπηρεσία του λαού" και όχι ένα κράτος που θα "εξουσιάζει το λαό".

Ο Χαταμί, που είχε εκλεγεί με το συντριπτικό 69% στις 23 του Μάη, εξασφαλίζοντας την αποδοχή των δύο τρίτων των ψηφοφόρων, διαδέχεται τον απερχόμενο Πρόεδρο Αλί Ακμπάρ Χασεμί Ραφσαντζανί.Ο ίδιος δεν είναι αγιατολάχ και φυσικά δεν ανήκει στην υψηλή θρησκευτική τάξη των μουσουλμάνων κληρικών, που κατέλαβαν την εξουσία το 1979 με την ανατροπή του σάχη και την εγκαθίδρυση ενός αυστηρά ισλαμικού κράτους, με τα ηνία της χώρας στα χέρια του αγιατολάχ Ρουχολάχ Χομεϊνί.

Ο Χαταμί, που χαρακτηρίζεται από όλους τους αναλυτές ως μετριοπαθής και "διανοούμενος" - έχει σπουδάσει στη Γερμανία - αναμένεται να αντιμετωπίσει εξαιρετική δυσκολία στο σχηματισμό κυβέρνησης, μια και η σύνθεση της κυβέρνησής του θα πρέπει να πάρει ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή στην οποία κυριαρχούν οι συντηρητικοί και αναμένεται να αντιδράσουν ανάλογα σε όλες τις αλλαγές και αλλαγές προσώπων στις καίριες κυβερνητικές θέσεις.

Οι περισσότερες χώρες και κυρίως ο δυτικός κόσμος, από τη μέρα της ανακοίνωσης του εκλογικού αποτελέσματος και τη νίκη του Χαταμί έχουνεκφραστεί σχετικά θετικά, ευελπιστώντας ότι η αλλαγή προς τον εκσυγχρονισμό και η δυτικοποίηση του Ιράν μπορούν να επιτευχθούν με τον Χαταμί στην ηγεσία της χώρας.

Η προχτεσινή αιφνιδιαστική απόφαση του Κλίντον να επιτρέψει την κατασκευή, από διεθνείς εταιρίες, και τη λειτουργία μεγάλου πετρελαιαγωγού, που θα διασχίζει τη χώρα και θα διοχετεύει μεθάνιο από το Τουρκμενιστάν στη Μεσόγειο, εντάσσεται σε αυτή τη "φιλική διάθεση" και τις προσδοκίες που τρέφουν οι κυρίαρχες δυτικές χώρες σε σχέση με την αλλαγή που φαίνεται ότι θα συντελεστεί στο Ιράν. Η Ευρώπη ωστόσο εμφανίζεται περισσότερο επιφυλακτική ως προς τις εκφρασμένους προθέσεις του Ιράν, που είχε διαμηνύσει διακριτικά από το περασμένο Σάββατο η Τεχεράνη, πως δε βλέπει την ώρα που θα υποδεχτεί τους πρεσβευτές των 15 κρατών - μελών της ΕΕ, με τη λεπτομέρεια ότι ο Γερμανός πρεσβευτής θα είναι ο τελευταίος που θα επιστρέψει.

Οι χτεσινές αντιδράσεις από όλα τα αραβικά κράτη, τα κράτη του Κόλπου, ακόμα και από το Ισραήλ, φανερώνουν ότι η πρόθεση του Χαταμί να αναπτύξει φιλικές σχέσεις με όλα τα κράτη και να σπάσει τον απομονωτισμό της χώρας του έγινε δεκτή με ιδιαίτερο ενθουσιασμό που δε χρειάστηκε ούτε καν να κρύψουν. Το Ιράν δεν είχε στο παρελθόν "σχέσεις εμπιστοσύνης" τόσο με τη Σαουδική Αραβία, που από το 1992 είναι "βαλτωμένες", όσο και με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που τους χωρίζουν εδαφικές διαφορές, οι οποίες αφορούν κάποιες επίμαχες νησίδες στον Περσικό Κόλπο.

Οσο για το Ισραήλ, η ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών εκφράζει την πεποίθηση ότι η ανάληψη της Προεδρίας του Ιράν από τον Μοχάμεντ Χαταμί δίνει στην Τεχεράνη την ευκαιρία "να ανοίξει μια νέα σελίδα" στις σχέσεις της με τις γειτονικές χώρες και να αποδείξει ότι "στρέφεται προς την ειρήνη".

ΑΓΚΥΡΑ.- Αντιτρομοκρατικές ομάδες συνέλαβαν χτες έναν πολιτικό - ο οποίος έχει υπερασπιστεί στο παρελθόν τον Ισλαμιστή πρώην πρωθυπουργό Νετσμεντίν Ερμπακάν - με την κατηγορία της αποκάλυψης στρατιωτικών μυστικών.

