Το τελευταίο SOS εκπέμπει η λίμνη της Κορώνειας. Η δεύτερη μεγάλη οικολογική καταστροφή στο Νομό Θεσσαλονίκης μετά το Θερμαϊκό είναι "επί θύραις". Οι επιστήμονες στο ΑΠΘ κάνουν πλέον λόγο για μη ανατρέψιμη πορεία. Δεν καταστρέφεται μόνο το οικοσύστημα, αλλά κινδυνεύει με μαρασμό και η οικονομία της περιοχής Λαγκαδά. "Η λίμνη Κορώνεια σήμερα βαίνει ολοταχώς προς την ελοποίηση και αποξήρανση, με όλες τις δυσμενείς περιβαλλοντικές επιπτώσεις αυτής της κατάληξης, τόσο στην υγεία των κατοίκων, όσο και στο κλίμα της περιοχής",δηλώνει στο "Ρ" ο Κ. Αλμπανάκης από τον Τομέα Γεωλογίας - Φυσικής Γεωργίας του ΑΠΘ και προσθέτει:

"Αν ξεραθεί η λίμνη, το μικροκλίμα θα αλλάξει. Το σημερινό ήπιο κλίμα θα το διαδεχθούν οι παγωνιές ή οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες, καθώς η θερμοχωρητικότητα του νερού είναι τόσο μεγάλη που είναι ρυθμιστικός παράγοντας για το κλίμα. Παράδειγμα, με την αποξήρανση της Κάρλας στη Θεσσαλία, το κλίμα έχει χειροτερέψει".

Ο όγκος του νερού της λίμνης μειώνεται συνεχώς σαν αποτέλεσμα της αλόγιστης υπεράντλησής του και αν δε ληφθούν άμεσα μέτρα, το φθινόπωρο που μας έρχεται, η λίμνη αναμένεται να έχει μέγιστο βάθος το πολύ ένα μέτρο. Μόνο μία βιομηχανία - βαφείο της περιοχής ξοδεύει νερό όσο μία πόλη 25.000 κατοίκων. Παράλληλα, 23.000 κυβικά μέτρα βιομηχανικών και αστικών αποβλήτων τη μέρα χύνονται ανεπεξέργαστα στη λίμνη, δημιουργώντας μία ασφυκτική κατάσταση. Καθώς το δυτικό τμήμα της λίμνης έχει γίνει ήδη βαλτώδες, οι συνέπειες είναι σοβαρές. Οι κάτοικοι του Καβαλαρίου δεν μπορούν να ανοίξουν τα παράθυρα των σπιτιών τους από τη δυσοσμία.

Ο μηχανισμός ελέγχου των βιομηχανικών δραστηριοτήτων παραμένει από ανεπαρκής έως ανύπαρκτος. Σύμφωνα με στοιχεία της Διεύθυνσης Βιομηχανίας Νομού Θεσσαλονίκης, καμία βιομηχανική μονάδα δε διαθέτει οριστική άδεια λειτουργίας, ενώ ελάχιστες άδειες διάθεσης των λυμάτων υπάρχουν. Παρ' όλα αυτά, τεράστιο είναι το κενό που παρουσιάζεται μεταξύ του νόμου και της εφαρμογής του. Ολοι δηλώνουν αναρμόδιοι για την τήρηση της νομοθεσίας. Η ανυπαρξία του κράτους αφήνει ελεύθερο πεδίο στους κάθε είδους παρανομούντες και κυρίως τους βιομηχάνους.

