Την πλήρη παράδοση των ταχυδρομικών υπηρεσιών στις δυνάμεις της αγοράς σε εθνικό και κοινοτικό επίπεδο, καθώς και τη διατήρηση μόνο του παραδοσιακού ταχυδρομείου το οποίο όμως θα λειτουργεί πριν απ' όλα προς όφελος των πολυεθνικών του κλάδου, προβλέπει η Πρόταση Οδηγίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς το Συμβούλιο Υπουργών και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τις ταχυδρομικές υπηρεσίες.

Η πρόταση οδηγίας βασίστηκε στα αποτελέσματα των δημόσιων διαβουλεύσεων που ακολούθησαν την υποβολή της "Πράσινης Βίβλου" και την απόφαση του Συμβουλίου Υπουργών της 7ης Φεβρουαρίου 1994 και στοχεύει στην ολοκλήρωση μιας ενιαίας εσωτερικής αγοράς όπου θα κυριαρχούν οι ιδιωτικές επιχειρήσεις και τα μονοπώλια, ενώ οι δημόσιοι ταχυδρομικοί φορείς, και φυσικά και τα δικά μας ΕΛΤΑ, θα περιοριστούν στο ρόλο του "φτωχού συγγενή".Σήμερα η αγορά αυτή συμμετέχει με ποσοστό 1,3% στο κοινοτικό ΑΕΠ (Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν) και απασχολεί 1,8 εκατομμύρια εργαζόμενους από τους οποίους 1,4 απασχολούνται στους δημόσιους ταχυδρομικούς φορείς.

Με την Πρόταση Οδηγίας εξασφαλίζεται η "συγκατοίκηση" του ιδιωτικού τομέα με τον δημόσιο, αφού του δίνεται η δυνατότητα να δραστηριοποιηθεί στις πιο κερδοφόρες και με γρήγορους ρυθμούς αναπτυσσόμενες υπηρεσίες, τα λεγόμενα "φιλέτα", κάνοντας χρήση του δημόσιου ταχυδρομικού δικτύου με προνομιακούς όρους.Οι υπηρεσίες αυτές χαρακτηρίζονται πλέον ως "μη προστατευόμενες" και συμπεριλαμβάνουν: τα επείγοντα, τα δέματα, τις εφημερίδες και περιοδικά, το εξερχόμενο διασυνοριακό ταχυδρομείο και τις νέες υπηρεσίες. Ας σημειωθεί πως στις τελευταίες ανήκουν το σύστημα Πόρτα - Πόρτα και το "Εξπρές" οι οποίες μαζί με τα γραμματόσημα είναι και οι μοναδικές κερδοφόρες υπηρεσίες των ΕΛΤΑ, που όμως και αυτά, σύμφωνα με την πρόταση θα μπορούν να τα κυκλοφορούν και άλλοι φορείς.

Στην κατηγορία των "μη προστατευόμενων" θα μπουν μέχρι το τέλος του αιώνα και η αποστολή διαφημιστικών φυλλαδίων διά του ταχυδρομείου που σήμερα αποτελεί, κατά μέσο κοινοτικό όρο, το 17% του συνολικού όγκου εργασιών και το 12% των εσόδων των δημόσιων ταχυδρομικών φορέων, αλλά και το εισερχόμενο διασυνοριακό ταχυδρομείο που αντιπροσωπεύει το 4% του όγκου και το 3% των εσόδων τους.

Για τις δύο τελευταίες υπηρεσίες η Επιτροπή θα αποφασίσει μέχρι τις 30 Ιούνηυ 1998 για τη δυνατότητα προστασίας τους και πέραν του 2000 αλλά μόνο εάν κρίνει αναγκαίο πως αυτό είναι απαραίτητο για την οικονομική βιωσιμότητα του φορέα που παρέχει την καθολική υπηρεσία. Το τελευταίο υποδηλώνει τους φόβους της Επιτροπής για μια ολοκληρωτική κατάρρευση των δημόσιων ταχυδρομείων από την άκρατη απελευθέρωση και ιδιωτικοποίηση του κλάδου. Κάτι τέτοιο όμως, σ' αυτή τουλάχιστον τη φάση φαίνεται ότι δεν το επιθυμεί, αφού είναι καθαρό πως ο ιδιωτικός τομέας ούτε μπορεί αλλά ίσως και να μην επιθυμεί να εμπλακεί σε όλες τις δραστηριότητες, και ιδιαίτερα σ' αυτές που έχουν μεγάλο κόστος και αμφίβολα κέρδη.

