Στο αφήγημα του ΠΑΝΟΥ ΣΤΑΘΑΚΟΥ, καπετάνιου του ΕΛΑΣ στην περιοχή Θησείου - Πετραλώνων - που πέθανε στις 7 - 11 - 85 - περιγράφεται περιστατικό, όπως ο ίδιος το έζησε, που αναφέρεται στο βρώμικο ρόλο των Αγγλων "συμμάχων" μας την περίοδο της απελευθέρωσης από τους Γερμανούς και μετά. "Στις 3 Δεκέμβρη 1944 που γινότανε το μεγάλο άοπλο συλλαλητήριο του λαού της Αθήνας στην πλατεία Συντάγματος, ο ΕΛΑΣ Αθήνας βρισκότανε σε επιφυλακή. Υπηρετούσα σαν καπετάνιος του 1ου λόχου του Ι τάγματος του 4ου συντάγματος (περιοχή Θησείου - Πετραλώνων) που στεγαζόταν το σχολείο. Στο Θησείο βρίσκονταν οι χίτες εξοπλισμένοι με βαριά όπλα από τον στρατιωτικό διοικητή της Αθήνας δοσίλογο Π. Σπηλιωτόπουλο και είχαν μετατρέψει την περιοχή σε πραγματικό φρούριο.

Την ώρα που ο Παπανδρέου χτυπούσε το λαό της Αθήνας στην πλατεία Συντάγματος, οι χίτες δοκιμάσανε να μπούνε στη συνοικία Πετραλώνων. Τα φυλάκιά μας στις εισόδους της συνοικίας τους χτυπήσανε και υποχώρησαν αφήνοντας δυο νεκρούς. Μια ομάδα Αγγλοι στρατιώτες ακροβολισμένοι, πλησίαζαν τον στρατώνα. Είχαν συλλάβει τον λοχαγό μας και προσπαθούσαν να τον αφοπλίσουν. Μόλις τους είδα στάθηκα μπροστά στην πύλη του λόχου και με το πιστόλι προτεταμένο φώναξα στους Αγγλους να σταματήσουν. Αυτοί δε σταμάτησαν, αλλά συνέχισαν να προχωράνε με πολλές προφυλάξεις. Τότε άρχισα να ρίχνω, διέκοψα μόνο όταν παρουσιάστηκε στην πόρτα του στρατώνα ένας ταγματάρχης του ΕΛΑΣ που με διέταξε να σταματήσω. Τότε οι Αγγλοι προχώρησαν και μπήκαν στο προαύλιο του σχολείου. Ο επικεφαλής τους μου δήλωσε ότι έχει διαταγή να μας αφοπλίσει. Του ζήτησα να μου δείξει τη διαταγή και αυτός μου είπε ότι είναι προφορική. Αρνήθηκα και τους ζήτησα να φύγουν γιατί αλλιώς θα γινόταν μακελειό. Ενας ανώτερος Αγγλος αξιωματικός στο μεταξύ, κλείστηκε σε μια αίθουσα με τον ταγματάρχη του ΕΛΑΣ. Τότε εγώ βάζω αμέσως τα διακριτικά μου, ένα άστρο στην επωμίδα μου και μπαίνω στην αίθουσα. Επανέλαβα τα ίδια στον ανώτερο Αγγλο αξιωματικό κι αυτός μου είπε ότι η διαταγή ήταν προφορική. Σε λίγο ήρθε άλλος αξιωματικός με μεγαλύτερο βαθμό και μας είπε πως τη διαταγή την έδωσε προσωπικά ο ίδιος ο Σκόμπι, αλλά ήταν προφορική".

