ΑΓΚΥΡΑ.-

Η Τσιλέρ παρέδωσε την πρωθυπουργία στον Γιλμάζ, οι κυβερνητικές θέσεις λίγο - πολύ ορίστηκε σε ποιους θα περιέλθουν, και τώρα το μόνο που μένει για να αναλάβει καθήκοντα η νέα κυβέρνηση είναι να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης στη Βουλή. Οσο για την ταμπακέρα, δηλαδή, το ποια πολιτική θα ακολουθήσει η κυβέρνηση συνασπισμού των κομμάτων Μητέρας Πατρίδας και Ορθού Δρόμου, προς το παρόν ο - εκτός συνταρακτικού απροόπτου - νέος πρωθυπουργός αρκέστηκε σε ευγενικά ευχολόγια: Μίλησε για "πλήρη ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση" στο μέλλον, "συνέχιση των φιλικών και συμμαχικών σχέσεων με τις ΗΠΑ" και για βελτίωση "των δυνατοτήτων συνεργασίας με τη Ρωσική Ομοσπονδία". Μίλησε ακόμη για επιτάχυνση της διαδικασίας ιδιωτικοποίησης σε όλες τις κρατικές επιχειρήσεις και τους οργανισμούς (μέχρι στιγμής έχει βρεθεί σε αδιέξοδο), μείωση του πληθωρισμού από το 80% σε μονοψήφιο αριθμό (διά της... επιφοιτήσεως του Αλλάχ, ίσως;) και για οικονομικοκοινωνικά μέτρα, προκειμένου να βελτιωθεί η κατάσταση στις νότιες και τις νοτιανατολικές επαρχίες της χώρας.

Οσον αφορά στο Κουρδικό, ο Γιλμάζ τόνισε ότι "ο αγώνας κατά της τρομοκρατίας θα συνεχιστεί ειλικρινώς".

Πάντως, παραμένει αμφίβολο το πώς και κατά πόσον θα μπορέσει να εφαρμόσει ο Γιλμάζ τις δεσμεύσεις του. Αλλωστε, τα θεμέλια της κυβέρνησης δεν είναι ιδιαίτερα σταθερά...

"Στη διάρκεια του τελευταίου έτους είδαμε μερικές προόδους. Σίγουρα, η απόσυρση των πλέον καταπιεστικών νόμων στο χώρο της ελευθερίας έκφρασης και του Τύπου και του άρθρου 8 του Συντάγματος, ήταν μια σημαντική εξέλιξη, όπως και οι συνταγματικές αλλαγές που συνέβησαν στην Τουρκία και επέτρεψαν μεγαλύτερη συμμετοχή στις εκλογές από ορισμένα τμήματα του πληθυσμού. Την ίδια ώρα, όμως, στην Τουρκία συνεχίζουμε να βλέπουμε ευρεία χρήση βασανιστηρίων και φόνους": Διπλωματικά ήξεις - αφήξεις, τυπικό γνώρισμα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Στην ετήσια έκθεσή του για τα ανθρώπινα δικαιώματα, την οποία παρουσίασε στην Ουάσιγκτον ο υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Τιμ Γουέρθ (σ' αυτόν ανήκει η δήλωση), το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών αναφέρει ακόμη ότι "οι πωλήσεις όπλων εξετάζονται κατά περίπτωση, με τα θέματα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο επίκεντρο, έτσι ώστε να μην πωλούμε εξοπλισμό που έχει χρησιμοποιηθεί ή που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την καταπάτηση των δικαιωμάτων απλών πολιτών".

Η Αγκυρα εμφανίστηκε "ικανοποιημένη" από την έκθεση και το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών τη χαρακτήρισε "περισσότερο ισορροπημένη" σε σύγκριση με αυτήν του 1994, ενώ ο τουρκικός Τύπος τη χαρακτηρίζει με χτεσινά του δημοσιεύματα "σκληρή". Πάντως, τα γεγονότα δε δείχνουν να δικαιώνουν την τελευταία άποψη...

Στη Δικαιοσύνη αποδίδεται συνήθως ο χαρακτηρισμός "τυφλή", αλλά στην Τουρκία θα της ταίριαζε μια χαρά το κοσμητικό εμπαθής.Η καταδίκη του μεγαλύτερου εν ζωή Τούρκου συγγραφέα, 73χρονου Γιασάρ Κεμάλ, από το δικαστήριο Κρατικής Ασφαλείας της Κωνσταντινούπολης, σε ποινή φυλάκισης 1 έτους και 8 μηνών με αναστολή, με την κατηγορία της "αναμόχλευσης παθών" αποτελεί - το λιγότερο - όνειδος.

