Τούτες τις μέρες συμπληρώθηκαν 49 χρόνια από τη δολοφονία του Γιάννη Ζέβγου ηγετικού στελέχους του ΚΚΕ και του ΕΑΜ. Κύλησαν 49 χρόνια από τις 20 Μάρτη 1947 όταν οι σφαίρες του δολοφόνου της ΕΣΑ έβαζαν ταφόπλακα στις ελπίδες για εθνική συμφιλίωση, ανοίγοντας την αυλαία του εμφυλίου που οργάνωσαν και πυροδότησαν οι ξένοι "σύμμαχοι". Η δολοφονία δεν ήταν "τυχαία", ούτε "ξεκαθάρισμα λογαριασμών στους κόλπους της Αριστεράς", όπως ισχυρίστηκαν οι τότε κονδυλοφόροι της Δεξιάς. Ούτε η επιλογή του προσώπου ήταν τυχαία.

Ο Γιάννης Ζέβγος (Ταλαγάνης) γεννήθηκε το 1897 στο χωριό Δόριζα Αρκαδίας.Καταγόταν από οικογένεια φτωχών γεωργοκτηνοτρόφων. Είχε μεγάλη κλίση στα γράμματα και, παρά τις οικονομικές δυσκολίες, κατόρθωσε να τελειώσει το Γυμνάσιο και το Διδασκαλείο. Μελετώντας σοσιαλιστικά βιβλία διαμόρφωσε την επαναστατική του συνείδηση. Να πώς περιγράφει ο ίδιος τα επαναστατικά του σκιρτήματα και την ένταξη του στο Κόμμα:

"Ημουνα νέος. Φοιτούσα στο διδασκαλείο για να βγω δάσκαλος. Ο πατέρας μου ήταν φτωχός αγρότης και δούλευε σκληρά στα χωράφια για να τα βγάλει πέρα, να ζήσει την πολυμελή οικογένειά μας και να σπουδάσει κι εμένα. Δούλευε χωρίς μηχανικά άροτρα ή θεριζοαλωνιστικές μηχανές. Αλλά με τα πανάρχαια ξύλινα άροτρα της εποχής του Ησίοδου. Οταν είχα διακοπές πήγαινα στο χωριό και βοηθούσα τον πατέρα μου στα χωράφια.

Μια φορά περίπου τη βδομάδα περνούσε από κει ο ταχυδρόμος και πήγαινε στο χωριό, για να μοιράσει την αλληλογραφία. Μια μέρα, περνώντας από το χωράφι μας, άφησε το θρησκευτικό περιοδικό "ΖΩΗ". Ο πατέρας μου ήταν θρησκευόμενος άνθρωπος και συνδρομητής του περιοδικού.

Η "ΖΩΗ" εκείνη τη φορά δημοσίευε ολόκληρη την απόφαση του Α Συνεδρίου του ΣΕΚΕ και ασκούσε κριτική σ' αυτή. Κατηγορούσε τους κομμουνιστές ότι είναι άθεοι, εγκληματίες, γιατί στη Ρωσία γκρέμισαν εκκλησίες, έσφαξαν παπάδες κλπ.

Διάβασα με προσοχή την απόφαση του Συνεδρίου του ΣΕΚΕ, που αργότερα μετονομάστηκε σε Κομμουνιστικό Κόμμα. Μου κίνησε το ενδιαφέρον να διαβάσω και άλλα υλικά του κόμματος αυτού, να διαβάσω βιβλία του Μαρξ, του Ενγκελς και του Λένιν, να μάθω για την Οκτωβριανή επανάσταση.Υστερα από όλη αυτή τη μελέτη και σκέψη, κατέληξα να ασπαστώ τις σοσιαλιστικές ιδέες και να οργανωθώ το 1922 στο Κομμουνιστικό Κόμμα. Στην περίοδο της Μικρασιατικής εκστρατείας, πήρα μέρος στην αντιπολεμική δράση του Κόμματος. Γι' αυτό μ' έπιασαν και μ' έστειλαν στην πρώτη γραμμή του μετώπου.

