Μέρες του 1979, θυμίζει η σημερινή, σκληρή οικονομικοκοινωνική πραγματικότητα, όπως την παραποιεί η κυβέρνηση, συνεπικουρούμενη από τραπεζίτες και εκπροσώπους των βιομηχάνων. Οπως τότε, που η κυβέρνηση Ράλλη προσπαθούσε με νύχια και με δόντια να πείσει τον ελληνικό λαό για την αναγκαιότητα να υποστεί τις θυσίες του προγράμματος λιτότητας, με το επιχείρημα ότι τα οφέλη από την ένταξη της χώρας μας στην ΕΟΚ είναι ανεκτίμητα, έτσι και σήμερα οι θιασώτες της ίδιας πολιτικής υποστηρίζουν πως οι θυσίες του λαού είναι αναγκαίες, για να ενταχθεί η Ελλάδα στην Οικονομική και Νομισματική Ενωση (ΟΝΕ), που θα φέρει τις καλύτερες μέρες! Και ενώ ανατρέπονται οι προσδοκίες για ονομαστική σύγκλιση της ελληνικής οικονομίας με αυτές των πιο προχωρημένων χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, οι θιασώτες της μονόπλευρης λιτότητας, εφευρίσκουν νέες μεθόδους αποπροσανατολισμού για να περισώσουν το προφίλ της κυβέρνησης απέναντι στους ψηφοφόρους της, αλλά και τους Ευρωπαίους εταίρους της Ελλάδας.

"Παρά τις βραχυχρόνιες επιπτώσεις της περιοριστικής πολιτικής, τα μακροχρόνια κέρδη από τη νομισματική ένωση είναι σαφώς μεγαλύτερα",υποστήριξε ο "εκσυγχρονιστής" διοικητής της Εθνικής Τράπεζας, Θόδωρος Καρατζάς."Η Ελλάδα μπορεί και πρέπει να κερδίσει το στοίχημα της Ευρώπης",βροντοφώναξε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας Γ. Παπαντωνίου,ενώπιον εκλεκτού ακροατηρίου.

Τα παραπάνω αποφθέγματα είναι ένα μικρό δείγμα μιας νέας προσπάθειας της ελληνικής ολιγαρχίας να "χρυσωθεί το χάπι" της πορείας προς την Οικονομική και Νομισματική Ενωση και ακούστηκαν στη διάρκεια ημερίδας του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών και της Ενωσης Ελληνικών Τραπεζών με θέμα τις επιπτώσεις που θα έχει σε τράπεζες και επιχειρήσεις η εισαγωγή του ενιαίου νομίσματος στα κράτη μέλη της ΕΕ. Εισαγωγή, της οποίας όμως η πραγματοποίηση εξακολουθεί να είναι αμφίβολη, καθώς σε όλη την Ευρώπη πληθαίνουν οι φωνές αγανάκτησης από τους απλούς πολίτες που νιώθουν να σηκώνουν όλο το βάρος της Νομισματικής Ενωσης.Παράλληλα, τα μηνύματα από το μέτωπο των μακροοικονομικών μεγεθών δεν είναι καθόλου ευχάριστα, αφού μέχρι στιγμής μόνο η Γερμανία και το μικρό Λουξεμβούργο πληρούν όλα τα κριτήρια σύγκλισης που τέθηκαν με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ. Κατά κάποιο τρόπο δηλαδή δεν ισχύει το ρητό "τα αγαθά κόποις κτώνται" ή αλλιώς, με πρόσχημα την ονομαστική σύγκλιση, οι λαοί της Ευρώπης υποβάλλονται σε θυσίες που όμως δεν έχουν ουσιαστικό αντίκρισμα.