Ο ηγέτης του δεξιού Κόμματος της Αναγέννησης, Χασάν Τσελάλ Γκιουζέλ, συνελήφθη στο πλαίσιο δικαστικής έρευνας που διατάχθηκε σε βάρος του τον περασμένο μήνα από τον εισαγγελέα του δικαστηρίου κρατικής ασφαλείας της Αγκυρας, επειδή αποκάλυψε έγγραφα και εμπιστευτικές επιστολές της Ομάδας Δυτικής Μελέτης και κατηγόρησε το στρατό για προετοιμασία πραξικοπήματος. Η ομάδα συγκροτήθηκε από τον τουρκικό στρατό την περασμένη άνοιξη, για να αντιμετωπιστεί η δράση των φονταμενταλιστών στην Τουρκία.

Το ισλαμικό Κόμμα της Ευημερίας, με αφορμή τις αποκαλύψεις του Γκιουζέλ, κατηγόρησε την Ομάδα για ανάμειξη στις δραστηριότητες των πολιτικών αρχών και στη διάλυση του συνασπισμού με το Κόμμα του Ορθού Δρόμου.

Μία ώρα μετά τη σύλληψη του Γκιουζέλ, το Δικαστήριο Κρατικής Ασφαλείας απέρριψε την υπόθεση εναντίον των στρατηγών για ανάμειξη στα πολιτικά πράγματα της χώρας, με το αιτιολογικό ότι ο στρατός έχει νομικό και συνταγματικό δικαίωμα να υπερασπίζεται το "κοσμικό" σύστημα από κάθε απειλή.

Σε μια παράλληλη εξέλιξη, ο τουρκικός στρατός ανακοίνωσε χτες τις αποτάξεις 76 μελών του, οι οποίοι εικάζεται ότι ήταν "ισλαμιστικών πεποιθήσεων".

Τις αποφάσεις υπέγραψε ο πρωθυπουργός Μεσούτ Γιλμάζ, ο οποίος προήδρευσε της τετραήμερης συνεδρίασης του Συμβουλίου, πέντε βδομάδες αφότου ανέλαβε την πρωθυπουργία.

Το Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο διόρισε επίσης νέους αρχηγούς του Στρατού, του Πολεμικού Ναυτικού και της Πολεμικής Αεροπορίας καθώς οι προηγούμενοι αρχηγοί έφτασαν σε ηλικία αποστρατείας.

Ο στρατηγός Χουσεϊν Κιβρίκογλου, 63 ετών, διορίστηκε αρχηγός του στρατού σε αντικατάσταση του Αχμέτ Κοκσάλ. Σύμφωνα με τον τουρκικό Τύπο, ο Κιβρίκογλου είναι ο πιθανότερος υποψήφιος για τη διαδοχή του στρατηγού Χακί Καρανταγί, όταν αποχωρήσει, τον ερχόμενο χρόνο, από την αρχηγία των ενόπλων δυνάμεων.

ΣΑΡΑΓΕΒΟ.-

Η αδυναμία των ενδιαφερομένων αρχών της Βοσνίας να διευθετήσουν τις διαφορές σχετικά με την κατανομή των πρεσβευτικών θέσεων σε 33 πρεσβείες του εξωτερικού, αλλά και τα νέα κρούσματα βίας στις προσπάθειες επαναπατρισμού προσφύγων προκαλούν νέα προβλήματα στις σχέσεις του Σαράγεβο με τη διεθνή κοινότητα.

Οι κυβερνήσεις της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Σουηδίας και της Βρετανίας διέκοψαν από χτες τις επαφές τους με Βόσνιους διπλωμάτες, που εκπροσωπούνται στις παραπάνω χώρες, σε μία προσπάθεια να πιέσουν τις βοσνιακές αρχές να επιλύσουν μία σειρά προβλημάτων που πρωτίστως σχετίζονται με την κατανομή των πρεσβευτικών θέσεων μεταξύ Κροατών, μουσουλμάνων και Σέρβων και αφ' ετέρου με τη νομοθεσία για την υπηκοότητα και τα διαβατήρια.

Η Βόννη ήταν η πρώτη που διέκοψε τις επαφές με τη βοσνιακή πρεσβεία, υποστηρίζοντας ότι "δεν μπορούν πλέον να γίνονται ανεχτές οι προσπάθειες των βοσνιακών αρχών να υπονομεύουν τις διεθνείς προσπάθειες για ειρήνη".

Την παραπάνω απόφαση ανακοίνωσε ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, Κλάους Κίνκελ, επικαλούμενος την αποδοχή της σχετικής πρότασης του εκπροσώπου της διεθνούς κοινότητας στη Βοσνία, Ισπανού, Κάρλος Βέστεντορπ.

