Τα έκτακτα μέτρα - ασπιρίνες στάθηκε αδύνατο να συγκρατήσουν τις τιμές του νέφους που έπνιξε και χτες την πρωτεύουσα, η οποία σε συνδυασμό με τις υψηλές θερμοκρασίες μεταβλήθηκε ξανά σε πόλη - τέρας.

Αναδεικνύεται λοιπόν έτσι για άλλη μια φορά η αναγκαιότητα λήψης μεσομακροπρόθεσμων ουσιαστικών μέτρων για να σωθεί η Αθήνα. Μέτρα σαν αυτά που δεν τολμά να εφαρμόσει ούτε αυτή η κυβέρνηση, δέσμια της ίδιας της της πολιτικής εξυπηρέτησης του μεγάλου κεφαλαίου και των μικροκομματικών σκοπιμοτήτων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η εγκατάλειψη ακόμη και του προγράμματος "Αττική SOS", που με τόσες τυμπανοκρουσίες είχε εξαγγελθεί πριν από 25 ολόκληρους μήνες.

Πάντως, το ΥΠΕΧΩΔΕ, ύστερα από εισήγηση των στελεχών του ΠΕΡΠΑ, αποφάσισε την επανάληψη των ίδιων αναποτελεσματικών, όπως αποδείχτηκε, εκτάκτων μέτρων και για σήμερα, αφού σύμφωνα με όλες τις προβλέψεις το Λεκανοπέδιο αναμένεται να ξαναζήσει σε κλοιό νέφους και ζέστης.

Τα έκτακτα μέτρα είναι τα εξής:

• Από τις 7 το πρωί ως τις 2 το μεσημέρι, στο μικρό δακτύλιο απαγορεύεται η κυκλοφορία όλων των ΙΧ αυτοκινήτων, ενώ επιτρέπεται μόνο η κυκλοφορία των ταξί με μονό αριθμό κυκλοφορίας.
• Τις ίδιες ώρες στο μεγάλο δακτύλιο θα μπορούν να κυκλοφορούν όλα τα ταξί και τα ΙΧ με μονό αριθμό κυκλοφορίας.

Υπενθυμίζουμε ότι από τα μέτρα εξαιρούνται οι μαθητές που παίρνουν μέρος στα ειδικά μαθήματα των Γενικών Εξετάσεων.

• Επίσης μέχρι τις 2 το μεσημέρι παρατείνεται το μέτρο της επιβολής μείωσης της κατανάλωσης καυσίμων κατά 30% στις 100 περίπου πιο ρυπογόνες βιομηχανίες του Λεκανοπεδίου. Το θέμα όμως είναι κατά πόσον το μέτρο αυτό τηρείται, αφού τα κλιμάκια ελέγχου περιβάλλοντος και το Σώμα Ελεγκτών Περιβάλλοντος μετά την πρόσκαιρη λειτουργία τους πριν δύο περίπου χρόνια, σήμερα βρίσκονται ουσιαστικά υπό διάλυση. Χτες βέβαια συστάθηκαν ορισμένα κλιμάκια ελέγχου στο πλαίσιο του ΠΕΡΠΑ, αλλά θεωρείται σίγουρο ότι δεν επαρκούν για να αναλάβουν πλήρως την τήρηση των μέτρων.

Το νέφος έκανε και χτες την απειλητική του εμφάνιση στην Αθήνα, σημειώνοντας μάλιστα ανώτερες τιμές από την προηγούμενη μέρα κατά την οποία δεν ίσχυσαν περιοριστικά μέτρα!

Το όζον ξεπέρασε το όριο επιβολής εκτάκτων μέτρων των 300 μικρογραμμαρίων ανά κυβικό μέτρο αέρα επί τρεις ώρες στη Λυκόβρυση, σημειώνοντας τη μεγαλύτερη τιμή (323 μικρογραμμάρια) στη 1 το μεσημέρι. Ο ίδιος ρύπος σημείωσε επίσης τιμές ανώτερες από το όριο επιφυλακής (180 μικρογραμμάρια) στα Λιόσια και το Μαρούσι.

Το όριο επιβολής εκτάκτων μέτρων, που είναι τα 500 μικρογραμμάρια, άγγιξε και το διοξείδιο του αζώτου, αφού στις 11 το πρωί έφτασε στην Πατησίων στα 472 μικρογραμμάρια και τα 372 στο Περιστέρι.