Ετσι πρωτοοργανώθηκα στο ΚΚΕ και πήρα το πρώτο βάφτισμα του πυρός ενός νεοφώτιστου κομμουνιστή..." (από το βιβλίο του Γιώργη Τρικαλινού "Πιστοί στις ιδέες του Επιστημονικού Σοσιαλισμού. Προσωπική Κατάθεση, τόμος δεύτερος).

Από το 1923 ως το 1925 ήταν γραμματέας της ΠΕ Ξάνθης. Αργότερα δούλεψε σαν μέλος της ΕΠ Αθήνας. Το 1928 πήγε στη Σοβιετική Ενωση όπου έμεινε ως το 1933. Μετά την επιστροφή του δούλεψε στην Πάτρα και στη συνέχεια στην Αθήνα όπου ήταν υπεύθυνος της "Κομμουνιστικής Επιθεώρησης" και συνεργάτης του "Ριζοσπάστη". Στο 6ο Συνέδριο το 1935 εκλέχτηκε μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ. Το 1938 στη δικτατορία του Μεταξά πιάστηκε από την ασφάλεια και βασανίστηκε. Κλείστηκε στις φυλακές της Αίγινας και αργότερα μεταφέρθηκε στην απομόνωση στις φυλακές της Κέρκυρας. Μετά την εισβολή των Γερμανών μεταφέρθηκε στην Ακροναυπλία. Το 1942 άρρωστος μεταφέρθηκε στο Κρατικό Νοσοκομείο της Αθήνας απ' όπου δραπέτευσε το Μάρτη του 1943.Από τότε σαν μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ έπαιξε σημαντικό ρόλο στην Εθνική Αντίσταση.

Τον Αύγουστο του 1944 μετείχε στις διαπραγματεύσεις του Καϊρου και αργότερα στην κυβέρνηση της απελευθέρωσης σαν υπουργός Γεωργίας. Παραιτήθηκε μαζί με άλλους υπουργούς του ΕΑΜ όταν ο Γ. Παπανδρέου εκτελώντας εντολές του Σκόμπι ζήτησε τον αφοπλισμό του ΕΛΑΣ.Μετά το Δεκέμβρη του 1944 έγινε διευθυντής της ΚΟΜΕΠ και στο 7ο Συνέδριο εκλέχθηκε αναπληρωματικό μέλος του ΠΓ. Την περίοδο 1945 - 1946 καθοδηγούσε το Γραφείο Περιοχής Πελοποννήσου, όταν δέχτηκε την πρώτη δολοφονική επίθεση στις 17 Γενάρη 1946,στην κεντρική πλατεία της Κορίνθου από Χίτες συνεργαζόμενους με τη Χωροφυλακή και τραυματίστηκε στο κεφάλι.

Εκείνη την περίοδο οι κομμουνιστές εργάζονταν δραστήρια για την εθνική ενότητα. Ο Γ. Ζέβγος λίγες μόλις μέρες πριν τη δολοφονία του έγραφε στον "Αγωνιστή": "Να απομονωθούν οι δυναμικοί έμποροι του αίματος των παιδιών μας. Να σταματήσει η αιματοχυσία για τα συμφέροντα των ξένων "προστατών" και μιας ασυνείδητης κλίκας πρακτόρων της. Οχι άλλο αίμα. Οχι άλλοι τάφοι. Ενότητα. Ομαλότητα. Ελευθερία και Ανεξαρτησία".

Ομως οι ξένοι "προστάτες" έμποροι του αίματος είχαν αποφασίσει την ανωμαλία και την κατάπνιξη της λαϊκής απαίτησης. Στον ματοβαμμένο κατάλογό τους ο Γ. Ζέβγος, που σαν εκπρόσωπος του ΕΑΜ στην Επιτροπή του ΟΗΕ που ερευνούσε τις συνθήκες στην Ελλάδα μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας κατήγγειλε διαρκώς τραμπουκισμούς και τρομοκρατία των παρακρατικών, ήταν από τους πρώτους. Το σχέδιο της δολοφονίας του, εκπονημένο από την ΕΣΑ, το Α-2 και το Γ Σώμα Στρατού,ανέλαβε να εκτελέσει ο Χρήστος Βλάχος που είχε επιστρέψει από το στρατόπεδο του Μπούλκες. Μόλις έφτασε στη Θεσσαλονίκη η ΕΣΑ τον στρατολόγησε μαζί με άλλους και τους ανέθεσε τη δολοφονία στελεχών της Αριστεράς.