Οι ομιλητές που παρέλασαν από το βήμα της παραπάνω ημερίδας του ΙΟΒΕ, επιχείρησαν να μας πείσουν για το ακριβώς αντίθετο. Οτι δηλαδή, με την Οικονομική και Νομισματική Ενωση της Ευρώπης, θα φάμε με... χρυσά κουτάλια! Για παράδειγμα, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών (ΣΕΒ) Αν. Κανελλόπουλος,υποστήριξε ότι "το διάστημα παραμονής εκτός Νομισματικής Ενωσης συνεπάγεται πρόσθετο και σοβαρό συγκριτικό μειονέκτημα, άρα έχει πρωταρχική σημασία να σμικρυνθεί ο χρόνος που η χώρα μας θα βρίσκεται εκτός της ζώνης".Και εκφράζοντας τα συμφέροντα της τάξης που εκπροσωπεί, ο πρόεδρος του ΣΕΒ, διατύπωσε την άποψη ότι ο χρόνος αυτός θα μικρύνει αν εφαρμοστεί νέο, αυστηρότερο πρόγραμμα σύγκλισης (!) καλώντας έτσι την κυβέρνηση να επιβάλλει νέες θυσίες στον ελληνικό λαό.

Στο χώρο των τραπεζών, η επιβάρυνση της μετάβασης στο ενιαίο νόμισμα μεταφράζεται, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Συνομοσπονδίας, σε αύξηση του λειτουργικού κόστους κατά 1,5 - 2%,εξαιτίας των απαραίτητων ενεργειών προσαρμογής σε θεσμικό και οργανωτικό επίπεδο. Μείζον θέμα για τις τράπεζες είναι επίσης το μεταβατικό στάδιο στο οποίο θα συνυπάρχουν ταυτόχρονα για ένα χρονικό διάστημα και το "ΕΥΡΩ" και τα εθνικά νομίσματα. Οπως ομολόγησε ο ίδιος ο διοικητής της Εθνικής Τράπεζας Θ. Καρατζάς"οι υποχρεώσεις που απορρέουν από την πραγματοποίηση διπλών λογιστικών εγγραφών είναι ιδιαίτερα επιβαρυντικές". Αποκαλύπτουν τους κερδισμένους και χαμένους της πολιτικής, που θέλει πάση θυσία την ένταξη της Ελλάδας στην ΟΝΕ. Ο πρόεδρος της Ιονικής Τράπεζας Π. Κορλίρας,ομολόγησε πως αν τελικά "στεριώσει" το "ΕΥΡΩ", τα οφέλη υπολογίζεται ότι θα είναι αρκετά για τις ελληνικές τράπεζες και επιχειρήσεις.Σύμφωνα με τον ίδιο, "η ΟΝΕ θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη νομισματική σταθερότητα και μείωση του κόστους συναλλαγών, ωθώντας επαγωγικά στην αύξηση της απασχόλησης". Παρά ταύτα, ο Π. Κορλίρας, αναγνώρισε πως "η ενιαία νομισματική πολιτική ενέχει κινδύνους αποσταθεροποίησης όταν οι επιμέρους εθνικές οικονομίες δέχονται "ασύμμετρες διαταραχές" στον τομέα της παραγωγής, διαπίστωση που είναι πολύ σημαντική για μια χώρα όπως η Ελλάδα με τα γνωστά διαρθρωτικά προβλήματα και με φαινόμενα καθυστέρησης σε υποδομή, τα οποία μόνο εν μέρει μπορούν να καλυφθούν από το Β' ΚΠΣ".

Αλλά και στο χώρο των αγορών χρήματος και κεφαλαίου "τα χρηματοοικονομικά προϊόντα που θα αποτελούν αντικείμενα διαπραγμάτευσης σε κάθε εθνική αγορά θα είναι σχεδόν αμέσως ή εύκολα μετατρέψιμα σε διεθνώς εμπορεύσιμα προϊόντα, επομένως ο ανταγωνισμός θα εκδηλωθεί έντονος σε όλους τους τομείς οικονομικής δραστηριότητας", επισημαίνει ο πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Στ. Θωμαδάκης.

Συμπερασματικά, είναι σίγουρο ότι το κόστος της μετάβασης στο ενιαίο νόμισμα είναι τεράστιο, εξ ου και οι βιομήχανοι απαιτούν "νέο" πρόγραμμα σύγκλισης, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας δηλώνει πως επιβάλλεται αυστηρότερη λιτότητα και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας προτείνει αυτή να συνεχιστεί επ' αόριστον. Αντίθετα, καθόλου σίγουρο δεν είναι αν θα προκύψουν οφέλη από την ενοποίηση ή αν προκύψουν, ποια θα είναι και, το κυριότερο, για ποιον θα είναι σε εθνικό και ταξικό επίπεδο.

