ΕΡΓΑΤΙΚΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΕΡΓΑΤΙΚΑ

ΠΡΟΕΚΤΑΣΕΙΣ

Στο στόχαστρο οι συλλογικές συμβάσεις

Του Λευτέρη ΓΕΩΡΓΙΟΥ*

Είναι παρατηρημένο ότι από μέρους των εργοδοτικών οργανώσεων - και όχι μόνο - αναπτύσσεται μια συστηματική επιχειρηματολογία υπέρ της κατάργησης των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Εναυσμα γι' αυτό το σημείωμα έδωσε ένα άρθρο με τίτλο: "Καταργήστε τις συλλογικές διαπραγματεύσεις" στην εφημερίδα ΚΕΡΔΟΣ (31/1/96). Κατά καιρούς, ακούμε συχνά τέτοιες προτροπές, που συνήθως μάλιστα παρουσιάζονται σαν "φιλεργατικές", έχοντας τη μόνιμη επωδό ότι η κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων θα οδηγήσει, δήθεν, σε αύξηση των αποδοχών! Η πιο πρόσφατη ενέργεια σε μια τέτοια κατεύθυνση είναι η άτυπη και ανεπίσημη παραβίαση της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας (ΕΓΣΣΕ), ιδιαίτερα από το 1990 και μετά, με την αθρόα εισαγωγή φτηνών εργατικών χεριών από χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης, με αποτελέσματα γνωστά: Υψηλή ανεργία, εισφοροδιαφυγή, "μαύρη αγορά" εργασίας κλπ. Δηλαδή συστηματική καταστρατήγηση της ΕΓΣΣΕ, ώστε και οι Ελληνες εργαζόμενοι να αναγκάζονται να δουλεύουν, σε πολλές περιπτώσεις, με ημερομίσθιο χαμηλότερο του βασικού. Ουσιαστικό αποτέλεσμα: Φτηνά εργατικά. Οι υπέρμαχοι αυτής της επιχειρηματολογούμενης ...κατάργησης ξεχνούν, ωστόσο, ένα πολύ βασικό σημείο: Η κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων είναι, εκτός των άλλων, αντισυνταγματική.

Αναλυτικότερα: Στο άρθρο 12, παρ. 1 του Συντάγματος, προβλέπεται η συνδικαλιστική ελευθερία σαν ειδικότερη μορφή του δικαιώματος για σύσταση ενώσεων και σωματείων μη κερδοσκοπικών. Την επιδίωξη αυτή μπορούν τα σωματεία να την υλοποιούν με πολλούς τρόπους, μεταξύ των οποίων και η διαπραγμάτευση και σύναψη των συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Επιπλέον, η συλλογική αυτονομία και οι συλλογικές συμβάσεις κατοχυρώνονται από το άρθρο 22, παρ. 2 του Συντάγματος: "Με νόμο καθορίζονται οι γενικοί όροι εργασίας, που συμπληρώνονται από τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας, συναπτόμενες με ελεύθερες διαπραγματεύσεις και, αν αυτές αποτύχουν, με τους κανόνες που θέτει η διαιτησία". Με το άρθρο αυτό, περιορίζεται η ισχύς του νομοθέτη να καθορίζει τους όρους εργασίας και ένα μεγάλο μέρος της μεταβιβάζεται στη συλλογική δράση. Με άλλα λόγια, ο νόμος δεν μπορεί να υπεισέρχεται μεταξύ των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Η νομολογία, εξάλλου, έχει παγιώσει ότι η συλλογική σύμβαση υπερισχύει, όταν προβλέπει για τον εργαζόμενο όρους ευνοϊκότερους από ό,τι προβλέπει ο νόμος, εκτός αν πρόκειται για νόμο αναγκαστικού χαρακτήρα. Νομοθετικά, έχει επίσης κατοχυρωθεί με το νόμο 4205/61 "περί δικαιώματος οργανώσεως και συλλογικής διαπραγμάτευσης", που επικυρώνει τη Διεθνή Σύμβαση Εργασίας 98/1949, Διεθνή Σύμβαση με υπερνομοθετική ισχύ. Περαιτέρω, υπάρχει η Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, που ψηφίστηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ (Παρίσι 10/12/48) και μέσα στα θεμελιώδη δικαιώματα του ανθρώπου περιλαμβάνεται και η ελευθερία συναθροίσεων και η ίδρυση σωματείων. Από τα ανωτέρω, συνεπάγεται ότι το άρθρο 22 του Συντάγματος είναι θεμελιώδης διάταξη, η οποία δεν μπορεί να καταργηθεί ούτε σε περίπτωση αναθεώρησης του Συντάγματος (μια και η επόμενη Βουλή θα είναι αναθεωρητική). Το άρθρο 22 μπορεί να καταργηθεί μόνο αν καταλυθεί το Σύνταγμα. Οι πιο "υποψιασμένοι" θα πουν αμέσως ότι όσοι προτρέπουν σε κατάργηση των συλλογικών διαπραγματεύσεων προτρέπουν και σε κατάργηση του Συντάγματος, άρα, θέτουν έμμεσα θέμα πολιτεύματος.

