Η παρουσίαση μιας εθνικής κληρονομιάς, δε χρειάζεται καμιά επέτειο. Σημαντικές προσφορές που σφράγισαν καλλιτεχνικά μια εποχή, δε χρειάζονται αφορμές για να αναφερθεί κανείς. Και η δημιουργία της Ραλλούς Μάνου και του "Ελληνικού Χοροδράματος", αποτελεί πραγματικά ένα ανεκτίμητο πολιτιστικό υλικό. Ενα υλικό, το οποίο οι άνθρωποι του "Ελληνικού Χοροδράματος", ο καλλιτεχνικός κόσμος της χώρας μας, προσπαθούν με χίλιους κόπους να διατηρήσουν και να συντηρήσουν.Κοστούμια, σκηνικά, μακέτες, σπάνιες μουσικές ηχογραφήσεις, περιμένουν να αρχειοθετηθούν και να σωθούν από τα σημάδια του χρόνου. Ενα μεγάλο κεφάλαιο της καλλιτεχνικής και πνευματικής ζωής της χώρας μας, που χτίστηκε με κόπο και αγάπη, περιμένει τη στοργή της πολιτείας. Τη λαμπρή σελίδα που άνοιξε στο χώρο του χορού η Ρ. Μάνου, έχουμε χρέος να τη διαφυλάξουμε.

Ο Ανδρέας Πέρης και η Βούλα Μοραγιέμου,μαθητές της Ρ. Μάνου και αργότερα συνεργάτες της στο "Ελληνικό Χορόδραμα", ανέλαβαν την πρωτοβουλία να συνεχίσουν στο μονοπάτι που άνοιξε η μεγάλη μας χορογράφος. Εδώ και ένα χρόνο, υπό τη διεύθυνσή τους, λειτουργεί η "Σχολή Ραλλού Μάνου",από την οποία αντλεί το χορευτικό δυναμικό του το "Ελληνικό Χορόδραμα".

"Το "Ελληνικό Χορόδραμα"" μας λέει ο Αν. Πέρης "λειτουργούσε μέχρι το 1988, χρονιά που έφυγε από τη ζωή η Ρ. Μάνου. Ακολούθησαν κάποιες σποραδικές παραστάσεις, δύο τρεις αναλαμπές, που όμως δεν είχαν συνέχεια. Η πρωτοβουλία μας, έρχεται να συμπληρώσει ένα μεγάλο κενό και να συνεχίσει την παράδοση της Ρ. Μάνου".

Δε θα ήταν υπερβολή να λέγαμε ότι η δουλιά και η προσπάθεια της Ρ. Μάνου, συνέβαλαν στη διατήρηση του σύγχρονου εκφραστικού χορού στη χώρα μας. Δε θα ήταν υπερβολή να λέγαμε, ότι η μεγαλύτερη προσφορά της Ρ. Μάνου στον καλλιτεχνικό τομέα, ήταν ο συνδυασμός της παράδοσης με τη σύγχρονη ελληνική τέχνη.Σημαντικός σταθμός στη δημιουργία της, στάθηκε η συνεργασία της, το 1949, με το Εθνικό Θέατρο.Καρπός αυτής της συνεργασίας, η αξεπέραστη παράσταση της "Ορέστειας" με τη Μαρίκα Κοτοπούλη.Ενα χρόνο αργότερα, ακολουθεί η μνημειώδης παράσταση του "Μαρσύα",με συνεργάτες της τους Γ. Τσαρούχη και Μ. Χατζιδάκι,ενώ το 1951, ιδρύει το "Ελληνικό Χορόδραμα".Οι παραστάσεις του με χορογραφίες της Ρ. Μάνου, μουσική των Μ. Χατζιδάκι, Μ. Θεοδωράκη, Α. Κουνάδη, Ν. Μαμαγκάκη, Γ. Τσαγκάρη κ.ά., με σκηνικά των Γ. Μόραλη, Γ. Τσαρούχη, Ν. Χατζηκυριάκου - Γκίκα, Σπ. Βασιλείου, Ν. Εγγονόπουλου, Ν. Νικολάου, Γ. Βακαλό, Μ. Αργυράκη, Δ. Μυταρά, Γ. Μαυροϊδη και πολλών ακόμη, θεσπίζουν εντελώς καινούριους τρόπους στη χορευτική μας σκηνή. Φέρνουν μια ανανεωτική πνοή στο θέατρο.

Οπως ανέφερε το 1956 ο Οδυσσέας Ελύτης:"Οι εμπνεύσεις από τους αρχαίους, τους μεσαιωνικούς και τους νεοελληνικούς δημοτικούς θρύλους, λυτρωμένες από το ακαδημαϊκό σχήμα, ζωντανεύουν και αποκτούν καινούρια, πρωτόφαντη λάμψη, κάτω από την πνοή μιας ελεύθερης φαντασίας, που διέπει όχι μόνο τις κινήσεις των χορευτών, αλλά τους μουσικούς ρυθμούς, τα σκηνικά και τα κοστούμια που συνοδεύουν και πλαισιώνουν το θέαμα".

Στις παραστάσεις που έμειναν στην ιστορία του χορού στην Ελλάδα, ανήκει το "Καταραμένο φίδι" (θέμα: Ν. Χατζηκυριάκου - Γκίκα και Γ. Μόραλη με ειδική συνεργασία του Ευγένιου Σπαθάρη), αλλά και οι "Εξι λαϊκές ζωγραφιές" (πάνω σε έξι τραγούδια του Βασίλη Τσιτσάνη).

