Το φαινόμενο της μαζικής ανεργίας έχει προσλάβει δραματικές διαστάσεις σήμερα στη Γαλλία, αφού ο αριθμός των ανέργων φτάνει στα 3.500.000 περίπου. Κάθε όγδοος Γάλλος, σε ηλικία ικανή προς εργασία, είναι σήμερα χωρίς απασχόληση. Τη συνταρακτική αυτή διαπίστωση υποχρεώθηκε να κάνει το ίδιο το υπουργείο Εργασίας της Γαλλίας, δίνοντας τις ημέρες αυτές στη δημοσιότητα τη σχετική έκθεση, η οποία αναφέρεται στο πρόβλημα, όπως διαμορφώθηκε στη διάρκεια του 1994.

Συνολικά, μέχρι το τέλος του περασμένου χρόνου είχαν καταμετρηθεί επίσημα 3.423.903 άνεργοι. Πρόκειται για αριθμό, ο οποίος αντιστοιχεί στο 12,6% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού της χώρας.

Λίγο πριν, όμως, είχε ανακοινωθεί ότι, στη διάρκεια του Δεκέμβρη, υπήρχαν 8.200 λιγότεροι άνεργοι συγκριτικά με τον προηγούμενο μήνα. Χαρακτηριστικό από την άποψη αυτή είναι το γεγονός ότι μερικοί πολιτικοί παράγοντες του κυβερνητικού συνασπισμού έσπευσαν να προφητέψουν ότι, με την επουσιώδη αυτή μείωση των ανέργων στη διάρκεια ενός μηνός, εγκαινιάζεται μια "τάση στροφής", θετική και στον τομέα της αγοράς εργατικής δύναμης. Σχετικά, θα πρέπει να υπενθυμίσουμε την άποψη του Γάλλου πρωθυπουργού και σημερινού υποψηφίου στις επικείμενες προεδρικές εκλογές Εντουάρ Μπαλαντίρ ότι μια τέτοια "στροφή" είναι δυνατόν να σημειωθεί μέχρι τις αρχές του 1995 με ετήσια, σε συνέχεια, μείωση των ανέργων κατά 200.000.

Αν λάβει κανείς υπόψη του τις παραπάνω προβλέψεις και, ιδιαίτερα την προοπτική των προεδρικών εκλογών, δεν είναι περίεργο που τα στοιχεία επιδρούν σαν ψυχρολουσία.

Στην πραγματικότητα, ο αριθμός των ανέργων τον προηγούμενο χρόνο αυξήθηκε κατά 26.700. Η κατάσταση είναι, ουσιαστικά, πιο σοβαρή. Το Μάρτη του 1993, όταν ο Μπαλαντίρ ανέλαβε το πόστο του πρωθυπουργού, η ανεργία είχε φτάσει στο 10%, ενώ αυτή της νεολαίας στο 23,3%. Σήμερα, το γενικό ποσοστό είναι κατά το ένα τέταρτο μεγαλύτερο, ενώ ο αριθμός των ανέργων κάτω των 25 χρόνων ξεπερνά τις 726.200.

Και παρά το γεγονός ότι υπάρχουν πολυάριθμα βοηθητικά προγράμματα που αφορούν στη νεολαία, ειδικοί προειδοποιούν ότι το 70% των νέων θέσεων εργασίας για το 1994 ήταν μόνο ευκαιριακές και πρόσφεραν απασχόληση για ένα περιορισμένο χρονικό διάστημα ή "στήριζαν άλλες θέσεις εργασίας". Στη διάρκεια του περασμένου χρόνου, περίπου 250.000 νέοι βρήκαν μια θέση σε κάποια επαγγελματική σχολή, χωρίς, όμως, να τους έχει παρασχεθεί οποιαδήποτε βεβαιότητα για μια μελλοντική θέση εργασίας, ενώ άλλες 143.000 πέρασαν από άλλες μορφές επαγγελματικής ειδίκευσης.

Ο αριθμός των ανέργων που μένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς απασχόληση αυξήθηκε στη διάρκεια του 1994 κατά 151.400 και φτάνει σήμερα τα 1.243.000 άτομα, δηλαδή στο 36,4% του συνόλου των ανέργων της Γαλλίας. Ετσι, η μέση χρονική διάρκεια της ανεργίας στη διάρκεια του προηγουμένου χρόνου αυξήθηκε κατά 35 μέρες, φτάνοντας τις 385 μέρες, χωρίς να διαφαίνεται καμιά προοπτική βελτίωσης. Εδώ, θα πρέπει ν' αναφερθεί ότι ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός Πιερ Μπερεγκοβουά είχε ξεκινήσει, το 1992, μια καμπάνια για τους ανέργους μεγάλης χρονικής διαρκείας, την οποία συνέχισαν άλλοι και, παρ' όλα αυτά, αυτή η βαριά χτυπημένη κατηγορία έχει μείνει στο περιθώριο.