Ζούμε σε έναν απόλυτα ασταθή κόσμο, γι' αυτό και είναι υποχρέωση του συνδικαλιστικού κινήματος να διαφυλάξει σαν κόρη οφθαλμού "κάθε εκατοστό εδάφους", που έχει μέχρι τώρα κατακτήσει. Δε θα παραθέσω οικονομικά επιχειρήματα για τη χρησιμότητα των συλλογικών συμβάσεων, διότι είναι πλεονασμός να αποδεικνύουμε το αυταπόδεικτο. Τα στατιστικά στοιχεία, όμως, του ILO (Διεθνές Γραφείο Εργασίας) και της Παγκόσμιας Τράπεζας, στα οποία μπορεί να ανατρέξει όποιος ενδιαφέρεται, δείχνουν σαφή συσχετισμό μεταξύ ελεύθερων συλλογικών συμβάσεων και αυξήσεων των αποδοχών. Συνήθως συλλογικές συμβάσεις δεν υπάρχουν σε υπανάπτυκτες χώρες, χωρίς παράδοση δημοκρατικής λειτουργίας. Ας συγκρατηθούν, επομένως, και ας μην αποκαλύπτονται σε τέτοιο σημείο οι θιασώτες της κατάργησης των συλλογικών συμβάσεων.

* Ο Λευτέρης Γεωργίου είναι οικονομολόγος

(Βιβλιογραφία: Π. Δ. Δαγγόγλου "Το Σύνταγμα της Ελλάδας" 1995 και Κ. Ι. Τρικαίου "Δοκίμιο Συνταγματικού Δικαίου" 1990)

ΟΧΙ στην εξευτελιστική Σύμβαση

Το Εργατικό Κέντρο Φωκίδας και πέντε ακόμα σωματεία της περιοχής καταγγέλλουν την πλειοψηφία της ΓΣΕΕ για τη διετή Σύμβαση που αποφάσισε να υπογράψει

Το Εργατικό Κέντρο Φωκίδας και πέντε σωματεία του νομού, με ψηφίσματά τους καταδικάζουν τη Σύμβαση - παρωδία που αποφάσισε να υπογράψει η πλειοψηφία της ΓΣΕΕ. Τα σωματεία είναι: Η Ενωση Εργαζομένων της ΑΜΕ Ελληνικοί Βωξίται Δελφών και Διστόμου, το Συνδικάτο Οικοδόμων, το Σωματείο Εργατοτεχνιτών Οικοδόμων Ιτέας, το Νομαρχιακό Παράρτημα ΟΤΟΕ Φωκίδας και ο Σύλλογος Συνταξιούχων ΙΚΑ Αμφισσας.

Το ΕΚ Φωκίδας με ομόφωνη απόφαση της διοίκησής του "καταδικάζει τη Σύμβαση της ντροπής, τη θεωρεί εξευτελιστική, αφού ικανοποιεί μόνο τα αιτήματα των βιομηχάνων και όχι των εργαζομένων που τους καταδικάζει σε συνεχή, σκληρή, μονόπλευρη λιτότητα".

Στο ψήφισμα της Ενωσης Εργαζομένων στους Ελληνικούς Βωξίτες,τονίζεται: "Δυστυχώς, φαίνεται ότι η πλειοψηφία της ΓΣΕΕ βρίσκεται μακριά από τα προβλήματα των εργαζομένων, τους οποίους οδηγεί σε ακόμα μεγαλύτερη οικονομική εξαθλίωση και επικυρώνει τις θρασύτατες αξιώσεις των βιομηχάνων. Θεωρούμε εξευτελιστική τη συμφωνία για αύξηση 202 δραχμές στο μεροκάματο του ανειδίκευτου εργάτη. Είναι πλέον φανερό ότι η ΓΣΕΕ δεν εκφράζει τους εργαζόμενους αλλά ευθυγραμμίζεται με τους βιομηχάνους, την κυβέρνηση και την Ευρωπαϊκή Ενωση".