Το ΥΠΕΧΩΔΕ, μπροστά στην κατάσταση αυτή, το μόνο που έχει να προτείνει είναι νέες μελέτες. Οπως ανακοίνωσε ο Κ. Λαλιώτης, στη διάρκεια της τελευταίας του επίσκεψης στη Θεσσαλονίκη, έχει υπογραφεί η ανάθεση μελέτης για ένα πρόγραμμα αντιμετώπισης ειδικών περιβαλλοντικών προβλημάτων των λιμνών Κορώνειας και Βόλβης, που θα στοιχίσει 45 εκατ. δραχμές. Η μελέτη αυτή κάποτε θα ολοκληρωθεί, είναι αμφίβολο, όμως, αν θα υπάρχει τότε και η λίμνη. Να σημειωθεί ότι το Επαρχείο Λαγκαδά έχει προχωρήσει, ήδη, σε Περιβαλλοντική Εκθεση για τη διάσωση της λίμνης, όπως υπάρχουν και δεκάδες άλλες μελέτες, που η υλοποίησή τους όμως εμποδίζεται από τα μεγάλα συμφέροντα και τη μικροπολιτική.

Το συγκεκριμένο πρόβλημα της λίμνης είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα κακής περιβαλλοντικής διαχείρισης ενός φυσικού οικοσυστήματος. "Πρόκειται για ένα τυπικό πρόβλημα περιβαλλοντικής διαχείρισης, καθώς είναι ολοφάνερο ότι το οικοσύστημα αδυνατεί πλέον να συντηρήσει τις δραστηριότητες που έχουν εξαρτηθεί από αυτό, υποχωρώντας κάτω από το βάρος των ανθρωπίνων επεμβάσεων", γράφει ο Γ. Μυλόπουλος,επίκουρος καθηγητής του Τομέα Υδραυλικής και Τεχνικής Περιβάλλοντος του ΑΠΘ.

"Η λίμνη βρισκόταν στα τελευταία εξελικτικά της στάδια εξαιτίας φυσικών συνθηκών. Αντί ο ανθρώπινος παράγοντας να την προστατεύσει και να παρατείνει τη ζωή της, επιτάχυνε, με έντονους μάλιστα ρυθμούς, την καταστροφή της", δηλώνει ο Κ. Αλμπανάκης.

Η Ελλάδα υπέγραψε το 1971 τη Συνθήκη Ραμσάρ, σύμφωνα με την οποία προστατεύεται ανάμεσα σε άλλους 11 βιότοπους στην Ελλάδα και η λίμνη της Κορώνειας. Μετά από τέσσερα χρόνια, τη συνθήκη επικύρωσε η Ελληνική Βουλή. Αντί για προστασία όμως, η πολιτεία άνοιξε τους δρόμους για την ολοκληρωτική καταστροφή του βιότοπου. Το αποκορύφωμα ήταν, όταν το 1982 και το 1990 άρχισαν να ισχύουν "αναπτυξιακοί νόμοι", οι οποίοι δίνουν σχετικά κίνητρα για την εγκατάσταση βιομηχανιών και βιοτεχνιών, χωρίς να γίνεται διάκριση της παραγωγικής δραστηριότητας και των επιπτώσεων αυτών στο περιβάλλον της περιοχής. Ενώ ο όγκος του νερού της λίμνης έχει μειωθεί στο 1/10 μέσα σε 20 χρόνια, κατασκευάστηκε το 1987 τεράστιο αρδευτικό δίκτυο στο Βασιλούδι,το οποίο όμως εδώ και ένα χρόνο δε λειτουργεί. Επίσης, με δεδομένη τη σημερινή επιβάρυνση του περιβάλλοντος στο Λαγκαδά, με απόφαση της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, προβλέπεται να γίνει χωματερή μέσα στην υπολεκάνη της Κορώνειας.

Μαζί με το οικοσύστημα, απειλείται και η οικονομική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής του Λαγκαδά. Στη δεκαετία του '50, η λίμνη της Κορώνειας κατατασσόταν στις πιο παραγωγικές σε αλιεύματα λίμνες. Με τις δυσμενέστατες συνθήκες περιβάλλοντος, έχει αφανιστεί πλήρως η ιχθυοπανίδα και έπαυσε από τον περσινό Αύγουστο κάθε αλιευτική δραστηριότητα. Επίσης, με αφανισμό απειλείται η γεωργία, τόσο από τη λειψυδρία, όσο και από τη ρύπανση των νερών.