Η αύξηση της διάρκειας της ανεργίας γίνεται ένας από τους παράγοντες που τροφοδοτούν την ανεργία, κάνοντας πιο δύσκολη την επανένταξη στην εργασιακή διαδικασία. Η κυβέρνηση υποσχέθηκε ένα πριμ και απαλλαγή από την καταβολή κοινωνικών εισφορών σ' εκείνους τους Γάλλους επιχειρηματίες, οι οποίοι είναι πρόθυμοι ν' απασχολήσουν άτομα που είναι άνεργα πάνω από δυο χρόνια. Κι όμως, παρά την αισιοδοξία που εκφράστηκε αρχικά, στη διάρκεια αυτού του χρόνου αναμένεται ν' απασχοληθούν μόνο 20.000 ή, στην καλύτερη περίπτωση, 50.000 τέτοιοι άνεργοι. Συνολικά, στη διάρκεια του περασμένου χρόνου, δαπανήθηκαν για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας 300.000.000.000 φράγκα, ένα αληθινά αστρονομικό χρηματικό ποσό, με πενιχρά, όμως, αποτελέσματα.

Στα πλαίσια των δημόσιων συζητήσεων και προτάσεων, που γίνονται για μια αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος της μαζικής ανεργίας - χάραξη πολιτικής προσανατολισμένης στην οικονομική ανάπτυξη, μείωση φορολογικών και κοινωνικών εισφορών, μείωση των δημοσίων χρεών, ενίσχυση του νομίσματος και περιορισμός του πληθωρισμού - προωθείται όλο και περισσότερο στο επίκεντρο αυτών των προτάσεων το αίτημα για μείωση του χρόνου εργασίας προς όφελος νέων θέσεων εργασίας. Για μερικούς αυτό φαίνεται σαν μια χρυσή ευκαιρία "στροφής προς Ανατολάς". Δεν είχαν προτείνει, υπενθυμίζουν, τα Γερμανικά Συνδικάτα τη μείωση του χρόνου εργασίας, με αντίστοιχη μείωση των αποδοχών των Γερμανών εργαζομένων; Φυσικά, αποφεύγουν να αναφέρουν ότι, και στη Γερμανία, ο αριθμός των ανέργων δεν παύει να αυξάνεται...

Πάντως, οι Γάλλοι επιχειρηματίες, όπως χαρακτηριστικά υπογράμμιζαν πρόσφατα ντόπιοι και ξένοι πολιτικοί παρατηρητές, "διακατέχονται από έναν πολύ σοβαρό σκεπτικισμό... ". Σ' ένα Εσωτερικό Δελτίο της Ομοσπονδίας Μεταλλοβιομηχάνων, του οποίου το περιεχόμενο έγινε πρόσφατα γνωστό, αναφέρεται ότι "μια συνολική οικονομική άνοδος πέραν της τάξης του 3%, η οποία θα είχε μια θετική επίδραση στο πρόβλημα της ανεργίας, θα ήταν κάτι που θα κινούνταν στο βασίλειο των ευσεβών επιθυμιών".

Νίκος ΗΛΙΑΔΗΣ - ΗΛΙΟΥΔΗΣ

Μια πρόσφατη είδηση από το Σεράγεβο ήρθε και πάλι να θυμίσει ότι ο Αλία Ιζετμπέκοβιτς δεν είναι Πρόεδρος της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης, αλλά προκαθήμενος ενός Συλλογικού Κρατικού Προεδρείου, σύμφωνα με το παράδειγμα της πρώην Ομοσπονδιακής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας. Πράγμα που σημαίνει ότι η θητεία του έληγε το Δεκέμβρη του 1992. Ετσι, στα τέλη του Γενάρη, με μια τους ανοιχτή επιστολή, πέντε από τα εφτά μέλη του Προεδρείου, εξέφραζαν τη διαμαρτυρία τους ενάντια στην προσπάθεια του Ιζετμπέκοβιτς και του κόμματός του, της "Δημοκρατικής Δράσης", να μετατρέψουν τη Βοσνία σε ένα ισλαμικό κράτος, κάτω από τη μοναδική ηγεσία του παραπάνω κόμματος.

Τα μέλη του Προεδρείου Νίγιατς Ντουράκοβιτς (μουσουλμάνος), Στιεπάν Κλιούγιτς και Ιβο Κόμσιτς (Κροάτες) και Τάνια Λιούγιτς - Μιγιάτοβιτς και Μίρκο Πεγιάνοβιτς (Σέρβοι) άσκησαν ταυτόχρονη κριτική για το γεγονός ότι μονάδες του βοσνιακού στρατού βρίσκονται κάτω από ιδεολογική και θρησκευτική πίεση. Αιτία της διαμαρτυρίας αυτής αποτέλεσε μια τηλεοπτική εκπομπή αναφορικά με την επίσκεψη του Αλία Ιζετμπέκοβιτς στην "7η Μουσουλμανική Ταξιαρχία" στην Τσένικα, όπου εμφανίστηκαν σημαίες με ισλαμικές επιγραφές στην αραβική γλώσσα.

