Ζέστη αφόρητη και το Σύνταγμα κλειστό από απεργούς. Μεσημέρι, ακριβώς στο κέντρο της Αθήνας, στην πλατεία Κολωνακίου, για να κουβεντιάσουμε για την παράδοση. Στην απέναντι καρέκλα κάθεται η Γιώτα Βέη.Και το παράδοξο, ανάμεσα στο σκοπό και τον τόπο της συνάντησης, επισημαίνει πρώτα εκείνη. Την ίδια στιγμή το αναιρεί και το αντικαθιστά με την πανταχού παρούσα Ελλάδα. "Η Ελλάδα είναι παντού και είναι πάντα ίδια",την ακούω να λέει, "μόνο που τώρα πια τα πράγματα κινούνται από το κέντρο προς την περιφέρεια. Γι' αυτό και νομίζω ότι ο χώρος μάς καλύπτει".Για να καταλήξει: "Για μένα είναι στέκι. Κάτι σαν την πλατεία του χωριού μου".

Μετά το πρώτο ξάφνιασμα, να ακούμε ότι η πλατεία Κολωνακίου μοιάζει με την πλατεία του χωριού, η συζήτηση απέκτησε έναν πιο "λογικό" ειρμό. "Είμαστε τόσο μικροί και τόσο λίγοι, που μόνο ενωμένοι μάς επιτρέπεται να είμαστε". Στην ερώτηση, αν η παράδοση είναι ένας τρόπος συνένωσης και συνέχειας, υπενθυμίζει ότι "πράγματα φτηνά και διαλυτικά είτε τα "εισάγουμε" εμείς, είτε τα προκαλούμε και τα συντηρούμε με την αδιαφορία μας. Η παράδοση, όμως, είναι τόσο ισχυρή, που ξέρει να κοσκινίζει και να διαλέγει τα καλά στοιχεία. Εκείνα που κουβαλάνε ακατάλυτες αλήθειες. Αλλωστε, και να θέλουμε να αποφύγουμε την παράδοση, δεν μπορούμε γιατί αυτή μας ορίζει, είτε το καταλαβαίνουμε είτε όχι".

-Αν δεν το καταλαβαίνουμε ή δε μας αφήνουν να το δούμε, δεν κινδυνεύουμε;

- Η αλήθεια είναι ότι ζούμε σε μια εποχή που δε μας πάει. Κινδυνεύουμε να χάσουμε να πρόσωπό μας, τη σύστασή μας. Νομίζω ότι, επειδή γνωρίζουν πολύ καλά ποιοι είμαστε, δε μας το συγχωρούν.

-Τι είναι αυτό που δε μας συγχωρούν;

- Αν κοιτάξουμε γύρω μας θα δούμε ότι αυτός ο τόπος δεν έπαψε ποτέ να δημιουργεί. Το ότι ξεχωρίζουν φυσιογνωμίες για όλο τον κόσμο και στέκουν φωτεινές μονάδες, δεν είναι τυχαίο. Πρέπει, λοιπόν, να σεβαστούμε ό,τι έφτασε από τους αιώνες στα χέρια μας, αλλά και να το συμπληρώσουμε. Εδώ γεννήθηκαν ιδέες, πολιτικές, προσωπικότητες, αγώνες. Αυτό που λέμε δημοκρατία δεν είναι τίποτα άλλο από το αποτέλεσμα της συλλογικής ενέργειας των ανθρώπων ενός πολιτισμένου συνόλου.Μετά από τόσες χιλιάδες χρόνια είναι λυπηρό ο άνθρωπος να αντιμετωπίζει βαρβαρότητα, εν ονόματι του καπιταλισμού, ο οποίος χρειάζεται "τακτοποιημένους", "βολεμένους" καταναλωτές. Τελικά, κανείς δε δικαιώνεται.

- Και ο ρόλος του δημιουργού, του "αναπαραγωγού" της παράδοσης, έτσι όπως εσείς τον βιώνετε, ποιος είναι;

- Νομίζω ότι έχω έναν προορισμό: να δημιουργήσω, να προτείνω, να διαφυλάξω, να συνεχίσω.Τον ίδιο προορισμό που έχουν κι άλλοι άνθρωποι σε αυτόν τον τόπο. Πλέον, με κερδίζει η προσπάθεια να μεταδώσω ιδέες, ήθη, μουσικές και σε άλλους ανθρώπους. Θα μπορούσα να μη μιλάω καθόλου και να μιλάω μόνο με τα τραγούδια, που τα λένε όλα. Ομως, είμαστε αναγκασμένοι, όχι μόνο να μιλάμε, αλλά διαρκώς να διαμαρτυρόμαστε.Νιώθω ότι δεν μπορώ να γλιτώσω από το χρέος να διαμαρτύρομαι.Ετσι, μιλάω πολύ γιατί δεν τραγουδάω. Θέλω να τραγουδάω κάθε μέρα. Αυτός είναι ο προορισμός μου και ο σκοπός μου, τονίζοντας βέβαια τις διαχρονικές αξίες, που είναι ικανές να γαλουχήσουν νέες γενιές. Η παράδοση είναι μια ομπρέλα που προφυλάσσει. Αν δεν ξέρεις από πού έρχεσαι, δεν ξέρεις ούτε πού πας. Αλλωστε, εισβολές δεχόμασταν πάντα. Σήμερα, η Ελλάδα όλη βρίσκεται σε αδιέξοδο. Την υπόθεση, για παράδειγμα, Μάαστριχτ δεν την εννοώ καθόλου, με την έννοια ότι δεν την καταλαβαίνω. Τελικά, όταν φεύγει ένας δυνάστης, έρχεται ένας άλλος, που είναι κι αόρατος. Αναρωτιέμαι, όμως, αν επιτρέπεται να αφήσουμε να πάνε χαμένοι τόσοι αγώνες, που τελικά δεν τους επιδιώξαμε, αλλά μας ανάγκασαν. Αλλά, εν πάση περιπτώσει, ο αγώνας ήταν για ελευθερία και δημοκρατία, που σε τελική ανάλυση είναι δικαίωμα και οφείλουμε να το διαφυλάξουμε.