Ηδη, οι αγρότες για να αντιμετωπίσουν, τις αυξημένες ανάγκες σε νερό, καταφεύγουν σε δαπανηρές γεωτρήσεις, αναζητώντας το στο βαθύ υδροφόρο ορίζοντα. Και αυτό που ενδιαφέρει όλους τους κατοίκους του Νομού Θεσσαλονίκης, και όχι μόνο, είναι ότι το νερό με το οποίο ποτίζονται σήμερα τα χωράφια είναι ακατάλληλο και επικίνδυνο (αλκαλικότητα PH 10,65). Σύμφωνα με πληροφορίες, μετά την ανάλυση δείγματος του νερού αρδεύσεως από την παραλίμνια Κοινότητα Περιβολακίου που βρίσκεται κοντά στο Ηράκλειο, οι επιστήμονες της Υπηρεσίας Εγγείων Βελτιώσεων διαπιστώνουν ότι το νερό είναι ακατάλληλο για άρδευση. Τα αποτελέσματα του δείγματος που φέρουν ημερομηνία 2/7/96 πιστοποιούν ότι τα επιφανειακά νερά έχουν σοβαρά επηρεαστεί από τη μόλυνση της λίμνης της Κορώνειας.

Ακόμη, λόγος για τουριστική αξιοποίηση δεν μπορεί να γίνεται. Ο υγρότοπος της Κορώνειας ήταν πάντα ένας πόλος έλξης επισκεπτών για αναψυχή. Τώρα τα απομεινάρια υγρόφιλων δασών, τα πολυάριθμα είδη φυτών και τα υγρά λιβάδια χάνονται μαζί με τα 200 είδη πουλιών.

Αγρότες του Λαγκαδά, αλλά και φορείς, όπως ο Σύλλογος Προστασίας Περιβάλλοντος (της ευρύτερης περιοχής Λαγκαδά), καταγγέλλουν το νομάρχη Θεσσαλονίκης ότι χορηγεί παράνομα εγκρίσεις ανόρυξης νέων γεωτρήσεων, διαθέσεως υγρών βιομηχανικών αποβλήτων και εγκρίσεις λειτουργίας σε παράνομες και ρυπογόνες βιομηχανίες. Φυσικά, ο νομάρχης ακολουθεί τη συγκεκριμένη κυβερνητική πολιτική.

"Η λίμνη είναι η καρδιά της περιοχής Λαγκαδά", δηλώνει ο Σωκράτης Γραβαλάς,γραμματέας της Αχτιδικής Επιτροπής Λαγκαδά του ΚΚΕ. "Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα κρίσιμη για το περιβάλλον και τους ανθρώπους. Η μέχρι σήμερα ακολουθούμενη πολιτική αποβλέπει μόνο στο να διασφαλίσει τα συμφέροντα των βιομηχάνων και των κρατούντων της περιοχής. Μόνο η ανάπτυξη του μαζικού κινήματος θα βάλει φρένο στην ολοκληρωτική καταστροφή που μας απειλεί. Με τη δημιουργία Συντονιστικής Επιτροπής, στην οποία θα συμμετέχουν αγροτικοί σύλλογοι, κοινότητες, δήμοι και κάτοικοι, το μαζικό κίνημα θα δώσει γρήγορα την απάντησή του". Στο πρόβλημα, τι είδους ανάπτυξη, οι κάτοικοι του Λαγκαδά θα πρέπει να απαντήσουν στο ερώτημα: Οι σημερινές μας ενέργειες θα συνεχίσουν να πλήττουν τις συνθήκες ζωής των παιδιών μας, όπως συμβαίνει με το μοντέλο ανάπτυξης που εφαρμόζεται στην περιοχή Λαγκαδά;

