Στη διαιώνιση και ενίσχυση του απαράδεκτου καθεστώτος της πολιτικής εξάρτησης και ομηρίας των εργαζομένων στο δημόσιο τομέα από το εκάστοτε κυβερνών κόμμα, μέσω πληθώρας σχετικών διατάξεων που σχετίζονται με τις υπηρεσιακές μεταβολές, στοχεύει η κυβέρνηση με το νέο δημοσιοϋπαλληλικό κώδικα.

"Δαμόκλειος σπάθη" πάνω από τα κεφάλια των εργαζομένων στο δημόσιο επισείονται οι διατάξεις, που περιλαμβάνονται στο "πειθαρχικό δίκαιο", το οποίο με ορισμένες φραστικές διορθώσεις, ουσιαστικά διαπνέεται από τις ίδιες αρχές, με αυτές που περιλάμβανε ο εμφυλιοπολεμικός κώδικας του 1951 (!) , για τον οποίο ο υπουργός Εσωτερικών και Δημόσιας Διοίκησης, Αλ. Παπαδόπουλος, έχει εκφράσει κατ' επανάληψη το θαυμασμό του.Για του λόγου το αληθές αξίζει να αναφερθούν ορισμένα χαρακτηριστικά παραδείγματα και να γίνουν οι συγκρίσεις με τον κώδικα του 1951.

Στο άρθρο 107 του σχεδίου για τον Κώδικα που αφορά στα πειθαρχικά παραπτώματα ως πρώτο αναφέρονται "πράξεις με τις οποίες εκδηλώνεται άρνηση αναγνώρισης του Συντάγματος ή έλλειψη αφοσίωσης στην Πατρίδα και τη Δημοκρατία" (!). (Αλήθεια, ποιοι θα το διαπιστώνουν, με ποια κριτήρια και στο όνομα ποιας δημοκρατίας θα δικάζουν και καταδικάζουν;). Στον κώδικα του 1951 στο άρθρο 206 αναφερόταν ως πρώτο παράπτωμα "η έλλειψις πίστεως ή αφοσιώσεως προς την πατρίδα και τα εθνικά ιδεώδη, ως και η επιδίωξις, έργω ή λόγω της διά βιαίων μέσων ανατροπής του υφισταμένου πολιτειακού ή κοινωνικού καθεστώτος".

Σε ανάλογο μήκος κύματος κινείται και ο ορισμός άλλων παραπτωμάτων, όπως η "παράβαση της υποχρέωσης εχεμυθείας", η "άσκηση κριτικής των πράξεων της προϊσταμένης αρχής που γίνεται δημοσίως, γραπτώς ή προφορικώς (!)", η "άρνηση ή παρέλκυση εκτέλεσης υπηρεσίας" και άλλα παρόμοια, τα οποία ο αγώνας των εργαζομένων στο δημόσιο έχει θέσει σε αχρηστία από πολλά χρόνια. Ακόμα στο άρθρο 26, που αναφέρεται στη "νομιμότητα των υπηρεσιακών ενεργειών", ορίζεται ότι "ο υπάλληλος οφείλει να υπακούει στις διαταγές των προϊσταμένων του. Οταν όμως εκτελεί διαταγή, την οποία θεωρεί παράνομη, οφείλει, πριν την εκτελέσει, να αναφέρει εγγράφως την αντίθετη γνώμη του και να εκτελέσει τη διαταγή χωρίς υπαίτια καθυστέρηση"!. Στο ίδιο πνεύμα κινείται και το άρθρο 27 που αφορά στη "συμπεριφορά υπαλλήλου", στο οποίο αναφέρεται ότι "ο υπάλληλος οφείλει να συμπεριφέρεται εντός και εκτός της υπηρεσίας κατά τρόπον, ώστε να καθίσταται άξιος της κοινής εμπιστοσύνης" (;).