Γι' αυτό το λόγο το Διευθυντήριο των Βρυξελλών ισορροπώντας ανάμεσα στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων των μεγάλων πολυεθνικών, και στη διατήρηση ενός συρρικνωμένου παραδοσιακού ταχυδρομείου, προκρίνει τη θεσμοθέτηση της λεγόμενης "καθολικής υπηρεσίας",που θα περιορίζεται όμως μόνο στη συλλογή, μεταφορά, διαλογή και διανομή της εγχώριας αλληλογραφίας. Αυτές και μόνο οι υπηρεσίες χαρακτηρίζονται "προστατευόμενες",αν και στην πράξη και ειδικά στη χώρα μας, ο προστατευτισμός αυτός καταστρατηγείται από ιδιωτικές επιχειρήσεις, αφού δεν υφίσταται νομικό πλαίσιο για την ταχυδρομική αγορά.

Η ύπαρξη της "καθολικής υπηρεσίας",παρόλο που υιοθετείται στο όνομα εξασφάλισης για τους καταναλωτές ενός ελάχιστου μέρους των ταχυδρομικών υπηρεσιών που δικαιούνται ν' απολαμβάνουν, στην ουσία σκοπεύει και αυτή, στην εξυπηρέτηση των ιδιωτικών εταιριών του κλάδου μέσα από το δικαίωμα της ελεύθερης πρόσβασής τους στο δημόσιο ταχυδρομικό δίκτυο. Ετσι οι εταιρίες και τα μονοπώλια του κλάδου θα μπορούν ελεύθερα να χρησιμοποιούν το δημόσιο ταχυδρομικό δίκτυο ως χρήστες, για υπηρεσίες που κρίνουν πως δεν τους συμφέρει ή δε δύνανται να προσφέρουν εξ ολοκλήρου από μόνες τους.

Τα τιμολόγια μάλιστα αυτών των υπηρεσιών θα "καθορίζονται σε συνάρτηση με τις δαπάνες για κάθε υπηρεσία και οι τιμές θα είναι διαφανείς και χωρίς διακρίσεις" (άρθρο 13). Αλλά εάν κάτι τέτοιο είναι θεμιτό για τους πολίτες μιας χώρας οι οποίοι έχουν δικαίωμα στη χρήση ενός κοινωνικού αγαθού, με ποια λογική παρέχεται το ίδιο δικαίωμα στις εταιρίες που η χρήση του δικτύου αποτελεί κερδοφόρα εμπορική δραστηριότητα; Ας σημειωθεί πως η πρόταση δεν αποκλείει το δικαίωμα στα κράτη - μέλη της κοινότητας, και την "καθολική υπηρεσία" να την αναθέσουν και σε άλλους φορείς εκτός των δημόσιων ταχυδρομείων.

Η απελευθέρωση των ταχυδρομικών υπηρεσιών και το άνοιγμα της αγοράς στους ιδιώτες ανταγωνιστές, ντόπιους και ξένους, θα φέρει σε δυσμενέστερη θέση τα ελλειμματικά Ελληνικά Ταχυδρομεία εξουδετερώνοντας τον κοινωνικό τους χαρακτήρα. Τα ΕΛΤΑ θα πρέπει να φέρουν σε πέρας το έργο της "καθολικής υπηρεσίας" σε συνθήκες σκληρού ανταγωνισμού, τη στιγμή που το κόστος της είναι υψηλότερο από τα έσοδά της. Με την κατάργηση μάλιστα και της σταυροειδούς επιδότησης (χρηματοδότηση των ελλειμματικών υπηρεσιών από άλλες κερδοφόρες) που προωθεί η κοινότητα, παραμένει αναπάντητοποιος θα καλύψει τα καινούρια ελλείμματα της καθολικής υπηρεσίας που στην περίπτωση της χώρας μας λόγω και της γεωγραφικής της ιδιομορφίας, θα πρέπει να θεωρούνται δεδομένα. Ποιος τέλος θα χρηματοδοτήσει την ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό του δικτύου το οποίο ποτέ μέχρι σήμερα δεν έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα των Δημόσιων Επενδύσεων;