- Σας απασχολεί η απήχηση όσων λέτε ή τραγουδάτε;

- Θα μπορούσα να πω ότι όποιος θέλει και έχει διάθεση ας καταλάβει. Την ίδια στιγμή, όμως, σκέφτομαι ότι δεν έχουμε χρόνο για χάσιμο. Δε μας επιτρέπεται να φλυαρούμε.

Οταν ζούσα στο χωριό "παλεύαμε" ποιος θα πρωτοδιαβάσει μία εφημερίδα ή ένα βιβλίο. Το πρώτο βιβλίο που διάβασα το έσωσα κυριολεκτικά από τη φωτιά, γιατί η γιαγιά μου δεν ήξερε και τα έκαιγε τα βιβλία. Τώρα που μπορούμε να πάρουμε ό,τι καλό μας δίνει η εποχή, είμαστε αδιάφοροι. Νομίζω ότι οι νέοι σήμερα είναι τυχεροί, γιατί αν θέλουν μπορούν ν' ανακαλύψουν ό,τι θετικό προσφέρεται.

- Μπορούν να ξεχωρίσουν το πολύτιμο ανάμεσα σε τόσα σκουπίδια;

- Νομίζω ότι απλώς παρασύρονται, ξεσπούν. Και δεν είναι κακό να ξεσπούν. Εάν έχουν ανατραφεί με τέτοιο τρόπο, διατηρούν βαθιά μέσα τους βασικές αρχές, όπως διάθεση για παιδεία, που παρέχει το σχολείο, ήθος, που παρέχει η οικογένεια, καλλιέργεια και ικανότητα να ξεχωρίζουν την "αρετή" από την "κακία", γιατί οι δρόμοι για τους νέους ανοίγονται περίεργα.

Ολα αυτά είναι όπλα, που αν τα 'χεις αντιστέκεσαι, θες δε θες.

Ο τελευταίος δίσκος της Γιώτας Βέη ονομάζεται "Ιωνία" ("Λύρα"). "Αυτά τα τραγούδια υπάρχουν μέσα μου από πολύ μικρή ηλικία. Ο δίσκος δεν είναι τίποτα άλλο από την αναβίωση της γοητείας που είχε αυτός ο λαός, ο ξεριζωμένος αργότερα. Γι' αυτό το αποτέλεσμα δούλεψα ένα χρόνο και συμπεριέλαβα τραγούδια που γράφτηκαν στο βινίλιο, από το 1920 έως το 1940, κυρίως στην Αμερική. Ολες αυτές τις φωνές, όπως της Ρίτας Αμπατζή ή της Ρόζας Εσκενάζυ, θέλησα, όχι να τις μιμηθώ, ούτε να τις αλλοιώσω, αλλά απλώς να τις υπενθυμίσω.Αλλωστε, καταξιωμένα έργα, τραγούδια, μόνο κατά προσέγγιση μπορείς να τα πεις. Και δε σου επιτρέπεται καμία επέμβαση ή αλλοίωση.

Δήμητρα ΜΥΡΙΛΛΑ

"Παιχνίδι" με

τον ουρανό

Γλυπτά περιστέρια της Ασπασίας Παπαδοπεράκη παρουσιάζονται στην αίθουσα "Αστρολάβος" στον Πειραιά

Σελίδα 3

Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Ο Σ

Κ Ι Ν Η Μ Α Τ Ο Γ Ρ Α Φ Ο Σ

Αδρανεί

επικίνδυνα

η πολιτεία

Προτάσεις της Διασωματειακής Επιτροπής για μια "άνοιξη" στον Ελληνικό Κινηματογράφο

Σελίδα 4

Νέο ξεκίνημα

στη συνέχεια

της δράσης

Η αυλαία του 15ου Συνεδρίου έπεσε. Οι αποφάσεις του, όμως, είναι εδώ, παρούσες. Αποφάσεις, που πατάνε στέρεα στην ελληνική και διεθνή πραγματικότητα, υπερασπίζονται με συνέπεια τα αιτήματα, τις ελπίδες και τα όνειρα της εργατικής τάξης και του λαού, χαράζουν με αξιοσημείωτη διορατικότητα το δρόμο της σοσιαλιστικής αλλαγής, της μοναδικής διεξόδου για την οριστική και αποφασιστική αντιμετώπιση των προβλημάτων της χώρας και δρομολόγησης μιας ριζικά διαφορετικής πορείας

Σελίδες 7-9

Α Θ Λ Η Τ Ι Σ Μ Ο Σ

Το ποδόσφαιρο

επιστρέφει

στο σπίτι του

Στις 8 του Ιούνη ανοίγει στη Βρετανία η αυλαία της κορυφαίας ποδοσφαιρικής διοργάνωσης της "γηραιάς ηπείρου". Η ανακαίνιση των γηπέδων και η προσπάθεια των Αγγλων για τη βελτίωση του προφίλ τους

Σελίδα 13