Την Πέμπτη 20 Μάρτη του 1947 ο Ζέβγος έφυγε από το ξενοδοχείο "Αστόρια", πέρασε από τα γραφεία της "Ελευθερίας" της τοπικής εφημερίδας του ΕΑΜ, του "Αγωνιστή" και κατευθύνθηκε στο εστιατόριο "Ελβετικό". Βγαίνοντας, δέχτηκε δύο σφαίρες στην πλάτη και, γυρίζοντας, δέχτηκε το θανατηφόρο βλήμα του δολοφόνου Βλάχου.

Ολα έδειχναν τους σκοπούς της δολοφονίας: η προκλητική αδράνεια των αστυνομικών αρχών, οι δηλώσεις του Ζέρβα και του Ροδόπουλου, υπουργών της κυβέρνησης, που έσπευσαν να μιλήσουν για "εκδίκηση του Βλάχου για τις ταλαιπωρίες που πέρασε στο Μπούλκες".Ομως, το σχέδιο δολοφονίας αποκάλυψε λίγες μέρες αργότερα στο "Ριζοσπάστη" ένας από την ομάδα των εκτελεστών. Μεταξύ άλλων ο Ν. Σιδηρόπουλος σημείωνε τα εξής ανατριχιαστικά: "Μόλις ήρθα στη Θεσσαλονίκη (σ.σ. μετά το Μπούλκες) μας παρέλαβε το Γ Σώμα Στρατού και μας τοποθέτησε στην ΕΣΑ Βαρδαρίου... Στις 10-3-47 μας γράψανε στις εθνικόφρονες οργανώσεις πρώτο εμένα, 2) τον Χρήστο Βλάχο (αυτόν που πυροβόλησε το Ζέβγο), 3) Παρτούλας Αθανάσιος, 4) Χαρίσης Πολυμέρης, 5) Λάζαρος Τσιαούσης, 6) Γκιαουρίδης Χαράλαμπος, 7) Ευστάθιος Μπαϊπουλτίδης. Την εγγραφή την έκανε ο δικηγόρος Καραγιάννης που φέρεται και σαν Πρόεδρος.Αμέσως φρόντισε να μας οπλίσει με περίστροφα, πιστόλια και χειροβομβίδες... Μας τα μοίρασαν για να σκοτώσουμε τον Ζέβγο, τον δικηγόρο Σακελαρόπουλο, τον Δεληβέρη και τον γιατρό Πασαλίδη. Μας είπαν ο Τσάκωνας και ο Βλάχος να μην φοβόμαστε τους χωροφυλάκους γιατί ό,τι θα κάνουμε είναι εις γνώσιν της Ασφάλειας και του Σώματος... Οταν βγήκε (σ.σ. ο Ζέβγος), ο Βλάχος πήγε πίσω του, έβγαλε το περίστροφο και τον πυροβόλησε από απόσταση δύο μέτρα".