Βασίλης ΡΑΓΙΑΣ

Συνολικά 234 προϊόντα αποτέλεσαν το 1994 τη βάση των εξαγωγών της Ελλάδας, δεδομένου ότι η αξία τους κάλυψε το 86% του συνόλου των εξαγωγών της χώρας, ενώ η επιμέρους αξία καθενός απ' αυτά υπερβαίνει τα 5 εκατομ. δολάρια ΗΠΑ. Από τα προϊόντα αυτά τα 62 είναι αγροτικά, τα 153 βιομηχανικά και τα 19 ανήκουν στην κατηγορία των πρώτων υλών και των καυσίμων. Ειδικότερα όμως, σύμφωνα με τα στοιχεία που επεξεργάστηκε το Κέντρο Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ), μόλις 32 προϊόντα αποτελούν το "σκληρό πυρήνα" των εξαγωγών, καθώς η αξία καθενός απ' αυτά ξεπέρασε τα 50 εκατομ. δολάρια. Τα 15 απ' αυτά είναι αγροτικά, άλλα τόσα είναι βιομηχανικά και 2 ανήκουν στην κατηγορία πρώτων υλών και καυσίμων. Ακόμα σύμφωνα με το ΚΕΕΜ:

• Στα αγροτικά προϊόντα, τη μεγαλύτερη εξαγωγική δραστηριότητα παρουσίασαν, για μια ακόμα φορά (με σειρά αξίας εξαγωγών), το ελαιόλαδο, τα φρούτα, τα καπνά και το σκληρό σιτάρι, που όλα τους... συμπτωματικά ανήκουν στην κατηγορία εκείνων των αγαθών που η Ευρωπαϊκή Ενωση θέτει περιορισμούς στην παραγωγή τους.
• Από τα βιομηχανικά προϊόντα τη μεγαλύτερη συνεισφορά στην αξία των εξαγωγών έχουν διάφορα έτοιμα είδη ένδυσης και βαμβακερά νήματα, τσιμέντα και αγωγοί ρεύματος (καλώδια).
• Λιγότερα φυσικά - αλλά με μεγάλης αξίας εξαγωγές - προϊόντα, είναι τα παράγωγα πετρελαίου και οι πρώτες ύλες.Στις κατηγορίες αυτές ξεχωρίζουν με μεγάλη διαφορά οι εξαγωγικές επιδόσεις ελαίων πετρελαίου και βιομηχανικού βαμβακιού, ακολουθούμενα από προϊόντα αλουμινίου, μαρμάρου, μαγνησίου και αργίλου.

Στο σύνολο, την πενταετία 1990 - '94 οι εξαγωγές στα αγροτικά προϊόντα αυξήθηκαν κατά 2,5%,στα βιομηχανικά κατά 2,4%,ενώ οι εξαγωγές πρώτων υλών τα πήγαν καλύτερα, καθώς αυξήθηκαν την ίδια περίοδο κατά 7,8%.

Εξάλλου, μείωση παρουσιάζει η εμπορευματική συγκέντρωση των εξαγωγών το 1994 σε σχέση με το 1993. Συγκεκριμένα, οι σχετικοί δείκτες έφτασαν στο 20% από 22% για τα αγροτικά προϊόντα και στο 13% από 14% για τα βιομηχανικά. Αντίθετα, η συγκέντρωση που αφορά το μέρος των εξαγωγών που κατευθύνονται στην Ευρωπαϊκή Ενωση, παραμένει ψηλή, παρά τη μείωση του ποσοστού συμμετοχής της ΕΕ στο σύνολο των ελληνικών εξαγωγών (1992: 65%, 1993: 56%, 1994: 54%).

Τέλος, αξιοσημείωτο δυναμισμό για το 1994 σε σχέση με το 1993, παρουσίασαν οι εξαγωγές προϊόντων σφαγείων, αρτοσκευασμάτων και ζαχαροπλαστικής, μπανανών, χαλκού και σιδηρονικελίου. Στον αντίποδα, υποχώρησαν σημαντικά οι εξαγωγές καφέ, καπνών, ακατέργαστων ορυκτελαίων, ράβδων σιδήρου και ράβδων εξευγενισμένου χαλκού.