Σε κατάσταση πολιορκίας για χάρη ενός βιομηχάνου βρίσκεται από χτες ένα ολόκληρο χωριό, το Ηράκλειο Λαγκαδά. Από τις 5.30 χτες το πρωί 7 κλούβες ΜΑΤ, "Ζητάδες", πυροσβεστικά οχήματα, αλλά και ασθενοφόρα (!) και πολλοί μπράβοι της βιομηχανίας "ΜΑΞΙΜ" του Περτσινίδη, έζωσαν το χωριό. Στόχος τους να εμποδίσουν τους κατοίκους να κινηθούν και να σταματήσουν τις παράνομες εργασίες που εκτελούν συνεργεία του βιομηχάνου, προκειμένου να συνδέσουν μια γεώτρηση που έχει διανοίξει με το εργοστάσιό του.

"Ολος ο κρατικός μηχανισμός στράφηκε εναντίον των αγροτών, υπερασπιζόμενος ένα βιομήχανο που παρανομεί και σκορπά το θάνατο", δήλωσε στο "Ρ" ο Φάνης Τρόπιος,γραμματέας του Συλλόγου Προστασίας Περιβάλλοντος Λαγκαδά. "Δεν πρόκειται απλά για μια βιομηχανία, αλλά για ένα μπογιατζίδικο θανατηφόρο. Μετά τα ψάρια και τα αρνάκια που ψοφάνε όταν πίνουν το μολυσμένο νερό της λίμνης, κι εμείς οι άνθρωποι θα έχουμε την ίδια τύχη. Αυτή την ώρα η βιομηχανία σκορπά το θάνατο. Μολύνει τις καλλιέργειες που ποτίζονται και τα προϊόντα που στη συνέχεια μπορεί να φάει ο καθένας από εμάς. Δυστυχώς με την ανοχή του νομάρχη και της Αστυνομίας ο Περτσινίδης έχει γίνει κυρίαρχος όλου του κάμπου και όσον αφορά τα μέλη του Συλλόγου, δεχόμαστε συνεχώς απειλές και η ζωή μας απειλείται".

Ο Δημ. Μέγκας,μέλος της Επιτροπής Αγώνα των κατοίκων, επισήμανε ότι η διάνοιξη των δρόμων όπου περνούν τις σωλήνες είναι παράνομη. "Δόθηκε μια άδεια από τον πρόεδρο της Κοινότητας χωρίς αριθμό πρωτοκόλλου και χωρίς να συγκληθεί Κοινοτικό Συμβούλιο", είπε. "Είμαστε αντίθετοι στη διάνοιξη της γεώτρησης, γιατί οι ποσότητες νερού που θα αντλούνται από τη βιομηχανία θα είναι τεράστιες, με κίνδυνο να στερέψουν τελείως οι δικές μας γεωτρήσεις και η γη μας να γίνει έρημος".

Την περιοχή του Ηρακλείου και του γειτονικού Δρυμού επισκέφθηκε χτες αντιπροσωπεία της ΚΟΘ του ΚΚΕ και είχε συνάντηση με τους κατοίκους. Ο γραμματέας της Αχτιδικής Επιτροπής Λαγκαδά της ΚΟΘ, Σ. Γραβαλάς, υπογράμμισε ότι η χτεσινή παρέμβαση της Αστυνομίας είναι η πλέον απροκάλυπτη. "Ενα χωριό αστυνομοκρατείται από το πρωί - είπε - και τρομοκρατούνται οι κάτοικοί του για να προστατευτούν οι βιομήχανοι που ευθύνονται για την καταστροφή του περιβάλλοντος. Μετά και τη σημερινή εξέλιξη μπαίνει πιο επιτακτικό το καθήκον να βάλουμε φραγμό στην ασυδοσία των βιομηχάνων, οι οποίοι στηρίζονται στη συγκεκριμένη κυβερνητική πολιτική".