Πάντως, σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, σοβαρές εντάσεις στην ηγεσία του Σεράγεβο υπάρχουν εδώ και χρόνια. Στο μεταξύ, έγκυροι γνώστες της κατάστασης ισχυρίζονται ότι, ακόμα και στα πλαίσια της ισλαμικής "τρόικας" Αλία Ιζετμπέκοβιτς, Χάρις Ζιλάτζιτζ, Εγιούπ Γκάνιτς, υπάρχουν αξεπέραστες διαφορές απόψεων και δεν μπορεί πλέον να γίνει λόγος για μια συντονισμένη δράση.

Η πρόσφατη διαμαρτυρία των πέντε μελών του Προεδρείου, που δεν είναι μέλη του κόμματος της "Δημοκρατικής Δράσης", έχει βασικά την ίδια αιτία, όπως και η διαμάχη, που, το καλοκαίρι του 1993, οδήγησε το μέλος του Προεδρείου Φίκρετ Αμπντιτς, στο Μπίχατς, να ανακηρύξει σε αυτόνομη περιοχή τη Δυτική Βοσνία (Μπίχατς) και να καλέσει σε αντίσταση κατά του Ιζετμπέκοβιτς. Τη στιγμή που οι Ιζετμπέκοβιτς και Γκάνιτς, μαζί με το κόμμα τους, τάσσονται υπέρ ενός ενιαίου κράτους, όπου θα κυριαρχεί ο μουσουλμανικός χαρακτήρας, τα υπόλοιπα μέλη του Προεδρείου απαιτούν τη διατήρηση ή καλύτερα την επανεγκαθίδρυση της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης ως πολυπολιτιστικού ομοσπονδιακού κράτους, όπου όλοι οι λαοί θα μπορούν να ζουν ισότιμα. Αυτή η αντίφαση, η οποία, φυσικά, οξύνεται και λόγω των εθνικιστικών βασικών θέσεων της πλειοψηφίας στην ηγεσία των Βοσνίων Σέρβων και Κροατών, αποτελεί, ταυτόχρονα, την πιο σπουδαία αιτία για το γεγονός ότι δε σημειώνεται καμιά πρόοδος στον τομέα της μουσουλμανο - κροατικής ομοσπονδίας, η οποία ενθαρρύνεται από τις ΗΠΑ και τη Γερμανία. Ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας αυτής Κρέσιμιρ Τσούμπακ είναι ο μοναδικός Κροάτης, ο οποίος κατέχει τυπικά ακόμα μια ηγετική θέση στη βοσνιακή ηγεσία. Και γι' αυτό ακριβώς το λόγο, αποχώρησε από τη θέση του μετά το πέρας της θητείας του, η οποία αρχικά ήταν περιορισμένη στους έξι μήνες. Πριν λίγες μέρες, είχε δηλώσει ότι η Ομοσπονδία έχει δυνατότητα ύπαρξης μόνο στην περίπτωση που σημειωθούν αλλαγές στη μουσουλμανο - βοσνιακή ηγεσία στο Σεράγεβο.

Στο μεταξύ, όμως, πολιτικοί παρατηρητές μιλούν ακόμα και για τον κίνδυνο νέων στρατιωτικών αντιπαραθέσεων μεταξύ μουσουλμάνων και Κροατών.

Ν. Η. - Η.

Αλία Ιζετμπέκοβιτς: Αμφισβητείται ανοιχτά από τα "μέσα"

|εα5|τδ

"Δε θέλουμε να γίνουμε άνεργοι, προτού εργαστούμε". Ενα σύνθημα της δεκαετίας του '70, που σιγά σιγά πάει να γίνει πραγματικότητα στη σημερινή Γαλλία

Οι Πρόεδροι, από αριστερά προς τα δεξιά, Λουίς Λακάγε (Ουρουγουάη), Χουάν Κάρλος Βασμόσσυ (Παραγουάη), Κάρλος Μένεμ (Αργεντινή) και Ιταμάρ Φράνκο (Βραζιλία), συναντώνται στο Μπουένος Αϊρες στις 5 Αυγούστου 1994 για να υπογράφουν τη συμφωνία δημιουργίας της MERCOSUR. Η παρουσία του Χιλιανού Προέδρου Εντουάρντο Φρέι, στη μέση, δείχνει ότι η εξέλιξη έχει τραβήξει ευρύτερο ενδιαφέρον