Ορατό είναι πλέον το ενδεχόμενο της διάσπασης στο κόμμα της ΝΔ τώρα ή στο συνέδριο του Απρίλη, μετά τις εξελίξεις του Σαββατοκύριακου, όταν και διαμορφώθηκαν τελικά τα δύο μπλοκ με τον Μ. Εβερτ, από τη μία, και την "κίνηση των τριών" (Σουφλιάς επικεφαλής, Μάνος, Μπακογιάννη), από την άλλη. Ηδη, μία τέτοια εξέλιξη την προδιέγραψε, σε περίπτωση νίκης του Μ. Εβερτ, ο Στ. Μάνος, ενώ δεν την αποκλείουν και τα υπόλοιπα στελέχη της κίνησης.

Χτες το βράδυ παρέμβαση στην υπόθεση της διαδοχής έκανε και ο επίτιμος πρόεδρος της ΝΔ Κ. Μητσοτάκης, ο οποίος, αφού εμφανίστηκε ως εγγυητής της ενότητας του κόμματος, "φωτογράφισε" ως ενδεδειγμένη λύση για το κόμμα την υποψηφιότητα του Γ. Σουφλιά.

Και ενώ σήμερα στις νομαρχιακές οργανώσεις του κόμματος ψηφίζουν για την ανάδειξη των 77 εκλεκτόρων, που, μαζί με τους βουλευτές και τους ευρωβουλευτές θα εκλέξουν την Παρασκευή τον νέο πρόεδρο, χτες οι επιτελείς και των δύο στρατηγείων είχαν αλλεπάλληλες συνεδριάσεις, προκειμένου να χαράξουν την τακτική τους.

Οι τρεις, σε σύσκεψη που είχαν, αποφάσισαν - όπως δήλωσε η Ντ. Μπακογιάννη - ότι, σε περίπτωση νίκης, ο Γ. Σουφλιάς θα είναι αυτός που θα οδηγήσει το κόμμα στις εκλογές, ενώ εξέφραζαν την αισιοδοξία τους για τη δυναμική, όπως έλεγαν, που περιέχει η πρότασή τους. Οι τρεις προβάλλουν ως κύριο επιχείρημα τη δυνατότητα του Γ. Σουφλιά να "διεισδύσει" πολιτικά στο χώρο του ΠΑΣΟΚ και έλεγαν ότι οι μισοί "Καραμανλικοί" στηρίζουν την υποψηφιότητα Σουφλιά, αναφέροντας χαρακτηριστικά τη στήριξη των Μ. Λιάπη και Π. Λαμπρία. Σύμφωνα με πληροφορίες, η πλευρά Σουφλιά εκτιμάει ότι μπορεί να εξασφαλίσει 60 με 65 βουλευτές (από τους 108), ενώ διαμηνύει ότι στους εκλέκτορες των Νομαρχιακών "όλα παίζονται". Γι' αυτόν ακριβώς το λόγο, η Ντ. Μπακογιάννη επισκέφθηκε χτες τον γραμματέα της Κοινοβουλευτικής Ομάδας Στ. Δήμα, ζητώντας να υπάρχουν στις εφορευτικές επιτροπές των σημερινών εκλογών και εκπρόσωποι των "τριών", καθώς τούς είναι γνωστό ότι σε αυτές η κυριαρχία του Μ. Εβερτ είναι απόλυτη.

Οι "τρεις", παίρνοντας αφορμή και από τις προειδοποιήσεις του Μ. Εβερτ ότι σε περίπτωση επανεκλογής του δε θα ανεχθεί "εσωκομματικές αντιδικίες", προβάλλουν το δίλημμα "ενότητα ή διάσπαση", όπως έκανε ο Στ. Μάνος με τις δηλώσεις του. Πάντως, δεν είναι σαφές εάν η διάσπαση, που όλο και περισσότεροι τη βλέπουν, θα γίνει άμεσα ή θα προκύψει στο συνέδριο του κόμματος, που είναι προγραμματισμένο για τον Απρίλη.