"Στη συνέχεια ήρθε από το Α Σώμα Στρατού του ΕΛΑΣ ένας ανθυποσμηναγός ο οποίος όταν έμαθε πώς ενήργησα με συγχάρηκε. Εν τω μεταξύ ο λαός της συνοικίας μαθαίνοντας τι είχε συμβεί ξεσηκώθηκε σε λαοθάλασσα και γέμισε την πλατεία που ήτανε μπροστά στον στρατώνα. Ανοιξα το παράθυρο και κάλεσα τον ανώτατο Αγγλο αξιωματικό να κοιτάξει έξω. Αυτός μόλις είδε την ανθρωποθάλασσα έγινε κίτρινος και όταν του εξήγησα ότι ήρθαν για να προστατεύσουν τα όπλα του ΕΛΑΣ που είχε πάρει από τους Γερμανούς και Ιταλούς και ότι δε θα τα παρέδιδε στους Αγγλους, τότε μας χαιρέτισε στρατιωτικά και ζήτησε συγνώμη. Ενας Αγγλος στρατιώτης στο μεταξύ άρπαξε και έκρυψε στο μπουφάν του δυο πιστόλια, εγώ τον είδα και το ανέφερα. Ο αξιωματικός τότε φώναζε ότι οι στρατιώτες του δεν είναι κλέφτες. Ομως όταν τον έψαξα και βρήκα τα κλεμένα, με σκυμμένο κεφάλι σηκωθήκανε και φύγανε αποδοκιμαζόμενοι από τον λαό.

Το παραπάνω περιστατικό είναι μια ακόμη απόδειξη για το ποιος προετοίμασε και έκανε το Δεκέμβρη. Και φυσικά αισθάνομαι περηφάνια για τον τρόπο που ενήργησα τότε".

Μεγαλύτερη επιτυχία από κάθε άλλη φορά, τα τελευταία χρόνια, σημείωσε η εκδήλωση που διοργάνωσε το Παράρτημα της ΠΕΑΕΑ Χανίων στη θέση Παναγιά της Κοινότητας Κεραμιών, στις 17 - 11 - 96, για να τιμήσει την 52η επέτειο της νικηφόρας Μάχης της Παναγιάς, που έδωσε στις 12 - 14 Νοέμβρη 1944 ο ΕΛΑΣ. Καθώς και τη μνήμη των νεκρών μαχητών που έπεσαν ηρωικά μαχόμενοι ή δολοφονήθηκαν άγρια από τους κατακτητές.

Στη μεγάλη αυτή εκδήλωση συγκεντρώθηκαν εκατοντάδες αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, επιζώντες μαχητές και συγγενείς των θυμάτων. Σύσσωμες και οι Τοπικές Αρχές. Παραβρέθηκαν και κατέθεσαν στεφάνια: Βουλευτές κομμάτων, Ο Νομάρχης Χανίων, το Συμβούλιο Περιοχής Δ εδαφικής περιφέρειας, εκπρόσωποι πολιτικών κομμάτων, δήμοι και κοινότητες. Επίσης εκπρόσωποι από τα Κεντρικά γραφεία της ΠΕΑΕΑ και από τα Παραρτήματα Χανίων, Ηρακλείου, Παλαιών Ρουμάτων κ. ά, μαζικοί φορείς και πλήθος κόσμου.

Κεντρικός ομιλητής στην εκδήλωση ήταν ο Λευτέρης Ηλιάκης, εκπρόσωπος και μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου της ΠΕΑΕΑ, που αναφέρθηκε αρχικά στην ΕΑΜική Εθνική Αντίσταση και στα διαχρονικά της διδάγματα. Στη συνέχεια εξιστόρησε το χρονικό της μάχης που ήταν η μεγαλύτερη που έδωσε ο ΕΛΑΣ στην Κρήτη. "Στις 12 Νοέμβρη του '44 ο Γερμανός Διοικητής του φρουρίου Κρήτης ξεκίνησε ολομέτωπη επίθεση εναντίον του 14ου συντάγματος του ΕΛΑΣ με σκοπό να το διαλύσει, όπως έλεγε. Καθώς υπολογίζεται στην επιχείρηση πήραν μέρος πάνω από 1.500 Γερμανοί με θωρακισμένα αυτοκίνητα και τανκς, βοηθούμενοι και από μεγάλη δύναμη πυροβολικού. Οι Ελασίτες του 2ου Τάγματος ταμπουρωμένοι σε κατάλληλη θέση, τους προκάλεσαν σοβαρές ζημιές με 5 νεκρούς Γερμανούς και απώλεια αρκετού πολεμικού υλικού. Στους Κάμπους ο ογδοντάχρονος γερο - Ξηράκης ταμπουρωμένος στο σπίτι του αμύνθηκε ηρωικά, σκότωσε 4 Γερμανούς και κατόρθωσε να ξεφύγει από το μπλόκο του εχθρού. Η επόμενη μέρα πέρασε ήσυχη. Η επίθεση η γενική έγινε στις 14 Νοέμβρη το πρωί και αποκρούσθηκε και πάλι νικηφόρα από τους Ελασίτες. Συνολικά οι νεκροί Γερμανοί στρατιώτες και τις δυο μέρες των μαχών ήσαν 300, ενώ από τη μεριά των Ελλήνων οι απώλειες ήσαν 8 Ελασίτες. Επιστρέφοντας από τη μάχη, οι Γερμανοί έλεγαν: "Μας είπαν πως θα συναντήσουμε άτακτους αντάρτες, μα βρεθήκαμε μπροστά σε στρατεύματα καλά οργανωμένα και διοικούμενα".".