Την τιμωρία όσων Κροατών προκάλεσαν τα προχτεσινά επεισόδια σε βάρος μουσουλμάνων προσφύγων στα χωριά κοντά στην πόλη Jajce (κεντρική Βοσνία), αλλά και ενάντια σε κυανόκρανους ζήτησε χτες ο εκπρόσωπος των Ηνωμένων Εθνών στο Σαράγεβο, Αλεξάντερ Ιβάνκο.

Το περασμένο Σαββατοκύριακο, πάνω από 450 μουσουλμάνοι εμποδίστηκαν από Κροάτες να επαναπατριστούν στις εστίες που τηρούσαν σε χωριά έξω από την πόλη Jajce πριν το ξέσπασμα του πολέμου. Στη διάρκεια των επεισοδίων τραυματίστηκε άγνωστος αριθμός προσφύγων και πυρπολήθηκαν δεκάδες σπίτια.

Εξάλλου, το πρωί της Κυριακής, πλήθος μεθυσμένων Κροατών στην πόλη Jajce λιθοβόλησε οχήματα που μετέφεραν στρατιωτικό προσωπικό των Ηνωμένων Εθνών.

ΠΡΙΣΤΙΝΑ.-

Ενταση επικρατεί και πάλι στο Κοσσυφοπέδιο, με αφορμή τα κρούσματα βίας του τελευταίου 48ωρου, που είχαν ως στόχους Σέρβους αστυνομικούς και πολίτες.

Ραδιοσταθμός της Πρίστινας μετέδωσε ότι χτες το πρωί στο χωριό Κόρνιγια Κλίνα άγνωστοι άνοιξαν πυρ κατά αστυνομικού οχήματος, προκαλώντας τον τραυματισμό δύο Σέρβων αστυνομικών και ενός πολίτη. Νωρίτερα, το βράδυ της Κυριακής, σημειώθηκε και ένα άλλο παρόμοιο επεισόδιο κατά Σέρβων αστυνομικών, που δέχτηκαν σφαίρες αγνώστων την ώρα περιπολίας. Εξάλλου την Κυριακή, ο γιουγκοσλαβικός στρατός ανακοίνωσε το θάνατο δύο Αλβανών και τον τραυματισμό ενός τρίτου, όταν τους πυροβόλησαν συνοριακοί φρουροί την ώρα που επιχείρησαν να περάσουν παράνομα τα σύνορα με την Αλβανία.

Τα τελευταία κρούσματα βίας προκάλεσαν μπαράζ συλλήψεων και ανακρίσεων σε βάρος δεκάδων Αλβανόφωνων, γεγονός που αύξησε ακόμη περισσότερο την ένταση που επικρατεί στην περιοχή.

ΜΟΣΧΑ.-

"Από την 1η Γενάρη 1998 στη Ρωσία θα καταργηθούν τα τρία μηδενικά από τα χαρτονομίσματα και το χαρτονόμισμα των 1.000 ρουβλιών θα αξίζει όσο ένα ρούβλι", δήλωσε χτες ο Ρώσος Πρόεδρος, Μπορίς Γιέλτσιν, σε μία προσπάθεια να κάμψει τις εντυπώσεις σχετικά με τις τρέχουσες τιμές σε βασικά προϊόντα και να ενθαρρύνει τα σενάρια σταθεροποίησης του πληθωρισμού σε ανεκτικότερα επίπεδα...

Ετσι, η μελλοντική αξία του νέου ρουβλιού που θα κυκλοφορήσει από την προσεχή Πρωτοχρονιά στη Ρωσία θα είναι ένα προς χίλια.

• Δύο Ρώσοι αξιωματικοί του πολεμικού ναυτικού συνελήφθησαν χτες στη Μόσχα, με την κατηγορία ότι επιχειρούσαν να πωλήσουν όπλα και πολεμοφόδια. Στρατιωτικοί αξιωματούχοι δε θέλησαν να δώσουν στη δημοσιότητα στοιχεία για την ταυτότητα των δύο αξιωματικών, παρά μόνον πληροφορίες για το προς πώληση (παράνομα) πολεμικό υλικό: Δεκάδες εκτοξευτήρες χειροβομβίδων, χιλιάδες σφαίρες για αυτόματα πυροβόλα όπλα και ναυτικά μαχαίρια.

Τα πτώματα ανταρτών Ταμίλ "εν σειρά" εξετάζονται από αξιωματούχους του στρατού της Σρι Λάνκα, στην περιοχή Ομανθάι. Ο στρατός ισχυρίζεται ότι τις τελευταίες μέρες σκότωσε 200 "Τίγρεις των Ταμίλ". Αλλά ο ανηλεής εμφύλιος πόλεμος δε λέει να τελειώσει...