Ανοίγοντας τις τηλεοπτικές μας συσκευές την Τετάρτη, με αφορμή την Παγκόσμια Μέρα για το Περιβάλλον,σχημάτιζε κανείς την εντύπωση, ότι ξαφνικά την εξουσία είχαν καταλάβει ακτιβιστές οικολόγοι, οικοαριστεροί, οικοσαμποτέρ και οι "λοιπές δημοκρατικές δυνάμεις". Τι κατάθεση ευαισθησιών, τι αγωνίες, τι προτροπές, τι λογύδρια, μέχρι και ντιρεκτίβες συμπεριφοράς μάς δόθηκαν. Εφτασαν σε τέτοιο σημείο, που, αν τους έπαιρνες στα σοβαρά, θα σε έκαναν να νιώθεις ενοχές για τη "ζημιά " που προκαλείς στο περιβάλλον πετώντας στο δρόμο τη γόπα του τσιγάρου σου, ή στις γραμμές του τρένου το εισιτήριό σου! Μέχρι και τον ειδικό επί των εξαφανίσεων δημοσιογράφο έβαλαν. Οχι, για να ανακαλύψει κάποια δεκαεφτάρα που είχε φύγει με τον καλό της από το σπίτι της, ούτε κάποιον που παράτησε τα εγκόσμια για να γίνει μοναχός. Αλλά να βρει χαμένους παραδείσους (sic) σε κάποιο κοσμοπολίτικο νησί που οι ιππότες του φρόντισαν για το περιβάλλον! Ναι, μέχρι κι αυτό ακούστηκε. Ιδιωτικά κανάλια μαζί με την ΕΤ κάνουν καμπάνια για το περιβάλλον. Μήπως τρελαθήκαμε τελείως;

Με στόχο το κέρδος και την πολιτική επιρροή - για ευνόητους λόγους - τα ιδιωτικά κανάλια θυμούνται το περιβάλλον δυο τρεις φορές το χρόνο, όταν υπάρχουν επέτειοι και ταυτόχρονα οι σχέσεις του κ. Βοσκόπουλου βρίσκονται σε ύφεση, όταν ο κ. Λυκουρέζος δεν έχει να κάνει δηλώσεις για την αθωότητα κάποιου μεγαλοσχήμονα πελάτη του, η κ. Παναγοπούλου δεν έχει υλικό για τις "διαστροφές του συζύγου της ή, τέλος, ο κ. Τροχανάς δε φτιάχνει κάποιο κόμμα. Γιατί τα εν λόγω πρόσωπα, μαζί με καμιά εικοσαριά, πουλάνε περισσότερο σύμφωνα με τους "ειδικούς". Τι σόι ειδικοί είναι τώρα αυτοί, που καθορίζουν τι πρέπει να παίζεται και τι όχι είναι μια άλλη (αμαρτωλή) ιστορία που άπτεται άλλων σελίδων. Εμείς "μονομανείς" στα του περιβάλλοντος. Πώς, λοιπόν, να πάρουμε στα σοβαρά ανθρώπους που δεν είναι σοβαροί ή τέλος πάντων ασχολούνται μετά πάθους (οι εξαιρέσεις υπάρχουν, για να επιβεβαιώνουν το κανόνα), με ανοησίες μέχρι ταυτίσεως με το μέσο μ' ένα και μοναδικό σκοπό, την πλύση εγκεφάλου των τηλεθεατών; "Σκουπίδια" είναι η διεθνής ορολογία των εκπομπών τους. Δεν τη χρησιμοποιούμε, γιατί αυτή έχει σχέση μ' ένα πεδίο της περιβαλλοντικής επιστήμης κι ίσως μ' αυτόν τον τρόπο... διεκδικήσουν τη μερίδα που τους ανήκει και στον τομέα αυτό. Ποιος θα τους βάλει φραγμό άλλωστε; Το Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο; Αυτό σε ρόλο συνοικιακού μπακάλη (μ' όλη τη συμπάθεια που έχουμε στο επάγγελμα) κόβει πρόστιμα, ανάλογα με τις διαθέσεις των διορισμένων - και στη συντριπτική τους πλειοψηφία ασχέτων με το αντικείμενο - μελών του.