Χτες ο υδράργυρος άγγιξε, χωρίς να φτάσει ή να ξεπεράσει, τους 40 βαθμούς Κελσίου, θερμοκρασία σημαντικά υψηλότερη από την κανονική για τα δεδομένα της εποχής. Σύμφωνα με την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (ΕΜΥ) η υψηλότερη θερμοκρασία (39 βαθμοί) σημειώθηκε στη Λάρισα και το Αργος, ενώ στην Αθήνα το θερμόμετρο έφτασε τους 38 βαθμούς. Υψηλές για την εποχή θερμοκρασίες παρατηρήθηκαν επίσης στη Λαμία, το Αγρίνιο, τον Πύργο και τις Σέρρες (37 βαθμοί) αλλά και στη Θεσσαλονίκη, όπου το θερμόμετρο έφτασε τους 36 βαθμούς Κελσίου. Η ΕΜΥ επισημαίνει ότι έως και τη Δευτέρα δεν πρόκειται να υπάρξει κάποια αξιόλογη μεταβολή του καιρού, οι θερμοκρασίες θα κυμανθούν στα ίδια επίπεδα και ίσως, σε ορισμένες όμως περιοχές, ο υδράργυρος να φτάσει και τους 40 βαθμούς.

Μέχρι χτες, πάντως, δε χρειάστηκε να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σε μεγάλο αριθμό ατόμων οι φορείς που κινητοποιήθηκαν τις τελευταίες τρεις μέρες για ν' αντιμετωπίσουν τον "καύσωνα". "Ηταν μια συνηθισμένη καλοκαιρινή ημέρα", είπε χαρακτηριστικά υπάλληλος του ΕΚΑΒ.

Το ΕΚΑΒ - εξακολουθεί να βρίσκεται σε πλήρη ετοιμότητα με 105 ασθενοφόρα- χρησιμοποίησε χτες μόλις τα 49 και 4 κινητές μονάδες επείγουσας Ιατρικής. Αντιμετώπισε έως το απόγευμα συνολικά 138 περιστατικά, απ' τα οποία 8 ήταν καρδιολογικά, 15 πνευμονολογικά, 11 λιποθυμίες, ενώ τα υπόλοιπα 104 οφείλονταν σε άλλες αιτίες.

Να σημειώσουμε ότι, εκτός από τα ασθενοφόρα του ΕΚΑΒ, εξακολουθούν να βρίσκονται σε επιφυλακή τα νοσοκομεία της χώρας, η Νομαρχία Αθηνών, ενώ τα πέντε δημοτικά ιατρεία του Δήμου Αθηναίων, που βρίσκονται στα Πατήσια (Σαρανταπόρου 4), στην Κυψέλη (Χανίων 4Β), στα Πετράλωνα (Θεσσαλονίκης 46), στον Κολωνό (Αγίας Σοφίας και Προποντίδος) και στο Δουργούτι (Φανοσθένους και Σμιθ), θα είναι ανοιχτά από τις 8 π.μ. έως τις 6 μ.μ., προκειμένου να χρησιμοποιηθούν σαν σταθμοί υποδοχής για άτομα που θα παρουσιάσουν συμπτώματα θερμοπληξίας.

Ο θόρυβος εκκωφαντικός ανακατεύεται με την αφόρητη δυσοσμία από τα δέρματα. Βαφές και άλλα χημικά κόβουν την ανάσα. Η θερμοκρασία που εκπέμπουν τα μηχανήματα μετατρέπει το εργασιακό περιβάλλον σε "φούρνο". Οι χώροι μικροί και κλειστοί. Η ατμόσφαιρα τόσο αποπνικτική που σε κάποια τμήματα ήταν δύσκολο ακόμα και να αναπνεύσουμε. Μέσα σε αυτές τις αφόρητες συνθήκες των βυρσοδεψείων,κοντά στους εργάτες που "λιώνουν" εκεί μέσα βρέθηκαν χτες, συνδικαλιστές του Συνδικάτου Κλωστοϋφαντουργίας, Ιματισμού και Δέρματος.