Η "ελληνική" απάντηση στα προβλήματα που θα προκύψουν με δραματικό τρόπο είναι αναμενόμενη: Ποιος άλλος εκτός από τον Ελληνα φορολογούμενο; Μόνο που τώρα εκτός από τη "χρηματοδότηση" των δικομματικών ρουσφετιών και της αποδεδειγμένης ανικανότητας των κυβερνήσεων του δικομματισμού να εξασφαλίσουν για το κοινωνικό σύνολο αξιόπιστες ταχυδρομικές υπηρεσίες, τα πλατιά λαϊκά στρώματα θα χρηματοδοτούν και τις εμπορικές δραστηριότητες των πολυεθνικών του κλάδου.

Οσον αφορά στις συνέπειες που θα έχει στους εργαζόμενους η εφαρμογή της Πρότασης Οδηγίας της Επιτροπής, οι συντάκτες της διαπιστώνουν τάσεις μείωσης της απασχόλησης η οποία αντικατοπτρίζει την αύξηση της παραγωγικότητας.Η απελευθέρωση όμως της αγοράς και ο σκληρός ανταγωνισμός με τις ιδιωτικές εταιρίες θα έχει σαν συνέπεια την παραπέρα μείωση του προσωπικού.Πάντως η Επιτροπή επιχειρεί να διασκεδάσει τις δυσοίωνες προοπτικές εναποθέτοντας τις ελπίδες της στη δυνατότητα των ιδιωτικών φορέων "να προσλάβουν προσωπικό για την ανάληψη των ίδιων δραστηριοτήτων με τους δημόσιους φορείς".

Η δυνατότητα βέβαια των ιδιωτικών επιχειρήσεων να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας, δε σημαίνει ότι θα γίνει και πράξη, αλλά ακόμη και όταν αυτό συμβαίνει, στη χώρα μας επί το πλείστον γίνεται με όρους υπερεκμετάλλευσης των εργαζομένων (μειωμένες αποδοχές, αυθαίρετα ωράρια σύμφωνα με το συμφέρον του εργοδότη, εντατικοποίηση, εργασία χωρίς ασφάλεια κλπ). Στοιχεία δηλαδή που διαμορφώνουν έναν "κάλπικο" ανταγωνισμό σε βάρος του δημόσιου ταχυδρομικού φορέα χωρίς κατ' ανάγκη να σημαίνει καλύτερη οργάνωση, ή εισαγωγή της τεχνολογίας από την πλευρά των ιδιωτικών εταιριών.Σύμφωνα με την αρχαία ελληνική μυθολογία ο Ερμής εκτός από αγγελιοφόρος των θεών ήταν και ο προστάτης του εμπορίου γι' αυτό και τον αποκαλούσαν και"κερδώο Ερμή". Η φιλοσοφία όμως του Διευθυντήριου της ΕΕ "απαιτεί" να του αναγνωρίζουμε μόνο τη δεύτερη ιδιότητά του, γιατί αυτό φαίνεται ότι εξυπηρετεί τις φιλοδοξίες και τα κέρδη των πολυεθνικών. Στο βωμό του "κερδώου Ερμή" θα θυσιαστούν και τα δημόσια ταχυδρομεία.

Γιάννης ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ

Η απελευθέρωση θα θίξει και τους 1.300.000 ταχυδρομικούς υπαλλήλους της Κοινότητας

Η πρόταση οδηγίας της Κομισιόν υιοθετεί κανόνες "ανταγωνισμού" προς όφελος των πολυεθνικών του κλάδου