54ο ΜΕΡΟΣ, ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ

"Εχουν περάσει 20 χρόνια από τότε που το αίμα του Ερνέστο Τσε Γκεβάρα πλημμύρισε το σχολείο της Λα Ιγέρα, όπου και συγκεντρωθήκαμε σήμερα.

Δεν ήταν το πρώτο αίμα, ούτε και το τελευταίο που χύνει η ανθρωπότητα για την υπεράσπιση της αξιοπρέπειάς της, για να κατακτήσει το δικαίωμά της στη χαρά.

Κι ωστόσο, δεν πρόκειται για κανένα δώρο για τη λύτρωση του ανθρώπου. Η Βολιβία έχει διατρέξει 20 χρόνια αγωνίας, πάλης, θυσιών, μεγάλων απωλειών, έντονων ελπίδων. Η ζωή των λαών δεν μπορεί να είναι διαφορετική μέχρι να πετύχουν την οριστική τους χειραφέτηση. Και σε κάθε βήμα, σε κάθε δυσκολία, σε κάθε όνειρο ήταν παρούσα - και ποτέ πια δε θα πάψει να είναι - η μορφή του ανθρώπου, του αγνού και συνεπή, του ηρωικά ανθρώπινου, του γενναιόψυχα παγκόσμιου και γνήσια επαναστατικού.

Κανείς δε θα μπορέσει να τον ξεριζώσει από τις καρδιές μας, από τη συνείδησή μας που συγκλονίστηκε από τότε. Κανείς δε θα μπορέσει να ξεπεράσει την έκπληξη του θανάτου του και την άπλετη φωτεινότητα της ζωής του. Οι άνθρωποι και οι λαοί, για να είμαστε ελεύθεροι, πρέπει να ανυψώσουμε αυτόν τον άνθρωπο, που έχει το ανάστημα εκείνο, όπου η ιστορία παύει να είναι ένα επεισόδιο και μετατρέπεται σε στίγμα μιας εποχής.

Ο Ερνέστο Τσε Γκεβάρα και οι ήρωες που αγωνίστηκαν μαζί του, που πέθαναν μαζί του, δεν αποτελούν μύθο. Γιατί οι μύθοι έχουν ανάγκη από τον μπρούντζο για να διαιωνιστούν στο ασυνείδητο που κινητοποιείται μόνο με τη χειρονομία, το σύμβολο, που ξυπνά το συναίσθημα, το πάθος και τις ανταύγειες της εποποιίας, τίποτα παραπάνω.

Ο Τσε και οι άντρες που μοιράστηκαν μαζί του την ηρωική προσπάθεια της "εφόδου στον ουρανό", για να τον καταλάβουν και να τον παραδώσουν στις γυναίκες και τα παιδιά, στους άντρες, στους γέροντες, στους ζωντανούς και σ' αυτούς που θα γεννηθούν, είναι κομμάτι από το αίμα μας, τα κόκαλά μας, το σώμα και το μυαλό μας, αλλά και της γης, του δέντρου, του φωτός και του δρόμου που δε θα σταθεί ποτέ εμπόδιο στα πόδια μας, στα χέρια μας, όσο διαφυλάσσουμε τη γνήσια ανθρώπινη καθαρότητα της θυσίας του, της απλόχερης προσφοράς του.

Αυτό είναι το νόημα της στράτευσής μας, αυτή είναι η διάσταση του φόρου τιμής μας.

Οπως ο Αμάρου κι ο Μπολίβαρ, όπως ο Κατάρι, ο Ασουρδούι, ο Λίρα, ο Βίλκα κι ο Μπαρσόλα, έτσι έρχονται από την ιστορία μας οι άντρες που έχυσαν το αίμα τους στο Νιακαουασού. Μια γενιά του νέου ανθρώπου που άνοιξε νέους δρόμους στην πάλη των λαών της Λατινικής Αμερικής.

Γι' αυτό και είναι περισσότερο δικοί μας απ' αυτούς που έχουν μια νομική σχέση με τη χώρα, αλλά που την αλλοτριώνουν, την ταπεινώνουν, τη ματώνουν. Η πατρίδα είναι μέσα στις ρίζες τους, που είναι καρφωμένες - για πάντα - σ' αυτή τη γη. Στους μεταλλωρύχους που τους κόβει το δρεπάνι της ολιγαρχικής αναισθησίας. Στους αγρότες που δεν μπορούν ακόμα να θερίσουν τους καρπούς της ελευθερίας τους. Στους άντρες και τις γυναίκες που είναι θύματα της εκμετάλλευσης. Σ' όλους αυτούς, σ' αυτούς που αγωνίζονται, σ' αυτούς που νιώθουν την ανάγκη ν' αλλάξουν τη Βολιβία για να κατακτήσουν τη συλλογική ευτυχία, χωρίς όρια, χωρίς σύνορα, χωρίς εγωισμούς και χωρίς φυλακές. Σ' όλους αυτούς, ζει η πατρίδα, γιατί χτίζεται με τα χέρια τους, με τον ιδρώτα τους, με το αίμα τους.

Γι' αυτό, εδώ στη Λα Ιγέρα, 20 χρόνια μετά το έγκλημα, συγκεντρωθήκαμε γυναίκες και άντρες, νέοι και γέροι, θρησκευόμενοι και άθεοι, και διακηρύσσουμε:

- Τον απεριόριστο θαυμασμό μας στον Ερνέστο Τσε Γκεβάρα και τους γενναίους που έδωσαν τη μάχη για να νικήσουν το θάνατο και το κατάφεραν.

- Τη βαθιά προσήλωσή μας στον ανθρώπινο πόθο για την ελευθερία, την αξιοπρέπεια και την ευημερία για όλους.

- Την κοινή μας απόφαση να διαφυλάξουμε και να πολλαπλασιάσουμε τις αξίες της συνέπειας, της ανθρώπινης γνησιότητας, που από τη Λα Ιγέρα ρίχνει το φως της σε όλους τους ανθρώπους.

- Την απαρέγκλιτη απόφασή μας να αγωνιστούμε πάνω απ' όλα για τη χειραφέτηση και την ευτυχία της πατρίδας μας, ανεξάρτητα από πεποιθήσεις, πρόσκαιρες διαφορές και μικροδιαφωνίες.

Εδώ, με τη διάθεση να μοιραστούμε τη στάση της ζωής και του θανάτου του Γκεβάρα και των ηρώων του, με την ωριμότητα που απαιτεί η ιστορία, ρίχνουμε σαν σπόρο την αδιάφθορη και συνεπή υπόσχεσή μας να στηρίζουμε τις ελπίδες του λαού μας.

Εδώ, στη Λα Ιγέρα, 20 χρόνια μετά το θάνατό του, διακηρύσσουμε την ηρωική ζωή του σαν τη νέα, σωστή ζωή που ξεδιπλώνεται παραδειγματικά μέσα απ' όλους τους δρόμους του αγώνα, της συλλογικής οικοδόμησης.

Αυτός θα είναι ο φόρος τιμής που θα αποτίσουμε. Δεν είναι μια απλή αποσπασματική κατάθεση στεφάνου, είναι ο καθορισμός μιας αναφαίρετης αρχής: η ανθρώπινη συνείδηση που δεν έχει χρόνο ούτε χώρο, που πρέπει να είναι ο τρόπος ζωής όλων των ανθρώπων.

Λα Ιγέρα, 8 Οκτώβρη 1987".