Μπροστά σε όλα αυτά τα πάγια και τα απερίγραπτα, φαντάζει "παιχνιδάκι" ο εξωτερικός καύσωνας και ακούγονται κάπως αστείες οι ανακοινώσεις για τα έκτακτα μέτρα. "Οταν εργάζεσαι καθημερινά σε μηχάνημα που εκπέμπει 100 βαθμούς Κελσίου, είτε ζέστη είτε κρύο κάνει έξω δε σημαίνει ουσιαστικά τίποτα", μας λέει ένας εργαζόμενος στο βυρσοδεψείο "Γερμανάκος", ενώ ένας άλλος συμπληρώνει: "Τι να κάνουμε; Οταν έχεις τόση ανάγκη το μεροκάματο, τα υπομένεις όλα". Φεύγοντας, η δυσοσμία μάς συνοδεύει έως ότου απομακρυνόμαστε τελείως από το χώρο.

Το βυρσοδεψείο του "Μιλιλή" δεν παρουσιάζει καμία διαφορά. Τα στοιβαγμένα δέρματα που μυρίζουν ναφθαλίνη είναι εκεί, όπως και η δυσοσμία, ο θόρυβος, η ζέστη. Ο εργαζόμενος Ηλίας Αργυρόπουλος θα μας πει: "Δεν έχει για μας διαφορά το καλοκαίρι από το χειμώνα. Το καλοκαίρι αντιμετωπίζουμε περισσότερη ζέστη, αλλά και το χειμώνα πολύ κρύο και υγρασία, ειδικά αυτοί που πλένουν τα δέρματα. Μέτρα δεν υπάρχουν. Τα βλέπετε. Οσμές, οξέα, χημικά κι ένα σωρό άλλα...". Πώς ανταμείβεται αυτή η δουλιά; "Ενας εργαζόμενος με 4 τριετίες, παντρεμένος παίρνει 8.737 δραχμές μεροκάματο".

Η πρόεδρος του Συνδικάτου Κλωστοϋφαντουργίας, Ιματισμού και Δέρματος, Χριστίνα Τσεντούρου,η οποία μάς έκανε την εφιαλτική ξενάγηση στον κόσμο των βυρσοδεψείων, θα μας πει: "Στα βυρσοδεψεία δε φτάνουν τα "έκτακτα μέτρα". Εμείς προτείναμε στους εργοδότες τουλάχιστον να μεγαλώσουν το διάλειμμα και να τους σχολάσουν λίγο νωρίτερα. Ομως η υπόθεση των βυρσοδεψείων είναι μεγάλη. Από το 1984 δε δίνεται καμία άδεια, από το κράτος, για οποιαδήποτε εργασία, έστω για να παρθούν μέτρα καλύτερων συνθηκών, στο όνομα της μετεγκατάστασης. Αυτό το εκμεταλλεύονται οι εργοδότες και δεν παίρνουν κανένα μέτρο. Οι ευθύνες ανήκουν στις ως τώρα κυβερνήσεις. Ετσι τα περί "εκτάκτων μέτρων" ηχούν παράξενα στα αυτιά αυτών των εργαζόμενων. Μόνο αυτοί και το Συνδικάτο μπορούν να προωθήσουν τέτοια ζητήματα και καμιά εγκύκλιος του υπουργείου, όσο "πολεμικό χαρακτήρα" και να έχει".

Οι, άλλοτε καλοδεχούμενες, ακτίνες του ήλιου σε χτυπούν κατακέφαλα. Σε πνίγουν και σου κόβουν την ανάσα. Οι φλόγες της ηλεκτροσυγκόλλησης ξεπετάγονται από παντού. Ο ιδρώτας τρέχει σαν νερό απ' όλο το κορμί. Η θάλασσα δίπλα, αλλά η δουλιά δεν αφήνει ούτε να της ρίξεις ένα βλέμμα, έτσι για να σου δροσίσει λίγο την ψυχή. Νιώθεις να βρίσκεσαι μέσα σε ένα κολαστήριο, όμως και αυτό αντέχεται μπροστά στο ακόμα μεγαλύτερο κολαστήριο της ανεργίας.