Ο δολοφόνος πιάστηκε τυχαία και καταδικάστηκε το 1948 σε δυο χρόνια φυλακή. Τον έβγαλαν νωρίτερα και τον φυγάδευσαν στο Μπουένος Αϊρες.(Γ. Α. Λεονταρίτη,"Πώς η ΕΣΑ δολοφόνησε τον Ιω. Ζέβγο" "Καθημερινή" 9-3-96). Μετά από χρόνια γύρισε στη Θεσσαλονίκη, όπου έζησε σαν περιφερόμενος παρίας. Κατέληξε στο ψυχιατρείο της Λέρου όπου αμετανόητος δήλωνε το 1981 (στην "Ακρόπολη της Κυριακής"): "Ολη μου η ζωή είναι αφιερωμένη στην Πατρίδα, στους συμμάχους... Εγώ δούλευα για την ελληνική και τη συμμαχική αντικατασκοπία,πολεμούσα τους κομμουνιστές και τους Τούρκους.. Ετσι εκτέλεσα και την εντολή που πήρα από τους ανωτέρους μου, να σκοτώσω τον Γιάννη Ζέβγο. Εγώ έτρεξα. Επρεπε να υπακούσω.Η Πατρίδα κινδύνευε, έπρεπε να την καθαρίσω από τους κομμουνιστές και τους Τούρκους... Και τον σουλτάνο του ΚΚΕ έπρεπε να τον σκοτώσω".

Η δολοφονία του Ζέβγου πριν 49 χρόνια ήταν το πρελούδιο του εμφύλιου και της μετέπειτα υποδούλωσης της χώρας σε ξένους "προστάτες". Ο Γ. Ζέβγος έπεσε νεκρός το 1947, μα τα ιδανικά της ειρήνης, της εθνικής συμφιλίωσης, της εθνικής ανεξαρτησίας από τους ξένους ιμπεριαλιστές μένουν - ακόμα - επίκαιρα και ζητούν και σήμερα τη δικαίωσή τους. Σήμερα, σχεδόν μετά από μισό αιώνα, η χώρα ακόμα μένει δεμένη στο άρμα των ιμπεριαλιστικών οργανισμών, δέσμια των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ και της ΕΕ. Ετσι, και σήμερα τα στερνά λόγια του κομμουνιστή Ζέβγου παραμένουν επίκαιρα: "Να απομονωθούν οι δυναμικοί έμποροι του αίματος των παιδιών μας. Να σταματήσει η αιματοχυσία για τα συμφέροντα των ξένων "προστατών" και μιας ασυνείδητης κλίκας πρακτόρων της". Χρέος μας να τα εκπληρώσουμε.

Ζ.

Καλούνται τα μέλη του Συνδέσμου Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αντιστασιακών 1967 - 1974, στην ετήσια τακτική Γενική Συνέλευση στις 24 Μάρτη 1996, ημέρα Κυριακή και ώρα 10.00 π.μ.,στην αίθουσα του Συνδικάτου Οικοδόμων,οδός Βερανζέρου 1, Πλατεία Κάνιγγος, 2ος όροφος, στην Αθήνα.

Προσοχή.Σε περίπτωση, ως συνήθως, που δεν υπάρξει απαρτία, η Γενική Συνέλευση θα πραγματοποιηθεί οπωσδήποτε, την Κυριακή 31 Μάρτη 1996, στον ίδιο χώρο και την ίδια ώρα.

Την Κυριακή 31-3-96 στα γραφεία της Παγκρήτιας Ενωσης (Γενναδίου 7, Αθήνα) πραγματοποιούνται οι εκλογές για την ανάδειξη νέου ΔΣ.

Μέλος της Ενωσης θεωρείται οποιοσδήποτε Κρητικός που έχει εγγραφεί από την ίδρυση της Ενωσης ως σήμερα, ανεξάρτητα αν στο ενδιάμεσο διάστημα συμμετείχε ενεργά ή όχι. Επόμενα, έχει τη δυνατότητα να ψηφίσει στις εκλογές πληρώνοντας τη συνδρομή των 500 δρχ.

Σε ανακοίνωσή της, η Επιτροπή Ετεροδημοτών Κρήτης του ΚΚΕ τονίζει πως "στις εκλογές συμμετέχουμε με το συνδυασμό "Αγωνιστική Κίνηση Κρητών", με επικεφαλής τον σ. Λεωνίδα Ριτζάκη.Παίρνοντας υπόψη τη μεγάλη σημασία των εκλογών στην Ενωση, καλούμε τα μέλη και τους φίλους του Κόμματος να πάρουν μαζικά μέρος στην ψηφοφορία της 31ης Μάρτη".