Η καταδίκη του Κεμάλ υπήρξε, μεταδίδουν ειδησεογραφικά πρακτορεία, "έκπληξη", καθώς ο εισαγγελέας της έδρας ζήτησε την αθώωσή του, λέγοντας ότι "δε διαπράχτηκε έγκλημα, παρότι χρησιμοποιήθηκαν σκληρές εκφράσεις για το ζήτημα της Νοτιοανατολικής Τουρκίας" (σ.σ.: κομψός τρόπος να περιγραφεί η σφαγή των Κούρδων, αυτονομιστών και μη...).

Αλλά όχι. Ο Κεμάλ κρίθηκε ένοχος για τα δύο κείμενά του (!), που συμπεριλήφθηκαν στο βιβλίο "Η ελευθερία της έκφρασης και η Τουρκία" - βιβλίο το οποίο κατασχέθηκε από το δικαστήριο το Φλεβάρη του περασμένου χρόνου. Ο συγγραφέας καταδικάστηκε με βάση το άρθρο 312 του ποινικού κώδικα και το άρθρο 8 του αντιτρομοκρατικού νόμου.

Ο συγγραφέας, μετά την απόφαση, ξεχείλιζε πικρία. "Η Τουρκία διέρχεται τη χειρότερη δικτατορική της περίοδο... Τριάμισι εκατομμύρια άνθρωποι πεινάνε. Αν αυτός ο πόλεμος συνεχιστεί, ο τουρκικός και ο κουρδικός λαός θα εκφυλιστούν, θα εγκαταλείψουν το ανθρώπινο είδος", είπε. Και πρόσθεσε ότι "δε φοβάμαι να λέω αυτά τα πράγματα. Ας μου επιβάλουν όποια ποινή θέλουν. Ας με σκοτώσουν".

Τέλος, ο Κεμάλ μιλώντας σε δημοσιογράφους δήλωσε ότι είπε στους δικαστές: "Εγώ σας καταδικάζω, όχι εσείς εμένα. Η Τουρκία δεν είναι Δημοκρατία".

Ο καταδικασθείς συγγραφέας δεν πρόκειται να υποβάλει έφεση στην απόφαση, καθώς θεωρεί ότι αν την αποδεχτεί θα αναγνωρίσει ότι είναι έγκλημα να γράφει κανείς για την κουρδική εξέγερση.

Το θερμόμετρο φαίνεται ότι κατεβαίνει στο Ισραήλ και στη Δυτική Οχθη με αργούς αλλά σταθερούς ρυθμούς. Παλαιστίνιοι και Ισραηλινοί πραγματοποιούν αλλεπάλληλες επιδρομές κατά γραφείων, κρησφύγετων και μελών της "Χαμάς". Αρθηκε η απαγόρευση της κυκλοφορίας ανάμεσα στις αυτόνομες περιοχές, ενώ δόθηκε ειδική άδεια στους νεοεκλεγμένους Παλαιστινίους βουλευτές να μεταβούν στη Γάζα για την πρώτη σύνοδο του Νομοθετικού Συμβουλίου. Ο ισραηλινός στρατός μετέφερε τανκς κατά μήκος της πράσινης διαχωριστικής γραμμής με τη Δυτική Οχθη, διαβεβαιώνοντας ότι δεν προτίθεται να επέμβει. Την υποστήριξή τους στην ισραηλινο - παλαιστινιακή "ειρηνευτική διαδικασία" έσπευσαν να εκφράσουν εκ του σύνεγγυς, ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών και ο Γερμανός ομόλογός του, που έφθασαν, αργά χθες το βράδυ, στην ισραηλινή πρωτεύουσα.