Μια προσεχτική ανάγνωση του εβδομαδιαίου προγράμματος των δυο μεγάλων ιδιωτικών καναλιών (MEGA, ANT-1) είναι άκρως διαφωτιστική για τις περιβαλλοντικές τους ευαισθησίες. Δεν υπάρχει ούτε ένα λεπτό (1) τηλεοπτικού προγράμματος, που έστω και εμμέσως αναφέρεται στην οικολογία. Δεκάδες ωρών σε επιεικώς ηλίθια μαγκαζίνο, αποπροσανατολιστικά τοκ σόου με τον ίδιο περιφερόμενο θίασο, πολλές ταινίες με κυρίαρχο στοιχείο το αίμα, τη βία, το σεξ, τα ναρκωτικά και τριτοκοσμικά σόου με "δημιουργούς", που επαναλαμβάνουν τις ίδιες εξυπναδίτσες περί της χρεοκοπίας των πολιτικών και της πολιτικής (αλήθεια ποιος τους ρώτησε;) και αλληλομοιράζονται συγχαρητήρια για το "έργο τους". Κι ακόμα παιδικές εκπομπές που οι περισσότερες είναι ακατάλληλες (εδώ οι εισαγγελείς δεν έχουν λόγο;) , εξευτελιστικά παιχνίδια από λογής λογής φασουλήδες, που ξεφυτρώνουν σαν ρεπανάκια και βομβαρδισμός χυδαίων διαφημίσεων που απευθύνονται σε κανίβαλους και όχι πολίτες μιας υποτιθέμενης ευρωπαϊκής χώρας. Στα ίδια κανάλια δεν υπάρχει ούτε μια ώρα πολιτισμού (εικαστικά, θέατρο, κινηματογράφος, μουσική). Εκτός κι αν ξεμπέρδεψαν μια και καλή με τις εφτά τέχνες, προβάλλοντας τα προϊόντα υποκουλτούρας που αγοράζουν από τις αμερικανικές αποθήκες τρίτης διαλογής. Καλύτερα, λοιπόν, θα ήταν να σώπαιναν. Γιατί ακόμα και στο γελοίο υπάρχει όριο.

Στα κρατικά κανάλια η κατάσταση είναι σαφώς καλύτερη. Περίπου δυο ώρες η ΕΤ-1 και τέσσερις η ΕΤ-2 με ξένα κυρίως ντοκιμαντέρ προσπαθούν να ευαισθητοποιήσουν τους συγκριτικά λίγους θεατές τους (αν πιστέψουμε τις τηλεμετρήσεις) στα περιβαλλοντικά προβλήματα. Πόσο πειστικές, όμως, είναι; Από ελάχιστα ως καθόλου. Και οι λόγοι είναι πολλοί. Ας δούμε μερικούς. Αναμφίβολα ο σολωμός και η μείωση του πληθυσμού του είναι θέμα συζήτησης. Ομως πόσο μας αφορά; Και γιατί να μη δούμε λ.χ. την καταστροφή που υφίστανται τα ελληνικά αλιεπίπεδα με τα παράνομα (σε μέγεθος) αφρόδιχτα, τους δυναμίτες, τους "ερασιτέχνες " με τις φιάλες, που δεν αφήνουν τίποτα στο διάβα τους κ.ο.κ. Πουλιά, αμφίβια, θηλαστικά που κινδυνεύουν, γενικώς και αορίστως, επαναλαμβάνονται με τέτοια συχνότητα που στην καλύτερη περίπτωση σε κάνουν να βαρεθείς και ν' αλλάξεις κανάλι. Ποτέ όμως δεν είδαμε στα πλαίσια αυτών των εκπομπών ντοκιμαντέρ για την "Πετρόλα", τα "Λιπάσματα Δραπετσώνας", τη ΔΕΗ στο Κερατσίνι, το νέφος στη Μεγαλόπολη και την Πτολεμαϊδα. Ούτε θα δούμε συζητήσεις - που δε θα είναι στημένες - για τα μεγάλα έργα και τη "χρησιμότητά τους, για το Μέγαρο Μουσικής, για τα αυθαίρετα και γιατί δε θα γίνει ποτέ το Κτηματολόγιο. Και όποιες εκπομπές γίνουν για άλλοθι της εξουσίας ή κάποιων πολιτικών που έχουν επενδύσει το μέλλον τους μ' ένα φιλοπεριβαλλοντικό προφίλ δε θα ακουστεί ο ριζοσπαστικός αντίλογος. Οχι κάποιων γραφικών δημοσιοσχεσιτών δημοσιογράφων ή πανεπιστημιακών, που είναι βουτηγμένοι στα ΕΟΚικά προγράμματα (να άλλο ένα θέμα, σε ποιους ανατίθενται, με ποιες διαδικασίες, τι κάνουν και τόσα άλλα που δε θα συζητηθούν ποτέ), αλλά της Αριστεράς. Γιατί έξω από τα παιχνίδια εξουσίας, των συμβιβασμών και τα διαπλεκόμενα (σ.σ. που αγκαλιάζουν πολλούς περισσότερους από τους δυο εταίρους του δικομματισμού, ας μην ξεχνάμε ότι υπάρχουν κι οι τσόντες τους) αρθρώνει ένα διαφορετικό λόγο και δίνει μιας άλλης ποιότητας προοπτική. Που στοχεύει στην ανατροπή του καπιταλιστικού συστήματος κι όχι στη συντήρηση και τον "εκσυγχρονισμό" του.