Οι δείκτες του θερμομέτρου ανέβηκαν αρκετά ψηλά χτες και μεις βρεθήκαμε στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη Περάματος.Να νιώσουμε, να γνωρίσουμε από κοντά τι σημαίνει να δουλεύεις στο λιοπύρι. Να αποτυπώσουμε, όσο αυτό είναι δυνατό, το δράμα που περνούν οι εργαζόμενοι εκεί. Μέσα στην κόλαση, η παρέμβαση του Συνδικάτου Μετάλλου, που αποφάσισε τη διακοπή των εργασιών στη 1 το μεσημέρι, πρόβαλε σαν η μέγιστη ανακούφιση.

Πλησιάζουμε σε ένα συνεργείο που κατασκεύαζε μοντρέγκορι, δηλαδή το καπάκι του αμπαριού πλοίου. Οι εργάτες "χωμένοι" ολόκληροι σε φόρμες, με καπέλα και τον ιδρώτα να στάζει, σκυμμένοι πάνω στις λαμαρίνες συγκολλούν τα κομμάτια, ενώ οι φλόγες ξεπηδούν δίπλα τους. Ο Γ. Παπακωσταντίνου,ελασματουργός πολλά χρόνια, θα μας πει: "Αν σε δέσουν και σε βάλουν 10 ώρες στον ήλιο, δε θα ομολογήσεις; Κάπως έτσι νιώθουμε. Σήμερα ήρθαμε πιο νωρίς να δουλέψουμε για να γλιτώσουμε λίγο απ' τον ήλιο και να βγει το μεροκάματο". Δίπλα του, ο Α. Σαυρίδης,δουλεύει ακατάπαυστα, δε σταματά ούτε για ανάσα. Χτυπά το σίδερο και ταυτόχρονα μας λέει: "Ακόμα και ο καύσωνας αντέχεται, αρκεί να υπάρχει μεροκάματο. Αλλωστε είμαστε συνηθισμένοι. Κρύο, ζέστη εμείς είμαστε εδώ".

Πιο πέρα ο 20χρονος Κ. Παπακωσταντίνου,κρυμμένος πίσω από τη μάσκα που τον προστατεύει από την ηλεκτροσυγκόλληση, θα χαρακτηρίσει τον εαυτό του σαν... "καλοψημένο σάντουιτς. Από κάτω η φλόγα του ηλεκτροδίου, από πάνω ο ήλιος. Δουλεύω εδώ από 12 χρονών. Εχω περάσει και από χειρότερα, δουλεύοντας μέσα σε μηχανοστάσιο. Ομως περισσότερο απ' το χειμώνα εκείνο που σε σπάει είναι η ζέστη".

Προχωράμε σε άλλα συνεργεία, ιδιαίτερα καταπονημένοι από τη ζέστη, αλλά και νιώθοντας τυχεροί, που δεν είμαστε αναγκασμένοι να χωθούμε κάτω απ' τα ύφαλα του πλοίου, ανάμεσα σε λαμαρίνες που καίνε, όπως ο Σ. Γιαβρής.Χαμογελώντας, με τον ιδρώτα να χρυσίζει στο πρόσωπό του, θα μας πει: "Δε σε βαράει τόσο η ζέστη, όταν ο ήλιος και η θερμοκρασία ανεβαίνουν. Είναι για λίγες μέρες ή ώρες. Εκείνο που βαράει κατακέφαλα είναι το ανέβασμα των λογαριασμών της ΔΕΗ, του νερού κ.α. Αυτά είναι συνέχεια πάνω από το κεφάλι".

Σε ένα άλλο σημείο κάτω απ' το πλοίο δουλεύει ο Θ. Μοσχούλης που θα πει: "Αν δε φοράς φόρμα με μανίκια κινδυνεύεις να σε κάψει η ηλεκτροσυγκόλληση όπου σε πιάσει. Απ' την άλλη σε ζεματάει ο ήλιος. Με το ζόρι δουλεύουμε, αλλά τι άλλο να κάνουμε; Ευτυχώς που υπάρχει και η απόφαση του συνδικάτου και θα σταματήσουμε στη 1 μετά το μεσημέρι".

Παρά το γεγονός ότι στη χώρα μας κάθε καλοκαίρι το θερμόμετρο "τινάζεται" στα ύψη, παρότι τα τελευταία χρόνια περνάμε όλο και πιο συχνά περιόδους καύσωνα, ελάχιστα πράγματα έχουν γίνει στον τομέα της πρόληψης και κυρίως της αντιμετώπισης των προβλημάτων που δημιουργούν οι υψηλές θερμοκρασίες.

