Το ΠΑΣΟΚ, χωρίς την παρουσία του Α. Παπανδρέου,συνεχίζει σταθερά και αταλάντευτα το δρόμο που χάραξε ο ιδρυτής του, το δρόμο, δηλαδή, της διαχείρισης των συμφερόντων του σάπιου καπιταλιστικού συστήματος και της κυρίαρχης τάξης.

Το κυβερνών κόμμα, και χωρίς την παρουσία του Α. Παπανδρέου, παραμένει ένας εκ των δύο πυλώνων του δικομματισμού, για την εμπέδωση του οποίου ο Α. Παπανδρέου διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο, χάρη στη σταθερότητα του πολιτικού συστήματος.

Το συνέδριο του ΠΑΣΟΚ, που ξεκινάει μεθαύριο, μετατρέπεται σε πεδίο και "μέσο" για τη μοιρασιά της εξουσίας και της "κληρονομιάς" του Α. Παπανδρέου από τους επίδοξους διαδόχους του. Η διαμάχη αυτή, που εκφράζεται με τη "μετωπική σύγκρουση" μεταξύ των Κ. Σημίτη και Α. Τσοχατζόπουλου,εμπεριέχει σοβαρούς κινδύνους για την ενότητά του, αλλά θεωρείται πολύ δύσκολο να οδηγήσει σε ρήξη και διάσπαση, καθώς κανένας από τους δύο υποψήφιους αρχηγούς του ΠΑΣΟΚ δεν επιθυμεί, σε κάθε περίπτωση, να βρεθεί εκτός ΠΑΣΟΚ και άρα εκτός παιχνιδιού.

Στα πλαίσια αυτά οι "συμβιβαστικές λύσεις", που θα επιτρέψουν τη συμβίωση των αντιμαχόμενων ομάδων στο ΠΑΣΟΚ για μια μεταβατική περίοδο, τουλάχιστον μέχρι τις εκλογές, όποτε αυτές διεξαχθούν, δεν πρέπει να αποκλείονται. Στην κατεύθυνση αυτή παρεμβαίνουν ο Κ. Λαλιώτης και ο Κ. Σκανδαλίδης.Ο πρώτος, σύμφωνα με πληροφορίες, τάσσεται υπέρ της εκλογής προέδρου, αλλά και τριών αντιπροέδρων από το συνέδριο, προφανώς για να "βολευτούν" όλοι. Την άποψη αυτή υιοθετούν, όπως φάνηκε στη χτεσινή συνεδρίαση του ΕΓ, και οι Χρ. Παπουτσής και Γ. Σουλαδάκης.

Ο πρωθυπουργός Κ. Σημίτης επιμένει στις "καθαρές, μακροπρόθεσμες και ουσιαστικές λύσεις", οι οποίες μεταφράζονται σε υποψηφιότητα του πρωθυπουργού για τη θέση του προέδρου και την αντίθεσή του σε θεσμοθέτηση θέσης αντιπροέδρου.

Η πλευρά Σημίτη προβάλλει ως ατού για την ανάδειξη του πρωθυπουργού στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ το ότι μόνο αυτός μπορεί να εξασφαλίσει τη συνέχεια του κυβερνητικού έργου και τη "νίκη" στις επόμενες εκλογές, καθώς και ότι μπορεί να κρατήσει ενωμένο το ΠΑΣΟΚ. Ειδικότερα η ενότητα του ΠΑΣΟΚ, υπό το πρίσμα της "απαίτησης της λαϊκής βάσης", την οποία προβάλλουν σκόπιμα και με ένταση τα ΜΜΕ, αποτελεί το "βαρύ πυροβολικό" του Κ. Σημίτη απέναντι στους εσωκομματικούς αντιπάλους του, καθώς εμφανίζεται ως ο μοναδικός εκφραστής της ενότητας του ΠΑΣΟΚ. Παράλληλα ο Κ. Σημίτης αφήνει να αιωρείται το ενδεχόμενο της παραίτησής του από την πρωθυπουργία, σε περίπτωση μη εκλογής του στη θέση του προέδρου του ΠΑΣΟΚ, προκειμένου να αυξήσει τις πιέσεις και την ένταση των εκβιαστικών διλημμάτων στους συνέδρους.

Ο Κ. Σημίτης δεν παρέλειψε να υπογραμμίσει τις προθέσεις του απέναντι στα σχέδια των εσωκομματικών αντιπάλων και τα σημερινά όργανα του ΠΑΣΟΚ, αποφεύγοντας επιδεικτικά να συμμετάσχει χτες στη συνεδρίαση του ΕΓ. Η κίνηση αυτή ερμηνεύεται ως κίνηση τουλάχιστον "μη νομιμοποίησης" των αποφάσεων των ανωτέρων οργάνων του ΠΑΣΟΚ, τα οποία - όπως υποστηρίζουν οι "σημιτικοί" - δεν εκφράζουν τους σημερινούς συσχετισμούς δυνάμεων. Επίσης δείχνει ότι δεν έχει καμία διάθεση για εξεύρεση "συνθετικών και εξισορροπητικών λύσεων".