Σύμφωνα με το σχέδιο του νέου κώδικα, το οποίο ο "Ρ" έχει στη διάθεσή του, η κυβέρνηση, έχοντας εξασφαλίσει την προώθηση των επιλογών της μέσω του απόλυτου ελέγχου των ανώτερων βαθμίδων στην ιεραρχία, των διορισμένων υπηρεσιακών συμβουλίων, οργανώνει τις υπηρεσιακές μεταβολές των δημοσίων υπαλλήλων (μεταθέσεις, μετατάξεις, αποσπάσεις, κλπ.), όχι με αντικειμενικά κριτήρια, αλλά με βάση τις ανάγκες επιβολής των πολιτικών επιλογών της. Προφανής στόχος οι δημόσιοι υπάλληλοι, αναλογιζόμενοι την εξέλιξή τους και τις άλλες ανάγκες τους, που βρίσκονται "στα χέρια της κυβέρνησης", να υποτάσσονται στις επιλογές της.

Παράλληλα, οι υπηρεσιακές μεταβολές μετατρέπονται σε τεράστιο πεδίο ρουσφετολογικών ρυθμίσεων, αλλά δεν είναι απίθανο να αποτελέσουν και μέσον για διώξεις σε "μη αρεστούς".

Επίσης, επανέρχεται η διετής δοκιμαστική υπηρεσία για τους νεοπροσλαμβανόμενους στο δημόσιο, με προφανή στόχο να χρησιμοποιηθεί ως μέσο"διαπαιδαγώγησης" και "φρονηματισμού" τους, αφού στο διάστημα αυτό ο εργαζόμενος θα μετατρέπεται σε άβουλο εκτελεστικό όργανο.

Οσον αφορά στις μεταθέσεις,αν και καθιερώνονται ορισμένα αντικειμενικά κριτήρια (χρόνος υπηρεσίας, οικογενειακή κατάσταση, ηλικία, εντοπιότητα), όμως στη συνέχεια ουσιαστικά αναιρούνται, αφού με Προεδρικά Διατάγματα που θα εκδίδονται, με πρόταση του υπουργού Εσωτερικών και Δημόσιας Διοίκησης, θα μπορούν να προστίθενται και άλλα κριτήρια (!) και να ορίζονται και άλλοι συντελεστές. Οι μετατάξεις θα γίνονται είτε υποχρεωτικά, ("με πρωτοβουλία της υπηρεσίας"), είτε μετά από αίτηση του υπαλλήλου.

Σχετικά με το βαθμολόγιο διαμορφώνονται οκτώ βαθμοί για τις κατηγορίες ΠΕ, ΤΕ, ΔΕ και ΥΕ και συγκεκριμένα του γενικού διευθυντή, του διευθυντή, του υποδιευθυντή, ενώ ακολουθούν οι βαθμοί Α, Β, Γ, Δ, Ε. Αφήνεται όμως ανοιχτό το ενδεχόμενο επαναφοράς στο παλαιό καθεστώς σύνδεσης βαθμού - μισθού, ενώ παράλληλα θα υπάρξει συνωστισμός των δημοσίων υπαλλήλων σε ορισμένους "μεσαίους" βαθμούς. Χαρακτηριστική των κυβερνητικών προθέσεων είναι η παράγραφος 9 του άρθρου 86, στην οποία ορίζεται ότι "η κατά βαθμούς κατάταξη των θέσεων του κλάδου μπορεί ανάλογα με τις κατ' ιδίαν υπηρεσιακές ανάγκες να μην εξαντλεί την ανωτέρω προβλεπόμενη βαθμολογική κλίμακα". Υπάρχει επίσης διάταξη, σύμφωνα με την οποία υπάλληλος που "κρίνεται δύο φορές κατά συνέχεια ή όχι ως μη προακτέος στον ίδιο βαθμό, εισάγεται υποχρεωτικώς προς κρίση στο πρωτοβάθμιο υπηρεσιακό συμβούλιο, το οποίο μπορεί να τον απολύσει ή να τον υποβιβάσει κατά ένα βαθμό" (!).

Η επεξεργασία του νέου κώδικα από την αρμόδια επιτροπή έχει ολοκληρωθεί, πλην ορισμένων "λεπτομερειών", και από την κυβέρνηση θα προωθηθεί στο επόμενο διάστημα στη Βουλή.

Π. Κ.