Τέσσερις ώρες διήρκεσε η επιχείρηση "σκούπα" κατά μελών και κρησφύγετων της "Χαμάς" μέσα στα αυτόνομα παλαιστινιακά εδάφη, στην οποία πήραν μέρος όλες οι δυνάμεις της παλαιστινιακής Αστυνομίας. Οι επιδρομές πραγματοποιήθηκαν σε ιδρύματα κοινωνικής αρωγής, σχολεία, παιδικούς σταθμούς, γραφεία, τεμένη και νοσοκομεία που έχει στον έλεγχό της η εξτρεμιστική οργάνωση, ενώ η Αστυνομία ερεύνησε ακόμα και το σπίτι του Χάσαν Γιασίν, του φυλακισμένου πνευματικού ηγέτη της "Χαμάς". Ηταν η πρώτη φορά που η παλαιστινιακή Αστυνομία εισέβαλλε στο ισλαμικό τμήμα της Γάζας και φαίνεται ότι είχε ικανοποιητικά αποτελέσματα, αφού κατασχέθηκαν αρκετά αυτόματα όπλα και εκρηκτικά ενώ ανακαλύφθηκαν και στολές του ισραηλινού στρατού. Παλαιστίνιος αξιωματούχος, μάλιστα, δήλωσε ότι έχουν συλληφθεί, τουλάχιστον, 5 ηγετικά στελέχη της "Ιζεντίν αλ Κασάμ".

Ανάλογες ήταν και οι δραστηριότητες της ισραηλινής Αστυνομίας, η οποία διέταξε το σφράγισμα της πολιτιστικής και επιστημονικής Ισλαμικής Εταιρείας της Ιερουσαλήμ, που θεωρείται "κάλυψη" της "Χαμάς". Παράλληλα, συνελήφθη ο ισλαμιστής αλλά Ισραηλινός αντιδήμαρχος της πόλης Ουμ, Αλ Φαχμ, με την κατηγορία ότι βοήθησε χρηματικά τις οικογένειες των κομάντο αυτοκτονίας. Παράλληλα, ο ισραηλινός στρατός ήρε την απαγόρευση της κυκλοφορίας και έτσι οι Παλαιστίνιοι μπορούν να μεταβούν από τη μια αυτόνομη περιοχή στην άλλη από τις 7 το πρωί μέχρι τις 7 το απόγευμα. Για πρώτη φορά, όμως, μετά το 1967 τα τανκς έκαναν την εμφάνισή τους στην πράσινη διαχωριστική γραμμή με τη Δυτική Οχθη. Ισραηλινές στρατιωτικές πηγές διαβεβαίωναν ότι δεν υπάρχει εντολή επέμβασης.

Μέσα σε αυτό το τεταμένο και αρνητικό κλίμα πραγματοποίησε την πρώτη του συνεδρίαση το παλαιστινιακό Νομοθετικό Συμβούλιο, που αναδείχτηκε από τις πρόσφατες εκλογές. Η συνεδρίαση έγινε στο Πολιτιστικό Κέντρο της Γάζας, αφού η ισραηλινή κυβέρνηση επέτρεψε στους 51 βουλευτές της υπόλοιπης Δυτικής Οχθης να μετακινηθούν. Στην τελετή παρευρέθησαν αρκετοί ξένοι διπλωμάτες. Από το βήμα της πρώτης αυτής συνόδου, ο Γιάσερ Αραφάτ επανέλαβε τη δέσμευσή του για "πίστη στην ειρηνευτική διαδικασία" και καταπολέμηση της βίας, ενώ κάλεσε όλους τους εμπλεκομένους αλλά και τα Ηνωμένα Εθνη να συμμετάσχουν σε μια διεθνή διάσκεψη για το θέμα, ακολουθώντας, ουσιαστικά, την ανάλογη πρόταση του Αμερικανού Προέδρου. Σε μια ένδειξη της "πίστης στην ειρήνη", η πλειοψηφία των Παλαιστινίων βουλευτών, που ανήκει στη "Φατάχ" του Αραφάτ, ψήφισε για κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο τον Αχμέντ Κουρέια, επικεφαλής των ειρηνευτικών συνομιλιών.

Στα πλαίσια της αποκλιμάκωσης της έντασης και της μεγιστοποίησης της ευρωπαϊκής παρέμβασης στην περιοχή, έφθασαν, αργά χτες το βράδυ, στο Τελ Αβίβ ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Κλάους Κίνκελ και ο Γάλλος ομόλογός του Ερβέ ντε Σαρέτ. Οι δύο Ευρωπαίοι διπλωμάτες υπογράμμισαν ότι σκοπός του ταξιδιού τους είναι η έμπρακτη εκδήλωση της συμπαράστασής τους στο Ισραηλινό πρωθυπουργό Σιμόν Πέρες και στον Παλαιστίνιο ηγέτη Γιάσερ Αραφάτ και "στην προσπάθειά τους για ειρήνη".

ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ.-

Η αμερικανική διπλωματία συνεχώς σκληραίνει τη στάση της έναντι της Κίνας: προχτές, οι ΗΠΑ προειδοποίησαν την Κίνα ότι θα υπάρξουν "συνέπειες" αν γίνει κάποιο λάθος στη διάρκεια των προγραμματισμένων ασκήσεων των κινεζικών δυνάμεων κοντά στην Ταϊβάν, και χτες ανακοίνωσαν ότι εξετάζουν το ενδεχόμενο να επιβάλουν κυρώσεις για την πώληση ενός νέου πυραύλου τύπου "Κρουζ" στο Ιράν, με βάση ένα νόμο που θεσπίστηκε μεσούντος του ιρανο - ιρακινού πολέμου.

"Πιστεύουμε", είχε πει προχτές ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Νίκολας Μπερνς, "ότι τα σχέδια για αυτές τις ασκήσεις με πυραύλους είναι ανεύθυνες". Δε διευκρίνισε ποιες θα είναι οι "συνέπειες" που προτίθενται να επιβάλουν οι ΗΠΑ στην Κίνα σε περίπτωση δυστυχήματος, αλλά επισήμανε ότι "η Κίνα θα πρέπει να επιδείξει αυτοσυγκράτηση και να αποφύγει άλλες προκλητικές ενέργειες".

Χτες, λίγο πριν την έναρξη των συνομιλιών της κυβέρνησης των ΗΠΑ και του Προέδρου Κλίντον με αξιωματούχο των κινεζικών υπηρεσιών ασφαλείας, Αμερικανός αξιωματούχος είπε ότι η ηγεσία των ΗΠΑ εξετάζει την επιβολή κυρώσεων για την πώληση του πυραύλου, η οποία αποκαλύφθηκε πριν λίγες βδομάδες.

Από την πλευρά της, η ηγεσία της Κίνας ανακοίνωσε ότι ουδέποτε θα δεχτεί συστάσεις εκ μέρους των ΗΠΑ για την πολιτική της στην Ταϊβάν, ενώ εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών είπε στο Πεκίνο χτες ότι "οι πύραυλοι δε θα δημιουργήσουν πραγματικό κίνδυνο". Τόνισε επίσης ότι "πραγματικός κίνδυνος θα δημιουργηθεί αν δημιουργηθούν δύο Κίνες, από την απόσχιση της Ταϊβάν".

ΗΝΩΜΕΝΑ ΕΘΝΗ.-

Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ αποφάσισε χτες την παράταση των οικονομικών κυρώσεων στο Ιράκ, με την αιτιολογία ότι η Βαγδάτη δεν έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο στα αιτήματα που έχουν τεθεί από αυτό.

Παράταση λαμβάνει, ως εκ της αποφάσεως, και το "σίριαλ" της πώλησης πετρελαίου από το Ιράκ, το οποίο ήρθε ξανά στον αφρό της επικαιρότητας τις τελευταίες μέρες.

Το εμπάργκο, όπως είναι γνωστό, θα συζητείται κάθε δυο μήνες στο Συμβούλιο Ασφαλείας κεκλεισμένων των θυρών και χωρίς να απαιτείται ψηφοφορία για την παράταση των κυρώσεων.

ΑΛΓΕΡΙ.-

Παγιδευμένο φορτηγό εξερράγη, χτες νωρίς το πρωί, έξω από το Δημαρχείο της πόλης Μπερουάγκια της Αλγερίας, που βρίσκεται 70 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της αλγερινής πρωτεύουσας. Σύμφωνα με την ανακοίνωση των αρχών ασφαλείας, από την έκρηξη, που εικάζεται ότι είναι έργο των εξτρεμιστών ισλαμιστών, έχασαν τη ζωή τους δύο άνθρωποι και άλλοι δέκα τραυματίστηκαν.

Δίκη - παρωδία: ο Γιασάρ Κεμάλ (αριστερά), καταδικασθείς από το τουρκικό δικαστήριο κρατικής ασφαλείας της Κωνσταντινούπολης για "αναμόχλευση παθών", σε φυλάκιση 20 μηνών.