Η υπουργός Ανάπτυξης Β. Παπανδρέου,σύμφωνα με πληροφορίες από το περιβάλλον της, τάσσεται υπέρ της εκλογής του Κ. Σημίτη στη θέση του προέδρου και "για τα υπόλοιπα ό,τι αποφασίσει το συνέδριο". Στην περίπτωση που αποφασιστεί να υπάρξουν περισσότεροι του ενός αντιπρόεδροι, η υπουργός Ανάπτυξης δηλώνει ότι θα θέσει υποψηφιότητα.

Τη θέση του προέδρου του ΠΑΣΟΚ φέρεται αποφασισμένος να διεκδικήσει και ο Α. Τσοχατζόπουλος,αλλά παράλληλα παραμένει σταθερός στην άποψή του για "συλλογική ηγεσία με διακριτούς ρόλους". Δεν έχει πρόβλημα με την εκλογή ενός ή περισσότερων αντιπροέδρων, ενώ υιοθετεί την εισήγηση της ΚΕ του ΠΑΣΟΚ να λειτουργήσει Πολιτική Γραμματεία, ένα είδος πολιτικού διευθυντηρίου, στο πλάι του προέδρου του κόμματος.

Η πρόταση αυτή είναι και πρόταση του Γερ. Αρσένη,ο οποίος αφήνει επίμονα ανοιχτό το ενδεχόμενο να αποτελέσει την "τρίτη λύση" στο συνέδριο. Ο υπουργός Αμυνας αντιλαμβάνεται πολύ καλά ότι θα βρεθεί εκτός παιχνιδιού, αν σε αυτό το συνέδριο δε βρεθεί εντός των "νικητών".

Από την πλευρά των "προεδρικών" επιχειρείται να ματαιωθεί κάθε προσπάθεια, από τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές, εκμετάλλευσης του Α. Παπανδρέου. Για το σκοπό αυτό οι στενοί συνεργάτες του Α. Παπανδρέου, Τηλ. Χυτήρης και Ν. Αθανασάκης δήλωσαν ότι δεν υπάρχει κείμενο που να μπορεί να αποδοθεί στον Α. Παπανδρέου, γιατί δεν ολοκληρώθηκαν οι οδηγίες του.

Το ΕΓ, μετά από μαραθώνια συνεδρίαση, δεν κατάφερε να καταλήξει σε κάποιες αποφάσεις και θα συνεχίσει την προσπάθεια αύριο το βράδυ.

Π. Κ.

Κλίμα αναμονής, αλλά και έντονων διεργασιών, επικρατούσε χτες στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, καθώς ο αιφνίδιος θάνατος του Ανδρέα Παπανδρέου δημιουργεί νέα δεδομένα στις εσωκομματικές εξελίξεις του ΠΑΣΟΚ, τρεις μόλις μέρες πριν την έναρξη των εργασιών του συνεδρίου, όπου θα τεθεί και θέμα εκλογής προέδρου του κινήματος. Η ίδια κατάσταση επικρατούσε επίσης χτες στους βιομηχάνους και άλλους επιχειρηματικούς φορείς, ενώ στο Χρηματιστήριο και τις τράπεζες δεν παρατηρήθηκαν αξιοσημείωτες εξελίξεις στα επιτόκια και τις τιμές των μετοχών. Με απλά λόγια, η πλειοψηφία των ανθρώπων που έχουν λόγο και παίζουν ρόλο στις πολιτικοοικονομικές εξελίξεις της χώρας, είχαν χτες διαδοχικές συσκέψεις.

Μέλος του Υπουργικού Συμβουλίου, που μετείχε χτες σε συσκέψεις και εσωκομματικές διεργασίες, έλεγε πως τώρα ανοίγει ο δρόμος στο Σημίτη να διεκδικήσει την προεδρεία του ΠΑΣΟΚ και πως αν κερδίσει και αυτή τη θέση, "θα έχουμε έναν πανίσχυρο πρωθυπουργό".Ο ίδιος παράγοντας, σημείωνε πως η συναισθηματική φόρτιση των στελεχών και πολλών συνέδρων του ΠΑΣΟΚ που προκάλεσε ο θάνατος του Α. Παπανδρέου, έσβησε την Κυριακή το βράδυ και ότι χτες ήταν η μέρα των αλλεπάλληλων διαβουλεύσεων και διεργασιών. Οσον αφορά το ενδεχόμενο να εκδηλωθεί στο Συνέδριο ρήξη και σύγκρουση, μεταξύ των αντιπαρατιθέμενων τάσεων στους κόλπους του ΠΑΣΟΚ, ο ίδιος υπουργός έλεγε πωςαυτό το θέμα είναι ακόμη ανοιχτό και κανείς δεν μπορεί να δώσει σαφή απάντηση μέχρι αύριο το βράδυ.