Από την πλευρά του Μ. Εβερτ, οι επιτελείς εξέφραζαν τη βεβαιότητά τους για τη νίκη, καθώς, όπως διέρρεαν, ο μέχρι τις εκλογές πρόεδρος έχει ήδη τη στήριξη 73 βουλευτών (ανάμεσά τους και του Κ. Καραμανλή) και εκτιμούσαν ότι από τους 77 εκλέκτορες δε θα χάσουν πάνω από πέντε ή έξι. Μάλιστα, όπως έλεγαν, στις εκλογές των οργανώσεων του εξωτερικού και οι εφτά εκλέκτορες στηρίζουν την υποψηφιότητα του Μ. Εβερτ. Οι ισχυρισμοί της πλευράς Εβερτ είναι, κατά τα φαινόμενα, πιο κοντά στην πραγματικότητα (άσχετα εάν παρουσιάζονται "φουσκωμένα" τα νούμερα), καθώς είναι γνωστό ότι ο μηχανισμός της Ρηγίλλης ελέγχει πλήρως τις νομαρχιακές οργανώσεις, ενώ στις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές η πλευρά Μητσοτάκη είχε αρκετές απώλειες (Κούβελας, Πυλαρινός κ.ά.). Απλώς, η πλευρά των "τριών" επενδύει στη δυναμική, που, όπως εκτιμούν, έχει η υποψηφιότητα Σουφλιά,λόγω της "ενωτικής λύσης", στην οποία κατέληξαν.

Χτες και ενώ ο Μ. Εβερτ επέλεξε την τακτική της αποφυγής δηλώσεων, ο Γ. Σουφλιάς, σε τηλεοπτική του δήλωση, με το βλέμμα στους εκλέκτορες που σήμερα ψηφίζουν, εμφανίστηκε ως ο μόνος που μπορεί να εγγυηθεί το "εύρος της παράταξης" και να το οδηγήσει στη νίκη, ενώ ο Στ. Μάνος έκανε ανοιχτά λόγο για διάσπαση, κάτι που εδώ και αρκετό καιρό έχει ανακοινώσει και ο Α. Ανδριανόπουλος. Ο Κ. Μητσοτάκης, με τη δήλωση έμμεσης στήριξης στον Γ. Σουφλιά, κατηγόρησε τη ΝΔ ότι "δε μίλησε ειλικρινά" προεκλογικά, απάντησε στον Μ. Εβερτ, λέγοντας ότι στο κόμμα "οι όποιες διαφορές δε χωρίζουν" και υπογράμμισε ότι η βάση λέει "όχι στο κόμμα του 38% και τη συρρίκνωση", φωτογραφίζοντας έτσι τις ευθύνες του Μ. Εβερτ για το εκλογικό αποτέλεσμα.

Μέχρι την οριστική κατάληξη των δύο υποψηφιοτήτων, όλες οι πλευρές είχαν αποδοθεί σε ένα έντονο παρασκήνιο. Πρώτα απορρίφθηκε από την πλευρά Μητσοτάκη το Σάββατο η πρόταση για μεταβατική ηγεσία Βαρβιτσιώτη. Ακριβώς τα μεσάνυχτα του Σαββάτου, ο Μ. Εβερτ με μαγνητοσκοπημένο τηλεοπτικό μήνυμα ανακοίνωσε τη δική του υποψηφιότητα, επειδή, όπως είπε, απέτυχαν όλες οι προσπάθειές του για "λύση κοινής αποδοχής". Μάλιστα, συνόδευσε την υποψηφιότητά του με μία σαφή προειδοποίηση προς τους "διαφωνούντες" ότι σε περίπτωση επανεκλογής του θα σταματήσει "τις εσωκομματικές αντιδικίες". Μετά την υποψηφιότητα Εβερτ, η Ντ. Μπακογιάννη και αφού πρώτα συνεννοήθηκε με τον Κ. Μητσοτάκη ανακοίνωσε την Κυριακή την απόσυρση της δικής της υποψηφιότητας και τη συστράτευσή της με τον Γ. Σουφλιά. Από την πλευρά του, ο αντιπρόεδρος του κόμματος Γ. Βαρβιτσιώτης, μετά το ναυάγιο της δικής του υποψηφιότητας, σε δήλωσή του, προειδοποίησε ότι θα μιλήσει για τους λόγους που αυτή απέτυχε "τη στιγμή που θα κρίνω κατάλληλη".