Το Συνδικάτο Οικοδόμων Φωκίδας και το Σωματείο Εργατοτεχνιτών Οικοδόμων Ιτέας,σε κοινό ψήφισμά τους, λένε "ΟΧΙ στη συναινετική συμφωνία ντροπής της πλειοψηφίας της ΓΣΕΕ με τον ΣΕΒ για αυξήσεις που δεν καλύπτουν ούτε τον προβλεπόμενο πληθωρισμό" και δηλώνουν: "Ο κόμπος έφτασε στο χτένι, είμαστε αποφασισμένοι να παλέψουμε και να κλιμακώσουμε τον αγώνα εάν χρειαστεί για τη λύση των προβλημάτων μας. Θα παλέψουμε με όλους τους εργαζόμενους και τους φορείς του νομού για να αποτρέψουμε τις απολύσεις εργαζομένων στην ΑΕΜ ΒΩΞΙΤΑΙ ΠΑΡΝΑΣΣΟΥ, για την προκοπή και ανάπτυξη του νομού μας. Αν η κυβέρνηση διαλέξει την αναμέτρηση με τους οικοδόμους, θα την έχει, μαζί με τις συνέπειες και την ευθύνη για αυτή τη στάση".

ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ

Παρασκηνιακά "παιχνίδια" με τον Καρρά

Η πλειοψηφία του σωματείου εμπλέκεται "αγωνιστικά" στα παρασκηνιακά παζάρια και διατυπώνει ...αιτήματα, που "φωτογραφίζουν" Καρρά
Κατηγορηματικά αντίθετοι οι συνδικαλιστές της "Συσπείρωσης" προτείνουν μέτρα για το ναυπηγείο και τους εργαζόμενους

Οργιο παρασκηνιακών διαβουλεύσεων διεξάγεται μεταξύ κυβέρνησης και του επίδοξου "μνηστήρα" των Ναυπηγείων Ελευσίνας,του Ι. Καρρά,ο οποίος ζητά, ουσιαστικά, να πάρει το δεύτερο μεγάλο ναυπηγείο της χώρας, χάρισμα. Στο "παιχνίδι" μπαίνει τώρα και η πλειοψηφία της διοίκησης του επιχειρησιακού σωματείου, που, ούτε λίγο - ούτε πολύ, απειλεί με κινητοποιήσεις, αν δεν προχωρήσουν οι ομαδικές απολύσεις στο ναυπηγείο, τις οποίες αποκαλούν "μέτρα κοινωνικής προστασίας"!

Ενάμιση περίπου μήνας έχει περάσει από το άνοιγμα της μοναδικής "προσφοράς" του Ι. Καρρά, η οποία, αν και επιεικώς είναι "αέρας κοπανιστός", ακόμα "αξιολογείται" από την κυβέρνηση. Σύμφωνα με πληροφορίες - από στελέχη τραπεζών και κυβέρνησης - η "σκοτούρα" της κυβέρνησης δεν είναι η βιωσιμότητα και η ανάπτυξη του ναυπηγείου, αλλά το ποιος θα αναλάβει το πολιτικό κόστος για το ξεπούλημα.

Λειτουργώντας ουσιαστικά υπέρ του "φερέγγυου" Ι. Καρρά, η πλειοψηφία του σωματείου (ΠΑΣΚΕ) σε χτεσινή συνεδρίαση του ΔΣ του Σωματείου, αποφάσισε να προχωρήσει σε κινητοποιήσεις, λόγω "της αποφυγής ανάληψης ευθυνών των εμπλεκόμενων φορέων", όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή της! Είναι χαρακτηριστικό ότι στην ίδια ανακοίνωση ζητά "οριστική και βιώσιμη λύση μέσα από πολυμετοχικό σχήμα με συμμετοχή της Εμπορικής Τράπεζας"! Κάτι σαν το "20% των μετοχών στην Εμπορική και 80% στον Ι. Καρρά", που προτείνεται στη λεγόμενη προσφορά. Επιπλέον ζητά την "υλοποίηση των μέτρων κοινωνικής προστασίας", με άλλα λόγια, ομαδικές απολύσεις και συρρίκνωση του ναυπηγείου (κι αυτό αίτημα του Ι. Καρρά).