Πάντως, η ηγεσία του ΣΕΒ, έκρινε σκόπιμο να κάνει μια πρώτη παρέμβαση στις πολιτικοοικονομικές εξελίξεις. Με δήλωση που έκανε την Κυριακή στην κρατική τηλεόραση, ο πρόεδρος του ΣΕΒ Ι. Στράτος,δεν περιορίστηκε μόνο στο να σημειώσει την "καλή συνεργασία", που είχαν οι βιομήχανοι με τον Ανδρέα Παπανδρέου στα θέματα της οικονομίας. Επιχειρώντας να παρέμβει στο ενδεχόμενο πολιτικοοικονομικών εξελίξεων, εξέφρασε την επιθυμία η απώλεια του Ανδρέα Παπανδρέου να μην "επηρεάσει την οικονομική ζωή της χώρας" και κυρίως να μη δημιουργήσει παρεκκλίσεις απ' το πρόγραμμα "σύγκλισης". Χτες το απόγευμα, συνεδρίασε το Γενικό Συμβούλιο του ΣΕΒ, όπου συζητήθηκε εκτός των άλλων η κατάσταση που διαμορφώνεται με τον αιφνίδιο θάνατο του Α. Παπανδρέου παραμονές του συνεδρίου του ΠΑΣΟΚ.

• Ο πρόεδρος της Κεντρικής Ενωσης Επιμελητηρίων Ανδρέας Κυριαζής, με δήλωσή του εξήρε την "ισχυρή προσωπικότητα του Ανδρέα Παπανδρέου και τον καθοριστικό της ρόλο στην οικονομική και κοινωνική εξέλιξη της χώρας".

Οι εσωκομματικές εξελίξεις στο ΠΑΣΟΚ συνδυάζονται ολοένα και πιο έντονα με τη φημολογία και τα σενάρια για πρόωρες εκλογές, μετά και το θάνατο του Α. Παπανδρέου. Ετσι, τροποποιούνται κάπως τα πολιτικά δεδομένα. Το θέμα των πρόωρων εκλογών το φθινόπωρο συζητιόταν και πριν το θάνατο του Α. Παπανδρέου και είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με πληροφορίες που διέρρευσαν την προηγούμενη βδομάδα, ο υπουργός Οικονομικών Αλ. Παπαδόπουλος είχε υπαινιχθεί ένα τέτοιο ενδεχόμενο προκειμένου μέσω της "λαϊκής αναβάπτισης" να επιβάλει ακόμα χειρότερη λιτότητα με τον προϋπολογισμό του 1997.

Για το ενδεχόμενο των πρόωρων εκλογών ρωτήθηκε, χτες στη Χαλκίδα, από τους δημοσιογράφους η Αλ. Παπαρήγα και δήλωσε:

"Οι εκλογές τώρα έχουν γίνει χαρτί ελιγμού και παραπλάνησης του κόσμου. Καμία κυβέρνηση δεν τις βλέπει σαν ένα μέσο, μία περίοδο, που ενημερώνεται ο ελληνικός λαός και αναλαμβάνει την ευθύνη του με την ψήφο.

Στην κυβέρνηση υπάρχει μία σκέψη να έχει τη λαϊκή, δήθεν, εντολή, για να περάσει το πιο άγριο πρόγραμμα λιτότητας, που έχουμε ζήσει από το 1974 και μετά. Δηλαδή, όταν σκέπτονται για λαϊκή εντολή, δε λένε να κριθούν από τον λαό, να ελεγχθούν, αλλά να τον παγιδέψουν και να του κλέψουν την ψήφο. Με αυτήν την έννοια, στο βαθμό που υπάρχει σε ένα τμήμα της κυβέρνησης αυτό το σενάριο, ο λαός πρέπει να καταλάβει ότι τις εκλογές πρέπει να τις κάνει μετερίζι αγώνα και όχι δοχείο υποκλοπής ψήφου".

Οτι αυξάνεται πλέον το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών εκτιμούν και στη ΝΔ και, όπως τόνιζαν συνεργάτες του προέδρου της ΝΔ, είναι αρκετά πιθανό μετά και το θάνατο του Α. Παπανδρέου αυτές να γίνουν το φθινόπωρο. Σύμφωνα με τα σενάρια που κυκλοφορούν, η προσφυγή στις κάλπες είναι πιθανότερη στην περίπτωση της εκλογής του Κ. Σημίτη στην ηγεσία του κόμματος, καθώς κάποιοι στο ΠΑΣΟΚ εκτιμούν ότι με αυτήν την εξέλιξη το κλίμα θα είναι ευνοϊκό για εκλογές το φθινόπωρο. Στο ίδιο μήκος κύματος κυμάνθηκε και ο Ν. Κωνσταντόπουλος, που δήλωσε ότι μετά τις τελευταίες εξελίξεις φαντάζει αναπόφευκτη εξέλιξη οι πρόωρες εκλογές.