Η ΔΕ Χανίων της ΠΕΑΕΑ ευχαριστεί όλους όσοι με οποιονδήποτε τρόπο βοήθησαν για την επιτυχία της εκδήλωσης.

Προς τον υπουργό Εθνικής Αμυνας Α. Τσοχατζόπουλο απευθύνουν την επιστολή τους αξιωματικοί και υπαξιωματικοί της Εθνικής Αντίστασης 1941 - 1944 του παραρτήματος της Θεσσαλονίκης, εκφράζοντας το παράπονο και την πικρία τους για τη μη αναπροσαρμογή του μερίσματος του ΜΤ Στρατού των αποκατασταθέντων αξιωματικών αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης με τον Νόμο 1543/85 από τον αρχικό αποστρατευτικό βαθμό στον βαθμό που αποκαταστάθηκαν και σε όσους δεν παίρνουν καθόλου μέρισμα με το θλιβερό - όπως γράφουν - φαινόμενο ανώτατοι και ανώτεροι αξιωματικοί να παίρνουν μέρισμα υπολοχαγού και λοχαγού.

"Και τώρα - τονίζουν - κύριε υπουργέ που συζητιέται το νέο μισθολόγιο αξιωματικών στη Βουλή, ζητάμε να μπει σχετική διάταξη που να ικανοποιεί το δίκαιο αίτημά μας που αναγνωρίζεται και από όλους τους προκατόχους σας, κ. Βαρβιτσιώτη, κ. Αρσένη, κ. Κουρή που μας παρέπεμπαν στη λύση με το νέο μισθολόγιο. Επίσης ζητάμε να προωθηθεί στη Βουλή για συζήτηση το σχέδιο Νόμου για την ολοκληρωτική αποκατάσταση των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης που κατατέθηκε στη Βουλή επί Οικουμενικής Κυβέρνησης Ζολώτα".

• Στο συνοικισμό Εκκλησιές της Κοινότητας Αγίου Κοσμά Γρεβενών, έγιναν στις 26 - 10 - 96 τ' αποκαλυπτήρια της μαρμάρινης πλάκας που ανεγέρθηκε από τους συγγενείς των σφαγιασθέντων από τις παρακρατικές ένοπλες ομάδες του μεταβαρκιζιανού μισαλλόδοξου καθεστώτος σε ανάμνηση των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης, Γαβρίλη Βαγγέλη, Καλογέρου Γιάννη, Στούπα Δημήτρη και Γκολέτσου Χαράλαμπου.

Η τελετή πραγματοποιήθηκε μέσα σε ατμόσφαιρα συγκίνησης και ήταν πάνδημη. Σύσσωμος ο λαός του συνοικισμού παραβρέθηκε στην επιμνημόσυνη δέηση που τελέστηκε στον τόπο του μαρτυρίου. Στην εκδήλωση πήραν μέρος αντιστασιακοί του παραρτήματος Γρεβενών της ΠΕΑΕΑ με επικεφαλής τον πρόεδρό του Ηλία Δημοσθένη.Εκπρόσωπος του παρ/τος χαιρέτισε και τόνισε μεταξύ άλλων: "Πολυάριθμα είναι τα αποτρόπαια εγκλήματα των παρακρατικών. Τα ανθρωπόμορφα αυτά τέρατα είχαν καταλύσει τους Νόμους και τις συνταγματικές εγγυήσεις για τα δικαιώματα του ατόμου. Για τα μιάσματα αυτά η ανθρώπινη ζωή αποτελούσε... μηδενική ύπαρξη. Η αξιοπρέπεια και η οικογενειακή υπόσταση ποδοπατήθηκαν. Οι άνανδρες δολοφονίες ήταν το καθημερινό τους έργο".