Αφού τα ΜΜΕ έχουν σήμερα την τιμητική τους στη σελίδα είναι μια καλή αφορμή, να μιλήσουμε για τρία περιοδικά, που το καθένα στο χώρο του γράφει ιστορία και που σπάνια αναφέρονται στις κουρελαρίες των ταμπλόιτ, αν και συστηματικά και με βάναυσο τρόπο αντιγράφονται από αρμόδιους για το περιβάλλον συντάκτες, που οι γνώσεις για το αντικείμενο που ασχολούνται αποκτήθηκαν από τα κόμικς, όπως έλεγε πρόσφατα γνωστός πανεπιστημιακός του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Κι από έπαρση, άλλο τίποτα. Τύφλα να 'χει η Κορομηλά.

ΝΕΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ

Εκατόν τριανταεννιά τεύχη συμπλήρωσε αυτό το μήνα. Δεν είναι και μικρό πράγμα. Την ίδια στιγμή παρόμοια περιοδικά στο εξωτερικό έκλεισαν ή βγαίνουν αραιά και πού. Η ΝΟ κατόρθωνε πάντα να συσπειρώνει ένα μεγάλο δυναμικό γύρω της και ν' αναπληρώνει τα κενά των αποχωρήσεων συνεργατών της. Φυσική απόρροια της εθελοντικής προσφοράς τους σε μια εποχή (τουλάχιστο έτσι θέλουν να μας πείσουν) ιδιώτευσης. Εγκυρη πάντα, με επιστημονικό κι όχι συνθηματολογικό λόγο. Και πάντα στα πλαίσια της ευπρέπειας. Ακόμα και να διαφωνείς με κάποια κείμενα ποτέ δε σε προκαλούν με υβριστικό τρόπο. Ετσι συχνά υπάρχει πλούσιος διάλογος μέσα από τις στήλες της. Ενα ακόμα πλεονέκτημα του περιοδικού η σταθερή κυκλοφορία του κάθε 15 του μήνα, που κρατά τους αναγνώστες. Τον τελευταίο καιρό η συντακτική της ομάδα δίνει τη δυνατότητα να 'χουμε και στα ελληνικά την ετήσια έκθεση του Warldwatch. Αλλο ένα συν του πολύ καλού αυτού περιοδικού.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Η ΠΕ καλύπτει ένα χώρο πολύ ζωντανό και ουσιαστικά παρθένο. Με θεωρητικά κείμενα γύρω από το αντικείμενο αυτό, αλλά και με δουλιές σχολείων της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, απευθύνεται κυρίως σε εκπαιδευτικούς που έχουν μπει ενεργά σ' αυτή τη δραστηριότητα εθελοντικά. Κι όπως έχουμε γράψει ξανά γίνονται πραγματικά "θαύματα". Προσοχή μόνο στις αρπαχτικές διαθέσεις του ΥΠΕΠΘ. Γιατί, αν κάνει το μάθημα υποχρεωτικό και το συμπεριλάβει στα αναλυτικά προγράμματα θα οδηγήσει σε μαρασμό έναν τομέα πριν καν ανθήσει. Μέχρι και κείμενα για την περιβαλλοντική προσφορά του Μεγάρου Μουσικής είναι ικανοί να δώσουν οι καρεκλοκένταυροι της οδού Μητροπόλεως. Το περιοδικό εκδίδει η Εταιρεία Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και Ενημέρωσης.

ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Η νέα έκδοση του περιοδικού ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΦΥΣΗ, με λίγο ως πολύ τους ίδιους συνεργάτες και εμψυχωτή το πανεπιστημιακό Τ. Φωτόπουλο. Με πρωτότυπες συνεργασίες λαμπρών συνεργατών όπως ο Μ. Μπούκτσιν, ν. Τόμτσκι, Α. Φρανκ εκδίδεται ταυτόχρονα και στα αγγλικά. Οι περισσότεροι συγγραφείς ανήκουν στο ρεύμα της κοινωνικής οικολογίας. Μέσα από τις σελίδες του τετραμηνιαίου περιοδικού έχουμε τη δυνατότητα να παρακολουθήσουμε τα σύγχρονα ρεύματα της οικολογίας και τα σημεία σύγκλισής τους με την Αριστερά, τις συζητήσεις που γίνονται και τις δραστηριότητες που πραγματοποιούν μια σειρά οικοαριστερών ομάδων και κινημάτων. Μακάρι το νέο εκδοτικό σχήμα να διασφαλίσει την απρόσκοπτη έκδοση του περιοδικού.