Αργά το βράδυ της προηγούμενης Τετάρτης συνεργεία της βιομηχανίας "Μαξίμ", που συνοδεύονταν από ισχυρή δύναμη ιδιωτικής εταιρίας ασφάλειας, επιχείρησαν να συνδέσουν τη γεώτρηση με το εργοστάσιο. Ομως οι κάτοικοι του Ηράκλειου τους αντιλήφθηκαν και τους εμπόδισαν. Λίγο μετά τα μεσάνυχτα, στην περιοχή έφτασαν τα ΜΑΤ και προσπάθησαν να διώξουν τους αγρότες, χωρίς ωστόσο να τα καταφέρουν. Τελικά, οι κάτοικοι αποχώρησαν τις πρώτες πρωινές ώρες, όταν αποσύρθηκαν τα συνεργεία του "Μαξίμ".

Την επόμενη μέρα, σε μια προσπάθεια τρομοκράτησης των κατοίκων, η Αστυνομία άρχισε να περιφέρεται στους δρόμους του χωριού, αναζητώντας "τους αγνώστους" που εμπόδισαν την παρανομία. Τελικά συνέλαβαν τον Στ. Μαυροβουνιώτη,ο οποίος καταδικάστηκε από το Αυτόφωρο Τριμελές Πλημμελειοδικείο Θεσσαλονίκης σε φυλάκιση 8 μηνών. Την ώρα που δικαζόταν, κάποιοι "άγνωστοι" τον τιμωρούσαν με άλλο τρόπο: Κατέστρεφαν τις εγκαταστάσεις γεώτρησης με τις οποίες πότιζε τα καλαμπόκια του, προκαλώντας του έτσι μεγάλες ζημιές.

Ο βιομήχανος έχει καταγγελθεί ότι χρησιμοποιεί "μαφιόζικες" μεθόδους για να τρομοκρατήσει όσους αντιδρούν. Ο πρόεδρος του Συλλόγου Προστασίας Περιβάλλοντος Λαγκαδά, Χρ. Χατζηπαραδίσης,έχει καταγγείλει ότι μπράβοι του Κ. Περτσινίδη του έχουν στήσει καρτέρι με πρόθεση να τον κακοποιήσουν. Η επίθεση αυτή ήταν "απάντηση" στις κινητοποιήσεις των κατοίκων της Κοινότητας Ηρακλείου, οι οποίοι είχαν κατορθώσει να αποτρέψουν την εγκατάσταση και νέων παράνομων γεωτρήσεων του εργοστασίου "Μαξίμ". Μιλώντας τότε στο "Ρ" ο Χρ. Χατζηπαραδίσης είχε τονίσει ότι οι μπράβοι του μεγαλοβιομηχάνου τρομοκρατούν όσους αντιστέκονται και ότι όλες οι παρανομίες που γίνονται έχουν την κάλυψη των υπηρεσιών, με πρωταγωνιστή τον ίδιο το νομάρχη Θεσσαλονίκης. Υπενθυμίζεται ότι η υπεράντληση νερού από τις βιομηχανίες στην περιοχή Λαγκαδά, έχουν στεγνώσει την πεδιάδα και σχεδόν έχουν εξαφανίσει τη Λίμνη Κορώνεια.

Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με την άδεια που έχει δοθεί από τη Νομαρχία, η επιχείρηση αυτή δεν μπορεί να συνδέσει τη γεώτρηση με τις εγκαταστάσεις της, αν προηγουμένως δεν έχει εξασφαλίσει τη σύμφωνη γνώμη του Κοινοτικού Συμβουλίου. Τέτοια απόφαση όμως, δεν υπάρχει. Ακόμη, η σύνδεση θα έπρεπε να γίνει μόνο με την προϋπόθεση ότι λειτουργεί ο νέος βιολογικός σταθμός του εργοστασίου, πράγμα που δεν έχει γίνει.