Και φέτος, όπως κάθε χρόνο, θα γιορταστεί το μεγάλο κατόρθωμα των Ελλήνων ανταρτών στο Γοργοπόταμο με την ανατίναξη της Γέφυρας, που χαρακτηρίστηκε σαν το μεγαλύτερο και σημαντικότερο σαμποτάζ που έγινε στην κατεχόμενη - από τους Γερμανούς ναζί - Ευρώπη και δόξασε την Ελληνική Εθνική Αντίσταση. Σήμερα, 54 χρόνια μετά από το σπουδαίο αυτό αντιστασιακό γεγονός, η Κεντρική Διοίκηση της Πανελλήνιας Ενωσης Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης (ΠΕΑΕΑ) και οι συνεργαζόμενες μ' αυτήν ΕΑΜογενείς Οργανώσεις της Εθνικής Αντίστασης καλούν όλους τους αγωνιστές και τους φίλους της Εθνικής Αντίστασης, όλους τους Ελληνες πατριώτες να λάβουν μέρος στην παλλαϊκή γιορταστική εκδήλωση, που θα γίνει με την αρμόζουσα μεγαλοπρέπεια στο ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟ την Κυριακή 1 Δεκέμβρη 1996 και ώρα έναρξης 11.00 πμ.

• Το Παράρτημα της ΠΕΑΕΑ Πάτρας καλεί όλους τους αγωνιστές του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ, του Δημοκρατικού Στρατού και τη νεολαία να πάρουν μέρος στην παραπάνω εκδήλωση την Κυριακή 1η Δεκέμβρη στο Γοργοπόταμο.

Τους 118 εκτελεσμένους στο Μονοδένδρι Λακωνίας θα τιμήσουν την Κυριακή 24 Νοέμβρη οι αντιστασιακές οργανώσεις και ο λαός της Σπάρτης. Η εκδήλωση οργανώνεται από τη Νομαρχία Λακωνίας. Η δοξολογία για τους νεκρούς θα γίνει στη Μητρόπολη Σπάρτης και στη συνέχεια θα γίνει κατάθεση στεφανιών στο Μονοδένδρι, στο χώρο του μνημείου. Τα Κεντρικά Γραφεία της ΠΕΑΕΑ δρομολογούν πούλμαν για την εκδήλωση. Αναχώρηση από την πλατεία Κάνιγγος στις 7 πμ.Πληροφορίες στα τηλέφωνα 8225.407 - 8234.296 - 3844.858.

• Η Κίνηση Αντιστασιακών Εκπαιδευτικών (ΚΑΕ) διοργανώνει ημερήσια εκδρομή την Κυριακή 24-11-96 για Χαλκίδα - Αλιβέρι - Κύμη. Δηλώσεις συμμετοχής στα τηλέφωνα: 6426.672, 5125.357.
• Το Παράρτημα Εξαρχείων - Νεάπολης - Κολωνακίου της ΠΕΑΕΑ πραγματοποιεί την Τετάρτη 4-12-96 στις 8.30 μμ,τη χρονιάτικη συνεστίασή του στην κοσμική ταβέρνα "Ο Μπάμπης" (Λ. Αλεξάνδρας 89). Τηλ: 6424.529, 6442.421.

Με τη συμμετοχή εκατοντάδων αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης και πλήθος κόσμου, γιορτάσθηκε η 52η επέτειος της Μάχης της Παναγιάς, στα Χανιά Κρήτης (Φωτογραφία: Γιώργος Λιονάκης)

Στιγμιότυπο από την εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα από τους αντιστασιακούς του Παραρτήματος της ΠΕΑΕΑ Μοσχάτου, για να τιμηθεί η επέτειος των 55 χρόνων της ίδρυσης του ΕΑΜ. Στις ομιλίες τους, ο πρόεδρος του Παρ/τος Ξεν. Παπαπαύλου και ο γραμματέας Γ. Πατέλης αναφέρθηκαν στην ιστορικής σημασίας ίδρυση του Μετώπου, που αγκάλιασε το μεγαλύτερο μέρος του λαού και έγινε το στήριγμά του στη μαύρη εποχή της γερμανικής κατοχής.