"Οι παραστάσεις που παρουσίασε Ρ. Μάνου" αναφέρει η Β. Μοραγιέμου"είναι διαχρονικές και αποτελούν τέλειο συνταίριασμα κίνησης και μουσικής. Χορογραφικά δεν υπάρχει ανάγκη αλλαγής τους, ενώ προσφέρουν την ίδια ευχαρίστηση και στους σημερινούς ερμηνευτές".

Η "Σχολή Ραλλού Μάνου", παρουσίασε φέτος το καλοκαίρι σε πολλούς δήμους της Αθήνας και της περιφέρειας, έργα που αγαπήθηκαν και έμειναν στην ιστορία του χορού: "Το καταραμένο φίδι",την "Ερημιά" και τον "Μαρσύα".Τα έργα αυτά κρατήθηκαν πιστά, ενώ στο φετινό ρεπερτόριο, προστέθηκαν και νέες παραγωγές. Πρόκειται για τις χορογραφίες των: Αν. Πέρη με τίτλο "Κύκλος ζωής" (μουσική Γ. Χρήστου) και της Ελένης Γκασούκα με τον "Ποιητή".Επίσης, στα μελλοντικά σχέδια, είναι να αγκαλιάσει η σχολή τους νέους χορογράφους. Να επιλεγούν και να προβληθούν νέα παιδιά ταλαντούχα.

"Τον καιρό που ζούσε η Ρ. Μάνου" καταλήγει η Β. Μορεσοπούλου, "οι επιχορηγήσεις ήταν ψιχία. Τώρα το ποσό έχει λίγο αυξηθεί, αλλά και πάλι δεν αρκεί για να συντηρηθεί το 27μελές μας συγκρότημα.Ακόμη, τα πολύ πολύ παλιά κοστούμια, που έχουν υποστεί κάποιες φθορές, έχουν αντικατασταθεί και τα φυλάμε. Στις παραστάσεις μας, χρησιμοποιούμε καινούρια, χωρίς όμως να έχουμε κάνει αλλαγές. Μεγάλο είναι το πρόβλημα με τα σκηνικά. Χρειάζεται να κάνουμε σε μερικά έργα καινούρια σκηνικά, όπως, για παράδειγμα, στην "Ερημιά".Φέτος παρουσιάστηκε χωρίς σκηνικά. Είναι ένα πολύ ωραίο έργο, το οποίο θα το συμπεριλάβουμε στο χειμωνιάτικο ρεπερτόριό μας, μαζί με δύο καινούριες χορογραφίες που θα επιλέξουμε από νέους χορογράφους".

Το πολιτιστικό κεφάλαιο που έγραψε η Ρ. Μάνου, έχουμε χρέος να το φυλάξουμε. Πρέπει να διαφυλαχτεί και να εμπνεύσει τους νέους ανθρώπους, να αγκαλιαστεί απ' όλους και πρώτα απ' όλα από την ίδια την πολιτεία.

Ηλιάνα ΜΟΡΤΟΓΛΟΥ

Η Ρ. Μάνου, μάνα στο "Τραγούδι του νεκρού αδελφού" του Μ. Θεοδωράκη

Λίμνη Μαραθώνα 1939: Με τις Αγάπη Ευαγγελίδη και Αλέκα Κατσέλη

Π Ε Ι Ρ Α Ι Α Σ

Ιστορία

2.500 χρόνων

στην αφάνεια

Ενώ οι πανηγυρισμοί για την Ολυμπιάδα του 2004 συνεχίζονται, μοναδικά αρχαιολογικά μνημεία περιφρονούνται

Σελίδα 3

Μερικοί

το προτιμούν

νεοελληνικό...

Ο θεατρικός "χάρτης" του φετινού χειμώνα έχει, ήδη, "χαραχτεί" και οι ρυθμοί των δοκιμών έχουν ενταθεί. Πριν ακόμη κλείσουν οι καλοκαιρινές αυλαίες, οι προετοιμασίες εντείνονται, προκειμένου να είναι όλα έτοιμα για τη χειμερινή σεζόν. Πλούσιο το ρεπερτόριο της φετινής χρονιάς, με έργα, τόσο από το κλασικό, όσο και από το σύγχρονο παγκόσμιο ρεπερτόριο

Σελίδα 4

Καλούμε

σε συσπείρωση

αντίσταση

συνεργασία

Η Ολομέλεια της "Αγωνιστικής Συνεργασίας για την Αθήνα" ανακήρυξε υποψήφιο δήμαρχο Αθήνας τον Λεων. Αυδή, προσκαλώντας όλους, όσοι αναζητούν μια αγωνιστική στάση στην αντιμετώπιση των τοπικών, αλλά και των ευρύτερων προβλημάτων, ανεξάρτητα από κομματική ένταξη ή τοποθέτηση, να συσπειρωθούν γύρω από αυτήν την υποψηφιότητα. Σήμερα, ο Λεων. Αυδής μιλά στο "Ρ"

Σελίδες 8 - 9

Α Θ Λ Η Τ Ι Σ Μ Ο Σ

Πρωτάθλημα

αλά Μάαστριχτ

Ολο και λιγότεροι Ελληνες αγωνίζονται στο λεγόμενο ...ελληνικό πρωτάθλημα

Σελίδα 14