Την απόφαση αυτή καταψήφισαν οι σύμβουλοι της "Συσπείρωσης" στο ΔΣ του Σωματείου, οι οποίοι κατάγγειλαν την πλειοψηφία ότι με την τακτική της "φωτογραφίζει άμεσα τον Ι. Καρρά". Οι σύμβουλοι της παράταξης πρότειναν στη συνεδρίαση του ΔΣ: Εκτακτη γενική συνέλευση των εργαζομένων την ερχόμενη Τετάρτη. Να σταματήσει η εκκαθάριση τώρα και να διοριστεί διοίκηση από το δημόσιο. Να γίνουν οι επενδύσεις τώρα, να αναπροσαρμοστούν σε σημερινές τιμές τα έργα του Πολεμικού Ναυτικού και του ΟΣΕ. Να γίνει παρέμβαση στα μεγάλα έργα. Επίσης, σ' αυτό το διάστημα, να "παγώσουν" οι διαδικασίες σχετικά με το ιδιοκτησιακό καθεστώς. Τόνισαν δε ότι χωρίς τη δημιουργία ενιαίου δημόσιου φορέα ναυπηγικής βιομηχανίας δεν υπάρχει μέλλον των ναυπηγείων στην Ελλάδα.

Προθεσμία για οφειλές στον ΟΕΚ

Η προθεσμία για την εφάπαξ εξόφληση, με έκπτωση 50%, των ληξιπρόθεσμων και άληκτων οφειλών των δικαιούχων του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας λήγει στις 31 του Μάρτη,σύμφωνα με ανακοίνωση του Οργανισμού.

ΕΚΑ, όπως ΓΣΕΕ...

Χέρι βοήθειας από την πλειοψηφία του Εργατικού Κέντρου Αθήνας στην ΠΑΣΚΕ της ΓΣΕΕ για την υπογραφή της Σύμβασης της ντροπής. Καταγγέλλει η ΔΑΣ

Σε στήριξη ουσιαστικά της πλειοψηφίας της ΓΣΕΕ και της συμφωνίας της ντροπής για την Εθνική Συλλογική Σύμβαση, που καταδικάζει τους εργαζόμενους σε ακόμα μεγαλύτερη μείωση των αποδοχών τους, προχώρησαν οι σύμβουλοι των ΠΑΣΚΕ - ΔΑΚΕ - "ΣΥΝ" κατά τη συνεδρίαση της Εκτελεστικής Επιτροπής του Εργατικού Κέντρου Αθήνας,απορρίπτοντας την πρόταση καταγγελίας της συμφωνίας που κατέθεσε η "Δημοκρατική Αγωνιστική Συνεργασία".

Οπως επισημαίνει - σε σχετική ανακοίνωσή της - η ΔΑΣ πρότεινε στη συνεδρίαση της ΕΕ, να καταγγείλει το ΕΚΑ την απόφαση της πλειοψηφίας της ΓΣΕΕ για την υπογραφή διετούς Εθνικής Συλλογικής Σύμβασης που αγνοεί τις πραγματικές ανάγκες των εργαζομένων και τα αιτήματα του συνδικαλιστικού κινήματος και οδηγεί σε συνέχιση της λιτότητας και ουσιαστική μείωση των μισθών και ημερομισθίων. Επίσης, πρότεινε να καλέσει το ΕΚΑ τα σωματεία και τους εργαζόμενους να καταγγείλουν τη Σύμβαση σαν εμπαιγμό σε βάρος τους και να συνεχίσουν αποφασιστικά την πάλη τους για υπογραφή ικανοποιητικών Συλλογικών Συμβάσεων στην επιχείρηση και στον κλάδο. "Η μεν ΠΑΣΚΕ - τονίζει - υποστήριξε με όλες της τις δυνάμεις τη Σύμβαση της ντροπής, οι δε ΔΑΚΕ και ΣΥΝ με διάφορα προσχήματα αρνήθηκαν να προσυπογράψουν την καταγγελία, στηρίζοντας έμμεσα την πλειοψηφία της ΓΣΕΕ και αποδεικνύοντας ότι οι διαφωνίες τους είναι κούφιες αντιπολιτευτικές κορόνες".

Επίσης, η ΔΑΣ διαφώνησε με την τακτική της πλειοψηφίας του ΕΚΑ, να αποφασίζει για κορυφαία ζητήματα, όπως ο γιορτασμός της Πρωτομαγιάς, απροετοίμαστα και αιφνιδιαστικά, χωρίς συγκεκριμένο περιεχόμενο και προσανατολισμό, επιδιώκοντας έτσι να μετατρέψει την 1η Μάη από μέρα διεκδίκησης και αγώνα σε επετειακή γιορτή.