Παρέμβαση στην υπόθεση της διαδοχής έκανε και ο Α. Ανδριανόπουλος, ο οποίος, αφού τάχθηκε υπέρ της υποψηφιότητας Σουφλιά, προειδοποίησε ότι εάν επανεκλεγεί ο Μ. Εβερτ τότε αυτός και όσοι τον ακολουθούν θα προχωρήσουν "σε έναν καινούριο μεταρρυθμιστικό πολιτικό φορέα, που θα έχει σαφείς κοινωνικές και πολιτικές αναφορές".

Γιάννης ΦΩΤΟΥΛΑΣ

Οι προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης, οι οποίες θα αρχίσουν να συζητούνται στη Βουλή την επόμενη Πέμπτη (10 Οκτωβρίου), βρίσκονται στο επίκεντρο της προσοχής του πρωθυπουργού και των συνεργατών του, με στόχο να "συμβιβαστούν τα ασυμβίβαστα": Και να ανταποκριθούν στις επιταγές του Διευθυντηρίου για την ΟΝΕ και να εμφανίσουν "κοινωνικό προφίλ".

Το θέμα αυτό απασχόλησε χτες το βράδυ σύσκεψη υπό την προεδρία του Κ. Σημίτη, στην οποία πήραν μέρος οι Αλ. Παπαδόπουλος, Γ. Παπαντωνίου, Β. Παπανδρέου, Κ. Λαλιώτης και Κ. Σκανδαλίδης.

Σύμφωνα με το επικρατέστερο σενάριο, η κυβέρνηση πρέπει να προχωρήσει μέχρι το τέλος του χρόνου και μέσα στο 1997 στη λήψη των σημαντικότερων αντιλαϊκών μέτρων, αφ' ενός γιατί το 1998 θα κριθεί η είσοδος στην ΟΝΕ, αλλά και επειδή έτσι υπολογίζει ότι θα μπορέσει να είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει το πολιτικό κόστος στις επόμενες εκλογικές αναμετρήσεις (δημοτικές 1998, ευρωεκλογές 1999).

Νωρίτερα, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Δ. Ρέππας, περιορίστηκε να δηλώσει ότι ισχύει η προεκλογική δήλωση του πρωθυπουργού ότι δε θα επιβληθούν νέοι φόροι, χωρίς όμως να διευκρινίσει πώς και πού δε θα επιβληθούν...

Πριν, όμως, από τη συζήτηση των προγραμματικών ο πρωθυπουργός θα δώσει "δείγματα γραφής" σε δύο ακόμα κρίσιμα μέτωπα: Στο Κυπριακό και στην ευρωπαϊκή ενοποίηση στα πλαίσια του Μάαστριχτ.

Σήμερα, ο Κ. Σημίτης αναχωρεί για διήμερη επίσκεψη στη Λευκωσία, όπου θα έχει συναντήσεις με τον Πρόεδρο Γλ. Κληρίδη και τους αρχηγούς των κομμάτων. Σύμφωνα με πληροφορίες, στις επαφές που θα έχει ο Ελληνας πρωθυπουργός θα εξεταστούν οι εξελίξεις στο Κυπριακό στο πλαίσιο των αμερικανικών σχεδίων (λύσεις τύπου Ντέιτον) και πρωτοβουλιών, οι οποίες θα εκδηλωθούν αμέσως μετά τις εκλογές στις ΗΠΑ, αλλά η κυβέρνηση σκόπιμα αποφεύγει να τοποθετηθεί.

Την Παρασκευή ο πρωθυπουργός θα αναχωρήσει για το Δουβλίνο, προκειμένου να συμμετάσχει στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής, στην οποία θα συζητηθούν η Οικονομική και Νομισματική Ενωση και η Διακυβερνητική. Υπενθυμίζεται ότι ήδη στο συμβούλιο των οικονομικών υπουργών, στις 21 και 22 Σεπτεμβρίου, επικράτησαν οι απόψεις του "γαλλογερμανικού άξονα", η εφαρμογή των οποίων θα έχει ολέθριες συνέπειες για τις οικονομίες των "μικρών" χωρών και βέβαια και της χώρας μας.