Κλιματισμός υπάρχει σε ελάχιστους θαλάμους των νοσοκομείων της χώρας μας, το υγειονομικό προσωπικό στην πλειοψηφία του δεν είναι επαρκώς ενημερωμένο ή εκπαιδευμένο για ν' αντιμετωπίσει αυξημένα περιστατικά θερμοπληξιών, γιατροί εργασίας λείπουν από πολύ σημαντικούς εργασιακούς χώρους, ενώ δεν υπάρχει νομοθεσία που να απαγορεύει την εργασία κάτω από ορισμένες συνθήκες.

Ο καρδιολόγος του "Ευαγγελισμού", Ηλίας Σιώρας,με αφορμή τις υψηλές θερμοκρασίες των τελευταίων ημερών κάνει πολύ ενδιαφέρουσες επισημάνσεις, που αποδεικνύουν την προχειρότητα με την οποία αντιμετωπίζει το κράτος τις επιπτώσεις ενός καύσωνα. Αναφέρεται αρχικά στην "απουσία" του υπουργείου Υγείας, "το οποίο παρότι γνωρίζει ότι κάθε χρόνο η χώρα μας θα αντιμετωπίσει κύματα καύσωνα, ουδέποτε εξέδωσε κάποιες θεωρητικές συμβουλές, ούτε διοργάνωσε κάποια υποχρεωτικά μαθήματα για όλο το υγειονομικό προσωπικό της χώρας". Ο Η. Σιώρας θεωρεί καθοριστικά αυτά τα μαθήματα, διότι "όλοι, από τον πρώτο έως τον τελευταίο υπάλληλο ενός νοσοκομείου, πρέπει να μπορούν να διαγνώσουν και να αντιμετωπίσουν το φαινόμενο της θερμοπληξίας, που πολλές φορές υποεκτιμάται". Θεωρεί δηλαδή υποχρέωση της πολιτείας να διοργανώνει κάθε χρόνο συγκεκριμένα σεμινάρια, για να μπορεί το υγειονομικό προσωπικό να βρίσκεται πάντα σε ετοιμότητα.

Ενα δεύτερο αδύνατο σημείο για την αντιμετώπιση του καύσωνα είναι η κατάσταση των νοσοκομείων της χώρας μας. "Στην πλειοψηφία των νοσοκομείων υπάρχει κλιματισμός μόνο στους μισούς θαλάμους. Για να αντιμετωπιστεί η θερμοπληξία χρειάζεται να υπάρχουν μεγάλοι χώροι υποδοχής, κλιματιζόμενοι και αεριζόμενοι. Ουσιαστικά αυτοί οι χώροι είναι ελάχιστοι στα νοσοκομεία", είπε χαρακτηριστικά ο Η. Σιώρας. Υπογράμμισε ακόμα ότι είναι απαράδεκτο να μην υπάρχουν γιατροί εργασίας σε χώρους μεγάλης επικινδυνότητας, εκεί που οι εργαζόμενοι δουλεύουν κάτω απ' τον ήλιο ή σε εσωτερικούς χώρους με πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Τέλος διερωτήθηκε "γιατί στη χώρα μας να μην υπάρχει συγκεκριμένη νομοθεσία γι' αυτό το θέμα", όταν στην "ψυχρή" Γερμανία η εργασία απαγορεύεται όταν η θερμοκρασία, άλλα και η υγρασία ξεπεράσουν κάποιο συγκεκριμένο όριο. "Δυστυχώς στη χώρα μας, ειδικά στις μεγαλουπόλεις, αν ένα κύμα καύσωνα κρατήσει 8-10 ημέρες, οι συνέπειες θα είναι τρομακτικές. Δεν υπάρχει καμιά αρωγή απ' την πλευρά της πολιτείας", κατέληξε ο Η. Σιώρας.

ΡΕΠΟΡΤΑΖ:

Νίκος ΠΕΡΠΕΡΑΣ

Μπέρρυ ΤΣΟΥΓΚΡΑΝΗ

Ντίνα ΝΤΑΒΟΥ

Βάσω ΝΙΕΡΗ